Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Innowacyjny system geomonitoringu do badania deformacji elementów powierzchniowych – IMS GEO

Karsznia Krzysztof, Odziemczyk Waldemar, Zaczek-Peplinska Janina, Łapiński Sławomir, Piasta Łukasz, Saloni Lech

Przegląd Geodezyjny

|

2023

|

R. 95, nr 8

20--24

PL

Systemy geomonitoringu (z ang. Geodetic Monitoring Systems - GMS) oraz monitoringu stanu konstrukcji (SHM) odgrywają obecnie kluczową rolę w kompleksowym zarządzaniu ryzykiem obiektów inżynierskich - zarówno na etapie ich budowy, jak też późniejszego utrzymania. Systemy takie, coraz częściej wspierane sztuczną inteligencją, pozwalają na precyzyjne i kompleksowe zarządzanie infrastrukturą stanowiąc istotny element nowoczesnego procesu inwestycyjnego. Powstająca w trakcie ich praktycznej implementacji baza wiedzy jest obecnie podstawą zintegrowanych systemów geoinformacyjnych zapewniających bezpieczeństwo konstrukcji oraz prawidłową realizację wykonawczą. Od wielu lat obserwujemy intensywny wzrost liczby dostępnych rozwiązań, oferowanych przez producentów technologii geoinformacyjnych. Jednakże, często proponowane rozwiązania ograniczają się głównie do zamkniętych środowisk komputerowych ukierunkowanych na obsługę konkretnych instrumentów. W zakresie tym, niewiele jest rozwiązań o otwartej strukturze i otwartym źródle. Co więcej, możliwości oferowane przez producentów – czyli moduły, funkcje i procedury – zwykle nie odpowiadają rzeczywistym wyzwaniom pojawiającym się w trakcie geodezyjnej i budowlanej obsługi konkretnego obiektu. Uwarunkowania te powodują realne zapotrzebowanie na elastyczne, mobilne i w pełni skalowalne systemy, najlepiej dostosowane do konkretnych potrzeb użytkowników. Rozwiązanie takie, powstające w ramach projektu finansowanego przez NCBiR proponują autorzy niniejszego artykułu. W zakresie merytorycznym, opracowano wielowariantowe rozwiązanie algorytmiczne bazujące na danych ciągłych dostarczanych przez tachimetry skanujące. Działanie algorytmów zostało przetestowane z wykorzystaniem trzech wysokiej klasy instrumentów. Uzyskane wyniki badań potwierdzają wysoką innowacyjność opracowywanego systemu.

EN

Geomonitoring systems (GMS) and Structural Health Monitoring (SHM) play a crucial role in the comprehensive risk management of infrastructural facilities - both during their construction and subsequent maintenance. Such systems, increasingly supported by artificial intelligence, allow precise and comprehensive infrastructure management, constituting an essential element of the modern investment process. The knowledge base created during their practical implementation is now the reference for integrated geoinformation systems ensuring the safety and proper execution of construction projects. For many years, one can observe intensive growth in the number of available solutions offered by manufacturers of geoinformation technologies. However, the proposed solutions are often limited to closed computer environments operating specific instruments obtained from manufacturers. There are few available open-architecture and open-source solutions in the market. Moreover, the offered capabilities - modules, functions, and procedures - usually do not correspond to the real challenges that arise during quantity surveying and structural monitoring supporting construction sites. Such conditions create a vital need for flexible, mobile and fully scalable systems best suited to specific user needs. In this article, the authors propose a unique solution funded by the National Centre for Research and Development responding to such demands. In the article, the authors demonstrate such a solution originating within the framework of a project funded by the National Centre for Research and Development. In terms of content, a multi-variant algorithmic resolution based on continuous data provided by scanning total stations has been developed. The performance of the algorithms was tested using three different high-end instruments. The obtained test results confirm the high innovativeness of the developed system.

2

Identyfikacja deformacji nieciągłych na podstawie pomiarów geodezyjnych terenu górniczego

Stoch Tomasz, Sopata Paweł, Mrocheń Dawid, Wójcik Artur

Przegląd Górniczy

|

2022

|

T. 78, nr 1

3--8

PL

Skutki podziemnej eksploatacji górniczej mogą ujawniać się na powierzchni terenu w postaci deformacji ciągłych i/lub nieciągłych. Występujące rzadziej deformacje nieciągłe charakteryzują się większą skalą zagrożenia dla obiektów budowlanych oraz infrastruktury powierzchniowej. Występowanie tego typu deformacji praktycznie dyskwalifikuje teren z możliwości zabudowy. Natomiast dla istniejących obiektów może prowadzić do uszkodzeń i zniszczeń uniemożliwiających bezpieczne użytkowanie tych obiektów. W artykule przedstawiono wyniki obserwacji liniowej deformacji nieciągłej, która ujawniła się na powierzchni w postaci progu terenowego oraz garbu o długości kilkuset metrów. W badaniach wykorzystano satelitarne i klasyczne metody pomiarowe. Technika GNSS w trybie RTK umożliwiła pomiar współrzędnych przestrzennych kilku tysięcy punktów na powierzchni terenu w regularnej siatce. Równolegle prowadzono precyzyjne pomiary wysokościowe (niwelacja geometryczna) wykonywane na trwale stabilizowanych punktach linii obserwacyjnej. Profil wzdłuż linii obserwacyjnej przecinał prostopadle próg terenowy. Pomiary zrealizowano w kilku seriach przez ponad półtora roku nad czynną eksploatacją górniczą. Objęto nimi obszar o powierzchni ponad 50 ha. Opracowanie i analiza wyników pomiarów umożliwiły wygenerowanie przestrzennego pola deformacji. Dodatkowo rozwój deformacji w czasie przedstawiono na pionowych profilach terenu wzdłuż linii pomiarowej. Przyczyny wystąpienia deformacji nieciągłej wywołanej eksploatacją górniczą powinny wyjaśnić wyniki badań struktury gruntu oparte o wdrożone metody geofizyczne.

