Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zakończenie eksploatacji górniczej pod śródmieściem Bytomia, deformacje powierzchni oraz skutki w zabudowie kubaturowej

Kowalski Andrzej, Apanowicz Bartosz, Gruchlik Piotr, Mika Wiesław, Polanin Piotr, Zięba Magdalena, Kalisz Piotr

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 6

15--24

PL

Przedmiotem artykułu jest podsumowanie eksploatacji górniczej pod śródmieściem Bytomia, jej zakresu, deformacji, a także ich skutków spowodowanych eksploatacją wielokrotną – wielopokładową i prowadzoną w długim okresie czasu. Była to największa eksploatacja w Polsce, a może na świecie, pod terenem zabudowanym – pod dużym miastem. Największa w sensie wydobytego węgla kamiennego i czasu jej prowadzenia. Wykazano, że narastanie deformacji, spowodowanej eksploatacją wielokrotną i w długim okresie czasu, było możliwe pod zwartą zabudową miejską, choć musiały jej towarzyszyć uszkodzenia, a także wyburzanie budynków. W szczególności porównano określone obliczeniowo na podstawie odkształceń poziomych kategorie terenu górniczego, uwzględniając ich narastanie w czasie (deformacje czasowo-ekstremalne) oraz ich redukcję, uwzględniając relaksację odkształceń poziomych.

EN

The subject of the article is a summary of the range and deformation of mining exploitation under the Bytom downtown, and the effects of multiple, multi - seam exploitation which was carried out over a long period of time. It was the largest exploitation under the big city in Poland, under built - up area and probably in the world. It was the largest because there was the largest extraction and it lasted the longest. It was proved that the deformation increase caused by the multiple and long - lasting exploitation was possible under compact urban buildings, although damage and demolition of buildings occurred. In particular computationally defined categories of mining areas were compared based on horizontal strains, taking into account their increase in time and their reduction, calculating the so - called relaxed horizontal strains.

2

Wpływ doszczelniania zrobów eksploatacji z zawałem stropu na deformacje powierzchni terenu górniczego kwk Ruda Ruch Pokój

Rutkowski Tadeusz

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 2

13--20

PL

W artykule zamieszczono krótki opis stanu wiedzy w zakresie doszczelniania zrobów z zawałem stropu w aspekcie ochrony powierzchni. W drugiej części zamieszczono bilans pyłów z elektrowni dostarczanych do wyrobisk kopalni oraz ich skutek w zakresie wypełnienia zrobów. Rejonem prowadzonych badań są partie złoża, w których w latach 2000 - 2018 prowadzi się eksploatację górniczą, na powierzchni jest to rejon dzielnicy Wirek, która jest chroniona z uwagi na oddziaływania górnicze. Zwiększanie wysokości warstwy podsadzkowej, a dokładanie – stopnia wypełnienia zrobów zawałowych, wpływa na zmniejszenie wartości współczynnika eksploatacyjnego. Uzyskana dla eksploatacji wielokrotnej z zawałem stropu i doszczelnianiem zrobów średnia wartość współczynnika eksploatacyjnego wyniosła 0,78, czyli jest mniejsza o 0,07 od wartości a=0,85 przyjmowanej dla eksploatacji wielokrotnej z zawałem stropu bez doszczelniania zrobów.

EN

This paper contains a short description of the state of knowledge in the area of goaf caulking with fall of roof in the aspect of surface protection. The second part contains a balance of dust from power plants, supplied to mining excavations, and their effect in the area of filling of exploited space. The field of research are parts of the deposit in which mining operations have been carried out in 2000-2018, the area of Wirek district, which is protected due to mining impacts. Increasing the height of the backfilling layer and, more specifically, the fill level of goaf reduces the value of the exploitation factor. The average value of the exploitation factor, obtained for multiple exploitation with fall of roof and goaf caulking amounted to 0.78, so it is smaller by 0.07 than the value of a = 0.85 taken for multiple exploitation with fall of roof without goaf caulking.

3

Application of generalized function of time in preventive measures undertaken in mining on account of the protection of civil structures

Kowalski A., Gruchlik P.

Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN

|

2018

|

T. 20, nr 1

59--67

EN

The article presents the application of the Knothe-Budryk theory as a tool for the prediction of surface deformation and as a preventive measure in mining, using the example of the exploitation of longwall no. 6 in seam 503 and as measurement verification of the estimation of subsidence formation speed. In particular, the generalized function of time was utilised, which is an expansion of the Knothe function of time and which is analogous to the drift function of rheological models. The relation of subsidence speed determined a posteriori, which confirmed the connection between the speed of subsidence formation and the rate of longwall face advance and the k coefficient, which is equal to the maximum slope of an unsteady trough.

4

Monitorowanie deformacji powierzchni terenu przy wykorzystaniu lotniczego skaningu laserowego na przykładzie miasta Bytom

Polanin P.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 12

22--30

PL

W artykule przedstawiono wyniki porównania wartości obniżeń punktów obserwacyjnych w latach 2010-2012 i 2010-2014, określonych przy wykorzystaniu dwóch metod pomiarowych, tj. pomiaru niwelacyjnego, jako wzorcowego z uwagi na większą dokładność wyznaczania wysokości rozpatrywanych punktów oraz pomiaru ALS. Naloty prowadzono w latach 2010-2014 nad obszarem w granicach administracyjnych miasta Bytom. Do analizy zmian wysokości powierzchni wykorzystano numeryczne modele rzeźby terenu z lat 2010, 2012 i 2014 oraz mapy z okresowymi obniżeniami. Na podstawie wyników uzyskanych niezależnymi metodami pomiarowymi została przeprowadzona ocena możliwości wykorzystania lotniczego skaningu laserowego w obszarze poruszanego zagadnienia.

EN

This paper presents the results of comparison of subsidence of observation points during 2010-2012 and 2010-2014 determined by two different measurement methods, such as leveling survey and aerial laser scanning. The first method was assumed as reference because of higher accuracy of determination of the point’s height. Flights were carried out between 2010 and 2014 over the land inside the administrative boundaries of Bytom. Maps of periodic subsidence and digital terrain models from 2010, 2012 and 2014 were used for analysis of ground elevation changes. On the basis of the results obtained by independent measuring methods, evaluation was made to determine the possibility of use of aerial laser scanning in within the discussed content.

5

Destrukcja skał stropowych w rejonach ścian z zawałem stropu

Konopko W., Kowalski A.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2016

|

nr 4

3--12

PL

W artykule dokonano przeglądu wyników badań destrukcji górotworu nad wybraną przestrzenią w pokładzie węgla kamiennego, a także kształtowania się deformacji górotworu. Opisano specyfikę i prawidłowości przemieszczania się górotworu nad polami eksploatacji ścianowej prowadzonej z zawałem stropu. Następnie wyznaczono wysokości stref destrukcji (porowatości) górotworu nad polami krótkiej i długiej ściany eksploatowanej z zawałem stropu, a także nad parcelą utworzoną z dwóch długich ścian. Celem było określenie współczynnika wtórnej porowatości górotworu nad eksploatacją z zawałem stropu.

EN

The article reviews the results of studies regarding the destruction of the rocks mass over the extracted area in hard coal seams as well as the deformations layout. The character and regularities in the scope of rock mass displacement over the longwall mining areas were described. Then, the heights of the rock mass destruction (porosity) zones were determined for long and short longwalls with roof caving as well as for a production area composed of two longwalls. The objective was to determine the secondary rock mass porosity coefficient over the mining and caving areas. The rock mass undermined with the extraction of coal seams with caving subsides over the goafs with the value changing the vertical plane from the roof (range) of the mined seam. The value of the production working roof (range) fall is higher than the surface subsidence value. The distribution of empty spaces in the undermined rock mass, understood as a secondary porosity of the rock mass, changes significantly with the distance from the roof of longwall workings. About 10% of the empty spaces resulting from the mining and roof caving of a seam with the height of the production working of g, cumulate in the full caving zone, in the caving roof zone (3.5 g) – approximately 16%. The remaining 84% of the empty spaces are located above the caving roof, up to the height of 33 g over the goaf. Further, the rock mass subsides linearly, in line with the common definition.

