Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wykorzystanie potencjału wód siarczkowych : inwestycja w przyszłość regionu tarnobrzeskiego

Sokołowski Jakub, Gągulski Tomasz, Zdechlik Robert, Wątor Katarzyna

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 12

620--630

EN

Long-term exploitation of sulphur deposits in the Tarnobrzeg region, along with intense groundwater drainage, caused a change in hydrodynamic and hydrogeochemical conditions. After the mining activities had been completed, the area was reclaimed, causing a return to near-natural conditions. Chemical tests of the groundwater of the Neogene aquifer in the area of Tarnobrzeg Lake were performed. The results showed that this area is prospective for the extraction of mineralized sulphide waters and their use in balneotherapy.

2

Just transition of post mining areas – technical, economic, environmental and social aspects

Malec Małgorzata, Stańczak Lilianna, Ricketts Brian

Mining Machines

|

2023

|

vol. 41, iss. 1

11--24

EN

The article is a review of papers, presentations, expert opinions concerning a just transition of post-mining areas in the light of technical, economic, ecological and social aspects, which were the subject-matter of the International Scientific-and-Technical Conference, organized by the KOMAG Institute of Mining Technology in Gliwice, Poland and the IHP Hydraulics and Pneumatics Research Institute in Bucarest, Romania. The Conference participants concentrated their discussions both on the social effects of transition, on the economic aspects of activities concerning a collaboration of circummining companies as well as on technical and technological challenges in the mines already closed down or in those which are currently subject to the closing-down processes. Some possibilities of a reorientation of the mining plants towards generating and storage of green energy were presented. It should be borne in mind that a transition of the European Economy in the direction of more green and climate friendly is one of the most important objectives determined by the European Union. In particular, it is a big challenge for mining regions such as Silesia in Poland. The transition process includes a liquidation of underground workings and of the surface infrastructure and a series of indispensable activities oriented onto a restoration of the natural environment and a protection of mining plants areas against hazards which may occur after a termination of their operation. The article is ended with some information concerning a role research institutes in the just transition of post-mining areas and a new strategy of KOMAG as GREEN INSTITUTE.

3

Drogi na terenach górniczych i pogórniczych w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

Kowalski Andrzej, Wróblewska Magdalena, Grygierek Marcin

Magazyn Autostrady

|

2023

|

Nr 6

30--34

PL

W Górnośląskim Zagłębiu Węglowym (GZW) eksploatacja górnicza jest prowadzona od XVII wieku do teraz. Obecnie w GZW występują tereny, na których zakończono eksploatację, oraz tereny, na których nadal jest prowadzona eksploatacja górnicza. Tak długi okres eksploatacji górniczej i prowadzone obserwacje dotyczące jej skutków umożliwiły zdobycie doświadczeń pozwalających na koegzystencję górnictwa i budownictwa infrastrukturalnego. Podstawowym narzędziem do zarządzania drogami użytkowanymi na terenach górniczych jest monitoring. Artykuł przedstawia doświadczenia, które mogą być wykorzystane w praktyce projektowej oraz w utrzymaniu dróg na terenach górniczych.

EN

In the Upper Silesian Coal Basin (GZW), mining has been carried out since the 17th century. Currently, in the GZW there are areas where mining has been ended and areas where mining is still carried out. Such a long period of mining and observations of its effects allowed us to gain experience enabling the coexistence of mining and infrastructure construction. The basic tool for managing roads used in mining areas is monitoring. The article presents experiences which can be used in design practice and in road maintenance in mining areas.

4

Kompensacja przemieszczeń w ścianach osłonowych z uwagi na osiadanie i wychylenie budynków posadowionych na terenach górniczych i pogórniczych

Kucharski Michał, Dohojda Marek

Inżynieria i Budownictwo

|

2023

|

R. 79, nr 11-12

583--588

PL

Z uwagi na wpływ eksploatacji górniczej konstrukcje budynków są obarczone dużym ryzykiem nierównomiernego osiadania fundamentów, czego efektem będą znaczące przemieszczenia poziome i pionowe, co w efekcie wpływa na możliwości montażu ścian kurtynowych. Aby przeciwdziałać, należy wziąć pod uwagę możliwości kompensacji w systemach fasadowych, w szczególności z zastosowaniem szklenia wielkoformatowego, gdzie zmiana geometrii budynku jest najistotniejsza, a deformacja szklenia lub jego pękanie od występujących przemieszczeń w płaszczyźnie elewacji jest najbardziej prawdopodobne. W artykule opisano rozwiązania kompensacji przemieszczeń stosowanych w ścianach kurtynowych.

