W pracy przedstawiono opis wsi Buczyna, która została założona jako osiedle górnicze. Podano zarys historii jednego z większych przedsiębiorstw górniczych na terenie obecnej Ziemi Lubuskiej. Początki tej kopalni sięgają roku 1867, a zakończenie wydobycia to rok 1927. Eksploatacja odbywała się metodą podziemną w kilku szybach, a także w dwóch odkrywkach. Pokazano dość bogaty materiał zdjęciowy archiwalny oraz współczesny.
EN
The paper presents a description of the village of Buczyna, which was founded as a mining estate. An outline of the history of one of the largest mining enterprises in the area of today’s Lubuskie Region is provided. The beginnings of its activity back to 1867, and the end of mining was in 1927. Exploitation was carried out underground in several shafts, as well as in two open-pit mines. A fairly extensive photographic material, both archival and contemporary, was shown.
Punktem wyjścia dla współczesnych rozważań o krajobrazie na gruncie europejskim jest w wielu przypadkach definicja przyjęta na potrzeby Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. Krajobraz istnieje zatem w relacji z obserwatorem, zaś jego charakter jest wynikiem działania i interakcji czynników przyrodniczych i/lub ludzkich.
The paper concerns the Liban quarry in Cracow, which is located in the Podgórze district of Cracow. It shows the outline of the geological structure and history of quarrying, while the current topography and dominant elements of the relief of this object are discussed in more detail. Anthropogenic changes in the natural environment of the quarry have revealed its geodiversity and enhanced its biodiversity. It contains vertical rocky walls, debris cones, waste-heaps, a vast undulated surface of the quarry bottom, as well as diverse flora and fauna. Within the borders of the Liban quarry, the remains of industrial buildings and the staging for the film entitled "Schindler's List” have survived. Despite the fact that the extraction has already finished a long time ago, the quarry has not been systematically reclaimed or developed.
W artykule omówiono geoturystyczne walory współczesnego krajobrazu Łuku Mużakowa, na który składa się krajobraz geologiczny związany z glacjalną historią rozwoju geologicznego obszaru oraz krajobraz pogórniczy, będący efektem renaturyzacji obszarów zmienionych przez przemysł wydobywczy i przetwórczy węgla brunatnego i iłów ceramiki budowlanej. Przedstawiono wybrane obiekty geoturystyczne Światowego Geoparku Łuk Mużakowa, zwracając szczególną uwagę na obszar położony w południowej polskiej jego części, w pobliżu Łęknicy. Jest to rejon dawnej podziemnej i odkrywkowej przedwojennej kopalni węgla brunatnego „Babina” oraz powojennej kopalni „Przyjaźń Narodów – Szyb Babina”, gdzie aktywność górnicza została zakończona w 1972 r. Geoturystyczne walory tego miejsca wynikają z obecności najlepiej zachowanych antropogenicznych form ukształtowania terenu, do których należą hałdy i nasypy pokopalniane oraz zagłębienia wypełnione kwaśnymi wodami kopalnianymi. Ich geneza oraz złożona historia rozwoju została rozpoznana na podstawie analiz historycznych map topograficznych i planów górniczych, z zastosowaniem sytemu GIS oraz obrazowania numerycznego modelu rzeźby terenu. Krajobraz pokopalniany można obecnie zwiedzać na trasie urządzonej ścieżki geoturystycznej „Dawna kopalnia Babina”, o długości około 5 km, na której znajduje się wieża widokowa oraz 11 stanowisk z tablicami objaśniającymi. Została ona zaprojektowana na podstawie wyników wymienionych analiz przestrzennych.
