Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rewolucja w nauce : odkrycie polonu i radu

Pospieszny Tomasz

Wiadomości Chemiczne

|

2024

|

[Z] 78, 1-2

15--35

EN

The history of radioactivity is inextricably linked with the figures of Marie Skłodowska-Curie, Pierre Curie and Ernest Rutherford. Without a trace of exaggeration, it should be admitted that we owe the knowledge of this phenomenon to them. Thanks to their work and genius, the radiation emitted by the „strangeˮ elements has gained notoriety in the scientific world. Over time, they were joined by other researchers, expanding the foundations of the new science and building a huge palace on them. They also emphasized the practical use of radioactive elements. And although the phenomenon itself was discovered in 1896 by Antoine Henri Becquerel, the birth of radioactivity should be attributed to the pioneering work of Rutherford and the Curies. The discovery of polonium and radium by Marie and Pierre Curie marked the beginning of a fascinating journey that led humanity into the atomic age. Thanks to them, the alchemists’ dream came true.

2

Polon : jego chemia i tajemnice : 125 rocznica jego odkrycia

Skwarzec Bogdan

Wiadomości Chemiczne

|

2023

|

[Z] 77, 9-10

921--936

EN

The paper is of a review character and in historical terms, it contains an overview of research on polonium from the time of its discovery in 1898 (125 years ago) to the present time. The article contains a description of the state of knowledge about the chemistry of polonium, taking into account its physicochemical properties, as well as methods of its production and the radioactivity of its isotopes, as well as its current scientific and industrial applications. The issue of strong radiotoxicity of polonium and the dangers associated with research on it, as well as numerous example of diseases and death from its absorption into the human body, are described in detail. Despite the passage of 125 years since the discovery of polonium, it still fascinates researchers with its mysteries that have not been fully understood, revealed and explained. The sources of this peculiarity should be sought in the fact that although it is classified as a metal, it also has non-metallic properties and can form a number of different chemical compounds. Several chemical compounds of polonium have been tested, which are very easy to get into the human body, where it causes terrible havoc. Alpha particles emitted from decay of 210Po can cause damage to proteins and DNA that load to cell death or such changes in the body that consequently initiate the development of cancer. So you could say that polonium not only has a rich past, but also has an undeniably interesting future.

3

Wpływ czynników sezonowych na wielkość plonu potencjalnego, ze szczególnym uwzględnieniem suszy

Wężyk Piotr, Łabaj Antoni, Drzewiecki Wojciech, Jasiewicz Jarosław, Kaźmierowski Cezary, Piekarczyk Jan, Królewicz Sławomir, Kuchma Tatiana, Cisło-Lesicka Urszula

Gospodarka Wodna

|

2020

|

Nr 11

9--15

PL

W artykule przedstawiono propozycję autorskiej metody szacowania strat w uprawach rolniczych powodowanych czynnikami sezonowymi, w tym szczególnie suszy. Podejście to wypracowane zostało w toku prac badawczo-rozwojowych realizowanych w ramach projektu pn. „Wykorzystanie teledetekcji do zarządzania Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa - etap pilotażowy" finansowanego przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR).

EN

The author presents his own method of estimating losses in agricultural crops caused by seasonal factors, including drought. This approach was elaborated during R&D works carried out as part of the project entitled Use of remote sensing in management of the State Treasury Agricultural Property Stock - pilot stage, inanced by the National Support Centre for Agriculture.

4

Skłodowska-Curie – na ramionach olbrzymów, pod prąd stereotypom

Petelenz B.

Chemik

|

2013

|

Vol. 67, nr 8

675--682

PL

W niniejszym artykule przypomniano najważniejsze osoby i okoliczności, które (pośrednio lub bezpośrednio) pomogły Marii Skłodowskiej-Curie – do dzisiaj jedynej laureatce Nagród Nobla zarówno z Fizyki jak i z Chemii – przygotować się do roli badacza. Wskazano niektóre aspekty jej własnego sposobu myślenia, który tak mocno zaważył na losach nauki i kultury światowej.

