Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zasoby wodne wobec braku zimy

Michałowska Anna

Wodociągi - Kanalizacja

|

2023

|

nr 1

18--21

2

Zmienność właściwości fizycznych pokrywy śnieżnej na Hali Gąsienicowej w kontekście zagrożenia lawinowego

Stachura Gabriel

Przegląd Geofizyczny

|

2020

|

Z. 1-2

23--39

PL

W artykule dokonano analizy zróżnicowania gęstości oraz twardości warstw pokrywy śnieżnej w profilu w zależności od przebiegu metamorfozy śniegu. Porównano także ich przebieg sezonowy względem ogłaszanego przez Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR) stopnia zagrożenia lawinowego. Celem analizy jest dokładniejsze poznanie oraz weryfikacja już znanych mechanizmów metamorfozy śniegu, w szczególności w odniesieniu do stabilności pokrywy śnieżnej. Gęstość i twardość są właściwościami fizycznymi pokrywy śnieżnej określanymi w ramach szczegółowych badań pokrywy śnieżnej. Badania te wykonywane są raz w tygodniu na Stacji Badań Niwalnych IMGW-PIB na Hali Gąsienicowej. Bazowy zbiór danych do przeprowadzenia analizy stanowiło 141 szczegółowych badań pokrywy śnieżnej wykonanych w latach 2007/2008 – 2016/2017 wraz z dobowymi danymi meteorologicznymi z tego okresu. Porównanie przebiegu sezonowego dokonano na przykładzie trzech sezonów: 2011/2012, 2012/2013 oraz 2016/2017. Zaproponowana przez Kłapową (1980) granica metamorfozy topnieniowej o wartości 400 kg/m3 przypada na pierwszy kwartyl zbioru gęstości dla topniejącego śniegu (gat. 6), co potwierdza prawidłowość jej określenia. Rozstęp gęstości oraz rozstęp twardości dobrze odzwierciedlają zmienność zagrożenia lawinowego przez większą część sezonu. Ze względu na specyfikę parametru twardości, większe zróżnicowanie wykazuje rozstęp gęstości i to ten parametr w sposób bardziej dokładny potrafi oddać zmiany stabilności pokrywy śnieżnej. Niemniej jednak, w sytuacji małej grubości pokrywy śnieżnej oraz w początkowej fazie akumulacji pokrywy śnieżnej jego stosowalność jest bardzo ograniczona - wówczas pomocną informację o stanie pokrywy śnieżnej niesie ze sobą rozstęp twardości, który uwzględnia także cienkie warstwy pokrywy śnieżnej. Rozstęp twardości może być zatem traktowany jako wielkość uzupełniająca dla rozstępu gęstości. Przedstawione w artykule zależności wyznaczone dla Hali Gąsienicowej mogą być pomocne do lokalnej oceny stabilności pokrywy śnieżnej w terenie lawinowym na obszarze całych Tatr oraz w wyższych partiach Karpat.

EN

In this paper the variability of density and hardness of a snow layer has been analysed in relations to metamorphism stage. Furthermore, a comparison between their variability and the level of avalanche danger announced by Tatra Volunteer Rescue Service has been made. The purpose of the analysis is to get to know better about the rules of snow metamorphosis as well as to verify the already known ones, particularly regarding the stability of a snowpack. Snow density and hardness are physical properties of snow layer specified during detailed snowpack investigations. The investigations are conducted weekly at the Nival Research Station of Institute of Meteorology and Water Management at Hala Gąsienicowa (Tatra Mts). The original data base comprises 141 detailed snowpack investigations conducted in winter seasons 2007/2008 – 2016/2017 as well as meteorological data from that time. The comparison of a seasonal variability was exemplified by presenting three seasons – 2011/2012, 2012/2013 and 2016/2017. A limit of wet snow metamorphism assumed by Kłapowa (1980) to be 400 kg/ m3 falls close to the first quartile of density dataset for melting snow (form 6) what in fact confirms her assumption. Density and hardness range reflect well the variability of avalanche danger during most of a season. Due to a specific nature of hardness parameter, it is density range that shows bigger variability and therefore is able to reflect changes in a snowpack stability more accurately. Nevertheless, in case of poor snow depth as well as at the beginning of snow accumulation its application is limited. In such cases hardness range carries a helpful piece of information about the state of a snow cover as it takes into account also thin layers in a snowpack. Hardness range could be therefore considered a complementary parameter to density range. The relations presented in an article, which has been observed for Hala Gąsienicowa, could be useful for a local evaluation of snowpack stability in an avalanche area in Tatra Mts as well as in higher parts of Carpathian Mts.