EN
This article discusses the geotouristic merits of the modern landscape of the Muskau Arch, that is composed of the geological landscape connected with the glacial history of the area development and post-mining landscape, being a result of renaturalisation of the area changed by the mining and processing of the excavated brown coal and the building ceramic clays. The chosen geoturistic objects of the Global Muskau Arch Geopark are being presented, putting particular focus on the area in its southern Polish part, near Łęknica. It is a region of a former, prewar underground and open-cast brown coal mine ‚Babina’ and the after war mine ‚Przyjaźń Narodów - Szyb Babina’, where the mining activity terminated in 1972. The geoturistic values of this place result from the presence of the best preserved anthropogenic forms of the landscape formation, including mine heaps and post-mining embankments, and pits filled with acid water. Their origins and complex history of the development has been uncovered thanks to the analysis of the historical topographical maps and mining plans with the application of the GIS system, and visualisation of the digital terrain model. The post-mining landscape can be observed along the way of the geoturistic path ‚The former Babina mine’, being 5km long. On the path, there are a viewing tower and 11 sites with the information tables. It has been projected on the basis of the results of the said spatial GIS analysis.
W artykule omówiono zmiany pierwotnego krajobrazu geologicznego obszaru polskiej części Łuku Mużakowa wywołane dawnym odkrywkowym i podziemnym górnictwem węgla brunatnego, iłów ceramicznych oraz piasków i żwirów. Dla potrzeb identyfikacji form antropogenicznych wykorzystano metody wizualizacji numerycznego lidarowego modelu rzeźby terenu, w zestawieniu z historycznymi mapami topograficznymi i planami górniczymi. Wyniki ilościowej analizy form antropogenicznych z zastosowaniem metod analizy GIS, dostarczyły informacji na temat wykształcenia współczesnego krajobrazu pogórniczego.
EN
Changes of the primeval geological landscape due to former lignite, ceramic clays as well as sand and gravel open-cast and underground mining, in the Polish part of Muskau Arch have been discussed in this paper. For the purposes of identification the anthropogenic forms visualisation methods of high-resolution lidar terrain model have been used, in accordance with historical topographical maps and mining plans. The results of the quantitative GIS analysis of the anthropogenic forms made in the selected area, provided information on the contemporary post-mining landscape.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł przedstawia problematykę rekultywacji i zagospodarowania terenu po odkrywkowej eksploatacji piaskowców kwarcytowych w Wiśniówce Małej (powiat kielecki, gmina Masłów), w świetle uwarunkowań krajobrazowych i społeczno-gospodarczych. Przedstawiono wstępną propozycję zagospodarowania terenu poeksploatacyjnego na podstawie założenia wykorzystania dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego dla zrównoważonego rozwoju gminy, przyjęte w aktualnych dokumentach programowych gminy Masłów. Przedstawiono propozycję wykorzystania terenu poeksploatacyjnego ,,Wiśniówka Mała’’ do celów rekreacyjno-turystycznych, zakładającą wykorzystanie walorów krajobrazu geologicznego wytworzonego przez działalność górniczą oraz stymulowanie zrównoważonego rozwoju terenu gminy poprzez rozwój geoturystyki.
EN
This paper presents the problem of reclamation and management of post-mining terrain after opencast mining of quartzitic sandstone in Wisniowka Mala (Kielce district, Maslow commune) in the light of landscape and socio-economic conditions. The preliminary proposals for post-mining terrain development on the basis of the assumption of utilization of natural and cultural heritage for sustainable development which is accepted in the up-to-date program document of Maslow district: ”Study of conditions and purposes of land development”, ”Strategy of sustainable development” and ”Environment Protection Programme’’, are described. This paper presents also the proposal of post-mining terrain utilization ”Wisniowka Mala’’ for leisure and tourist purposes which is based on the idea of using advantages of the post-mining geological landscape and stimulate the sustainable development of Maslow commune area thanks to geotourism.
More than 70% of mined brown coal comes from the North Bohemian Basin these days. Open cast brown coal mining has lead to large damage on the landscape. That is why the reclamation work has become important on principle recently. Reclamation of phytotoxic areas is one of the serious problems in the North Bohemian Basin. It mainly concerns the areas with the occurrence of overburden rocks from the coal bed enriched with coal. The presented paper includes the characteristics of the suitable fertilizable rocks. The results are documented with the long term monitoring of physical, mineralogical, chemical and pedological parameters of rocks in the testing areas.