EN

The effects of underground mining exploitation may manifest themselves on the ground surface in the form of continuous and/or discontinuous deformations. The less frequent discontinuous deformations are characterised by a greater scale of danger to buildings and surface infrastructure. The presence of this type of deformation practically disqualifies the area from development. For existing facilities, on the other hand, it may lead to damage and destruction preventing the safe use of these facilities. The paper presents a study of linear discontinuous deformation that revealed itself on the surface in the form of a terrain sill and a hump several hundred meters long. Satellite and classical measurement methods were used in the study. GNSS technology in RTK mode made it possible to measure the spatial coordinates of several thousand points on the ground surface in a regular network. In parallel, precise height measurements (geometric level) based on permanently stabilised observation line points were carried out. The profile along the observation line crossed the terrain sill perpendicularly. The measurements were carried out in several series over a period of more than a year and a half over an active mining exploitation. An area of over 50 ha was covered. The processing and analysis of the measurement results made it possible to generate a spatial deformation field. In addition, the development of deformation over time is shown on vertical profiles of the terrain along the survey line. The reasons for the occurrence of discontinuous deformation caused by mining exploitation should be explained by the results of soil structure research based on implemented geophysical methods.

3

Wpływ eksploatacji górniczej kopalni „Wieliczka” na powierzchnię terenu

Stepień Tomasz, Ulmaniec Małgorzata

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2021

|

nr 3

9--16

PL

W artykule, na tle charakterystyki złoża KS „Wieliczka" oraz opisu metodyki pomiarów i prognozowania deformacji i przemieszczeń, porównano prognozy deformacji górotworu i powierzchni terenu z obserwacjami i pomiarami wykonywanymi cyklicznie przez kopalnię.

EN

The article compares the forecasts of deformation of the rock mass and surface land form with the observations and measurements made by the „Wieliczka" Salt Mine. Under the impact of rock mass pressure, empty post-mining spaced undergo the natural process of slow and gradual contraction. In order to determine the impact of mining on the surface of the site, the mine monitors the deformation of the surface and the rock mass, consisting of leveling measurements on the surface and measurements of convergence in underground workings. On the basis of these measurements, an analysis of surface settlement, mine levels and convergence of workings was carried out in order to obtain calculation parameters used to prepare the impact forecast. The forecast was prepared using a mathematical model to predict deformation of the rock mass and the land surface (the so-called Knothe theory). The impact forecast assumes the presence of surface settlement in a vast zone extended to the W-E, with several local synclines within its area (fig. 5-8). The results of mine measurements are compared with the results of the forecast, showing their high correlation. The forecast results may therefore form the basis for spatial planning and land development. According to the forecast, a maximum increment is expected between 2012 and 2037: vertical displacements up to wmax = 0.53 m, horizontal deformations up to emax = 2.95 mm/m and slopes in the profile of the syncline up to Tmax = 4.53 mm/m. The above values correspond at least to the 2nd category of mining area.

4

Zastosowanie elektronicznych pomiarów odkształceń górotworu na przykładzie wyrobiska KS Bochnia

Szczerbowski Zbigniew, Niedbalski Zbigniew, Jóźwik Mieczysław, Migdas Tomasz, Kawalec Andrzej, Orzeł Karol

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 1

19--26

PL

Badania deformacji górotworu w rejonie zabytkowej Kaplicy św. Kingi Kopalni Soli „Bochnia” z zastosowaniem elektromagnetycznej sondy ekstensometrycznej dają nową jakość w analizie charakterystyki tego procesu. Pomiary przemieszczeń reperów stanowiących punkty osnowy kopalnianej z zastosowaniem klasycznych przyrządów i instrumentów geodezyjnych pozwalają jedynie na określenie geometrycznych zmian konturu wyrobisk, często wysoko dokładnych. Na bazie wyników klasycznych pomiarów mierniczych niemożliwe jest określanie sposobu propagacji deformacji wewnątrz górotworu. Wykonane badania z zastosowaniem sond ekstensometrycznych umożliwiły opracowanie charakterystyki odkształceń calizny górotworu solnego w KS Bochnia oraz powiązanie tych wyników z wieloletnimi pomiarami geodezyjnymi. Jak dotąd nie ma opracowań, które w wiarygodny sposób przedstawiają sposób rozchodzenia się deformacji w caliźnie górotworu otaczającej wyrobiska. Jak się podejrzewa, jest on poddany dodatkowo naciskom wciąż aktywnych tektonicznie Karpat sąsiadujących ze złożem. Poza aspektem naukowym przybliżenia opisu zjawisk zachodzących wokół wyrobisk podziemnych w KS Bochnia, istotny jest również aspekt praktyczny, który dotyczy sposobu prowadzenia ewentualnych zabezpieczeń zabytkowych wyrobisk.

