Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Geometria na granicy narracji

Jaklewicz Karolina

Architectus

|

2019

|

Nr 3 (59)

105--112

PL

W artykule przedstawiono narracyjne możliwości geometrii, odwołując się do pojęcia „języka geometrii”. Wskazano na zmiany, jakie dokonały się w stosowaniu geometrii, począwszy od początków XX w., przez 2. połowę XX w. aż do teraźniejszości. Polem badań były stosowane przeze autorkę w sztuce motywy geometryczne, ich relacja z wartościami uniwersalnymi i aktualną sytuacją społeczną. Wskazano, iż geometria nie jest jedynie zestawem formalnych znaków, ale aktywnym językiem komunikacji, posiadającym możliwości budowania narracji. Doświadczenia zmian w sztuce abstrakcyjnej porównano do twórczości Tadeusza Różewicza, który w postmodernistycznej rzeczywistości konstruował nową formę literackiej wypowiedzi.

EN

In this article geometry and its possibility to become a narration, referring to the concept of “the language of geometry” is presented. The changes that have been made in the application of geometry dependent on the early 20th century, through the 2nd half of the 20th century to the present are indicated. The field of research was the author’s own way of using geometric motifs in art, to their relationship with universal values and the current social situation. Pointed out is the fact that geometry is not just a set of formal signs, but active linguistic communication possessing the ability to build a narrative. The experience of changes in the abstract art were compared to the work of Tadeusz Różewicz, who in postmodern reality constructed a new literary form.

2

Górnik – poetą. Zdzisław Kamiński – pisarz podziemnych światów

Chomicki G.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 10

75--79

PL

Zdzisław Kamiński (1862-1920) był wśród polskich inżynierów górniczych przełomu XIX i XX wieku postacią nietuzinkową. W eseju ukazane są jego dokonania na polu poezji i literatury. Jest to obecnie pisarz zapomniany, jednak specjalistyczne bibliografie literackie wymieniają go jako współpracownika licznych czasopism i autora wierszy i nowel, poświęconych życiu górników. W eseju omówione zostały przede wszystkim dwa utwory: wspomnienia o pionierskim okresie działalności stowarzyszenia polskich studentów w Akademii Górniczej w Leoben oraz najsłynniejsza z jego nowel, zatytułowana W podziemiach. Akcja noweli luźno nawiązuje do tragicznej katastrofy w kopalni węgla kamiennego w Karwinie w 1894 roku.

EN

Zdzisław Kamiński (1862-1920) was a unique character among the Polish mining engineers at the turn of the 19th and 20th century. This paper is an overview of his achievements in the fields of poetry and literature. Currently, he is a forgotten writer but specialist literary bibliographies feature him as an associate of numerous periodicals and an author of many poems and novels dedicated to the life of miners. The paper focuses primarily on two works. The first one is a memoir of the daily lives of Polish students at the Mining Academy in Leoben. The second one is the most famous of his novels entitled „W podziemiach” (“Underground”). The plot loosely relates to the real-life catastrophe in the coal mine which took place in Karwina in 1894.

3

Wybrane przełomowe osiągnięcia w elektryce i ich odbicie w sztuce na przełomie XIX i XX wieku

Szymczak P., Borodin D. A.

Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe

|

2018

|

Nr 4 (120)

