Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

2 Falkowski T.

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: poligeneza

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Analiza geologicznych uwarunkowań kształtowania się różnorodności siedliskowej dolin rzecznych na Niżu Polskim

Falkowski T.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

2015

Vol. 24, No. 4

342--349

Doliny rzeczne na obszarze Niżu Polskiego charakteryzują się stosunkowo dużą jak na doliny rzek nizinnych morfologiczną i geologiczną różnorodnością. Główną przyczyną tego faktu jest powszechność poligenezy tych form. Rzeki zaadaptowały na odcinki swoich dolin różnego rodzaju obniżenia polodowcowe (głównie ułożone w ciągi misy wytopiskowe, lub strefy skoncentrowanego przepływu wód roztopowych lodowca), erozyjnie modelując odcinki pomiędzy nimi. Ślady pierwotnej genezy odcinków są nadal czytelne w morfologii form (np. współwystępowanie w sąsiedztwie kotlinowatych rozszerzeń dna doliny wąskich odcinków przełomowych). Świadectwem poligenezy jest także nie w pełni wykształcony cokół erozyjny dolin. Jego powierzchnia zbudowana z osadów trudno rozmywalnych tworzy często w podłożu współczesnych aluwiów morfologiczne kulminacje. Zróżnicowanie litologiczne dna doliny oraz morfologia jej podłoża wpływały na procesy ewolucji form, który przebiega od schyłku plejstocenu. Obecnie elementy te warunkują także współczesną morfodynamikę równi zalewowej, przyczyniając się do dalszego różnicowania jej powierzchni. Mają one także wpływ na powstawanie i funkcjonowanie siedlisk przyrodniczych.

River valleys in the area of Polish Lowland are characterized by a relatively high (as for lowland river valleys) morphological and geological diversity. The main reason for this fact is the polygenesis. Rivers have adopted for their valleys different postglacial depressions (melt-out, as well as zone of concentrated melt water flow, etc.), erosionally modelling sections between them. Remains of their origin are still discernible in the valleys morphology (e.g. co-existence of the basin sections with the narrow, gorge sections and the presence of non-alluvial sediment in the valley bottom). The testimony of the complicated genesis is also poor developed erosional base of river valleys. Their surface built up with deposits more resistant to erosion forms morphological protrusions in alluvia substratum. Both the system of different soils outcrops in the bottom of the valley, as well as morphology and lithology of the valley substrate affect the process of evolution valleys, which takes place from the late Pleistocene. Nowadays, these elements also determine the floodplain morphodynamics, contributing the further differentiation of their surface. They influence on creation and operation of natural habitats as well.

Zróżnicowanie warunków odpływu podziemnego w dolinach rzecznych jako element oceny zagrożenia jakości wód (na przykładzie doliny rzeki Tocznej)

Falkowski T.

Przegląd Geologiczny

2002

Vol. 50, nr 10/2

936-940

River valleys of erosional-accumulation origin are significant, capacious hydrogeological structures, with stable underground water feeding from uplands water-bearing horizons. This kind of hydrogeological conditions result in constant increase of discharge, measured downstream along the channel. In the areas of glaciogenic relief lowlands, in polygenic river valleys some of the valleys sections are adopted melt-out depressions. The non-alluvial poorly permeable deposits filling up those forms, as well as disturbance in escarpments zones of uplands, linked with glacial genesis of valley section, may significantly disturb the drainge in polygenic river valleys underground water feeding. This phenomenon can be recognised via observing downstream discontinuity of channel discharge rate. Thus, it can serve as an element of genetic analysis of river valleys from glacial-relief lowlands. Toczna river valley is described as an example of this phenomenon.