EN

The paper points out some circumstances and some people that – directly or indirectly – influenced the scientific development of Marie Skłodowska-Curie, the only winner of the Nobel Prizes both for Physics and for Chemistry. It also focuses on some aspects of her intellectual approach which revolutionized the science in the late 19th and early 20th century.

5

Spływ polonu, uranu, plutonu z dorzeczy Wisły i Odry

Kabat K., Skwarzec B., Astel A.

Analityka : nauka i praktyka

|

2013

|

nr 1

22--31

6

Maria Skłodowska-Curie i Pierre Curie w epokowym roku 1898

Wielogórski Z.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2012

|

R. 57, nr 1

23--38

EN

For many reasons the year 1898 was unusual for Maria Skłodowska-Curie and her husband. After defining the subject of the doctoral thesis and choosing Henri Becqerel as thesis supervisor, Maria started intensive experimental work. In the allotted room called storeroom, in conditions that were far too inadequate, they managed to put up a unique measuring equipment composed of instruments whose originator was Pierre Curie. In the ionization chamber and in the piezoelectric quartz charges formed, whose mutual neutralization was shown by the quadrant electrometer. Ionization current, which was measured quantitatively, was proportional to the radiation of the sample. Studying many elements, their compounds and minerals enabled Maria to state that uranium is not the only element endowed with the power of radiation; the second one turned out to be thorium. Anomaly detected in the radiation of uranium minerals made it possible for Maria to draw an extremely important conclusion: radioactive uranium and thorium are not the only elements endowed with such an attribute. Pitchblende, which was studied by the Curie couple, had to contain also other radioactive substances. Gustave Bémont also participated in the chemical analysis of the uranium ore and it is worth reminding that he was involved in the discovery of polonium and uranium. The phenomenon of radioactivity couldn’t have been explained if it was not for the sources of strong radioactivity. Those sources undoubtedly could have been the discovered elements but their scanty content in the uranium ore made their isolation very difficult and laborious. Access to industrial remains after procession of pitchblende from Jachymov (Sankt Joachimstahl), obtained owing to the mediation of Eduard Suess, provided the source of this raw material. From it, in a shack also called le hangar , the Curie couple isolated the first samples of the radium salt. This element, later extracted by discoverers on a grand scale and handed over in a various forms to researchers and institutions, became a foundation of physics and chemistry of radioactive elements.

7

Chemia analityczna w pracach Marii Skłodowskiej-Curie

Hulanicki A.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2012

|

R. 57, nr 1

9--22

EN

Maria Skłodowska-Curie - a Nobel Prize winner in chemistry - the elements of learning of chemistry gained just by a dint of work of more than ten months in Warsaw in the Institute of Industry and Agriculture Museum. The Nobel Prize concerned a contribution to the progress of chemistry through the discovery of radium and polonium, separation of radium and study of properties of this amazing element. It was awarded for an extremely arduous work, during which the chemical reactions being the principles of analytical chemistry were realized. Unlike to a typical analytical procedure, an initial attempt here was the thousands of kilograms of uranium ore: pitchblende. The final effect was small amounts of new elements: polonium and radium. Both the knowledge and the intuition of the researcher let her have a triumph. The difficulties she experienced because the properties of the searched chemical elements could only be evaluated thanks to the knowledge on other chemical elements. A significant achievement was the determination of the samples by means of radioactivity measurement, which gave rise to radiochemical analytical methods. An extreme analytical precision was demanded in multiple processes of fractional crystallization and precipitation which finally led to the calculation of the atomic mass of radium.

8

Laboratoria Pani Curie

Rafalska-Łasocha A.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2011

|

R. 16, nr 3

36-40

9

Marie Sklodowska-Curie and her contribution to radioactivity, chemistry and science