35--48

PL

W publikacji przedstawiono wybrane etapy rozwoju elektrotechniki w przełomowym jej okresie widziane oczami artystów. Zwrócono uwagę na różne symbole, z którymi kojarzyli oni poszczególne, wybitne osiągnięcia elektrotechniki. Niestety, mało jest opracowań poświęconych tej tematyce, a przecież zasługują one na dużo większą uwagę. Wybitni artyści, głównie europejscy, postrzegali elektrotechnikę jako boginię elektryczności. Ich niektóre dzieła w formie ilustracji zamieszczane na plakatach, w książkach i folderach wystawowych zostały przytoczone i krótko omówione. Należy podkreślić, że pod koniec XIX i na początku XX wieku pojawiła się zupełnie nowa alegoria – „Elektryczność“. Wizerunek ten, który narodził się w momencie gwałtownego rozwoju elektrotechniki, symbolizował triumf nowej nauki. Wizerunki „Elektryczności“ tworzyli znani artyści, których nazwiska na zawsze weszły do historii światowej kultury. Oddają one ducha wielkiej epoki wynalazków i jest to klucz, jeden z wielu, do zrozumienia tamtych czasów. Później romantyzm pierwszych osiągnięć został zamieniony przez pragmatyczne podejście. Wraz z odejściem pokolenia „pionierów elektryczności” niektóre piękne tradycje dawnej elektrotechniki zaczęły odchodzić w zapomnienie. Alegoryczne przedstawienie „Elektryczności” stawało się coraz rzadszym zjawiskiem. Jednak nie trzeba być prorokiem, aby zrozumieć, że elektryczność będzie kontynuowała swój triumfalny pochód. W tym miejscu na pierwszy plan wysuwają się kategorie moralne. W zależności od tego, kto i w jakim celu będzie służył „Bogini Elektryczności”, taką ona będzie: dobrą, mądrą i szczodrą, albo straszną i niosącą z sobą zniszczenia, co jest głównym przesłaniem niniejszego artykułu.

EN

The publication presents selected stages of the development of electrotechnics at its crucial period in artists` mind`s eye. The special attention was paid to various symbols with which they associated particular outstanding achievements of electrical engineering. Unfortunately, there are few treatises only dedicated to this subject, however it deserves much more attention definitely. Eminent artists, coming mainly from the European countries, perceived the electrotechnics as the Goddess of Electricity. Their some works in the form of illustrations which were placed on many posters, in books and exhibition folders as well have been mentioned and briefly described in this publication. It should be emphasized that at the end of the 19th and at the beginning of the 20th century a quite new allegory appeared – it`s name was "Electricity". This image, which was born at the moment of the rapid development of electrotechnics, symbolized the triumph of the rise of a new science. The images of "Electricity" were created by well-known artists, whose names have always entered the history of the world culture. They reflect the spirit of the great age of inventions and it is a key, one of many, to comprehend those times. However, more later the romanticism of the first achievements was changed by a pragmatic approach. Some of the beautiful traditions of old electrotechnics began to fall into oblivion with the leaving of a generation of "pioneers of electricity". The allegorical representation of "Electricity" was becoming a rarer phenomenon. However, you do not have to be a prophet to understand that electricity will continue its triumphal march. Now the moral principles come into prominence. Dependence on who and for what purpose will serve the "Goddess of Electricity", it will be: good, wise and generous Goddess, or terrible and carrying destruction one. As a matter of fact, it is the main central idea of this article.

4

ZeuScansion : A tool for scansion of English poetry

Agirrezabal M., Astigarraga A., Arrieta B., Hulden M.

Journal of Language Modelling

|

2016

|

Vol. 4, No. 1

3--28

EN

We present a finite-state technology (FST) based system capable of performing metrical scansion of verse written in English. Scansion is the traditional task of analyzing the lines of a poem, marking the stressed and non-stressed elements and dividing the line into metrical feet. The system’s workflow is composed of several subtasks designer around finite-state machines that analyze verse by performing tokenization, part-of-speech tagging, stress placement, and stress-pattern prediction for unknown words. The scanner also classifies poems according to the predominant type of metrical foot found. We present a brief evaluation of the system using a gold standard corpus of humanscanned verse, on which a per-syllable accuracy of 86.78% is achieved. The program uses open-source components and is released under the GNU GPL license.

5

Narodowe i uniwersalne - wychodząc od Norwida

Stróżewski W.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2013

|

z. 65

397--404

PL

Artykuł odnosi się do poezji Norwida w kontekście narodu, uniwersalizmu oraz tego, co ponadludowe i ponadnarodowe. Autor podkreśla w nim dwoistość widzenia zarówno narodu, jak i ludzkości, która jest stanem aktualnym, z którym trzeba się liczyć i który trzeba zaakceptować.

EN

This article outlines national and universal values and meanings expressed through poetry by Cyprian Kamil Norwid. Reading Norwid becomes discovering the nature of nation and redefining the notion of mankind.