EN

Due to mining damage, building structures are at high risk of uneven foundation settlement, resulting in significant horizontal and vertical displacement, which in turn affects the ability to install curtain walling. To counteract this, it is necessary to consider the possibilities of compensation in façade systems, and in particular with large-format glazing, where the change in building geometry is most significant and deformation of the glazing or its cracking from occurring displacements in the plane of the façade is most likely. This paper describes the displacement compensation solutions used in curtain walling.

5

Rekultywacja terenów po eksploatacji złoża torfu

Cudera Joanna, Wysocki Karol

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2023

|

nr 10

19--22

EN

The final stage of mining activity, which undoubtedly changes (sometimes irreversibly) the character of the project area, is the remediation of post-mining areas. The mining company's obligation to perform it arises not only from the provisions of the applicable law, but also from the principles of rational management of environmental resources. In the case of areas transformed after peat extraction, one way of restoring the land's use value is to use natural renaturisation processes, i.e. the spontaneous encroachment of plant and animal communities. The success of the method under discussion depends on a number of factors and must be preceded by a series of treatments to allow peat-forming vegetation to develop. As a result, post-mining areas cease to be associated with mining activities over time and become attractive in terms of landscape and nature.

PL

W artykule omówiono prawne oraz praktyczno-techniczne aspekty prowadzenia rekultywacji terenów po eksploatacji torfowisk wysokich w kierunku renaturyzacji. W procesie tym zwraca się uwagę na ważną rolę działań naprawczych podejmowanych przez przedsiębiorców po zakończeniu działalności górniczej, zmierzających do stworzenia nowych siedlisk dla fauny i flory, a także terenów rekreacyjno-wypoczynkowych.

6

Fotowoltaika w zakładach górniczych

Trybus Beata

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2023

|

nr 12

18--23

EN

Once reclamation is complete, post-mining areas become an excellent site for the foundation of ground-based photovoltaic structures. A huge advantage of these is their level surface, the lack of shading of the modules by trees or shrubs, and the absence of infrastructure, including sewage, telecommunications, electrical or gas networks. In turn, the foundation of photovoltaic installations on the unused surface of artificial water reservoirs (floating technology) in formerly open pits, limiting the occupancy of land, increases the possibilities fortheir location and allows to increase the efficiency of the installation in comparison with above-ground structures, among other things, by cooling the panels through the water surface. In addition, photovoltaic installations allow mining facilities to reduce energy purchase costs by consuming the „green energy" produced on an ongoing basis. With this approach, the money invested by the company can quickly pay off.

PL

Tereny pogórnicze po zakończeniu rekultywacji stają się doskonałym miejscem do posadowienia naziemnych konstrukcji fotowoltaicznych. Ogromne zalety takich terenów to równa powierzchnia oraz brak zacienienia modułów przez drzewa czy krzewy. Wykorzystywanie terenów pogórniczych w przedstawiony sposób utrudniają potencjalne przeszkody, takie jak np. istniejące linie sieci: kanalizacyjnej, telekomunikacyjnej, elektrycznej czy gazowej. W artykule przedstawiono przykłady farm fotowoltaicznych zbudowanych na terenach pogórniczych lub na potrzeby funkcjonujących kopalń, w tym farm w technologii floating.

7

Numerical analysis of buildings located on the edge of the post-mining basin

Szojda Leszek, Kapusta Łukasz

Archives of Mining Sciences

|

2023

|

Vol. 68, no. 1

125--140

EN

The rim of a post-exploitation basin is a particularly dangerous zone for buildings. This is due to the impact of mining on the nearby buildings, which persists even after exploitation activities are finished. The rim of the basin remains constantly deformed. This paper presents numerical analyses of buildings located in Marklowice (Silesian Voivodeship, Poland). They are located in an area that was exploited for mining, above the initial exploitation edge on the rim of the basin. The area of the analysed buildings was geodetically monitored during mining works. The results of the measurements allowed the observation of changes in terrain deformation indicators, together with the determination of the settlement’s final values after the operation was completed. Knowledge of the results enabled the preparation of numerical analyses of buildings with the use of the finite element method (FEM), the purpose of which was to determine the residual stresses in the structures after the end of the exploitation. The results are presented in the form of stress maps, which show changes in the internal forces in buildings left by mining operations. Specific examples are used. Two residential two-storey buildings were analysed; they were built using traditional brick methods, with a single-storey outbuilding. All of the analysed buildings are located in the mining commencement zone, in which the deformation of the surface has not faded away.