3

Sekularne i ekstremalne procesy erozji wodnej gleb na Pojezierzu Drawskim

Majewski Mikołaj

Landform Analysis

|

2020

|

Vol. 39

1--106

EN

Soil erosion by water is one of the most important factors affecting contemporary landscape changes within the lowland geoecosystems in Central Europe. Soil erosion by water mainly depends on: rainfalls (especially its intensity and erosivity), length of slope and its inclination, type of cultivation and usage of land, anti-erosion treatments and susceptibility of soils to erosion. The aim of conducted research was to evaluate conditioning and magnitude of secular and extreme soil erosion processes in the Drawsko Lakeland with special considering of rainfall erosivity index (EI30). The main goal was realised through several research tasks. The first task involved examination of surface runoff and slope wash conditionings, course and quantity in the testing plot located within the Chwalimski Potok catchment. The second task was related to evaluate rainfall impact to soil erosion by water processes. It was realised by computation rainfall characteristics: intensity, kinetic energy and erosivity. In order to assess secular and extreme soil erosion impact to land relief changes, research were provided with additional details by conducting three field experiments with simulated rainfall. Stationary observation and quantitative researches of soil erosion (at testing plots) have been conducting within the Chwalimski Brook catchment for three hydrological years (2012–2014). The slope with the test area is located within the 1st order catchment being a subsystem of the Młynski Brook catchment and then followed by the upper Parsęta catchment. This area covers 4.8 hectares and is characterised by short slopes with small height variances up to 10 meters. Historically, the area was covered with agricultural crops, currently they cover about 10% of the area. The slope is covered with gleyic retisols and its average inclination is about 4 degrees with its south-east exposure. The measuring system of soil erosion covered 5 testing plots with different agricultural use (bare fallow, meadow, potatoes, spring and winter crops). Plots are 42 metres long and 4 metres width. In the bottom edge of each plot catchers with volume of 800 dm3 were installed. In this research, only data from black fallow were considered. Such tillage is recognised as a standard in soil erosion studies. Two experiments have been conducted in this testing plot. The third one has been conducted on slope located within an area of undulated morainic plateau in the Kłuda catchment. The slope is characterised by greater height variances than in Chwalimski Brook catchment. The slope, where the experiment has been conducted, is situated within local closed depression and is covered by sands underlain by boulder clay. Its average slope is about 10° with its southwest exposure. Although annual precipitation in the three-year measurement period was comparable with mean value from multi-year period (1987–2014), its intensity and erosivity were distinguishably lower. Such rainfall conditions are not favourable for extreme soil erosion by water processes, thus any relief forms from such geomorphological processes were not observed in the Drawsko Lakeland. Due to lack of that kind of forms, in 2013 and 2014, three field experiments were conducted. The main aim of experiments was to evaluate the impact of high intensity rainfall on soil surface. The first experiment consisted of 5, the second and the third of 4 rainfall simulations. The rainfall was created by using a purpose-built rain simulator, consisting of 3 and 6 sprinklers placed around the testing plot. Despite the slope inclination in the Kłuda catchment was 2.5 times steeper than Chwalimski Potok’s slope, surface runoff attained smaller volume, because of remarkably higher infiltration rate. In 2012–2014, surface runoff and soil loss has occurred 8 times each year. The maximal monthly surface runoff volume was registered in February 2012, and it equalled 10.1 dm3 m−2 and the maximal soil loss value was registered in May 2013 and equalled 3,198 kg ha−1. Annual runoff volumes were between 31.2 dm3 m−2 in 2012 and 38.8 dm3 m−2 in 2013, whereas annual soil loss values ranged from 740 kg ha−1 in 2012 to 5,700 kg ha−1 in 2013. Soil erosion values caused by simulated rainfall during field experiments were similar or significantly higher than annual values. Surface runoff was between 31.2 dm3 m−2 in the first experiment and 34.2 dm3 m−2 in the second one, whilst soil loss was between 4,632 kg ha−1 and 8,637 kg ha−1. The achieved experiment results have been compared with soil erosion rate achieved from stationary observations. The results show that runoff and soil loss considerably increase during rainfalls with high amount, intensity and erosivity. Furthermore, individual extreme erosive events may exceed annual (secular) soil erosion processes. Conducted stationary research indicates that annual soil erosion primarily depends on individual rainfall and erosive events, which considerably exceed mean values. In order to evaluate the soil susceptibility to erosion by water in the Drawsko Lakeland, high resolution potential and actual soil erosion risk maps were prepared. The qualitative assessment of soil erosion risk was based on geoinformation technologies. The model considers following conditions affecting the size of soil erosion: slope steepness and aspect, topographic factor LS (unit upslope contributing area), lithology, rainfall erosivity (Modified Fournier Index calculated from monthly and annual precipitation data) and land use and land cover from Corine Land Cover 2006. To prepare the map of potential soil erosion risk, land use from Corine Land Cover was not considered. Thematic maps have been reclassified into a 4-degree division. The results of the soil erosion risk assessment in the Drawsko Lakeland reveal the fact that a majority of its area is characterized by moderate or low erosion risk levels. Areas with high erosion risk are mostly located in the northern part of the Lakeland. The achieved results from stationary observations and field experiments may indicate that the soil loss magnitude significantly increases during rainfall with higher intensity, greater totals and accumulated in time rainfall events. This may confirm the high potential of soil erosion by water processes of above- -average magnitude and intensity in the discharge of material from agricultural used slopes.