6

Reinkarnacja architektury

Zuziak I.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 4-A/1

399--406

PL

Architektura jest wszechobecna, lecz kiedy zostaje unicestwiona przez czas, siły przyrody, a także człowieka, zostaje wspomnienie, które czas również trawi i czasem nie zostaje nic. Bywa jednak, iż dzieło się odradza w przekazie słownym, prowokuje wyobraźnię do kolejnych reinkarnacji w postaci poezji,muzyki, obrazów lub rekonstrukcji. Architektura trwa więc nadal, czasem też powstaje w jej miejscu pomnik-muzeum pamięci, jak w przypadku Word Trade Center.

EN

Architecture is omnipresent but when it is annihilated by time, the forces of nature or man, a memory remains which is also consumed by time. Sometimes nothing is left. However, a work may be reborn in a verbal message which provokes reincarnations in imagination in the form of poetry, music, images or reconstructions. Thus, architecture still persists. Sometimes a monument – a museum of memory – comes into being in its place, like in the case of the World Trade Center.

7

Cisza i dźwięk w poezji Jana Pocka

Smyk Katarzyna

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

nr 11

193--202

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja – z zastosowaniem metodologii kognitywnej1 – fragmentu Pockowego obrazu świata przez analizę funkcji dźwięku w jego poezji. Podstawę materiałową tej rekonstrukcji stanowi około 270 kontekstów interpretacyjnych, ekscerpowanych z ponad 400 wierszy poety (Pocek, 1980, podano skrót P i numer strony). Wobec tak bogatego materiału proponuję sproblematyzować rozważania i skupić się na wybranych funkcjach, fundamentalnych dla analizowanej poezji i myślenia tradycyjnego. Zasadniczą kwestią staje się opozycja binarna cisza – hałas, organizująca wiele wymiarów kultury (Leach, Greimas, 1989: 69-70; Stomma, 2002: 204-206; Kowalski, 2007: 67-73).

EN

In the poetry of Jan Pock, a recognised peasant poet, sound is one of the basic building blocks of the creation of the poetical landscape. This creation uses the conventionalised associations, known to folk creation, but joins with them the metaphorisation characteristic for the phenomenon Pock. The space of Pock's abounds in different sounds, such as: the twitter of birds, their ringing and singing to people and to the earth; the singing of the earth, of the sun, of the plants, of the poet and his verses; the violin playing at daytime amongst the wheat, and the frogs and grasshoppers in the meadow at nighttime, the neighing of horses and some playing that is drifting in the sky, the bells ringing to the trees or during ressurection, etc. To such sounds one can also add: the sounds of the daytime crying- of a baby, the weeping of the wheat, the sighing of God, and all uncountable whispers, mainly the prayers said quietly by plants, the wind, the earth, the poet, or the farmer bent over his farmland, the farmland which is constantly rustling with corn trees, flowers and grass in Pock. In such a poetic landscape, when everything is quiet, predominantly at night and at noon, in the solemn moments of loneliness and creation, one can hear the beating of a human heart, also. The poetical pictures painted with the sound were used by the poet from Kaleń to display, in a synaesthetical and emotional manner, the fragments of the peasants' world. To recreate it is the aim of this paper. In this world, in the foreground come such phenomena and emotions as: the happiness in contact with the farmed land, with the full summer and the coming spring, the earth as a symbol of life, God the highest and close to the farmer at the same time, the mystical bond of the farmer with the earth and the plant world, the loneliness of creation and the mystery of dying.

8

Ostatni spór naukowy J. W. Goethego (1794-1832) : w 250. rocznicę urodzin poety-przyrodnika

