Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The diversity of spontaneous woodland vegetation on coals mine heaps of Upper-Silesian industrial region

Woźniak G., Pasierbiński A., Rostański A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

Vol. 29, no. 2

93--105

EN

Waste produced by deep coal mining is heaped up in the landscape, and remains there as foreign master. Several attempts have been made to plant trees and shrubs on the soil substrate of post-industrial wastelands. But despite high financial expense reclamation often failed, because ecological principles were ignored. In European countries the optimum vegetation is represented by a forest (which is the final stage of natural succession) restoration was mainly done through forestation. Natural plant communities represent a finally balanced system and it would be reasonable to take this into account, especially when reclamation is concerned. Botanists, phytosociologists and ecologists are aware that natural development of a plant cover, particularly on row soils starts with pioneer species. They arc characterized by their low demand with respect to site conditions, especially water and nutrient supply. The biotops, which are the natural source of these species, have largely disappeared, and the so-called technosoils do not own a seedbank In this paper we present some woodland communities investigated on few coal mine heaps in Upper Silesia. The analyzed woodland vegetation patches are classified to the Querco roboris-Pinetum J. Mat. (mscr.) plant community association. The tree layer is built by Betula pendula, Quercus robur, Pinus sylvestris and Populus tremula. In the herb layer there is a remarkable number of species classified to the Vaccinio-Piceetea class. Apart from the meadow Molinio-Arrhenathererea class species, in the herb layer there are also some species from the following ruderal phytosociological classes: Chenopodietea, Plantaginetea.

PL

Działalność przemysłowa prowadzi do powstawania rozległych terenów będących nieużytkami poprzemysłowymi. Odpady powstające w związku z eksploatacją węgla kamiennego są gromadzone w postaci hałd. Podejmowano wiele prób by zazielenić podłoże hałd. Mimo wysokich kosztów zabiegi rekultywacyjne często kończą się niepowodzeniem, ponieważ ignorowane były i są zasady ekologii - ścisłych wzajemnych zależności między środowiskiem abiotycznym a biotycznym. W krajach europejskich roślinnością klimaksową są lasy (które są końcowym stadium naturalnej sukcesji). W związku z tym na wielu europejskich nieużytkach prowadzono rekultywacjćę poprzez zalesianie. Wśród artykułów opisujących spontaniczną roślinność na terenach poprzemysłowych, jedynie kilka poświęconych jest roślinności leśnej. Niniejsza praca prezentuje wyniki badań nad spontaniczną roślinnością leśną prowadzonych na wybranych hałdach porośniętych przez las. Analizowane zbiorowiska zaklasyfikowane zostały do zespołu Quer co roboris-Pinetum J. Mat. (mscr.). Warstwę drzew budują głównie Betula pmtdula, Quercus robur, Pinus sylvestris i Populs tremula. W runie znaczący jest udział gatunków z klasy Vaccinio-Piceetea. Obecne są również gatunki łąkowe i ruderalne z klas: Chemopodietea, Plantaginetea majoris, Artemisietea oraz roślinny psammofilne z klasy Sedo-Sclerantetea.

2

Szata roślinna zwałowisk poprzemysłowych Chorzowa. Cz.3 Roślinność zaroślowa i leśna

Cabała S., Jarząbek Z.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1999

|

Vol. 25, no. 4

119-129

PL

Badaniami fitosocjologicznymi objęto zwałowiska poprzemysłowe: Zakładów Azotowych, Kopalni Barbara-Chorzów, Huty Batory, Elektrowni Chorzów i Huty Kościuszko w Chorzowie. W województwie katowickim (por. część I). W latach 1995-1996 wykonano na tym terenie 49 zdjęć fitosocjologicznych. W wyniku przeprowadzonych badań na zwałowiskach stwierdzono występowanie czterech zbiorowisk zaroślowych i jednego zbiorowiska leśnego. Są to: Rubo Salicetum capreae Oberd. (1938) 1957, zbiorowisko leśne Betula pendula-Populus tremula z klasy Querco-Fagetea, zbiorowisko z Salix caprea, zbiorowisko z Myricaria germanica i zbiorowisko z Sorbus intermedia (gatunek nasadzony). Roślinność zaroślowa i leśna na zwałowiskach Chorzowa zajmuje niewielkie powierzchnie. Wyodrębnione zbiorowiska charakteryzują się słabo wykształcona strukturą pionową i ubogim składem florystycznym, prezentując początkowe stadia rozwojowe. Brak gatunków charakterystycznych uniemożliwia ich szczegółową klasyfikacje.

EN

Phytosociological research was carried out on postindustrial dumps of The Nitrogen's Chemical Plant, Barbara-Chorzów Coal-Mine, The Batory Foundry, The Chorzów Power Plant and The Kościuszko Foundry in Chorzów, Katowice voivodeship (see part I). During the years 1995-1996, 49 releves were recorded. In the study area 4 shrub and 1 forest communities are distinguished, namely: Rubo-Salicetum capreae Oberd. (1938) 1957, forest community with Betula pendula-Populus tremula of the Querco-Fagetea class, community with Salix caprea, community with Myricaria germanica and community with Sorbus intermedia (planted). Shrub and forest communities on postindustrial dumps in Chorzów occupy small areas. They are poor floristically with weakly developed vertical structure. Exact phytosociological classification of these communities is impossible because of the lack of character species.