8

Poszukiwanie możliwości kształtowania nowych funkcji, wartości i tożsamości miejsca dla terenu poprzemysłowego na przykładzie terenu byłej KWK "Pokój" w Rudzie Śląskiej

Stangel Michał

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 10

19--31

PL

Teren Kopalni Węgla Kamiennego „Pokój” w Rudzie Śląskiej jest typowym górnośląskim terenem poprzemysłowym o potencjale do rewitalizacji i wkomponowania w otaczającą strukturę miejską. Teren zlokalizowany jest pomiędzy dzielnicami Wirek i Nowy Bytom, w sąsiedztwie terenów zieleni, z dobrym dostępem do dróg, komunikacji miejskiej oraz planowanej „autostrady rowerowej”. Potencjał miejsca stanowią zabytkowe budynki kopalniane, w tym dominującą nad terenem wieżę wyciągową szybu Wanda oraz bogactwo zieleni. Autorska koncepcja masterplanu zakłada przekształcenie terenu kopalni w wielofunkcyjną, zrównoważoną dzielnicę miejską. Nowa przestrzeń miejska mogłaby powstać poprzez adaptację budynków pokopalnianych dla nowych funkcji, w tym: wielofunkcyjnej hali targowo-wystawienniczej, biur, restauracji, obiektów sportowych, ekspozycji dziedzictwa przemysłowego. Kluczową proponowaną funkcją jest centrum aktywności społecznej z inkubatorem przedsiębiorczości, warsztatami rzemieślniczymi, przestrzeniami coworkingowymi, itp. Pozostałe funkcje to nowa zabudowa mieszkaniowa i usługowa. Jako etap inicjujący procesy miastotwórcze zaproponowano sekwencję przestrzeni publicznej biegnącą poprzecznie przez teren w pobliżu Szybu Wanda, od ul. Niedurnego i proponowanych nowych przystanków autobusowego i tramwajowego, powiązana z terenami zieleni w sąsiedztwie, w tym ze zrewitalizowaną hałdą - Górą Antonia. Przestrzeń ta powinna eksponować postindustrialne walory terenu, a pożądany wyraz przestrzenny łączyłby industrialną przeszłość (budynki, wglądy na teren kopalni, istniejąca zieleń) ze współczesnym wyrazem przestrzeni post-industrialnych, odpowiadających na współczesne aspiracje młodych mieszkańców miast. (nowe aktywności, pawilony kontenerowe, wykorzystanie reliktów przemysłowych, atrakcyjna przestrzeń do rekreacji, itp.).

EN

The site of "Pokój" Coal Mine in Ruda Śląska is a typical Upper Silesian brownfield, with potential for revitalization and incorporation with the surrounding urban structure. The site is located between the districts of Wirek and Nowy Bytom, in proximity to large green spaces, with good access to roads, public transport and a planned "bicycle highway". The main potential of the place is: historic mine buildings, including the iconic Wanda shaft, affluent greenery on site, several elements of industrial heritage. The conceptual masterplan, elaborated by the author (December 2021), envisions the transformation of a mine site into a multi-functional, sustainable urban neighborhood. A new urban structure could be crafted by adapting mining buildings to new amenities, including: a warehouse for community marked and events, offices, restaurant, sports, exposition of industrial heritage. The key function is a neighborhood social hub, including: crafts and entrepreneurship incubation and training, artisans workshops, co-working spaces, artists studios, etc. Further stages include multi-family housing and offices. The initial stage is establishing an open space strip across the area, linking postindustrial buildings, new activities, container pavilions and re-use of industrial relicts in the urban landscaping. The proposed sequence of public space provides a pedestrian and bicycle link from Niedurnego Street and new tram and bus stops, to the recultivated Antonio Hill. The post-industrial public space could be shaped in such a way as to expose the values of the area: the shaft head of the Wanda shaft, the mechanical workshop hall, the characteristic facades of the mine buildings, postindustrial relics, etc., initiating the process of revitalization of the area.