Bednarczyk A.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

1999

|

R. 44, nr 3/4

7--42

PL

Było lato 1830 roku, Goethe miał już wówczas 81 lat, gdy z Paryża dotarły do Weimaru wiadomości o wybuchu rewolucji lipcowej i wywołały na dworze wielkie poruszenie. Wychowawca młodego księcia, Szwajcar Frédéric Soret (1795-1865) opowiada, jak to odwiedził 2 sierpnia owego roku Goethego, który go przywitał słowami: „No i co pan powie na to wielkie wydarzenie? - zawołał. - Wulkan wybuchł, wszystko stoi w płomieniach, to już nie przewód sądowy przy zamkniętych drzwiach! - To straszna historia - odpowiedziałem. - Ale czyż można było w wiadomej sytuacji i przy tego rodzaju rządach oczekiwać czegoś innego, jak tylko, że wszystko skończy się wygnaniem dotychczasowej dynastii? - Zdaje się, że się nie rozumiemy, mój kochany - odparł Goethe. - Ja nie mówię wcale o tamtych ludziach, chodzi mi o całkiem inną sprawę. Mówię o tak ważnym dla nauki sporze, który wybuchł publicznie w Akademii pomiędzy panami Cuvier i Geoffroy de Saint-Hilaire!". Krótko odtworzyliśmy chronologię rozgrywających się w Akademi i wydarzeń, by wyraźniej zlokalizować moment, w którym do sporu między Geoffroy Saint- Hilaire'em a Cuvierem przyłączył się Goethe jako strona bierna w sporze. Sporządzone przez D. Kuhn zestawienie poświadczonych przez dokumenty działań bądź wypowiedzi Goethego, mających związek z owym sporem, dowodzi, zdawać by się mogło, iż Goethe sporem tym zainteresował się stosunkowo późno, bo dopiero w początkach maja 1830 roku5, a więc już po pierwszym formalnym przerwaniu dyskusji przez władze Akademii. Goethe znał jednakże, wedle wszelkiego prawdopodobieństwa, relacje prasy francuskiej, która wiele pisała o przebiegu posiedzeń w Akademii, zwłaszcza gdy postanowiono (już po drugim, jak się zdaje, posiedzeniu), iż będą one otwarte dla szerszej publiczności. Na podstawie sprawozdań prasowych, siłą rzeczy powierzchownych, nie mógł Goethe odtworzyć ze wszystkimi szczegółami najżywiej go poruszającej walki idei, jaka się toczyła we francuskiej Akademii Nauk. Gdy wreszcie 21 lipca 1830 roku książka Geoffroy Saint-Hilaire'a trafiła do jego rąk, poeta-przyrodnik nie tylko ujrzał istotę sporu w pełnym świetle, lecz nadto stał się z oddali jego uczestnikiem.