EN

Measurements of rock mass deformation with application of electromagnetic extensometer in the Saint Kinga Chapel of The Bochnia Salt Mine provided a new quality of in studies of the process’s performance. Measurements of displacements of control points which are consisted of in the mine’s geodetic network with the use of classical device devices and instruments enable to determine of changes of cavities’ contours only, however with high accuracy. The carried out measurements with the use of electromagnetic extensometer supported elaboration of deformation of undisturbed rock mass surrounding the cavity in The Bochnia Salt Mine that could be combined the results with long standing geodetic observations. As far there is no studies which present reliably propagation of deformation within rock salt mass surrounding underground excavations. As suspected, the rock mass is subjected to additional stress of the Carpathians orogeny, neighboring the salt deposit and which is still tectonically active. Apart from the scientific aspect which brings closer the problem depicting propagation of phenomena ongoing around underground cavity in The Bochnia Salt Mine, there is a practical aspect pertaining to of eventual support methods being constructed in the historical excavations.

5

Pomiary tachimetryczne metodą stanowiska swobodnego w ocenie przemieszczeń konstrukcji mostowej

Karsznia Krzysztof, Wręga Paweł

Mosty

|

2019

|

nr 1

28--32

PL

W artykule autorzy przedstawili sposób wykorzystania pomiaru tachimetrycznego metodą wcięć swobodnych w okresowym badaniu stanu geometrii konstrukcji mostu. W tym celu zrealizowany został sezonowy pomiar kontrolny fragmentu konstrukcji Mostu Gdańskiego w Warszawie. Uzyskane wyniki potwierdziły zasadność wykorzystania tachimetrii do oceny przemieszczeń geometrycznych konstrukcji mostowej. Na podstawie przeprowadzonego testu autorzy wskazują zastosowaną metodę jako precyzyjną, efektywną oraz niedrogą, przez co może ona służyć jako probierz stanu konstrukcji ocenianego mostu.

EN

In the paper, the authors have presented a method of using total-station surveying with its free-station method in the examination of bridge structure geometry. In order to do that, seasonal control measurement of a part of the Gdański Bridge structure in Warsaw was carried out. The obtained results confirmed the legitimacy of using tacheometry to assess the geometrical displacements of bridge structures. Based on the performed test, the authors indicate the used method as precise, effective and inexpensive, which means that it can be used as a measure of the construction condition of assessed bridges. Thanks to the advantages of the presented approach, free-stationing can be used for more frequent assessment of the condition of bridges and thus ensure their safe operation.

6

Prospects of mining operations in shaft protection pillars in terms of the assessment method of strain efficiency of their lining and calculations of rock mass deformation

Mielimąka Ryszard, Kleta Henryk

Geoinformatica Polonica

|

2019

|

T. 18

145--155

EN

The assessment involving the prospects of mining exploitation, in particular with the disruption of protective pillars, is frequently a fundamental issue in the engineering practice. It is even more important when the problem involves the completed mining exploitation which was carried out for many years and which already brought about stress-strain changes in the protected objects whose technical condition should ensure safety of use. The impact of mining exploitation on rock mass and surface ground can be most reliably determined basing on the results of geodetic surveys, but in practice, in the conditions where mining exploitation was carried out for many years, the results of geodetic surveys with the records of deformations that occurred in such areas are not available. Then, to assess the impact of mining operations carried out so far, we can only apply the available partial results of geodetic surveys. It happens in situations when we are to assess the prospects of mining exploitation, especially with the disruption of the protective pillar of mining shafts, which are of fundamental importance for mining operations. The article presents an exemplary assessment involving the prospects of mining exploitation with roof fall in the protective pillar of shafts in terms of the results of the reprognosis involving the impact of completed mining exploitation on the surface ground and rock mass. The methodology used to assess the prospects of further mining exploitation in the vicinity of the protective pillar of main shafts takes into account the fact that in view of the reprognosis results, years-long mining exploitation carried out to the boundaries of the protective pillar resulted in relatively large horizontal displacements around the area of the shafts, and smaller vertical displacements. In such circumstances, the latest surveys of horizontal displacements were used to infer about the current curvature of the vertical axis of shaft No.1, located closest to the plots of the completed mining. The calculation involving the possibility to carry out further mining operations within the impact range on the protected shafts No.1 and No.2 was determined by comparing the calculated permissible curvature radius of the shaft axis, reflecting the strain efficiency of the lining, with the calculated curvature radius of the vertical axis of the shaft lining effected by horizontal displacements of rock mass.