6

Określenie wpływu projektowanej eksploatacji na deformacje w rejonie uskoku Radzionkowskiego

Wesołowski M.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 4

41--45

PL

W artykule podjęto próbę określenia wpływu eksploatacji górniczej prowadzonej przez KWK „Bobrek-Centrum” w złożu „Centrum” w pokładzie 620 na uskok Radzionkowski. W ramach pracy analizowano trzy warianty prowadzonej eksploatacji górniczej: zgodnie z Planem Zagospodarowania Złoża, zgodnie z Planem Ruchu oraz w oparciu o wariant pośredni. Do procesu modelowania numerycznego wykorzystano program różnic skończonych FLAC.

EN

This article is an attempt to determine the influence of mining exploitation conducted by the ”Bobrek-Centrum” colliery in the ”Centrum” deposit in the seam 620 on the ”Radzionkowski” fault. In the framework of the work three variants of conducted mining exploitation are analyzed: according to the Deposit Management Plan, according to the Operational Plan and on the basis of an intermediate variant. For the numerical modelling process the finite difference programme (FLAC) was used.

7

Eksploatacja częściowa pokładów węgla ze szczególnym uwzględnieniem stabilności filarów i ochrony powierzchni

Tajduś K., Misa R., Sroka A.

Górnictwo i Geologia

|

2012

|

T. 7, z. 1

211-226

PL

W artykule przedstawiono metodę wymiarowania eksploatacji częściowej pokładów węgla, opartą na systemie długich wyrobisk eksploatacyjnych z pozostawionymi między nimi filarami. Wymiarowanie filarów węglowych z punktu widzenia ochrony powierzchni jest zależne od kategorii terenu górniczego lub warunku dopuszczalnego osiadania powierzchni terenu. Metoda jest oparta na znanych i stosowanych powszechnie na świecie sposobów wyznaczania wymiarów filarów węglowych. Przedstawione rozwiązanie uwzględnia ponadto stochastyczny charakter współczynnika bezpieczeństwa.

EN

This paper presents a method of dimensioning the partial exploitation of coal seams, based on a system of mining exploitation with long drift and pillars left between these drifts. From the point of view of surface protection, dimensioning of coal pillars depends on the category of the mining area or condition of acceptable land surface subsidence. The method is based on the well known and commonly used in the world ways of determining dimensions of coal pillars. The presented solution also takes into consideration the stochastic character of the safety factor.

8

Sieci uzbrojenia podziemnego na terenach górniczych

Kliszczewicz B.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2009

|

Nr 5

94-97

PL

Podziemna eksploatacja górnicza wpływa negatywnie na warunki funkcjonowania sieci uzbrojenia terenu. W artykule omówiono wpływ poszczególnych wskaźników deformacji na różne rodzaje sieci. Przedstawiono także przegląd obliczeniowych metod rurociągów z uwzględnieniem oddziaływań górniczych oraz omówiono założenia, zakres i wyniki numerycznej analizy układu rura - grunt, wykonanej w programie Z_Soil ver.7.41. W analizie tej rozpatrzono przypadek usytuowania rurociągu równolegle do frontu eksploatacji górniczej (płaski stan odkształcenia), wariantując intensywność poziomych odkształceń [epsilon] o charakterze ściskającym i rozciągającym, działających na rurę sztywną i podatną.

9

Przykład analizy wyników pomiarów geodezyjnych dla celów określenia przestrzennego rozkładu obniżeń terenu wywołanych podziemną eksploatacją górniczą

Ścigała R.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2007

|

z. 279

169-174

PL

W artykule przedstawiono przykład analizy wyników pomiarów geodezyjnych prowadzonych w jednym z miast GZW na kilku liniach obserwacyjnych. Celem tej analizy było określenie przestrzennego rozkładu obniżeń powierzchni na podstawie rozproszonej punktowej informacji o ich pomierzonych wartościach oraz wskazanie na możliwości popełnienia błędów przy tego typu analizach w przypadkach, gdy dostępna informacja wysokościowa jest mocno ograniczona.