9

Hydrogeohazards in post-mining areas : the phenomenon of uncontrolled groundwater outflows in wetlands

Potrykus Dawid, Lidzbarski Mirosław, Tarnawska Ewa

Geological Quarterly

|

2022

|

Vol. 66, No. 1

art. no. 9

EN

Aquifers formed in the wetland area around the closed lacustrine chalk mine at Mierzyno (northern Poland) are distinguished by a specific groundwater flow system, the main component of which is lateral flow and ascent seepage from the deep aquifer to the ground surface. In investigating the origin of the uncontrolled groundwater outflows and the phenomenon of progressing spring pools, field and laboratory work, as well as model studies of groundwater flow, allowed assessment of damage to the soil and aqueous environment. These occurred due to defective reclamation of post-mining areas, as a result of which the natural hydrodynamic balance in the groundwater was disturbed. Artesian pressure in the deep aquifer caused layer interruption at the boundary of the lacustrine chalk deposit. In consequence, strong uncontrolled outflow of groundwater occurred, and the accompanying spring pools are changing their position as a result of headward erosion. So far, the amount of washed-out carbonate sediment exceeds 5,600 m3.

10

Qualitative relationship of seismic activity with vertical displacements of terrain after mine closure with the use of DInSAR technology

Sopata Paweł, Sokoła-Szewioła Violetta

Geoinformatica Polonica

|

2022

|

T. 21

83--93

EN

The liquidation process of mines is very complex and long. It relates to various hazards, including post-mining seismicity and deformations of ground surface. The above issues are the subject of the research project under which the monitoring of ground surface movements is carried out in the area of the closed coal mine “Kazimierz-Juliusz”, which is currently being flooded. The monitoring is carried out using the GNSS technique and satellite radar interferometry (InSAR). The project makes use of radar data from the Copernicus project, which is being implemented by the European Commission in cooperation with the European Space Agency (ESA). InSAR monitoring started in December 2020. Additionally, we analyzed the impact on ground surface of 5 rock tremors of the energy not exceeding 6.5E + 05 J (tremor magnitude Mw = 2.1), which were reported in the investigated area in 2018–2020. The article presents the results of qualitative analysis involving the relationship between seismic activity and vertical movements of ground surface. To investigate potential changes in altitude, DInSAR technology was applied. On the basis of interferometric images generated from radarograms in the periods before and after the tremor, in January 2019, it was found that vertical movements of ground surface were possible to occur. Altitude changes can be characterized with the values in the range of single millimeters, which are only slightly beyond the accuracy range of the InSAR method. The analysis of interferograms, comprising wider time databases, indicated that the impact of the tremor on the deformations of ground surface is incidental.

PL

Proces likwidacji kopalń jest bardzo złożony i długotrwały. Towarzyszą mu różne zagrożenia, wśród których można wymienić sejsmiczność pogórniczą oraz deformacje powierzchni terenu. Problematyka ta jest przedmiotem projektu badawczego, w ramach którego wykonywany jest monitoring ruchów powierzchni na terenie nieczynnej już kopalni „Kazimierz-Juliusz”, która jest obecnie zatapiania. Monitoring realizowany jest z wykorzystaniem techniki GNSS oraz satelitarnej interferometrii radarowej (InSAR). W projekcie wykorzystywane są dane radarowe z projektu Copernicus, który realizowany jest przez Komisję Europejską we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA – European Space Agence). Monitoring techniką InSAR rozpoczęto w grudniu 2020 roku. Dodatkowo przeanalizowano powierzchniowe skutki pięciu wstrząsów górotworu o energii nieprzekraczającej wartości 6,5E+05 J (magnituda wstrząsu Mw = 2,1), które zarejestrowano w rejonie badań w latach 2018–2020. W artykule przedstawiono wyniki analizy jakościowej związków aktywności sejsmicznej z ruchami pionowymi powierzchni terenu. W celu zbadania potencjalnych zmian wysokościowych wykorzystano technologię DInSAR. Na podstawie obrazów interferometrycznych wygenerowanych z radarogramów w okresach przed i po wstrząsie, w styczniu 2019 roku, stwierdzono możliwość wystąpienia pionowych ruchów powierzchni terenu. Zmiany wysokościowe scharakteryzować można wartościami w zakresie pojedynczych milimetrów, wykraczających tylko nieznacznie poza zakres dokładności metody InSAR. Analiza interferogramów, obejmujących szersze bazy czasowe, wskazała na incydentalny wpływ wstrząsu na deformacje powierzchni terenu.