EN

The article is devoted to the famous scholarly debate between É. Geoffroy Saint-Hilaire and G. Cuvier at the Académie Royale des Sciences in March 1830, and, in particular, to the role that was indirectly played in it by the poet-naturalist Johann W. Goethe, who published an account of the debate, in which he revealed the essence of the dispute and presented his own stance on the theoretical issues raised in the debate. The introductory part of the current article offers an outline of the course of the debate and of the crucial points that were made, as well as a reconstruction of the theoretical positions of the two French naturalists. The article rejects the interpretation found in works on the history of biology, according to which the debate concerned the transformist views held by Geoffroy Saint-Hilaire. It also challenges the view that the essence of the debate had to do with idea of the unity of the animal world (exposed by Geoffroy Saint-Hilaire) which was contested by Cuvier, although this had indeed given rise to the debate in the first place. An analysis of Goethe's account of the debate has allowed the author of the article to demonstrate that it was the poet-naturalist, drawing on his outstanding theoretical insight, who was able to capture the real essence of the debate. He revealed the methodological essence of the dispute, which lay hidden underneath its substantive layer. According to Goethe, Geoffroy Saint-Hilaire and Cuvier personified - roughly speaking - two contrasting approaches to natural studies, the main characteristics of which could be subsumed, respectively, under the dichotomies of: synthetic versus analytic, holistic versus elementarist, oriented towards the ideal versus oriented towards the empirical, stressing stability versus stressing change, promoting theory versus promoting experience, and relying on the deductive method versus relying on the inductive method. Goethe made this general framework specific in his very apt description of the participants in the debate. However, in his presentation of those two contrasting approaches and models of cognition, Goethe went far beyond the material provided by Geoffroy Saint-Hilaire and Cuvier, basing both on the views of his contemporaries as well as those that belonged to his past, such as the views held by the exponents of the German romanticist Naturphilosophie, Buffon or Daubenton. While Goethe's account may give the impression, reinforced by his other statements and writings, that in the debate he took the side of Geoffroy Saint-Hilaire, the present article tries to show that this impression is a superficial and misleading one. The author attempts to justify the view that, through his naturalist writings, Goethe in fact became an intermediary between Geoffroy Saint-Hilaire and Cuvier, as he tried to combine the two opposing approaches and cognitive models; Goethe's theory of morphological type eventually constituted an original attempt at their synthesis. The theory of morphology developed by Goethe is particularly remarkable for its dynamic conception of form as geprägte Form die lebend sich entwickelt. This unique conception of form led Goethe, in his account of Geoffroy Saint-Hilaire's book, to emphasize function rather than form, and this made it very close to the views of Cuvier. Indeed, Goethe went so far in his deliberations as to conceive of the category of form as derivative with respect to that of function, and to derive the form of a bodily part from way that it functioned, which in turn was adapted to the conditions in the environment. In interpreting Goethe's approach one could follow the direction in which Cuvier's thinking was going: the form of a part (together with its purposive nature) could be considered to be a manifestation of the harmony that obtained in nature, which was described by Cuvier in his principle of the conditions for existence. Goethe treated function as one of the aspects of the being of nature, as an operating, environment-adapted form. Discovering the cognitive advantages of function, Goethe made an attempt to approach morphology in functional terms. However, the concept of function is of a teleological origin, and gives rise to a methodological problem, which is discussed quite extensively in the current article. The problem is that both in his acccount of the debate as well as in his writings on morphology, Goethe spoke strongly against the traditional concept of final causes, which was also criticized by Geoffroy Saint-Hilaire. The truth is, however, that all three participants of the debate - Geoffroy Saint-Hilaire, Cuvier and Goethe-made use in their conceptions of notions that were teleological in character. Cuvier did so in an intentional, open and consistent way, Geoffroy Saint-Hilaire - in an apparently unintentional and inconsistent manner, while Goethe used the concept of usefulness (Bestimmung), which, as the article demonstrates, is an uneqivocally teleological concept, of which the poet-naturalist did not seem to be quite aware. The article stresses, in the fragment concerning the concept of usefulness, that the concept appears in the medical works of the Galen, a programmatic finalist of antiquity, under the name of chreia, and it has a similar function in those works to that which it has in Goethe's work. It is most unlikely that we are dealing with a concept borrowed by Goethe form Galen, although it must be said that the latter knew at least one of Galen's treatises. What we probably are dealing with in this case is a rather rare thing in the history of science, namely an apparent case of parallelism: a very similar concept was developed quite independently by two scholars in two different historical epochs, and had the same cognitive function attributed to it. It can be quite confidently argued that, at the end of the 18th and beginning of the 19th century, the concept was developed once again and indepedently of Galen by Goethe, who investigated the same subject-matter, in the same aspect and in the same way as did Galen over sixteen centuries before. In the Goethean theory of morphological type the concept of usefulness goal (Bestimmung) became - alongside the criterion of location - the second criterion for indentifying organs. Hence, attempts to describe and understand the regularities underlying the harmoniously functioning whole (through attempts to describe and understand the purposive structure and purposive functioning of the parts making up such a whole) led both Galen and Goethe to develop the concept of usefulness: chreia and Bestimmung. The difference between those two uses of the concept of usefulness consisted in that Galen emphasized in his finalistically oriented morphophysiology the puiposive nature of the structure and the functioning of organs, while Goethe did not seem to notice that the concept of usefulness that he was using was deeply imbued with finalism. The above shows that the Goethe's methodological analyses did not allow him to arrive at the deeper layers of teleological explanations and concepts used in the biology of his times. On the one hand, he was quite right to view the teleological approach as deriving from attempts to anthropomorphize nature and to regard final causes as an obstacle to the development of science; at the same time, however, he treated nature as a result of deliberate and planned activity on the part of what he conceived to be God. On the other hand, Goethe seemed to have forgotten his critical insight, using in his morphology notions of an unequivocally teleological origin such as that of function, and especially that of usefulness. The role that Goethe played in the dispute betewen Geoffroy Saint-Hilaire and Cuvier consisted, firstly, in his correct assessment of the nature of the dispute, and secondly, in his mediation between its participants. He treated the dispute as a clash betwen the two previously described contrasting approaches to the world of living nature and the two attitudes to its study. In his own standpoint, which he sketched out in the account of the debate, Goethe combined the idea of the unity of the living world (Geoffroy Saint-Hilaire) with the functionalist conception of the organism and living nature (Cuvier). Goethe's overt declaration of support for Geoffroy Saint-Hilaire was combined with a reference to the affinity of the naturalist's views with his own research, which he had been conducting for nearly half acentury. At the same time, the second part of Goethe's account was devoted to the presentation of his own deliberations on a functionalist approach to morphology, the place of function in morphology and the mutual interdependence of the concepts of form and function; he thus showed himself to be close to the functionalist views of Cuvier. In fact, Goethe's attitude to the debate between Geoffroy Saint-Hilaire and Cuvier, as presented in his account, demonstrates that he was critical of both naturalists and did not admit that either was fully right or wrong in the debate. Putting it briefly, Goethe's views on the subject-matter of the debate are a synthesis of the two opposing approaches that emerged in it. All of Goethe's theory of morphological type which resulted from such a synthesis is conspicuous in its complementary duality of type and metamorphosis - the stable and the changeable, the general and the particular, the synchronic and the diachronic. Further analysis allows us to uncover other pairs of complementary notions: whole-part, synthesis-analysis, theory-experience, deduction-induction, morphology-physiology, structural laws-causal laws, etc. All of these pairs were transformed by Goethe into a harmonious whole, which took the shape of the theory of morphological type, and they have their own cognitive functions in that theory. It can thus be argued that the Goethean theory of type is a synthesis of the attitudes and approaches that emerged in the debate between Geoffroy Saint-Hilaire and Cuvier and that it is a historical form of resolving the then unresolved dispute.