EN

The exemplary analysis have been shown led on the basis of set of several observing lines located in one of GZW city. This analysis had been led toward determination of spatial subsidence distribution caused by underground extraction. Such results my be used as data for digital elevation model. On the basis of presented considerations, some remarks have been drawn, that point at possibilities of making errors doing such analyses, when available data set is limited.

10

Wiarygodność obrazowania wyników prognoz deformacji powierzchni z wykorzystaniem programu SURFER

Ostrowski J., Karkocha A.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2007

|

nr 12

7-14

PL

Interpretacja wyników prognozy deformacji powierzchni terenu pod wpływem podziemnej eksploatacji górniczej, a tym samym ocena zagrożenia terenu i obiektów powierzchniowych zależy m.in. od wiarygodnego obrazowania tych wyników na mapach sytuacyjno-wysokościowych. Obrazowanie takie wykonuje się najczęściej przy użyciu programu SURFER (firmy Golden Software Inc.), przetwarzając rezultaty prognozy w segmencie GRID/Data. Największy wpływ na wynik przetworzenia ma wybór właściwej metody interpolacji ("griddingu") wartości wskaźników deformacji ze zbioru stanowiącego wynik prognozy oraz ustalenie odpowiedniej gęstości siatki węzłów "grid", w której realizowana jest interpolacja. Wykonane badania wykazały, że najlepsze rezultaty uzyskuje się, stosując metody "griddingu": Kriging, Shepard's Method i Radial Basic Function. Zbyt zagęszczona siatka węzłów "grid" powoduje niekorzystne "pofalowanie" izolinii wskaźników deformacji. Rozgęszczenie tej siatki skutkuje podobieństwem izolinii do linii łamanej.

EN

The interpretation of the results of predicting surface deformations, caused by underground mining i.e. the assessment of the threat to the area and objects on the surface, depends (among others) on reliable imaging of these results on situation-height maps. Such images are usually made with SURFER programme (by Golden Software Inc.), processing the forecast results in GRID/ Data segment. The most important in the processing results is choosing the proper method of the interpolation (gridding) of the values of deformation indexes from the set making a forecast result and the establishment of a proper grid, where the interpolation is carried out. The conducted studies showed be obtained by the following methods of gridding: Kriging, Shepard's Method and Radial Basic Function. Too dense grid makes unfavourable waving of isolines showing deformation indexes. Dilution of the grid makes isolines similar to the lines consisted of straight sections.

11

Program do obliczania wskaźników deformacji terenu na skutek podziemnej eksploatacji górniczej w przestrzennym stanie przemieszczeń w środowisku MATHCAD

Paleczek W.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2005

|

nr 4

13-17

PL

Przedstawiono algorytm do wykorzystania w środowisku MATHCAD umożliwiający obliczenie wskaźników deformacji terenu powstałej na skutek eksploatacji górniczej w przestrzennym stanie przemieszczeń w lokalnym układzie współrzędnych. Program umożliwia obliczenie wskaźników deformacji przy zadanych współrzędnych płaskich dowolnego odcinka usytuowanego na płaszczyźnie terenu. Podstawy teoretyczne oprogramowania stanowi teoria W. Budryk-S. Knothe.

EN

An algorithm has been presented which, used in the MATHCAD environment, enables the calculation of indexes of land deformation, resulting of underground mining activity, in the environmental spatial displacement status in the local system of co-ordinates. The program enables the calculation of deformation indexes at given planar co-ordinates of any land section located on the land plane. The theoretical base for this program is given by the theory by W. Budryk-S. Konothe.