4

Analysis of snow pollutants in an industrial urban zone near the city of Ostrowiec Swietokrzyski

Kozłowski Rafał, Szwed Mirosław, Jarzyna Krzysztof

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2018

|

Vol. 25, nr 1

7--18

EN

In melted snow samples collected in the vicinity of the ironworks in Ostrowiec Swietokrzyski, physicochemical properties and chemical composition were determined for heavy metals (Pb, Cd, Co, Cr, Cu, Mn, Ni, Zn, Al, Fe) as well as major cations and anions. The industrial plant was the centre of the field studies, and the remaining snow sampling sites were located along the north-south and east-west axis. In total, 18 snow samples were collected on 31st Jan. 2017 (Fig. 1). At that time, a snow cover had been remaining in the vicinity of the plant for over four weeks, which allowed for deposition of pollutants, including metallurgical dust containing, among others, heavy metals. Concentrations of dissolved metal forms were analysed using an ICP-MS-TOF spectrometer. The highest concentrations were reported for iron (mean value: 62.50 •g • dm–3), zinc (57.14 •g • dm–3), manganese (15.51 •g • dm–3), aluminium (8.10 •g • dm–3) and copper (1.72 •g • dm–3). Concentrations of lead, cadmium, chromium, cobalt and nickel did not exceed 1 •g • dm–3. The results of analyses as well as spatial distribution of concentrations of some heavy metals in the collected snow samples indicated a clear impact of the emission of air pollutants by the ironworks in Ostrowiec Swietokrzyski on its immediate surroundings.

PL

W stopionych próbkach śniegu, pobranych w rejonie huty żelaza w Ostrowcu Świętokrzyskim oznaczono właściwości fizyczno-chemiczne i skład chemiczny za zawartość metali ciężkich (Pb, Cd, Co, Cr, Cu, Mn, Ni, Zn, Al, Fe) oraz głównych kationów i anionów. Zakład przemysłowy stanowił centralny punkt badań terenowych, pozostałe punkty poboru prób śniegu zlokalizowano wzdłuż osi północ–południe i wschód–zachód. Łącznie w dniu 31.01.2017 r. pobrano 18 próbek. W tym czasie pokrywa śnieżna zalegała w otoczeniu zakładu już ponad cztery tygodnie, co pozwoliło na depozycję zanieczyszczeń, w tym pyłów hutniczych zawierających m.in. metale ciężkie. Stężenia rozpuszczonych form metali analizowano za pomocą spektrometru ICP-MS-TOF. Najwyższą zawartość odnotowano dla żelaza (średnia 62,50 •g • dm–3), cynku (57,14 •g • dm–3), manganu (15,51 •g • dm–3), glinu (8,10 •g • dm–3) oraz miedzi (1,72 •g • dm–3). Stężenia ołowiu, kadmu, chromu, kobaltu i niklu nie przekroczyły 1 •g • dm–3. Wyniki analiz, jak i przestrzenny rozkład stężeń niektórych metali w pobranych próbkach śniegu, wskazują na wyraźne oddziaływanie emisji zanieczyszczeń powietrza przez hutę żelaza w Ostrowcu Świętokrzyskim na otoczenie.

5

Badania modeli aeroelastycznych przewodów linii wysokiego napięcia dla różnych przypadków ich ośnieżenia i oblodzenia

Flaga Andrzej, Flaga Łukasz, Krajewski Piotr, Pistol Aleksander

Budownictwo i Architektura

|

2018

|

Vol. 17, nr 4

155--169

PL

W pierwszej części pracy wyprowadzono kryteria podobieństwa dla badań modeli aeroelastycznych odwzorowujących przewody linii wysokiego napięcia. Kryteria te uwzględniają drgania przewodów przy występowaniu zjawisk aeroelastycznych: wzbudzenia wirowego, galopowania oraz interferencji i drgania w śladzie aerodynamicznym innych przewodów. Druga część pracy przedstawia przeprowadzone w Laboratorium Inżynierii Wiatrowej Politechniki Krakowskiej badania modeli aeroelastycznych wiązki trzech przewodów linii wysokiego napięcia. Badania te miały na celu identyfi kację drgań aeroelastycznych spowodowanych wzajemną interferencją przewodów, a w szczególności wyznaczenie prędkości krytycznej dla galopowania przewodów dla wybranych przypadków ośnieżenia i oblodzenia przewodów.

EN

In the first part of this paper, similarity criteria were elaborated for investigations of aeroelastic sectional models of high voltage line wires. These criteria consider wire vibrations caused by aeroelastic phenomena: vortex excitation, wake galloping and interference between the wires causing vibration in aerodynamic trace of other wires. Second part of the paper describes the tests conducted in Wind Engineering Laboratory of Cracow University of Technology. The subject of this set of tests was identifi cation of aeroelastic vibrations caused by aeroelastic interference of wires, mainly determination of critical velocity of wires galloping and wake galloping for selected cases of snow and ice covers on the wires.

6

Właściwości fizyczno-chemiczne śniegu na terenie miasta Kielce w styczniu 2016 roku

Kozłowski R., Szwed M., Przybylska J.

Proceedings of ECOpole

|

2017

|

Vol. 11, No. 1

185--191

PL

Określono właściwości fizyczno-chemiczne pokrywy śnieżnej zalegającej w miejskiej strefie Kielc. Analizie poddano próbki śniegu z 14 stanowisk skupionych na osiedlu Pod Telegrafem, z silną presją antropogeniczną związaną z funkcjonowaniem stoku narciarskiego, parkingu samochodowego dla narciarzy oraz niskiej emisji z domków jednorodzinnych. W stopionych próbkach oznaczono właściwości fizyczno-chemiczne oraz skład chemiczny za pomocą chromatografu jonowego DIONEX ICS 3000. Uzyskane wartości pH oraz stężeń Cl, Na i Ca wskazują na wyraźny udział różnokierunkowej presji antropogenicznej na środowisko przyrodnicze.