PL

Ocena możliwości prowadzenia eksploatacji górniczej, szczególnie z naruszeniem filarów ochronnych, stanowi często podstawowe zagadnienie w praktyce inżynierskiej. Szczególne znaczenie tego zagadnienia występuje w przypadku dokonanej wieloletniej eksploatacji górniczej, która już spowodowała zmiany naprężeniowo-odkształceniowe w chronionych obiektach, a których stan techniczny powinien zapewnić bezpieczeństwo użytkowania. Wpływ eksploatacji górniczej na górotwór i powierzchnię terenu najbardziej wiarygodnie można określić na podstawie wyników pomiarów geodezyjnych, jednakże w praktyce w warunkach, gdy eksploatacja górnicza była prowadzona przez wiele lat, brak jest wyników pomiarów geodezyjnych, które rejestrowały zachodzące deformacje w takim rejonie. Wówczas dla potrzeb oceny wpływu dotychczasowej eksploatacji górniczej pozostaje tylko możliwość wykorzystania dostępnych cząstkowych wyników pomiarów geodezyjnych. Taka sytuacja występuje przy ocenie możliwości prowadzenia eksploatacji górniczej szczególnie z naruszeniem filara ochronnego dla szybów górniczych, które posiadają podstawowe znaczenie dla działalności górniczej. W artykule przedstawiono przykładową ocenę możliwości prowadzenia eksploatacji górniczej z zawałem stropu w filarze ochronnym dla szybów w świetle wyników reprognozy dotychczasowych wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu i górotwór. W zastosowanej metodyce oceny możliwości prowadzenia dalszej eksploatacji górniczej w rejonie filara ochronnego szybów głównych uwzględniono, że w świetle wyników wykonanej reprognozy, wieloletnia eksploatacja górnicza prowadzona do granic filara ochronnego spowodowała w miejscu szybów stosunkowo duże przemieszczenia poziome, przy jednocześnie mniejszych przemieszczeniach pionowych. Stan taki pozwolił na skorzystanie z ostatnich pomiarów przemieszczeń poziomych umożliwiających wnioskowanie o aktualnej krzywiźnie osi pionowej szybu nr 1, położonego najbliżej parcel dokonanej eksploatacji górniczej. Obliczeniowo ocenę możliwości prowadzenia dalszej eksploatacji górniczej w zasięgu oddziaływania na chronione szyby nr 1 i nr 2, określono porównując obliczony dopuszczalny promień krzywizny osi szybu, wynikający ze zdolności odkształceniowej obudowy z obliczonym promieniem krzywizny osi pionowej obudowy szybu spowodowanej poziomymi przemieszczeniami górotworu.

7

Results of the Ground Surface Deformation Measurements in the Zone of Commencing the Roof Caving Exploitation and the Assessment of Its Impact on Buildings

Kapusta Ł., Szojda L.

Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN

|

2018

|

T. 20, nr 2

123--135

EN

The article presented the results of periodic geodetic measurements, which embraced both the land surface and buildings in the zone of commencing mining exploitation. Classical geodetic measurements (levelling and tachymetric) were carried out in order to determine the size and nature of the mining ground deformation, the pace of change and their impact on the existing building development. The final results of the surface deformation were also compared with the forecasts prepared by the mine. The measurements lasted 13 months. During that period 19 measurement cycles were performed.

8

System kontroli deformacji poeksploatacyjnych górotworu nad polami eksploatacji w KS „Kłodawa”

Bieniasz J., Kurdek D., Marcola-Sadowska J.

Przegląd Solny

|

2016

|

T. 12

28--35

PL

Kilkadziesiąt lat eksploatacji złoża kłodawskiego spowodowało powstanie w górotworze znaczących objętości pustek, skoncentrowanych w kilku polach eksploatacji. Ich wpływ na otaczający górotwór jest kontrolowany pomiarowo wewnątrz pól eksploatacji oraz na powierzchni terenu nad kopalnią. Służą temu, obserwowane cyklicznie, sieci pomiarowe rejestrujące zaciskanie pustek i przemieszczenia pionowe powierzchni. W ostatnich latach system monitoringu oddziaływania kopalni uzupełniono o sieć przestrzenną do obserwacji deformacji na horyzoncie spągu stropowej półki ochronnej nad kopalnią. Oprócz przemieszczeń pionowych pozwala ona mierzyć przemieszczenia poziome na wydzielonych liniach i zaciskanie wytypowanych komór na najwyższych poziomach eksploatacyjnych. W konstrukcji sieci i sposobie jej pomiaru zastosowano kilka nowych rozwiązań przetestowanych wcześniej w rejonie przystropowym pola nr 1. Wyniki pomiarowe uzyskane z tego rejonu pokazują tworzenie się wewnątrz górotworu niecki osiadań. Wielkości podstawowych wskaźników deformacji określone z tej niecki interpretowane łącznie z wynikami pomiarów na powierzchni pozwolą na pełniejszą kontrolę deformacji w górotworze nad kopalnią.