PL
Aktualnie ponad 70% wydobywanego węgla brunatnego pochodzi z Pólnocnoczeskiego Zagłębia Węglowego. Odkrywkowe wydobywanie węgla brunatnego doprowadziło do znaczących zniszczeń krajobrazu. Dlatego też w ostatnich latach prace rekultywacyjne stały się bardzo ważną kwestią. Rekultywacja obszarów fitotoksycznych jest jednym z trudniejszych zadań stawianych przed Północnoczeskim Zagłębiem Węglowym. Problem ten dotyczy głównie obszarów występowania skał nadkładowych wzbogaconych węglem z pokładu węgla. Przedstawiona praca zawiera cechy charakterystyczne odpowiednich skał mogących służyć jako nawóz. Wyniki zostały udokumentowane na podstawie długotrwałego procesu monitorowania fizycznych, mineralogicznych, chemicznych i pedologicznych parametrów skał na testowanych obszarach.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Odkrywkowa eksploatacja surowców ilastych ceramiki budowlanej prowadzi do degradacji krajobrazu. Znaczącymi konsekwencjami eksploatacji są: zmiana rzeźby terenu, degradacja gleby i roślinności oraz zmiana użytkowania terenu. Z drugiej strony, eksploatacja przynosi również pozytywne zmiany w krajobrazie poeksploatacyjnym. Głównym celem pracy było określenie zmian zachodzących na obszarach pozyskiwania surowców ilastych ceramiki budowlanej, a szczególnie w nieczynnych wyrobiskach. Badania prowadzono na wybranych obszarach eksploatacyjnych w strefie miejskiej, bądź podmiejskiej Wielkopolski. Analiza nieczynnych małopowierzchniowych odkrywek udowodniła, że po zakończonej eksploatacji następuje samoczynna regeneracja ekosystemu, pod warunkiem, że zaistniałe zmiany nie doprowadziły do daleko posuniętej destrukcji krajobrazu. Regeneracja obszarów poeksploatacyjnych kreuje nową jakość krajobrazu. Szczególnego znaczenia nabiera wtórna sukcesja naturalna. Niektóre obszary poeksploatacyjne stają się terenami chronionymi ze względu na wyjątkowość znajdującej się tam flory. Przeprowadzona analiza potwierdza wzrost geo- oraz bioróżnorodności terenów poeksploatacyjnych.
EN
Open-cast clay mining causes landscape degradation. During extraction the most negative consequences are the changes of relief, soil and vegetation degradation and land-use changes. On the other hand, excavation brings also positive changes in post-mining landscape. The aim of the present study was to identify changes occurring at clay mining sites, especially worked-out pits. The analysis of landscape changes was made at some extraction sites in urban or suburban areas in the Wielkopolska Region: Poznań, Kalisz, Jarocin, Krotoszyn, Ostrów Wlkp., Mikstat. Data were taken from topographical maps, aerial photographs and landscape observation in-situ. The study of abandoned small-scale mines showed that after the termination of mining activity the ecosystem may recover spontaneously, if results of excavation have not destroyed the environmental conditions. The natural reclamation of post-mining areas creates a new quality of the landscape. Natural succession very often takes place in them leading to landscape re-naturalization. Some of post-mining areas are protected because the "new" valuable biotopes with rare flora and fauna species is created there. Recent studies showed that the extraction leads to increase of the geo- and biodiversity in heterogeneous landscape.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In the federal state Brandenburg in Germany about 464 000 ha of mainlymiddle aged Scots pine stands are planned to be converted. In addition, instable broad leaved forests like disintegrating monocultural birch and poplar stands on dumps of lignite mining need conversion. Forest owners feel unsure regarding the silvicultural treatment in these stands. Therefore, research is needed to develop strategies for a forest conversion practice in primary forests on dumps within the mining landscape. The urgency of conversion of primary dump stands with regard to the tree species exists in the decreasing order: poplar, birch and Scots pine. While conversion of young primary pine forests into mixed broad-leaved forests is not advisable because of unfavourable site conditions, suitable timber stands on dumps represent favourable pioneer crops appropriate for conversion. Derived from investigations practical advises are given about kind, strength and time of preparatory thinning for under planting and ongoing thinning. The nutrition potential of the soil substrate has to be considered. Furthermore, height growth and leave mass of under planted oaks are indicators for the forest treatment.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.