EN

The physical and chemical properties of snow cover in the urban area of Kielce have been determined in this paper. Snow samples from 14 samples locations Pod Telegrafem were analyzed, with strong anthropogenic pressure associated with the ski slope, the car park for skiers, and the low emissions from detached houses. Fused samples identified physicochemical properties and chemical composition by means of DIONEX ICS 3000 ion chromatograph. The pH values and concentrations of Cl, Na and Ca show a clear contribution of the differentiated anthropogenic pressure on the natural environment.

7

Rekonstrukcja czasu zalegania pokrywy śnieżnej na podstawie wartości albedo (na przykładzie pomiarów w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej)

Falarz M., Caputa Z., Partyka J.

Przegląd Geofizyczny

|

2016

|

Z. 3-4

195--207

PL

Główny cel opracowania to cel metodyczny – wypracowanie metody rekonstrukcji czasu zalegania pokrywy śnieżnej na podstawie pomiarów promieniowania słonecznego. Celem dodatkowym jest cel poznawczy – porównanie czasu zalegania pokrywy śnieżnej w różnych formach terenu (dno doliny i wierzchowina) i na różnych wysokościach n.p.m. Badania zostały przeprowadzone na przykładzie warunków niwalnych południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, w dolinie Prądnika w Ojcowskim Parku Narodowym. W opracowaniu użyto danych z okresu 2008-2014 dotyczących pokrywy śnieżnej na stacji Park Zamkowy (PZ; 322 m n.p.m.), położonej w dnie doliny Prądnika, oraz wartości promieniowania słonecznego na stacji PZ i w Lepiance Czajowskiej (LCZ; 483 m n.p.m.), położonej na wierzchowinie. Na podstawie danych aktynometrycznych wyliczono wartości albedo. Rekonstrukcję liczby dni z pokrywą śnieżną przeprowadzono w LCZ w trzech etapach: 1) zbadano częstość występowania wartości albedo w przedziałach osobno w dniach z pokrywą śnieżną i w dniach bez pokrywy śnieżnej na stacji PZ; 2) przeprowadzono symulacje czasu zalegania pokrywy śnieżnej na stacji PZ, stosując różne wartości progowe albedo dziennego i albedo z godzin 6-9 UTC; 3) wartości graniczne albedo wyznaczone w poprzednim etapie badań stały się podstawą rekonstrukcji czasu zalegania pokrywy śnieżnej na stacji LCZ; za dzień z pokrywą śnieżną przyjęto taki, w którym albedo było większe od ustalonych wartości progowych. Wyznaczone wartości graniczne albedo wynoszą 26% dla okresu całego dnia i 34% dla godzin 6-9 UTC. Różnica między nimi jest wynikiem zależności wartości albedo od wysokości Słońca. Średnia roczna liczba dni z pokrywą śnieżną wyniosła 80 dni w PZ i 75 dni w LCZ. Różnica w czasie zalegania pokrywy śnieżnej między dnem doliny Prądnika a wierzchowiną południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej jest wypadkową oddziaływania dwóch czynników: wysokości nad poziomem morza i formy terenu. Wysokość nad poziomem morza odgrywa większą rolę w tworzeniu się pokrywy śnieżnej, forma terenu natomiast w procesie zanikania śniegu wiosną.

EN

The main objective of the study is methodical one: development of a method to reconstruct the snow cover duration on the basis of measurements of solar radiation. The additional objective is cognitive: comparison of seasonal snow cover duration in various geomorphological forms: concave (the bottom of the valley) and convex (plateau) and at different heights above sea level. Studies were carried out on the example of the nival conditions in southern Krakow-Częstochowa Upland: in Prądnik valley in Ojcow National Park. There were used daily and timely data of total and reflected shortwave solar radiation for the period 2008-2014, on the basis of which albedo values (α; %) were calculated. Actinometric measurements were performed on the Park Zamkowy station (PZ; 322 m a.s.l.) located in the bottom of the valley of Prądnik and in Lepianka Czajowska station (LCZ; 483 m a.s.l.) located on the plateau of southern Kraków-Częstochowa Upland. There were also used daily data describing the thickness of the snow cover in the PZ for the same period. Reconstruction of the number of days with snow cover in the LCZ was performed in three stages: 1. frequency of albedo values were examined in intervals for days with snow cover and days without snow cover in the PZ; 2. simulations of snow cover duration (number of days) were conducted in the PZ using different threshold values (bottom limit) of daily albedo and albedo for 6-9 UTC; 3. limits of albedo designated in the preceding stage research were the basis of reconstruction the number of snow cover in the LCZ; a day with snow cover was the day when the albedo was higher than the established limit values. Designated the boundary values of the albedo is 26% for the entire day and 34% for 6-9 UTC. The difference between these values is the result of albedo dependency on the Sun height. The average annual number of days with snow cover in the investigated period (2008-2014) is 80 in the PZ (observation data) and 75 in LCZ (reconstructed and observation data). In November, when snow cover is created, more days with snow on the ground is observed on the plateau (LCZ: 3 days in average), while from December to March, snow cover occurred longer in the bottom of the valley (PZ). The difference in the snow cover duration between the bottom of the Prądnik valley and the plateau of southern Kraków-Częstochowa Upland increases in particular months towards the end of the winter season: it is namely 1 day in January, 2 days in February and 3 days in March. The differences in snow cover duration between the bottom of the valley and the plateau are the resultant of two factors: altitude and topography. The altitude above sea level, plays a more important role in the formation of snow cover, while the morphology of the terrain is of greater importance in the process of melting the snow in the spring.