12

Prognozy deformacji powierzchni w planach ruchu podziemnych zakładów górniczych i dla potrzeb budownictwa na terenach górniczych

Popiołek E., Ostrowski J.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2005

|

nr 2

3-8

PL

W artykule przedstawiono zasady prognozowania deformacji ciągłych wywołanych podziemną eksploatacją górniczą dla potrzeb planowania przestrzennego na terenach górniczych. Zaprezentowano aktualne poglądy w zakresie wyboru teorii prognozowania, doboru parametrów, rozproszenia losowego procesu deformacji oraz wpływu systemu wybierania złoża, postępu frontu eksploatacyjnego i czynnika czasu na wielkość deformacji powierzchni. Scharakteryzowano również metodykę sporządzania prognoz dla potrzeb zagospodarowania przestrzennego terenów górniczych oraz planu ruchu zakładu górniczego.

EN

In this article presented are some rules of prognostication of continuous land surface deformation, caused by the underground mining operation, caused by the underground mining operation, to serve purpose of planning land surface development for mining sites. Presented are prevailing opinions on the choice of prognostication theory, selection of the terms /data/, random scattering of deformation process, as well as the effect that the deposit extraction system, the rate of advance of working face and the time factor, have on the scale of land surface deformation. Also characterised has been the methodology of making prognostications in preparation of the land surface development and the mining operation plan of an underground mining unit.

13

Problem identyfikacji wartości odkształceń poziomych terenu powstałych w wyniku eksploatacji górniczej

Paleczek W.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2005

|

nr 9

15-18

PL

Przedstawiono zagadnienie związane z prawidłową interpretacją i identyfikacją wartości odkształceń poziomych terenu w świetle prognozowania wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię i górotwór. Zaproponowano model procesu deformacji spójny z teorią W. Budryk - S. Knothe oraz zgodny z jego statystycznym charakterem opisywanym przez W. Batkiewicza. Uzasadniono wnioski dotyczące konieczności przeprowadzenia normalizacji i standaryzacji baz pomiarowych.

EN

Presented here is the question connected with correct interpretation and identification of the values of horizontal land surface deformation in the light of prognostication of the influence of a mining operation on the land surface and mining strata. Proposed has been a deformation process model (pattern) consistent with the W. Budryk - S. Knothe theory and complying with its statistical nature as described by W. Bartkiewicz. Provided have been grounds for justifying the conclusions pertaining to a necessity for carrying out the required normalisation and standardisation of the measurements bases.

14

O liniowych nieciągłościach powierzchni

Kowalski A.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2005

|

nr 12

25-32

PL

W artykule opisano występowanie liniowych deformacji nieciągłych powierzchni w kopalniach węgla kamiennego, nazywanych nieciągłościami, w postaci szczelin i stopni, pod wpływem eksploatacji prowadzonej na średnich i dużych głębokościach. Przedstawiono przykłady występowania nieciągłości, ich formę i wartości wysokości stopni, szerokości szczelin oraz ich długości. Podano propozycję prognozowania stref występowania nieciągłości i skali zagrożenia powierzchni tymi nieciągłościami. W zakończeniu przedstawiono sposoby działań profilaktycznych metodami górniczymi mające na celu ograniczenie powstawania nieciągłości powierzchni.

EN

Described in this article is the occurrence of linear discontinuous deformations in land surface of coal mines, called discontinuities in the form of crevices or steps, caused by a mining operation run in medium and great depths. Presented are examples of occurrence of discontinuities their form and size (height) of steps, widths and lengths of crevices. Offered is a proposal for prognostication of discontinuity occurrence zones and the extent of hazard effects on the mine surface. In conclusion presented are the preventive measures as mining methods aimed at restricting the occurrence of surface discontinuities.

15

Niektóre aspekty wpływu poziomych ruchów terenu górniczego na konstrukcje budowlane

Dawczyński Sz.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Politechnika Śląska

|

2004

|

z. 102

115-122

PL

W wyniku podziemnej eksploatacji górniczej dochodzi do poziomych przemieszczeń i odkształceń przypowierzchniowej warstwy gruntu. Oddziaływania te powodują powstawanie i propagację rys w fundamentach. Ponadto w pracy przedstawiono w postaci pętli histerezy pomiędzy przemieszczeniem i odpowiadającymi wartościami sił poziomych.