Wacławek M., Wacławek W.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2011

|

R. 16, NR 1-2

7--28

EN

Scientific life of Marie Sklodowska-Curie, physicist and chemist of Polish origin, is presented. Together wilh her husband Pierre Curie and thanks to the quantitative approach to their study, they discovered two new radioactive elements: polonium (July 1898) and radium (December 1898) - it was the beginning of radiochemistry. She assumed that the radioactivity is the result of a decay of atoms (1898-1900). This assumption was proved in 1902 by E. Rutherford and F. Soddy. She found that the radiation of the radioactive substances causes chemical reactions. That was the beginning of the radiation chemistry. She established (1929) that the half-Hfe of a particular kind of atomie nuclei does not depend on the external conditions, ie it is impossible to affect the radioactive decay in any way. Marie Sklodowska-Curie is the founder of radiochemistry as well as medical radiology. She won the Nobel Prize two times: in 1903 in physics (1/2 together with her husband; H.A. Becquerel won the other hali) for the discovery of radioactivity and in 1911 in chemistry (being employed at the Sorbonne) for advancement of chemistry by the discovery of the elements radium and polonium, by isolation of radium and the study on the naturę and compounds of this remarkable element.

PL

Przedstawiono działalność naukową Marii Sklodowskiej-Curie, fizyka i chemika, Polki pracującej we Francji. Dzięki ilościowemu podejściu do badań wraz z mężem Piotrem Curie odkryła dwa radioaktywne pierwiastki - polon (lipiec 1898) i rad (grudzień 1898), co dało początek radiochemii. Ona przyjęła, że promieniotwórczość jest wynikiem rozpadu atomów (1898/1900). Założenie to zostało potwierdzone w 1902 roku przez E. Rutherforda i F. Soddy'ego. Małżonkowie Curie jako pierwsi wykorzystywali radioaktywność do odkrycia i wyizolowania nowych pierwiastków chemicznych. Maria stwierdziła, że promieniowanie substancji radioaktywnych powoduje reakcje chemiczne, co zapoczątkowało chemię radiacyjną. Maria Skłodowska-Curie jest również współtwórcą radioterapii, której to poświęciła się przede wszystkim w latach 20. i 30. ubiegłego stulecia. Maria Skłodowska-Curie została dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla: w 1903 roku z fizyki (1/2 nagrody przypadła małżonkom Curie, drugą połowę otrzymał H.A. Becquerel) za odkrycie radioaktywności, a w 1911 roku z chemii (była wtedy profesorem na Sorbonie) za wkład w rozwój chemii poprzez odkrycie radu i polonu, wyizolowanie radu i badania nad naturą związków tych pierwiastków.

10

Maria Skłodowska-Curie - jej wkład w rozwój nauki

Wacławek W., Wacławek M.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2010

|

R. 15, NR 2

109--117

PL

Przedstawiono działalność naukową Marii Skłodowskiej-Curie, fizyka i chemika, Polki pracującej we Francji. Dzięki ilościowemu podejściu do badań wraz z mężem Piotrem Curie odkryła dwa radioaktywne pierwiastki - polon i rad. Jako pierwsza stwierdziła, że promieniowanie substancji radioaktywnych wywołuje reakcje chemiczne. Tak narodziła się chemia radiacyjna. Maria Skłodowska-Curie jest również twórcą radiochemii oraz radiologii medycznej, której to poświeciła się przede wszystkim w latach 20. i 30. ubiegłego stulecia. Maria Skłodowska-Curie została dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla: w 1903 roku z fizyki (1/2 nagrody przypadła małżonkom Curie, drugą połowę otrzymał H. A. Becquerel) za odkrycie radioaktywności, a w 1911 roku z chemii (była wtedy profesorem na Sorbonie) za wkład w rozwój chemii poprzez odkrycie radu i polonu, wyizolowanie radu i badania nad naturą związków tych pierwiastków.

EN

Scientific life o f Marie Skłodowska-Curie, a physicist and chemist, a Pole working in France is presented. She and her husband P. Curie [1859-1906] thanks to the quantitative approach to their study, discovered two new radioactive elements: polonium and radium. She tbund that the radiation of the radioactiye substances causes chemical reactions. That was the beginning of the radiation chemistry. Marie Skłodowska-Curie is the founder of radlochemlstry as well as medical radiology. In the last subjcct she was mainly engaged in the 1920s and 1930s. She was awarded the Nobel Prize two times: in 1903 in physics (1/2 together with her husband; H.A. Becquerel got the other half) for the discovery of radioactivity and in 1911 in chemistry (being employed at the Sorbonne) for her contribution to the development of chemistry through the discovery of radium and polonium, isolating radium and the study on the nature and the compounds of this element.