8

Zmienna grubość pokrywy śnieżnej na tundrze jako przyczyna zróżnicowania przestrzennego grubości warstwy czynnej na przykładzie wschodniej Fuglebergsletty (SW Spitsbergen)

Dolnicki P.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2015

|

Nr 25

191--200

PL

Charakterystyczny układ przeważających kierunków wiatrów oraz ukształtowanie powierzchni podwyższonej terasy morskiej w rejonie Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie sprzyja powstawaniu zasp śnieżnych. Tworzą się one rokrocznie w tych samych miejscach. Konsekwencją nierównomiernej miąższości pokrywy śnieżnej jest jej zróżnicowany moment zaniku. Za przeszkodami terenowymi pokrywa śnieżna zalega dłużej, nawet do końca drugiej dekady lipca. W tych miejscach, na głębokościach 20, 50 i 100 cm, stwierdzono w okresie letnim wyraźne opóźnienie procesu rozmarzania warstwy czynnej oraz niższą temperaturę gruntu. Prezentowane wyniki wykazują wpływ zróżnicowania momentu zaniku pokrywy śnieżnej na przestrzenną zmienność grubości warstwy czynnej wieloletniej zmarzliny. Na podstawie zdjęć fotograficznych i danych teledetekcyjnych zestawiono mapę rozkładu zasp śnieżnych dla badanego obszaru.

EN

Characteristic system of prevailing wind directions and landform features of raised marine terraces in the area of Polish Polar Station cause the formation of snowdrifts every year in the same places. The consequence of irregular thickness of the snow cover is varied velocity of ablation. Behind terrain obstacles the snow cover lies for longer time period, even up to the end of the second decade of July. In these places there is determined significant delay in the process of thawing of the active layer and lower ground temperature during summer period at analyzed depths. Presented results demonstrate the impact of irregular decline of snow cover on the active layer thickness of permafrost variations. On the basis of photographs and remote sensing data there was compiled a map of snowdrifts distribution for the study area.

9

Badania przemian atmosferycznej rtęci w pokrywie śnieżnej

Siudek P., Frankowski M., Siepak J.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2015

|

nr 3-4

63--68

PL

Badania polarne wykazują, że kluczowym czynnikiem kontrolującym przekształcenia rtęci w pokrywie śnieżnej jest radiacja słoneczna, zwłaszcza w paśmie UV-A i UV-B, wpływ emisji antropogenicznej oraz obecność substancji chemicznych o dużym potencjale oksydacyjno-redukcyjnym. W strefach klimatu umiarkowanego, gdzie dochodzi do utworzenia niestabilnej pokrywy śnieżnej, zagadnieniom tym nie poświęcono, jak dotąd, wystarczającej uwagi. Zimowe eksperymenty przeprowadzone w obszarze zurbanizowanym strefy brzegowej Zatoki Gdańskiej miały na celu określenie wielkości stężeń rtęci w opadach śniegu oraz poznanie kierunków przemian i transportu rtęci w pokrywie śnieżnej w oparciu o ilościową analizę Hg (jonowej i zawieszonej) w wyizolowanych warstwach.

EN

Polar research shows that the key factor controlling the transformation of mercury in the snow cover is particularly solar radiation in the UV-A and UV-B, the impact of anthropogenic emissions and the presence of chemicals with a high oxidation-reduction potential. In temperate climate zones, where it comes to the creation of unstable snow cover this issue has not yet sufficient attention. Winter experiments carried out in the urban areas of the coastal zone of the Gulf of Gdansk was to determine the concentrations of mercury in precipitation of snow and understanding directions of change and transport of mercury in snow cover based on the quantitative analysis of Hg (ionic and suspended) in isolated layers.

10

Wieloletnia zmienność grubości pokrywy śnieżnej w okolicy Szczyrku

Kozak J. L., Łepko M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 41

153--159

PL

Przedmiotem opracowania jest ocena czasu zalegania pokrywy śnieżnej, w Beskidzie Śląskim na przykładzie reprezentatywnego profilu Szczyrk – Hala Jaworzyna – Skrzyczne. Badany okres obejmuje dziesięć sezonów zimowych w latach 1999–2009. W ocenie zmienności trwałości i grubości pokrywy śnieżnej wykorzystano codzienne obserwacje prowadzone prze GOPR. W rezultacie analiz otrzymano zmienność pokrywy śnieżnej w badanym profilu górskim. Obliczono średnią liczbę dni z pokrywą śnieżną dla poszczególnych miesięcy, sezonów oraz lat. Wyszczególniono maksymalną grubość pokrywy śnieżnej dla kolejnych miesięcy oraz sezonów. Wykonano analizę liczby dni z pokrywą śnieżną dla poszczególnych przedziałów grubości pokrywy śnieżnej.

EN

The aim of presented analysis is to assess the depth of the cover snow in the Silesian Beskid on an example of a representative profile Szczyrk – Hall Jaworzyna – Skrzyczne. The research of the sustainability, variability and the depth of snow cover was based on the daily date provided by Group of Mountain Rescue “GOPR” during ten se-asons of winter in years 1999–2009. As a result of investigation variability of snow cover in the analyzed mountain profile was obtained. The most important result of the research are average number of days with snow cover and specified maximum snow depth for each months and seasons. Additionally, the paper is focused on the number of days with snow for different thick of snow cover.