11

Tereny pogórnicze w dokumentach strategicznych miast górnośląsko-zagłębiowskiej metropolii

Gasidło Krzysztof, Wyrzykowska Aleksandra

Builder

|

2022

|

R.26, nr 12

40--43

PL

Celem artykułu jest przedstawienie polityki przestrzennej wobec terenów pogórniczych w miastach Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Szacuje się, że na jej terenie obecnie znajduje się 5258,3 ha terenów poprzemysłowych, w tym około 32,14% terenów pogórniczych. Do dzisiaj ponad połowa z nich nie została zagospodarowana. Z uwagi na ich liczebności, rozległości, rozmieszczenia i charakter zmian, jakie na nich zachodzą, stanowią one ważny zasób dla dalszego rozwoju miast.

EN

The purpose of this paper is to present the spatial policy for post-mining areas in the cities of the Metropolitan of Upper Silesia and the Dabrowa Basin. It is estimated that in this area, there is 5258.3 ha of post-industrial sites, including about 32.14% of post-mining areas. At present, more than half of them have not been developed. Due to their number, size, location and the nature of the changes that are taking place in them, they are an important resource for further urban development.

12

Research by design jako metoda badawcza wspierająca planowane działania inwestycyjne na przykładzie adaptacji magazynu materiałów wybuchowych w kamieniołomie Sadowa Góra na przestrzeń wystawienniczą

Bąba-Ciosek Natalia, Kucharczyk-Brus Beata

Builder

|

2022

|

R.26, nr 8

46--49

PL

Od kilku lat Wydział Architektury Politechniki Śląskiej prowadzi prace naukowo-badawcze na terenie Ośrodka Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera w ramach współpracy z gminą Jaworzno. Jednym z zadań było zbadanie możliwości adaptacji nieczynnego, wgłębnego magazynu materiałów wybuchowych, znajdującego się na terenie dawnego kamieniołomu Sadowa Góra, który w niedalekiej przyszłości ma służyć celom turystycznym. W ramach zadań projektowych, poprzedzonych analizami badawczymi, przygotowano scenariusze rozwojowe przedmiotowego obiektu dla funkcji wystawienniczo-edukacyjnej oraz sporządzono koncepcje projektowe z zakresu architektury wnętrz. Do realizacji zadania posłużono się technikami stosowanymi przy metodach badań jakościowych. Zbadanie możliwości adaptacyjnych przedmiotowego obiektu wykonano metodą research by design. Przedstawione w artykule wybrane koncepcje projektowe wskazują możliwości i kierunki planowanych działań inwestycyjnych w obiekcie, którego adaptacja jest niełatwym zadaniem z uwagi na specyfikę pierwotnego przeznaczenia, usytuowania, parametrów technicznych oraz możliwości prowadzenia prac budowlanych.

EN

For several years, the Faculty of Architecture of the Silesian University of Technology has been conducting research work at the GEOsfera Ecological and Geological Education Center, in cooperation with the Jaworzno commune. One of the tasks was to investigate the possibility of adapting a closed, in-depth warehouse of explosives, located on the site of the former Sadowa Góra quarry, which is to serve tourist purposes in the near future. As part of the design tasks, preceded by research analyzes, development scenarios of the facility in question for the exhibition and educational function were prepared, and design concepts in the field of interior architecture were prepared. The techniques used in the methods of qualitative research were used to carry out the task. The research-by-design method was used to test the adaptation possibilities of the object in question. The selected design concepts presented in the article indicate the possibilities and directions of planned investment activities in the facility, the adaptation of which is not an easy task due to the specificity of the original purpose, location, technical parameters and the possibility of conducting construction works.

13

The land use of decommissioned coal mines areas in the Upper Silesian agglomeration (Poland)

Wyrzykowska Aleksandra

Architecture Civil Engineering Environment

|

2022

|

Vol. 15, no. 2

57--70

EN

The transformation of post-industrial areas of coal mines has been going on for over 80 years. Despite years of discussion and various international experiences, effective instruments and best practices for brownfields are still being sought. Today, in the face of rapidly changing social and environmental conditions, it is necessary to rethink the future of coal regions. To meet the challenges ahead, all experiences must be critically analysed and confronted with land development. This paper shows the main directions of decommissioned coal mines areas in the Silesian Agglomeration. For this purpose, it was necessary to identify closed mines’ areas and recognise they present land use. The research is based on a query of archival and library materials, field research, the author’s classification of land use, and cartographic and quantitative research. The study shows that the main direction of land use is industry (about 48.3%) and services (24.4%). Furthermore, until today more than half of the post-industrial land is undeveloped by mining facilities, and only about 7.4% of it is prepared for potential investment.