EN

Decades of exploitation of the Kłodawa deposit has resulted in a significant volume of subsurface voids concentrated in a mining panels. Their impact on the surrounding rock mass is controlled thanks to measurement inside the panels and also on the ground surface above the mine. Observations consist of periodically observed measurement network that record clinching and a surface vertical displacement. Over the last few years, the system that is monitoring mine influence, was complemented by a measurement network that allows to monitor a deformation on the horizon of the floor ceiling shelves protective over mine. In addition to vertical displacement, the network allows to measure horizontal displacements on separate lines and clamping of selected caves at the highest levels of exploitation. In the design of the network and its way to measure, some new solutions, that have been tested previously in the area of panel No. 1, were used. The results obtained from this area show forming subsidence inside the rock. The size of the basic deformation indicators defined by the basin interpreted together with the results of measurements on the surface will allow for better control the deformation of the rock mass above the mine.

9

Projekt wykonania instalacji monitorującej przebieg uszczelniania szybu górniczego

Jaśkowski W., Lipecki T., d’Obyrn K., Ulmaniec P.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2016

|

nr 1

12--20

PL

W artykule przedstawiono projekt systemu geodezyjnego monitoringu deformacji obudowy szybu i kanału dolotowego oraz konstrukcji wieży szybowej podczas wykonywanych prac wiertniczych i iniekcyjnych w pobliżu szybu górniczego.

EN

This article presents the project of monitoring the course of sealing rock mass around the Kościuszko shaft developed for Salt Mine „Wieliczka”. It is planned to realize a number of sealing holes in a short distance from the mineshaft housing and the use of injection system at a pressure up to 25 MPa. This creates a real threat to the shaft housing and shaft reinforcement. Project execution allows to create the technical conditions for the installation of “System of deformation monitoring of mine shaft housing, inlet duct and the structure of the headframe during drilling and injection near the shaft”. The method proposed in the project is adapted to current geological and geomechanical conditions in the area of the shaft. Project also consists predicted shaft lining deformation caused by mining activities carried on in the area of the shaft pillar [2] as well as the technical condition of the housing and shaft reinforcement [1]. The analyzed predicted deformation indicators as subsidence and linear deformation affecting the condition of the shaft, and the expected size of the deformation caused by the work of injection (at the level of tenths of a mm/m) allowed to develop an optimal, precise monitoring system.

10

Wykorzystanie skaningu laserowego do wyznaczania deformacji stalowych wież telekomunikacyjnych

Owerko T., Kuras P., Ortyl Ł., Kocierz R.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2012

|

R. 58, nr 12

1087-1090

PL

W artykule przedstawiono zastosowanie techniki skaningu laserowego do pomiaru deformacji obiektów wieżowych. Kontrola warunków geometrycznych stalowych wież telekomunikacyjnych zapewnia ich poprawne funkcjonowanie. Technika skaningu lasero-wego daje nowe możliwości pomiarowe w odniesieniu do dotychczas stosowanych metod. Jej użyteczność została wykazana na przykładzie wybranego pomiaru.

EN

The paper presents use of laser scanning technique for measuring the deformation of tower structures. This technique provides new possibilities of structure measurement in relation to the existing methods. The correct operation of steel telecommunication towers is ensured by controlling their geometric conditions. The standards and instructions specifying the permissible deformation of structures [1, 2] are referenced in the paper. On this basis, the ability of using a laser scanner for measuring the telecommunication tower shape is discussed. Due to the high resolution, the measurement is made in a global manner, and not only in a few selected cross-sections [3, 4]. In addition, the principle of the laser scanner operation is briefly described. Its usefulness is demonstrated on the example of a trihedral tower measurement (Fig. 1). The measured object is represented by a point cloud (Fig. 2), which can be shown using horizontal cross-sections (Fig. 3). In order to calculate the tower core inclination (Tab. 2), the location of steel angles of the core was determined. It was determined at all considered levels as intersections of the lines approximating the external planes of angles (Fig. 4). Whereas the tower core torsion was calculated based on the directions of three core sides at all the analyzed levels (Tabs. 3, 4).

11

Doświadczenia wykorzystania technologii Permanent Scatters InSAR (PSI) do monitoringu deformacji terenów górniczych

Krawczyk A., Perski Z.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 10

150-155

PL

W artykule przestawiono wyniki pierwszego w Polsce eksperymentu z zastosowaniem technologii Permanent Scatters Syntetic Apreture Radar Interferometry (PSI) na terenach wpływów eksploatacji górniczej. Istniejąca baza radarogramów ASAR (16 sztuk) wykonanych dla terenu LGOM pozwoliła autorom przystąpić do eksperymentu polegającego na wykorzystaniu metody PSI do pomiarów deformacji terenu poddanego wpływom eksploatacji górniczej. W ramach badań wykonano przetworzenie radarogramów do interferogramów, a następnie przeprowadzono analizę szeregu czasowego dla każdego piksela interferogramu w celu wyszukania obszarów cechujących się stałością odbicia sygnału w czasie - tzw "rozpraszacza stabilnego". Na bazie zidentyfikowanych rozpraszaczy stabilnych przeanalizowano zmiany wysokościowe punktu w czasie. Otrzymane wyniki pozwoliły na wstępną ocenę metody oraz określenie uwarunkowań jej zastosowania w warunkach krajowego przemysłu górniczego.