9

Twórczość Mickiewicza w oczach współczesnych Polaków

Libera Z.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

1998

|

R. 43, nr 3/4

31--39

PL

Na początku chciałbym wyrazić żal, głęboki żal, że nie mogłem z powodu złego stanu zdrowia przyjechać do Nowogródka i uczestniczyć w tym, jak sądzę, bardzo wzruszającym spotkaniu w Muzeum Mickiewicza. Ale korzystając z nowoczesnych środków technicznych chciałbym podzielić się z Państwem kilkoma myślami i refleksjami nad Mickiewiczem i nad jego twórczością. Chciałbym spróbować odpowiedzieć na pytania: jak przedstawia się twórczość Mickiewicza w oczach współczesnych Polaków?, jaki jest stosunek czytelnika końca XX w. do Mickiewicza i jego twórczości? Kiedy w 1886 r. powstawało we Lwowie Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, poświęcone badaniom nad życiem i twórczością poety, był to akt nie tylko z życia kulturalnego, ale akt o charakterze politycznym, patriotycznym, ponieważ Mickiewicz był wtedy nie tylko wielkim poetą, autorem znakomitych i znanych czytelnikowi dzieł, ale był symbolem polskości, symbolem dążeń do niepodległości. W podobny sposób Polacy odczuwali złożenie zwłok Mickiewicza na Wawelu, czy wzniesienie pomnika Mickiewicza pod koniec ubiegłego stulecia w Warszawie. Dzisiaj, takie mam wrażenie, Mickiewicz jest przede wszystkim wielkim poetą, przedstawicielem polskiej literatury w świecie (jednym z najwybitniejszych), ale nie przestał być również pewnym symbolem. Trudno o uogólniającą odpowiedź, jak przedstawia się Mickiewicz w oczach czytelników, bo czytelnicy są różni. Inaczej odnoszą się do niego czytelnicy starszego pokolenia, do których ja się zaliczam, inaczej patrzy na twórczość poety młodzież, inaczej wygląda jego recepcja w różnych środowiskach społecznych; być może inaczej czytają Mickiewicza na wsi, a inaczej w mieście. Toteż przede wszystkim chciałbym odwołać się do własnych doświadczeń, ale również i do obserwacji ogólniejszej, ponieważ stykam się z młodzieżą, stykam się z nauczycielami- polonistami, uczestniczę w olimpiadzie polonistycznej i mam pewne rozeznanie w sposobie czytania dzieł Mickiewicza, sposobie reagowania na jego utwory. Przyjrzyjmy się może po kolei - w miarę jak rozwijała się twórczość poety, jego działalność literacka i nieliteracka - jak w stosunku do poszczególnych utworów kształtuje się stosunek czytelnika.