14

Górnicy po sobie sprzątają, jak to widzą mieszkańcy? Efekt zagospodarowania wyrobiska poeksploatacyjnego siarki w Tarnobrzegu

Saramak Daniel

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2021

|

nr 2-3

80--83

PL

W latach 90. ubiegłego wieku kopalnia siarki w rejonie Tarnobrzega straciła na znaczeniu. Zrekultywowano ją w kierunku wodnym, w efekcie czego powstało Jezioro Tarnobrzeskie. Czy stworzyło ono nowe możliwości rozwoju dla regionu i czy zwiększyło aktywność samych mieszkańców w sektorze przedsiębiorczości?

15

Specificity of design criteria of structures on the surface of mining and post-mining areas threatened by flooding: case study of a large-scale road project

Ignacy Dariusz, Gruchlik Piotr

Roads and Bridges - Drogi i Mosty

|

2021

|

Vol. 20, no. 3

267--288

EN

The subject of this article is a detailed location analysis of the Silesian section of the A1 Highway crossing the artificially drained “Bytom – Centrum I” mine subsidence area and the impact of this location on changes in the aquatic environment caused by mining. Ore and hard coal mining has resulted in significant hydrogeological and hydrological transformation of the mine subsidence area. Over 200 years of drainage of the deposits and the land surface has led to the formation of a deep depression cone resulting in the dewatering of many mining and post-mining areas throughout the entire Upper Silesia region. These artificial water conditions of the mine subsidence area environment are often treated as natural. However, mining entities and/or their legal successors are obliged by law to restore the original natural water conditions in the process of mine closure. This may lead to flooding of post-mining areas threatened by flooding. This article assesses the impact of the location of the highway right-of-way on the scale and extent of current and projected (after the complete cessation of drainage operations) flooding of the land surface. In the final part of the article the authors analyse and assess legal provisions that constitute a legal basis for the design of civil engineering structures in mine subsidence areas.

PL

Przedmiotem artykułu jest szczegółowa analiza lokalizacji śląskiego fragmentu autostrady A1 na sztucznie odwadnianym terenie pogórniczym „Bytom – Centrum I” i wpływu takiej lokalizacji na zmiany w środowisku wodnym powodowane przez górnictwo. Eksploatacja górnicza rud oraz węgla kamiennego doprowadziła do znaczących przekształceń hydrogeologicznych oraz hydrologicznych terenu górniczego. Trwające od ponad 200 lat odwadnianie złóż oraz powierzchni doprowadziło do powstania głębokiego leja depresji, co skutkuje osuszeniami wielu terenów górniczych i pogórniczych całego Górnego Śląska. Te wymuszone warunki wodne środowiska terenów górniczych często traktowane są jako naturalne. Tymczasem obowiązujące prawo nakazuje przedsiębiorcom górniczym lub ich następcom prawnym przywrócić w terenie górniczym pierwotne naturalne warunki wodne w procesie likwidacji kopalni. Wówczas mogą ulec zatopieniu powierzchnie terenów pogórniczych zagrożone zawodnieniami. W artykule oceniono wpływ lokalizacji obiektu drogowego na skalę oraz zasięgi obecnego oraz docelowego (po całkowitej likwidacji odwadniania) zawodnienia powierzchni. W końcowej części przeanalizowano i oceniono przepisy prawne, które stanowią podstawę projektowania obiektów budowlanych w terenach górniczych.

16

Casus Silesia Superior. Obecny stan i kierunki zagospodarowania kopalni podziemnych w regionie górnośląskim

Langer Piotr

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2021

|

Vol. 2

52--72

PL

Artykuł zawiera prezentację wyników badań nad obecnym stanem i kierunkami zagospodarowania kopalni w regionie Górnego Śląska. Zrealizowane badania objęły kilkadziesiąt miejsc związanych z eksploatacją węgla kamiennego. Autor skupił się na zespołach szybowych kopalni podziemnych. Przedstawiono ich rozmieszczenie oraz poddano analizie pod kątem istotnych cech. Scharakteryzowano procesy związane z przemysłową działalnością kopalni, a także ich likwidacją oraz ewentualną adaptacją do nowych funkcji.