3

Szata roślinna zwałowisk poprzemysłowych Chorzowa. Cz.1 Analiza flory

Cabała S., Jarząbek Z.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1999

|

Vol. 25, no. 1

133-153

PL

Terenem i obiektem badań florystycznych były zwałowiska poprzemysłowe w Chorzowie, w województwie katowickim. Badania przeprowadzono na zwałowiskach Zakładów Azotowych, Kopalni Barbara-Chorzów, Huty Batory, Huty Kościuszko i Elektrowni Chorzów w latach 1996-1997. Na badanych zwałowiskach zidentyfikowano 296 gatunków roślin naczyniowych. W wyniki analizy flory stwierdzono: a0 najwięcej gatunków należy do rodzin Asteraceae, Poaceae, Rosaceae, Brassicaceae i Papilionaceae, b) 30% flory to antropofity, c) z form życiowych w ujęciu Raunkiaera dominują hemikryptofity i terofity we florze zwałowisk najliczniej reprezentowane są gatunki charakterystyczne dla klas fitosocjologicznych: Molinio-Arrhenatheretea, Artemisietea i Chenopodietea, e) duży udział (37%) mają gatunki o silnej ekspansywności , f) pod względem warunków siedliskowych dominują gatunki preferujące pełne światło z przejściowym ocienieniem, umiarkowane warunki termiczne, warunki wilgotności typowe dla gleb świeżych, trofizm podłoża odpowiadający glebom zasobnym, odczyn pH podłoża umiarkowanie kwaśny do słabo kwaśnego, dyspersję podłoża odpowiadającą glebom gliniasto-piaszczystym i podłoże o zawartości materii organicznej jak w glebach mineralno-próchniczych. Z gatunków chronionych na zwałowiskach odnotowano Epipactis helleborine(L) Crantz i Ribes nigrum L., a z rzadkich Bromus ramosus Huds. I Inula conyza DC.

EN

Postindustrial dumps in Chorzów, Katowice voivodeship, were the area and subject of floristical research. This study was carried out on dumps of The Nitrogen's Chemical Plant, Barbara-Chorzów Coal-Mine. The Batory Foundry, The Chorzów Power Plant and The Kościuszko Foundry during years 1996-1997. In the investigated area 296 species of vascular plants were identified. The research confirmed that: a) the greatest number of species belonged to families Asteraceae, Poaceae, Rosaceae, Brassicaceae and Papilionaceae, b) 30% of species were anthropophytes, c) among the life-forms after Raunkiaer hemicryptophytes and therophytes were dominated species the most numerous and characteristic species belonged to the phytosociological classes Molinio-Arrhenatheretea, Artermisietea and Chenopodietea great percentage (37%) of species with strong expansion were stated in terms of habitat conditions species with full light and transitional shade preferences, moderately thermal conditions preferences, humid conditions typical for fresh soils, trophy typical for rich soils, pH of the ground from moderately acidous to slightly acidous, dispersion of the ground related to loamy soils, ground content of organic matter as in mineral-humous soils were the most common. Among the protected species Epipactis helleborine (L) Crantz and Ribes nigrum L. were found Rare species Bromus ramosus Huds. And Inula conyza DC. Were identified.

4

Szata roślinna zwałowisk poprzemysłowych Chorzowa. Cz. 2 Roślinność zielna

Cabała S., Jarząbek Z.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1999

|

Vol. 25, no. 2

131-148

PL

Badaniami fitosocjologicznymi objęto zwałowiska poprzemysłowe Chorzowa w województwie katowickim (por. część 1). W sezonie wegetacyjnym 1995-1996 wykonano w zbiorowiskach zielnych 68 zdjęć fitosocjologicznych ogólnie przyjęta w Polsce metodą Braun-Blanqueta. W wyniku przeprowadzonej analizy wyodrębniono na badanych zwałowiskach 11 zbiorowisk roślinnych, z których 4 zaklasyfikowano do zespołu. Są to: Chenopodietum glauco-rubri, zbiorowisko Chaenorrhinum minus - Salsola kali, Senecioni-Tussilaginetum, zbiorowisko Agrostis tenuis-Conyza canadensis, zbiorowisko z Corispermum intermedium, Echio-melilotetum, Tanaceto-Artemisietum vulgaris, zbiorowisko z Trifolium repens, zbiorowisko z Calamagrostis epigeios, zbiorowisko Medicago sativa subsp. Sativa-Dactylis glomerata, zbiorowisko z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Inicjalne stadium zarastania reprezentuje zbiorowisko Chaenorrhinum minus - Salsola kali z klasy Chenopodietea. Na terenach oddalonych od frontu zwałowania z wysoką stałością i na dużych powierzchniach występował zespół Echio-Melilotetum z klasy Artemisietea. Na hałdach zrekultywowanych na dużych powierzchniach stwierdzono występowanie zbiorowisk z klasy Molinio-Arrhenatheretea, w których gatunkiem dominującym był często Calamagrostis epigeios. Zbiorowiska te wykazywały jednocześnie największe bogactwo florystyczne.

EN

Phytosociological research was carried out on postindustrial dumps in Chorzów, Katowice voivodeship (see part 1). During the years 1995-1996 and by use of Braun-Blanquet method 68 releves were recorded. In the study area 11 plant communities were distinguished, four of which were classified as associations. These are: Chenopodietum glauco-rubri, community with Chaenorrhinum minus - Salsola kali, Senecioni-Tussilaginetum, community with Agrostis tenuis-Conyza canadensis, community with Corispermum intermedium, Echio-Melilotetum, Tanaceto-Artemisietum vulgaris, community with Trifolium repens, community with Calamagrostis epigeios, community with Medicago sativa subsp. Sativa-Dactylis glomerata, community of the Molinio-Arrhenatheretea phytosociological class. Initial vegetation was represented by community with Chaenorrhinum minus and Salsola kali of the Chenopodietea class. Far from dumping areas Echio-Melilotetum of the Artemisietea class was stated with high constancy and coverage. On reclaimed postindustrial dumps large areas were covered with communities of the Molinio-Arrhenatheretea class, in which Calamagrostis epigeios was often found as a dominant species. These were floristically the richest communities.