11

Inflow of 210Po from the Odra River catchment area of the Baltic sea

Skwarzec B., Tuszkowska A.

Chemia Analityczna

|

2008

|

Vol. 53, No. 6

809-820

EN

In this study the activity of polonium ^2lPo in the Odra River water samples, collected from October 2003 to July 2004 has been was determined using alfa spectrometry. In autumn the highest concentration of ²¹Po was found in the Odra River water at Gozdowice (1.64 š 0.08 Bq nr) and in the Nysa Łużycka River (5.21 š 0.19 Bq m^{3^{). In contrary, the lowest concentrations were determined in water from the Barycz and the Bystrzyca Rivers (1.09 š 0.07 and 1.09 š 0.06 Bq m³, respectively). During winter season, in turn, the highest concentration of ² "'Po was observed in the Odra River water collected at Chałupki (3.64 š 0.03 Bq m³) and Slubice (3.62 š 0.03 Bq m<^-3), and the lowest in the Noteć River (1.00 š 0.06 Bq dm³). In spring the highest concentration was in the Odra at Slubice (3.32 š 0.04 Bq dm³) and in the Nysa Kłodzka River (4.04 š 0.03 Bq m³), and the lowest in the Barycz River (1.10 š 0.05 Bq m³) and the Odra at Głogów (1.04 š 0.06 Bq m³). In summer the highest ²¹⁰.Po concentration was observed in Odra River at Widuchowa (1.79 š 0.04 Bq m³) and in the Nysa Kłodzka River (2.00 š 0.05 Bq m ³), and the lowest in the Odra at Gozdowice (1.10 š 0.05 Bq m³) and in the Barycz River (0.60 š 0.09 Bq m³). The highest quantity of polonium ²¹⁰. Po was transported to the Baltic Sea in spring, and the lowest in winter. It was calculated that the southern Baltic Sea, especially the Pomeranian Bay with the Szczecin Lagoon, receives 14.76 GBq^2l°. Po annually. Among the Odra tributaries the highest surface runoff of 2l°Po was observed in autumn (up to 88 kBq km ²quarter¹ for the Nysa Łużycka drainage area), and the lowest in summer (1 kBq km²quarter1 for the Barycz drainage area).}}

PL

Stosując spektrometrię promieniowania alfa zmierzono aktywność oraz obliczono stężenie 210.Po w próbkach wody rzecznej pobranej z dorzecza Odry od października 2003 do lipca 2004. W okresie jesiennym największe stężenie 210Po stwierdzono w wodzie odrzanej pochodzącej z Gozdowic (l .64 š 0.08 Bq m -3) oraz w wodzie z Nysy Łużyckiej (5.21 š 0.19 Bq m-3)- najmniejsze w wodzie Baryczy i Bystrzycy (l .09 š 0.03 i l .09 š 0.14 Bq m-3). 7, kolei w okresie zimowym największe stężenie 210Po stwierdzono w wodzie odrzanej pobranej w Chałupkach (3.64 š 0.03 Bq m-3) i Słubicach (3.62 š 0.03 Bq m-3), najmniejsze zaś w wodzie pochodzącej z Noteci (l .00 š 0.06 Bq m3) W okresie wiosennym największe stężenie 210Po stwierdzono w wodzie odrzanej ze Ślubie (3.32 š 0.04 Bq m-3) oraz Nysy Kłodzkiej (4.04 š 0,03 Bq m3), najmniejsze natomiast z Baryczy (l. 10 š 0.05 Bq m-3) oraz w Głogowie (l .04 š 0.06 Bq m-3). W okresie letnim największe stężenie 210. Po zaobserwowano wodzie z Widuchowej (l .79 š 0.04 Bq rrr3) oraz wodach z Nysy Kłodzkiej (2.00 š 0.05Bq m-3), najmniejsze zaś w wodzie odrzanej z Gozdowic (1,10 š 0,05 Bq m3) a także w wodach rzecznych Baryczy (0.60 š 0.09 Bq m-3). W ciągu roku wodami Odry poprzez Zalew Szczeciński wpływa do Morza Bałtyckiego 14.76 GBq 210Po. Spośród dopływów Odry największe spływy powierzchniowe polonu 210Po zaobserwowano w okresie jesiennym (do 88 kBqkm-2 kwartał"1 dla zlewni Nysy Łużyckiej), najmniejsze natomiast w letnim (l kBq km-2 kwartał-1 dla zlewni Baryczy).