EN

This paper is a presentation of the findings on the current state and course of development of mines in the area of the Upper Silesia. The study covered several dozen sites associated with procurement of coal. The author focused on the shaft complexes of underground mines. Their distribution has been presented and subjected to analysis in terms of essential characteristics. Processes associated with the industrial activity of mine, its liquidation and possible adaptive reuse were characterised.

17

Gospodarka o obiegu zamkniętym odpadami komunalnymi i przemysłowymi w rekultywacji terenów zdegradowanych

Halecki Wiktor, Bedla Dawid, Koźmińska Aleksandra, Dacewicz Ewa, Chmielowski Krzysztof, Baran Agnieszka, Klatka Sławomir

Przemysł Chemiczny

|

2021

|

T. 100, nr 2

182--184

PL

Na rekultywowany teren pogórniczy naniesiono substrat glebowy zawierający osady ściekowe. Oznaczono zawartość metali ciężkich w próbkach nowo powstałej gleby pobranej z tego terenu i gleby kontrolnej. Obliczono wskaźnik zanieczyszczenia dla substratu glebowego i Taraxacum officinale metalami ciężkimi na obszarze poeksploatacyjnym. Stwierdzono korzystny wpływ materiału doglebowego na zdegradowane tereny pogórnicze. Odpady przemysłowe i komunalne mogą być wykorzystane w gospodarce o obiegu zamkniętym i rekultywacji terenu.

EN

Sewage sludge mixt. was deposited on the post-mining area. The content of heavy metals in soil samples was taken from both study and control site. The heavy metal contamination index for the soil substrate and Taraxacum officinale in the post-mining area was calculated. The beneficial effect of soil substrate on reclaimed post-mining areas was found. Industrial and municipal waste can be used for a circular economy and land reclamation.

18

O przeszłości i przyszłości górnictwa solnego w Polsce

Kortas Grzegorz, Maj Agnieszka

Przegląd Górniczy

|

2021

|

T. 77, nr 10-12

69--73

PL

W artykule przedstawiono zarys stanu i perspektywy polskiego górnictwa solnego. Wskazano na okoliczności zakończenia działalności górniczej po wdarciach wód do wyrobisk podziemnych kopalń soli w Inowrocławiu w 1907 r. i w Wapnie k. Wągrowca w 1977 r. Obecnie objętość wyrobisk czynnej komorowo-filarowej podziemnej kopalni w wysadzie solnym w Kłodawie przekroczyła 20 mln m3, a możliwość wdarcia tam wód tworzy rosnące zagrożenie dla miasta i okolic Kłodawy. W zagłębiu miedziowym LGOM pokład soli kamiennej na głębokości 900 m eksploatowany jest wielkowymiarowymi komorami. Pierwszą otworową eksploatację złóż soli przez rozpuszczenie w wodzie prowadzono w pokładowym złożu soli w Baryczy k. Wieliczki, potem w otworowej kopalni w Łężkowicach k. Bochni. Nadmierne rozługowania wodą pod nieizolowanym stropem calizn doprowadziły tam do zapadlisk terenu wypełnionych solanką. Obecnie w wysadach solnych, w Górze koło Inowrocławia i w Mogilnie, na głębokościach od 400 m do 1700 m, pozyskuje się roztwory soli metodą otworową. Uzyskane solanki są kierowane do zakładów chemicznych i zastępowane magazynowanymi ciekłymi i gazowymi węglowodorami lub pozostawia się je w kawernach. W Kosakowie k. Gdyni, w pokładzie soli na głębokości 1000 m założono nowoczesny kawernowy magazyn gazowych węglowodorów. Atrakcją w skali światowej są zabytkowe kopalnie soli w Wieliczce i Bochni. Zachowanie niezwykłego piękna tych kopalń wymaga opanowania zagrożenia wodnego, zawałowego i utrzymania warunków klimatycznych i zapewnienia bezpieczeństwa. W ostatnim rozdziale przedstawiono warunki i perspektywy polskiego górnictwa solnego, służące pozyskiwaniu soli kamiennej i solanki, wykorzystaniu przestrzeni wyrobisk do magazynowania węglowodorów i deponowania odpadów. Służyć temu powinno odpowiednie prawo, prace badawcze i inżynierskie.