EN

The results of the first in Poland experiment with application of technology Permanent Scatters Synthetic Apreture Radar Interferometry (PSInSAR)on the terrains under influence of mining exploitation, are presented. Existing base of radar-grams ASAR (16 pieces) executed for the LGOM (copper region) enabled the Authors to start the experiment of using PSInSAR for the measuring of terrain deformations under mining exploitation influence. Within confines of research processing of radar-grams was made to interferograms and next the analysis of the time series for each pixel of interferograme in order to find areas being characterised by signal reflection stability in time - so called - "permanent scatter". On the basis of identified permanent scatters the point height changes in time were analysed. The obtained results enabled the preliminary evaluation of the method as well as determination of its application in domestic mining industry conditions.

12

Quasi-ciągły pomiar stanu odkształcenia ściany budynku przepompowni i jej bezpośredniego otoczenia

Jaśkowski W., Jóźwik M., Szafarczyk A.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2009

|

Vol. 19

143--154

PL

W artykule przedstawiono sposób wyznaczenia czasowo ekstremalnych wartości odkształceń poziomych wywołanych prowadzoną podziemną eksploatacją górniczą. Obserwacje obejmowały ścianę budynku przemysłowego o II kategorii odporności oraz powierzchnię terenu w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Przeprowadzono quasi-ciągły pomiar odkształceń, w ramach którego zastosowano dwa systemy telemetryczne do wyznaczania odkształceń. Zamontowane układy pomiarowe zaprojektowano tak, aby możliwe było wyznaczenie składowych tensora odkształcenia. Wyniki obliczeń i analiz przedstawiono pod kątem porównania wartości odkształceń uzyskanych w gruncie i na ścianie budynku.

EN

The paper introduces a method of determining extreme values of horizontal deformations in time, resulting from the underground mining activities. Observations included the wall of an industrial building of the second category of resistance, and land surface in the direct neighbourhood of the building. A quasi-continuous measuring of strains was carried out, within which two telemetric systems were designed to determine strains. The measuring systems were designed so that it would be possible to determine the components of the strain tensor. Results of calculations and analyses are presented, with special attention paid to the comparison of strain values in the ground and on the building wall.

13

Model geometryczny osiadania stropu w chodnikach przyścianowych

Prusek S.

Przegląd Górniczy

|

2008

|

T. 64, nr 6

18-23

PL

W artykule opisano rezultaty prac, zmierzających do stworzenia uproszczonego modelu geometrycznego, opisującego przebieg osiadania skał stropowych w chodnikach przyścianowych. Podstawą la opracowania modelu były wyniki badań dołowych deformacji chodników przyścianowych, prowadzone w ostatnich latach w Głównym Instytucie Górnictwa. W rezultacie akcji pomiarowych otrzymano przebiegi zaciskania pionowego chodników zlokalizowanych w różnych warunkach geologiczno-górniczych. Wyniki badań oraz analizy statystyczne pozwoliły na podanie zależności umożliwiających prognozę przebiegu osiadania stropu w chodniku przyścianowym.

EN

Results of works in order to create a simplified geometric model describing the course of roof rock subsidence in the long-wall entries are described. The results of underground research on long-wall entries deformations made in the last years by the Main Mining Institute have been the basis for model elaboration. As a result of the measuring actions the courses of vertical convergence of entries situated in various geological conditions have been obtained. The research results and statistical analyses allowed to give relationships ena;bing forecast of the roof subsidence course in the long-wall entry.

14

Zastosowanie metod interferometrii radarowej InSAR do badania naturalnych ruchów powierzchni terenu w Polsce. Projekt GEO-In-SAR

Perski Z., Mróz M.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2007

|

Vol. 17b

613--624

PL

W artykule przedstawiono problematykę wykorzystania metod satelitarnej interferometrii radarowej InSAR i jej najnowszej odmiany PSInSAR bazującej na obiektach punktowych tzw. rozpraszaczach stabilnych, do badania współczesnej geodynamiki wybranych obszarów Polski. Scharakteryzowane zostały poligony badawcze „Warmia”, „Podhale” i „Otmuchów”. Omówiono zastosowana metodykę PSInSAR a także problemy związane z przetwarzaniem danych ich analiza oraz interpretacja wyników. Z uwagi na ograniczenia techniczne w ramach projektu analiza PS przeprowadzona została dotychczas jedynie dla wybranych obszarów w ramach poligonów badawczych We wszystkich przypadkach uzyskano zadowalające zagęszczenie rozpraszaczy stabilnych (PS). Otrzymane wyniki pomiarów deformacji są obecnie poddawane wnikliwym analizom. Wstępne analizy wykazały, że w niektórych przypadkach konieczne będzie powtórne generowanie punktów PS dla nieco większego obszaru. Wykazano, _e analizy punktów PS dla celów geodynamicznych nie da się prowadzić w oderwaniu od samej metodyki PSInSAR. Dotychczasowe wyniki pozwalają mieć nadzieje, że dane PSInSAR w istotny sposób przyczynia się do wzbogacenia wiedzy na temat współcześnie zachodzących deformacji na terenie Polski oraz zweryfikowania lub zmodyfikowania hipotez o charakterze deformacji i w niektórych przypadkach pozwolą na uszczegółowienie modeli geofizycznych deformacji.