EN

As a result of underground mining excavation, the horizontal displacements and deformations of superficial layer of subsoil take place. This interaction results in cracks in the foundations. Moreover, the paper presents in the form of hysteresis loop the relationship between displacements and corresponding values of horizontal forces.

16

Problemy społeczne wynikające z oddziaływania podziemnej eksploatacji górniczej na obiekty budowlane

Kaszowska O., Palka J., Koba M.

Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2003

|

T. 9, z. 2/1

337-344

PL

Przemiany, które rozpoczęły się w Polsce w latach 90., w znacznym stopniu ograniczyły dotychczasową swobodę działania przedsiębiorstw górniczych. Do jednej z ważniejszych należy zaliczyć znaczący wzrost świadomości lokalnych społeczności, wyrażający się wzmocnieniem poczucia własności oraz pozycji w sporach z zakładami górniczymi. Przykładem tego, jak dużą rolę w działalności górniczej może odgrywać opinia społeczna, jest eksploatacja pokładu 209 prowadzona przez Zakład Górniczo-Energetyczny Sobieski Jaworzno III pod dzielnicą Byczyna w Jaworznie. W wyniku protestu mieszkańców, spowodowanego wstrząsami górniczymi, kopalnia ograniczyła prędkość postępu frontu i podjęła szereg działań mających na celu rejestrację drgań budynków oraz ułatwienie dostępu do informacji o stanie robót górniczych. W referacie pokrótce scharakteryzowano warunki, w jakich odbywała się eksploatacja, jej przebieg oraz przewidywane i pomierzone wpływy na powierzchnię. Zrelacjonowano działania podjęte przez mieszkańców Byczyny oraz wymieniono ustalone w ich wyniku formy współpracy.

EN

The transformations that had begun in Poland in the nineties considerably limited the past liberty of action of mining enterprises. Among one of the most important, one can count considerable rise of consciousness of local communities, manifesting itself in the intensification of the sense of ownership and position in the disputes with mining plants. An example of how great role in the mining activity the social opinion can play, is the extraction of the N/o 209 seam conducted under the Byczyna district in the town of Jaworzno. In consequence of the protest of inhabitants, caused by mining - generated tremors, the mine reduced the front advancement rate and underlook a number of actions aimed at recording the vibration of buildings and facilitating access to the information on the condition of mining work. The paper briefly characterises the conditions in which the process of mining was conducted, its course and predicted and measured effects on the surface. An account was given of the actions undertaken by the inhabitants of Byczyna and the agreed forms of collaboration, as a result of this, where specified.

17

Application of computer graphic and animation in monitoring and evaluating the undermining effects

Kapica R.

Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2003

|

T. 9, z. 2/1

327-335

EN

This article deals especially with the utilisation of computer graphic in monitoring and evaluating the undermining effects. In consequence of the expansion of new technologies in framework of photogrammetry, remote sensing and GPS different types of geographical data started to be produced. By means of new developed computer technologies, it is possible to process this acquired data more quickly and simply, to analyse and represent them. Representing data in visual form has essential importance for analysing and interpretation of affinities and changes, for modelling and decision making process. The result of data processing is a computer model (statistic, space or time-space dynamic) that facilitates understanding of spatial structures and processes in the course of evaluating the undermining effects.

PL

Artykuł w głównej mierze przedstawia sposób wykorzystania grafiki komputerowej w monitorowaniu i rozwoju efektów górnictwa podziemnego. W konsekwencji ekspansji nowych technologii na styku fotogrametrii, teledetekcji i GPS zaczęły powstawać nowe typy danych geograficznych. Za pomocą nowych, rozwijających się technologii komputerowych możliwe jest szybsze i łatwiejsze poddawanie obróbce pozyskanych danych w celu ich analizy i prezentacji. Przedstawianie danych w formie wizualnej ma istotną wagę dla analizy i interpretacji podobieństw i zmian, modelowania oraz podejmowania decyzji. Rezultatem obróbki danych jest model komputerowy (statystyczny, przestrzenny lub dynamiczny) ułatwiający zrozumienie struktur i procesów przestrzennych w trakcie analizy efektów górnictwa podziemnego.