12

On the discovery of polonium and radium

Mioduski T.

Nukleonika

|

1998

|

Vol. 43, nr 1

15-22

EN

This is an occasional article on circumstances and consequences of the discovery of polonium and radium by Maria Sklodowska Curie and Pierre Curie one hundred years ago.

PL

Niniejsza praca jest artykułem okolicznościowym nt. warunków i konsekwencji odkrycia polonu i radu przez Marię Skłodowską-Curie i Piotra Curie sto lat temu.

13

Leachability of radionuclides from fly ash and phosphogypsum

Bojanowski R., Piękoś R., Pasławska S.

Nukleonika

|

1998

|

Vol. 43, nr 4

505-520

EN

Among industrial wastes containing radioactive elements, excluding those generated by nuclear technology, of particular concern are fly ashes originating from coal-fired thermalelectric power stations, and phosphogypsum. Both wastes are produced in amounts of the order of a few million tons in a year, thus posing serious problems with their utilization and/or safe disposal. Lanfilling of these materials within large urban areas may be hazardous to residents by way of ingestion, consumption of foods from contaminated areas and drinking water containing toxic elements. This contribution presents results of investigations on the behaviour of uranium, radium and polonium in fly ash under the influence of a variety of extractants as well as the impact of a phosphogypsum dump, located at Wiślinka, on the environment. It has been found that both alkaline and neutral solutions leach out less than one per cent of the nuclides, whereas under the action of acid solutions (0.1-1 M HCl), as much as 12% of radium and 31% of uranium are released. Under the influence of atmospheric precipitation, phosphogypsum has been found to produce solutions of mass radioactivities ranging from 0.3 to 1.8 Bq/l. The Ra-226 levels in groundwater supplies surrounding the dump site are by 2-3 orders of magnitude lower and do not reach a limiting value of 0.1 Bq/l recommended by the WHO guidelines for drinking water.

PL

Spośród przemysłowych odpadów zawierających pierwiastki promieniotwórcze, a nie związanych z technologią jądrową, na szczególną uwagę zasługują popioły pozostające po spaleniu węgla i fosfogipsy. Oba produkty są wytwarzane w ilościach rzędu milionów ton rocznie, co stwarza problemy z ich utylizacją i bezpiecznym zagospodarowaniem. Składowanie ich na hałdach w obrębie dużych aglomeracji miejskich powoduje potencjalne potencjalne zagrożenie dla zdrowia mieszkańców poprzez inhalację, spożywanie żywności z obszarów skażonych i picie wody zawierającej toksyczne składniki. W pracy przedstawiono wyniki badań nad zachowaniem się uranu, radu i polonu w popiołach lotnych poddanych działaniu różnych ekstrahentów oraz nad oddziaływaniem hałdy fosfogipsów w Wiślince na otoczenie. Stwierdzono, że alkaliczne i obojętne roztwory uwalniają z popiołów lotnych zaledwie ułamki procenta wymienionych radiopierwiastków, natomiast roztwory kwaśne (0,1-1 m HCI) rozpuszczają do 12% radu i do 31 % uranu. Oddziaływanie wód opadowych na fosfogipsy prowadzi do powstawania roztworów o stężeniach w granicach 0,3-1,8 Bq/dm3. Poziomy stężeń Ra-226 w wodach z okolicznych ujęć są o 2-3 rzędy wielkości niższe i nie osiągają granicznej wartości 0,1 Bq/dm3 zalecanej przez WHO dla wód pitnych.

14

Polon w ekosystemie Bałtyku

Skwarzec B., Stepnowski P.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

1998

|

R. 3, nr 2

9-10