Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Towarzystwa naukowe a uniwersytety na łamach Rocznika Kasy im. Mianowskiego „Nauka Polska, Jej potrzeby, Organizacja i Rozwój” (1918-1947)

Jeszke Jaromir

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2021

|

T. 66, nr 4

65--82

EN

The author analyzes the relations between scientific societies and universities in Poland in the interwar period. The source material is the Yearbook “Polish Science. Its Needs, Organization, and Development” published by the Józef Mianowski Fund in the years 1918-1947. An investigation of the relationships between scientific societies and universities offers excellent opportunities for interpreting the scientific activity in the Second Polish Republic. The connections between scientific societies and universities involved the centers for propelling scientific thought, where university chairs or scientific society committees played the leading role. Sometimes the works of non-university experts were important. The analysis of the material collected in the “Polish Science” also points to many other professional organizations (associations of professors, associate professors, or assistants). Many universities had societies supporting them. Gaining social support for universities was extremely important at the time.

2

Działalność Towarzystwa Geofizyków w Warszawie (1930-1947)

Maj S.

Przegląd Geofizyczny

|

2011

|

Z. 3-4

265-278

PL

Na przełomie lat 1929/1930 powołano w Polsce pierwsze geofizyczne stowarzyszenie naukowe pod nazwą Towarzystwo Geofizyków w Warszawie (TGW). Inicjatorem był Antoni Bolesław Dobrowolski (1872-1954), geofizyk i polarnik, profesor WWP w Warszawie oraz UW, dyrektor PIM (1927 1929) , uczestnik słynnej wyprawy antarktycznej na pokładzie fregaty "Belgica" w latach 1897/1899. TGW było stowarzyszeniem elitarnym. Członkiem można było zostać tylko na zaproszenie Zarządu, potwierdzonym przez Walne zebranie TGW. W dziesięcioleciu 1930-1939 prezesami Towarzystwa byli A.B. Dobrowolski oraz profesor Mieczysław Rybczyński (1873- 1937). TGW było bardzo aktywne; organizowało spotkania specjalistyczne i konferencje naukowe. Nawiązało współpracę z Międzynarodową Unią Geodezji i Geofizyki, z Komisją II Międzynarodowego Roku Polarnego 1932/33 i in. Wspierało wyprawy polarne i organizację Polskiej Stacji Polarnej na Wyspie Niedźwiedziej w archipelagu Spitsbergenu. Udzielało wsparcia przy budowie i uruchomieniu Oddziału Morskiego PIM w Gdyni, Stacji Magnetyczno- Meteorologicznej w Helu, Obserwatorium Sejsmologicznego w Uniwersytecie Warszawskim, Obserwatorium Meteorologicznego na Kasprowym Wierchu i in. TGW w okresie 1931-1938 wydawało czasopismo Biuletyn Towarzystwa Geofizyków w Warszawie. Redaktorem naczelnym był znany hydrolog inS. Alfred Rundo (1877-1939). W ciągu ośmiu lat ukazało się drukiem 15 zeszytów. Zawierały bardzo urozmaicone treści (także w językach obcych) z różnych dziedzin szeroko pojętej geofizyki, a właściwie nauk o Ziemi. Efektywnie rozwijającą się działalność TGW przerwała II wojna światowa: 1939-1945. W roku 1947 - już w innej rzeczywistości - TGW zostało reaktywowane, ale jako Polskie Towarzystwo Geofizyków; towarzyszyło temu zresztą, powołanie konkurencyjnej organizacji o nazwie Polskie Towarzystwo Meteorologiczno-Hydrologiczne. W uzupełnieniu zamieszczono krótkie biogramy (lub informacje o źródłach bibliograficznych) dotyczące członków Towarzystwa Geofizyków w Warszawie według listy z 1938

EN

In 1930 the first geophysical society called the Society of Geophysicists in Warsaw (SGW) was found in Poland. The founder and head of this Society was Professor Antoni Bolesław Dobrowolski (1872-1954), a famous Polish explorer of Antarctic region (the polar expedition o s/v "Belgic" in 1897/1899). This SGW was very active; it organized various geophysical scientificassembles and conferencesand corporated also with the International Union of Geodesy and Geophysics, with the Commission of Second International Polar Year 1932/1933, etc. The SGW assisted new geophysical observatories as, e.g., Marine Observatory in Gdynia, Magnetic Station at Hel, Seismological Observatory at University of Warsaw, Meteorological Observatory at Kasprowy Wierch in Tatra Mountains, etc. The some Polish polar expeditions to Svalbard Archipelago were also aided. From 1931 to 1939 the SGW edited the journal entitled „Bulletin de la Societe de Geophysique de Varsovie (Biuletyn Towarzystwa Geofizyków w Warszawie). The Editor-in-Chief was a Polish hydrologist Alfred Rundo (1877-1939). During about eight years 15 issues were emitted. Additionally the short biograms (or other bibliographic informations) of members of the first Polish Geophysical Society (1930-1939) after the list from 1938 are presented.

3

Działalność polarna Towarzystwa Geofizyków w Warszawie

Giżejewski J.

Przegląd Geofizyczny

|

2011

|

Z. 3-4

291-296

PL

Powstałe z inicjatywy A.B.Dobrowolskiego Towarzystwo Geofizyków w Warszawie (1930) oraz Polskie Koło Polarne (1936?, 1938) odegrały istotną rolę w organizacji polskich badań polarnych w okresie międzywojennym. Członkami TGW byli - C. Centkiewicz, kierownik polskiej wyprawy II Międzynarodowego Roku Polarnego na Wyspę Niedźwiedzią (1932/1933), K. Jodko-Narkiewicz - uczestnik trawersowania Spitsbergenu (1936). A.B.Dobrowolski z TGW patronował polskiej wyprawie na Spitsbergen w 1934 r., a z Polskim Kołem Polarnym - w 1938 r. Z TGW związany był równieS najbardziej aktywny badacz polarny okresu międzywojennego (jak również powojennego) - S. Siedlecki. Dzięki działalności tych osób Polska znalazła się w czołówce państw prowadzących badania polarne, a niebędących państwami polarnymi.

EN

Founded at the initiative of A. B. Dobrowolski, the Society of Geophysicists in Warsaw (Biuletyn 1930) and the Polish Polar Club (1936?, 1938) played a major role in organizing Polish polar research in the inter-war period. The TGW's members included C. Centkiewicz - leader of the Polish expedition to Bear Island in the 2nd International Polar Year (1932/1933), and K. Jodko- Narkiewicz - a participant in the traverse of Spitsbergen (1936). A. B. Dobrowolski with the TGW was the patron of the Polish expedition to Spitsbergen in 1934, and with the Polish Polar Club - In 1938. The most active inter-war (and post-war) polar researcher, S. Siedlecki, was also involved in the TGW. Thanks to the activity of these people, Poland became a leader in polar research among non-polar countries.