11

Charakterystyki wybranych zagrożeń klimatycznych we wschodniej części Pobrzeża Słowińskiego i Pojezierza Pomorskiego i ich wpływ na rolnictwo

Malinowska M., Jakusik E.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2014

|

Vol. 23, No. 4

376--392

PL

Artykuł prezentuje częstość występowania oraz przebieg roczny ekstremalnych zjawisk meteorologicznych, mających wpływ na funkcjonowanie rolnictwa we wschodnich części Pobrzeża Słowińskiego i Pojezierza Pomorskiego w latach 2001–2010. Przeanalizowano średnie miesięczne ekstremalne i absolutne ekstremalne wartości temperatury powietrza i temperatury przy gruncie, liczbę dni przymrozkowych, mroźnych i gorących, liczbę dni z opadem silnym (≥ 10 mm), z pokrywą śnieżną, z wiatrem silnym i bardzo silnym (o prędkości odpowiednio ≥ 10 i ≥ 15,0 m·s–1) oraz z gradem i burzą.

EN

The paper presents the incidence and annual course of extreme weather conditions affecting the functioning of agriculture in the eastern part of Pomeranian Lake District in the years 2001–2010. The mean monthly extreme and absolute extreme temperatures and ground temperatures, the number of freeze, frost and hot days, the number of days with precipitation exceeding ≥ 10 mm, the number of days with snow, with strong and very strong winds (with wind speed exceeding 10 and 15 m·s–1), and number of days with hail and storm were analyzed.

12

Samoczynne odśnieżanie

Kowal Zbigniew, Piotrowski Rafał, Siedlecka Monika

Builder

|

2014

|

R.18, nr 12

51--53

13

Effects of snowpack and litter decomposition on nitrogen dynamics in soil of the alpine zone of the Eastern Tibetan Plateau

Hu X., Wu Y., Wang Q., Liu L., Zuo W.-Q., Shi F.-S., Wu N.

Polish Journal of Ecology

|

2013

|

Vol. 61, nr 2

297--304

EN

Microbes remain active and play an important role in soil nitrogen (N) cycle during the winter in soil of the alpine zone. A shift from microbial N immobilization process dominant during summer to prevailing microbial mineralization process during the winter is observed. Warmer soil under deep snow cover may increase the microbial activity and rate of organic matter decomposition over the winter. Furthermore, severe shortages of dissolved carbon (C) in the winter may cause microbial mortality and lyses. Thus, C limitation on microbial growth and activity may have an important effect on winter N mineralization and even on soil N pools. However, the combined effects of additional organic C (litter inputs) and snow cover on soil N biogeochemical processes in the Tibetan Plateau remain unclear. In the current study, the in situ effects of snowpack and litter decomposition on N dynamics in the alpine zone of the Eastern Tibetan Plateau were investigated. Intact soil core incubations in three different snow regimes (0, 30 and 100 cm depth snow) in the winter were used to solve the problem by measure concentrations of mineral form of soil N. In addition, the litter bag method was used to analyze the litter decomposition over the winter. Our results indicate that the snow cover reduced the ammonium (NH4+-N) content, accelerate N mineralization in soil, and did not significantly change the dissolvable organic nitrogen (DON) and microbial biomass nitrogen (MBN). Meanwhile, snowpack increased the litter N content and accelerated litter decomposition in late winter. Litter addition reduced the MBN and NH4+-N contents in soil, but increased the nitrate (NO3--N) content and net N mineralization, suggesting that N availability to plants during the spring thaw period may be enhanced.

14

Wpływ pokrywy śnieżnej na wydajność systemów fotowoltaicznych

Pstraś L.

Energetyka

|

2013

|

nr 12

927--931

PL

Systemy fotowoltaiczne (PV) instalowane w warunkach klimatycznych Polski są zwykle narażone na okresowe opady śniegu, który, przykrywając powierzchnię modułów, ogranicza moc instalacji zmniejszając tym samym prognozowany uzysk energetyczny. W artykule omówiono czynniki sprzyjające akumulacji śniegu na modułach fotowoltaicznych oraz przybliżono poziom oddziaływania zalegającej pokrywy śnieżnej na wydajność systemów PV. Przedyskutowano sens usuwania śniegu z modułów oraz różne metody realizacji tego zadania. Przedstawiono istotne aspekty geometrii systemu, które należy uwzględniać na etapie projektowania instalacji fotowoltaicznych w celu minimalizacji potencjalnych strat uzysku. Omówiono również wpływ szronu i gołoledzi na działanie modułów PV.

EN

Photovoltaic systems installed in the Polish climate conditions are subject to snowfalls which, when covering PV modules, can limit their power leading to a decrease in the predicted energy yield. Discussed are factors contributing to accumulation of snow on PV modules as well as the level of snow cover influence on PV systems performance. Discussed is the problem concerning reasonableness of snow removal from PV modules as well as various methods of important geometrical aspects of PV systems that should be taken into account during the design stage in order to minimize the potential energy losses. Discussed is also the impact of rime and glazed frost on PV modules performance.