EN

An outline of the state and prospects of the Polish salt mining industry is presented. The circumstances of the termination of mining activities after the water bursts into the underground salt mines in Inowrocław in 1907 and in Wapno near Wągrowiec in 1977 were indicated. Currently, the volume of the workings of the active chamber and pillar underground mine in the salt dome in Kłodawa has exceeded 20 million m3, and the possibility of water penetration creates an increasing threat to the city and the vicinity of Kłodawa city. In the LGOM copper basin, the salt seam is mined at a depth of 900 m with large-size chambers. The first borehole mining of salt deposits by dissolving in water was carried out in the salt seam deposit in Barycz near Wieliczka, then in the now closed borehole mine in Łężkowice near Bochnia. Excessive water leaching under the uninsulated roof of the valleys led to the sinkholes of the area filled with brine. Currently, salt solutions are obtained in the salt dome, in Góra near Inowrocław and in Mogilno, at depths from 400 m to 1700 m, using the borehole method. The obtained brines sent to chemical plants are replaced with stored liquid and gaseous hydrocarbons or left in caverns. In Kosakowo near Gdynia, in the salt seam at a depth of 1000 m, a modern cavern storage of gaseous hydrocarbons has been installed. A global attraction are the historic salt mines in Wieliczka and Bochnia. Maintaining the extraordinary beauty of these mines requires the control of water and caving hazards, as well as maintaining climatic conditions and ensuring safety. The last chapter presents the conditions and perspectives of the Polish salt mining industry for the extraction of rock salt and brine, the use of excavation space to store hydrocarbons and deposit waste. This should be served by appropriate law, research and engineering works.

19

Growth of invasive plant species communities as a substantial issue in post-mining land development

Olszewski Paweł

Journal of Sustainable Mining

|

2021

|

Vol. 20, iss. 3

193--205

EN

This article concerns the issue of the appearance and growth of invasive plant species in land degraded by hard coal mining as well as the repercussions of this process, particularly in the context of land reclamation. These species, such as e.g. Canadian goldenrod or Japanese knotweed, which nearly always form extensive and monocultural patches of vegetation, contribute to the displacement of both native species and those introduced as part of biological restoration. In 2015, the Central Mining Institute in Katowice prepared a land development concept for a part of the area of the former KWK Paryż mine in Dąbrowa Górnicza (Upper Silesian Industrial Region - Poland), based on its resources and potential, encompassing the „Jadwiga” dump and its vicinity. The presented actions scenarios did not fully factor in the issue related to the growth and control of invasive plant species. Studies of the growth of invasive species communities, conducted from 2015 to 2019 with the use of UAV (unmanned aerial vehicles), revealed the significant propagation of the Japanese knotweed Polygonetum cuspidati (Moor 1958) Th. Müller et Görs 1969 ex Görs 1974 association as well as the Canadian goldenrod Solidago canadensis community. Their elimination increases the cost of the reclamation by 18%.

20

Przegląd istniejącej terminologii dotyczącej rekultywacji terenów pogórniczych - propozycja definicji pojęć

Kaźmierczak Urszula, Lorenc Marek W., Strzałkowski Paweł

Górnictwo Odkrywkowe

|

2021

|

R. 62, nr 1

29--33

PL

W artykule podjęto próbę usystematyzowania i ujednolicenia stosowanej w literaturze terminologii związanej z użytkowaniem terenów pogórniczych. Dokonano dyskusji takich pojęć istniejących w literaturze anglojęzycznej jak: restoration, reclamation, rehabilitation, land development oraz revitalization i ustalono ich jednoznaczność umożliwiającą właściwe zrozumienie istoty danego procesu. Na bazie propozycji literaturowych istniejących sposobów zagospodarowania terenów pogórniczych wykazano nieścisłości związane z terminologią kierunków rekultywacji i sposobów zagospodarowania. Do opisu zaproponowanych terminów, na podstawie analizy literaturowej wskazano systematykę, która eliminuje niejednoznaczności z poprzednich systematyk. Dodatkowo zaproponowaną systematykę rozszerzono o nowy aspekt związany z reliktami działalności górniczej.

EN

The article attempts to systematize and harmonize the terminology used in literature related to the use of post-mining areas. Discussion was made regarding terms such as restoration, reclamation, rehabilitation, land development and revitalization that exist in English literature, and established their clarity to properly understand the essence of the exact process. On the basis of literature proposals of existing methods of post-mining areas land development, inaccuracies related to terminology of both reclamation and land development methods have been demonstrated. For terms proposed on the basis of literature, a systematic scheme is indicated, which eliminates ambiguity from previous systematics. In addition, the proposed systematic has been extended to include a new aspect, related to the relics of mining activities.