EN

This paper presents problems related to the applications of SAR interferometry and its newest branch Persistent Scatterers Interferometry in geodynamical research of selected areas in Poland. Three study areas of “Warmia”, “Podhale” and “Otmuchów” were characterized. The methodology employed was described and problems associated with analysis and interpretation of PSInSAR data were highlighted. Due to technical problems with large data processing, only some smaller areas were processed. In all cases, the resultant PS densities were high and thus allowed further analysis. However, in the recent stage of the project, the detection of deformation was possible, but its detailed interpretation is still very difficult. The preliminary interpretations show that, in some cases, the processed area was too small and the data needed reprocessing. It was shown that, in case of geodynamical analysis, the data cannot be interpreted separately, without in-depth knowledge of PSInSAR processing and the parameters applied. The authors hope that PSInSAR data will significantly improve the knowledge on recent dynamics of the Earth crust in Poland and give an input to verification of geophysical models and hypotheses.

15

Wpływ prędkości na cykliczne odkształcenia dla gruntów spoistych - testy teoretyczne i badania laboratoryjne

Jastrzębska M., Łupieżowiec M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Budownictwo

|

2006

|

Z. 28, t. 2

127-139

PL

W pracy rozważano wpływ prędkości na cykliczne odkształcenia. Zaprezentowany został nowy model, który jest lepkoplastycznym uogólnieniem modelu NAHOS, będący w stanie uwzględniać silną nieliniowość w gruntach dla stanu prekonsolidacji. Jednocześnie zrealizowane zostały badania trójosiowe próbek kaolinu z użyciem wewnętrznego pomiaru deformacji poprzez bezkontaktowe czujniki mikroprze-mieszczeń. Autorzy zaproponowali dwa różne podejścia uwzględnienia wpływu prędkości na cykliczne odkształcenia dla gruntów spoistych: teoretyczne i eksperymentalne. W rezultacie osiągnięto zadowalającą zgodność teoretycznych charakterystyk z rezultatami badań doświadczalnych w zakresie prekonsolidacji.

EN

In this paper, influence of the rate on cyclic strains in cohesive soils is analysed. The authors' aim is a comparison of two different approaches: theoretical and experimental. A new model which is a viscoplastic generalization of the NAHOS (the model capable to describe strong nonlinear behavior of soils in the preconsolidation state) is presented. Simultaneously, triaxial tests on kaolin samples were realized with a local measurement of deformation by means of contact free micro displacements sensors. A satisfactory agreement between the theoretical analysis and the experimental results in the preconsolidation state was achieved.

16

Wstępna analiza przemieszczeń punktów osnowy poziomej ESP Żar

Bałut A.

Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2006

|

T. 12, z. 2

131-139

PL

Prowadzone od 2001 roku pomiary osnowy zbiornika ESP Żar techniką GPS pozwalają na ocenę stabilności filarów obserwacyjnych, stanowiących układ odniesienia dla badania przemieszczeń i deformacji zapory. Wykazano przede wszystkim stabilność linii bazowej, do której są dowiązywane pomiary punktów na koronie wału. Projektując sieć obserwacyjną GPS włączono do osnowy zapory również punkty odległe od niej o 4--5 km, w celu badania ewentualnych wpływów neotektoniki. Porównanie wyników pomiarów z roku 2001 i 2005 sugeruje występowanie w tej okolicy deformacji ściskających rzędu 0,5 ppm/rok w kierunku NE-SW, niesprzecznym z wynikami badań geofizycznych.

EN

The horizontal control network of the Żar hydropower facility is observed by the GPS technique since 2001. Comparison of results of five annual resurveys proved stability of the main observation pillars, used as a reference for determination of dam displacements and deformations. The network extends for about 5 km outside the artificial lake and stretches a probably active tectonic fault. The span of four years allowed determination of a 0.5 ppm/y compression in the area in the direction NE-SW, which does not contradict geophysical evidence.

17

Wyznaczanie wartości parametrów dla opisu deformacji chwilowych

Strzałkowski P.

Przegląd Górniczy

|

2005

|

T. 61, nr 10

38-40

PL

W artykule przedstawiono wyniki identyfikacji parametrów zaproponowanego przez autora równania opisującego przebieg zmienności poeksploatacyjnych deformacji w czasie. Identyfikacja parametrów modelu została dokonana na podstawie przebiegu osiadań wybranych reperów w czasie oraz na podstawie przebiegów osiadań stwierdzonych w kolejnych cyklach na analizowanym odcinku linii pomiarowej. Pod linią prowadzono eksploatację górniczą systemem ścianowym z zawałem stropu na głębokości ponad 700 m.

EN

Results of identification of the parameters of proposed by the Author equation describing the course of post-mining deformation variation with time are presented. Identification of parameters has been executed on the basis of the selected bench-marks subsidence run with time as well as on the basis of subsidence runs stated in the consecutive cycles on the analysed measuring lengths of the measuring line. Under the line mining exploitation by means of longwall system with roof caving has been run on the depth over 700 m.