15

Określanie grubości pokrywy śnieżnej na podstawie fotogrametrycznych zdjęć naziemnych

Kolecki J., Kolecka N.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2013

|

Vol. 25

85--93

PL

Określanie grubości pokrywy śnieżnej w terenie górskim ma duże znaczenie dla modelowania zagrożenia lawinowego, a także w analizach przyrodniczych, m.in. hydrologicznych. W niniejszym artykule przedstawiono prace mające na celu ocenę możliwości automatycznego generowania chmur punktów na podstawie naziemnych zdjęć fotogrametrycznych stoków górskich pokrytych śniegiem, w celu określenia przestrzennego rozkładu grubości pokrywy śnieżnej. Obszar badań znajduje się w Dolinie Pięciu Stawów Polskich w Tatrach Wysokich, na stokach pomiędzy Gładką Przełęczą a Walentkowym Wierchem. Zdjęcia wykonano w sezonie zimowym, przy zalegającej pokrywie śnieżnej, a następnie powtórzono w sezonie letnim. W tym celu wykorzystano lustrzankę cyfrową Nikon D5100 z obiektywem stałoogniskowym 85 mm, wyposażoną w matrycę 16 Mpix. Na podstawie zdjęć w programie PhotoModeler Scanner wygenerowane zostały automatycznie chmury punktów reprezentujące odpowiednio powierzchnię śniegu i powierzchnię terenu. Chmury poddano triangulacji, przy czym chmura pochodząca ze zdjęć wykonanych w porze letniej posłużyła do budowy referencyjnej powierzchni terenu, i do niej odniesiono wysokości powierzchni utworzonej z chmury punktów wygenerowanej ze zdjęć wykonanych zimą. Różnice wysokości pomiędzy nimi stanowiły miarę grubości pokrywy śnieżnej. Na badanym obszarze maksymalna grubość pokrywy śnieżnej wynosiła 8.7 m, a średnia grubość była równa 2.9 m Uzyskane wyniki pozwalają twierdzić, że naziemna fotogrametria cyfrowa może stanowić skuteczną metodę pozyskiwania informacji o grubości pokrywy śnieżnej dla niewielkich obszarów obejmujących górskie stoki i zbocza dolin.

EN

Determination of snow cover depth in mountainous terrain is of major importance for avalanche monitoring systems. Besides it is needed as an input information for environmental analysis, especially in hydrology. The aim of researches addressed in this paper was to evaluate the feasibility of using terrestrial photogrammetric images of mountain slopes for point cloud generation for snow cover mapping. The test area was located in the Pięć Stawów Valley in High Tatra in Poland. The image acquisition was carried out for slopes between Gładka Pass and Walentkowy Wierch. The first set of images was acquired during the winter season, when the deep snow cover reaches its highest annual values. Subsequently the second set of images was taken in summer, after the snow cover melted. The terrestrial image network was formed from all the images. The bundle adjustment was calculated and the winter and summer point clouds were generated using the dense matching algorithm. The mesh was built using the adjusted summer images. Created mesh was treated as a reference surface for measuring height of winter points. Calculated heights were used as a measures of snow depth. For some parts of test area the automatic generation of point clouds failed due to lowcontrast snow texture. In the rest of the test area the calculated snow depth is highest for the concave terrain formations. The results show that the terrestrial photogrammetry may by an attractive approach for acquiring the information about the snow depth distribution at small areas comprising slopes of mountains and valleys.

16

Stan gruntu we Wrocławiu-Swojcu w latach 1881-2010

Bryś K.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 4

77-95

PL

W pracy analizowano zmienność i uwarunkowania meteorologiczne stanu gruntu (w znaczeniu klimatologicznym), zaobserwowanego w latach 1961-2010 we Wrocławiu-Swojcu. Wyprowadzone dla 50-lecia silne związki statystyczne pomiędzy stanem gruntu i podstawowymi elementami meteorologicznymi są podstawą utworzenia optymalnych równań regresji wielokrotnej, niezbędnych do rekonstrukcji stanu gruntu we Wrocławiu-Swojcu od 1881 do 1960 r. Poddano analizie poziom otrzymanych błędów estymacji oraz współczynników determinacji. Oprócz analizy standardowej ANOVA równania regresji zweryfikowano za pomocą procedury cross-validation. W tak zrekonstruowanych 130-letnich (1881-2010) przebiegach średnich miesięcznych wartości stanu gruntu, największe różnice występują pomiędzy istotnymi statystycznie ujemnymi trendami półrocza hydrologicznego chłodnego (XI-IV) i nieistotnymi tendencjami półrocza ciepłego (V-X). W porównaniu z tym wieloleciem w okresie 1961-2010 obserwuje się silne wzmocnienie tego kontrastu pomiędzy tendencjami obu półroczy. Oprócz zmian ujemnych trendów zimowych ważne znaczenie mają zmiany istotnych statystycznie ujemnych trendów wiosennych (III-V). Zimą decydujące znaczenie dla stanu gruntu ma frekwencja dni z pokrywą śnieżną, natomiast latem częstość dni z opadem, parowanie oraz klimatyczny bilans wodny.