18

Kinematyka wychyleń wysokiego budynku na terenie górniczym

Jaśkowski W., Jóźwik M.

Przegląd Górniczy

|

2004

|

T. 60, nr 10

13-17

PL

W artykule przedstawiono wyniki zastosowania nowej techniki pomiarów geodezyjnych w monitoringu przemieszczeń poziomych górnej kondygnacji budynku względem poziomu fundamentów (piwnicy). Zarejestrowane przemieszczenia wywołane zostały wstrząsami górniczymi, eksploatacją górniczą, nasłonecznieniem, opadami i wiatrem. Przedstawiona analiza wyników wykazała, że możliwe jest ich wykorzystanie do wyznaczania parametrów dynamicznych konstrukcji budynków, takich jak częstotliwość drgań własnych oraz logarytmiczny dekrement tłumienia. Określono też amplitudy przemieszczeń budynku wywołane pozostałymi, wymienionymi wyżej czynnikami oddziaływającymi na budynek.

EN

The results of a new surveying technique application in monitoring of horizontal displacement of the upper storey of building in relation to the foundation (cellar) level are presented. Registered displacements were caused by mining tremors, mining, insolation, precipitations, wind. The presented analysis of results proved the possibility of using them for determination of dynamic parameters of building construction such as free vibration frequency as well as logarithmic damping decrement. Amplitudes of building displacement caused by the remaining, mentioned above, factors affecting a building are determined.

19

Ocena możliwości stosowania wybranych technologii pomiarowych dla wyznaczania deformacji obiektu budowlanego i jego otoczenia

Skulich M., Pielok J., Jura J.

Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2003

|

T. 9, z. 2/1

495-505

PL

Wyznaczanie wskaźników deformacji powinno obejmować zarówno obiekty budowlane jak i ich otoczenie. W tym celu przeprowadzono badania testowe, sprawdzające przydatność tarcz foliowych dla pomiaru odległości i kierunku. Wyznaczone zostały zakresy stosowania tarcz dla pomiarów w płaszczyźnie poziomej i pionowej. Następnie przeprowadzono 4 serie pomiarowe na konkretnym obiekcie budowlanym, zlokalizowanym w rejonie eksploatacji górniczej. Wyniki obserwacji przeanalizowano. Z kolei przed planowanymi pomiarami rozet dla wyznaczania powierzchniowego tensora deformacji przeprowadzono badania testowe dla określenia dokładności zaproponowanych metod pomiaru i zestawów sprzętowych, możliwych do wykorzystania w warunkach polowych.

EN

The deformation parameters appointment should include construction objects as well as surroundings of construction objects. In this purpose the test research has been made, checking usefulness of foil shield (retrotape) for measurement of distance and direction. Ranges of application of shields have been appointed for measurements in horizontal and vertical surface. After this 4 series of measuring have been made, on concrete construction object, in area of mining exploitation. Results of observation were analyzed. Then, before planned measurements of rosette, test research has been made, for determination of accuracy of suggested, possible to use in field conditions, method of measurement and equipment arrays.

20

Dziesięciolecie pomiarów zaciskania wyrobisk w złożu solnym O/ZG Polkowice-Sieroszowice

Bieniasz Józef, Pietras Jakub, Sadowski Andrzej, Wrzosek Joanna

Przegląd Solny

|

2019/2020

|

T. 15

62--67

PL

Od 2009 r. w O/ZG Polkowice-Sieroszowice funkcjonuje, sukcesywnie rozbudowywana, sieć pomiaru konwergencji wyrobisk solnych. Do połowy 2019 r. zainstalowano ok. 50 typowych stanowisk konturowych mierzonych z częstotliwością kilkumiesięczną. Pomiary te prowadzone są do chwili obecnej a dziesięcioletni czas ich wykonywania pozwala na podsumowanie zebranego materiału obserwacyjnego poprzez opisanie i graficzne zaprezentowanie obserwowanej zmienności zjawiska zaciskania pustek poeksploatacyjnych na znacznej głębokości w funkcji czasu istnienia wyrobisk. Dla pełniejszego poznania charakterystyki zjawiska naturalnego zaciskania pustek poeksploatacyjnych niezwykle istotny jest długi czas systematycznych obserwacji, co wymaga wieloletniego funkcjonowania baz pomiarowych w wyrobiskach. Rezultaty pomiarów są wykorzystywane w bieżącej działalności zakładu górniczego.

EN

Since 2009, in O / ZG Polkowice-Sieroszowice, a convergence measurement network for salt excavations has been gradually being developed. By mid-2019, approximately 50 typical contour stations were installed and measured with a several months frequency. These measurements are performed up to now and the ten-year time of their execution allows to summarize registered observational material by describing and graphically presenting observed variability of post-mining empties convergence at a significant depth as a function of lifetime of excavations. For a more precise/complete understanding the phenomenon of natural convergence of post- -mining empties, a long period of systematic observations is extremely important, which requires many years of functioning of the measurement stations in the excavations. Measurement results are used in the ongoing operations of the mine.