EN

In the paper have been done an analysis of variability and meteorological conditions of the state of ground (in the climatologic meaning) observed from the years 1961-2010 in Wrocław-Swojec. The work is mostly based on average monthly values of state of ground which have been calculated from their daily values (noted in the three time-limits: 6 UTC, 12 UTC, 18 UTC or 20 UTC). The strong statistical relationships between state of ground and essential meteorological elements have been educed from the 50-year series of the data. They have been a base for optimal multiply regression equations used to a reconstruction of the state of ground in Wrocław-Swojec from 1881 to 1960. The level of obtained errors of estimation and determination coefficients have been analysed. Apart from the ANOVA standard analysis the equations of regression have been verified by help of the crossvalidation procedure. The reconstructed and observed values, which formed the 130-year (1881-2010) series of monthly values of the one, have given possibility to educe their trends. The big gest differences appear among the strong negative trend in the cold hydrological half-year (Nov.-Apr.) and statistical indistinct positive trend in the warm hydrological half-year (May-Oct.). The contrast in 1961-2010 is bigger than in the investigated 130-year. The similar differences of tendencies are visible also between particular months of winter and summer. The crucial factors for state of ground in the summer are climatic water balance, evaporation and frequency of days with precipitation, Chile frequency of days with snow cover is most important in the winter time.

17

Analiza możliwości wykorzystania zdjęć satelitarnych w celu pozyskania informacji o przestrzennym rozmieszczeniu pokrywy śnieżnej jako parametru w modelu opad-odpływ

Berezowski T., Chormański J.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2011

|

Vol. 20, No. 1

15--26

PL

Interpolacja mierzonych punktowo zjawisk meteorologicznych dla relatywnie dużych obszarów (np. średnich i dużych zlewni) nie oddaje ich rzeczywistego rozkładu. Terenem badań jest zlewnia górnej Biebrzy po profil Sztabin, dane meteorologiczne pochodzą ze stacji Rogożynek. Artykuł ten przedstawia możliwość wykorzystania danych satelitarnych MOD10A2 przedstawiających przestrzenne rozłożenie pokrywy śnieżnej, jako parametru w modelu hydrologicznym szacującym roztopy śniegu metodą stopień-dzień. Przeprowadzona analiza wykazała wysoką korelację (0,68) między pomiarami obecności pokrywy śnieżnej w stacji meteorologicznej a pomiarami satelitarnymi. Ponadto wykazano silny związek liniowy (korelacja równa 0,70) między grubością pokrywy śnieżnej mierzonej w stacji meteorologicznej, a obszarem pokrywy śnieżnej w zlewni mierzonej za pomocą satelity. Zaproponowano możliwość włączenia danych MOD10A2 do obliczeń modelu hydrologicznego.

EN

Interpolation of point measurements of meteorological variables in relatively big areas (eg. medium and big catchments) does not reflect their real distribution. The study area is the upper Biebrza River catchment, meteorological data were recorded in a Rogorzynek station. This paper analyses possibilities of usage of a satellite data (MOD10A2, a spatial distribution of a snow cover) as a parameter in a hydrological model, which uses a daydegree method for a snowmelt estimation. The analysis shown a high correlation (0.68) between presence of a snow cover in a land surface station and in satellite data. Moreover, a strong linear relationship (correlation of 0.70) was found between a snow pack depth in the land surface station and an area of snow cover in the catchment estimated from satellite data. A method of use a MOD10A2 data in a hydrological model was proposed.

18

Badania analityczne pokrywy śnieżnej

Cichała-Kamrowska K., Polkowska Ż., Namieśnik J.

Analityka : nauka i praktyka

|

2011

|

nr 4

36-43

PL

Uwalnianie znajdujących się w pokrywie śnieżnej zanieczyszczeń do środowiska glebowego i ekosystemów wodnych następuje w sposób nierównomierny i może wywoływać szereg negatywnych konsekwencji.

19

Pokrywa śnieżna : żródło informacji o zanieczyszczeniu środowiska - zadania analityki

Cichała-Kamrowska K., Polkowska Ż., Namieśnik J.

Analityka : nauka i praktyka

|

2010

|

nr 1

36-41

20

Changes in habitat use by the Common Buzzard (Buteo buteo L.) during non-breeding season in relation to winter conditions

Wikar D., Ciach M., Bylicka M., Bylicka M.

Polish Journal of Ecology

|

2008

|

Vol. 56, nr 1

119-125

EN

Common Buzzards (Buteo buteo L.) found in central Europe are partial migrants and the number of birds which winter on the breeding ground depends on atmospheric conditions. The advantages of wintering on breeding grounds are counterbalanced by the risk of unfarorable atmospheric conditions and influence the birds' migration decision. During the periods from October to March (2002/2003-2004/2005), changes in habitat use by the Common Buzzard were studied in the open terrain of the mountain valley (Kotlina Orawsko-Nowotarska, Carpathians, southern Poland). The results were analyzed according to four meteorological periods (autumn, early winter, winter, early spring). Snow cover caused significant differences in types of habitats used by foraging Common Buzzards. During permanent snow cover the extent to which open areas was used decreased from 65% in periods without snow cover to 52% in other periods. At the same time the number of birds foraging in afforestations increased from 28% during periods without snow cover to 42% during periods with snow cover. The extent to which vegetation types was used also changed significantly. During the winter abandoned lands, which probably offer a richer food base, were used more often (56 vs. 23-33% in periods without snow cover). During permanent snow cover birds used higher perches, which presumably enabled them to observe a larger area and made hunting more efficient and compensated for limited access to prey.