Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ślady Wielkiej Wojny w Karpatach. Badania i dokumentacja elementów umocnień w rejonie Jaślisk i Moszczańca w latach 2015–2016

Kołodziejczyk P., Czarnowicz M., Ochał-Czarnowicz A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2016

|

Nr 46

110--118

PL

Polsko-słowackie pogranicze w rejonie Podkarpacia usiane jest licznymi i widocznymi w krajobrazie pozostałościami po walkach, jakie toczyły się tu w latach 1914–1915. W rejonie miejscowości Jaśliska i Moszczaniec znajdują się setki niszczejących obiektów militarnych będących elementami umocnień zbudowanych przez armię austro-węgierską. Ich lokalizacja do niedawna była białą kartą na naukowej i konserwatorskiej mapie regionu. Od 2015 roku trwają prace w ramach projektu „Karpackie epizody Wielkiej Wojny”, którego celem jest zdokumentowanie i zbadanie ziemianek, okopów, cmentarzy, magazynów i wielu innych konstrukcji powojskowych zlokalizowanych w tym rejonie, oraz przywrócenie pamięci o tragicznych i krwawych wydarzeniach pierwszego etapu Wielkiej Wojny, których ślady skrywają podkarpackie lasy. W ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy udało się nie tylko zlokalizować i zdokumentować dziesiątki obiektów, ale także odnaleźć pierwsze dokumenty przekazujące wiedzę o ich funkcjach i historii.

EN

The Polish-Slovakian borderlands in the Podkarpacie region abound in numerous relics, visible in the landscape, remaining after fights that took place here in the years 1914–1915. In the vicinity of Jaśliska and Moszczaniec there are hundreds of deteriorating military objects which were elements of fortifications built by the Austro-Hungarian army. Until recently, their location and contents used to be an uncharted territory on the scientific and conservation map of the region. Since 2015, work has been conducted for the project entitled “Carpathian episodes of the Great War” the aim of which is documentation and research of dugouts, trenches, cemeteries, magazines and many other post-military constructions located within the region, as well as restoring the memory of tragic and bloody events of the first stage of the Great War whose traces remain hidden in the woods of Podkarpacie. During the last several months it was possible not only to locate and document tens of objects, but also find first documents containing knowledge about their functions and history.

2

Karpackie epizody Wielkiej Wojny – badania, ochrona i rewitalizacja zespołu pobojowisk z okresu Pierwszej Wojny Światowej w rejonie Kamienia nad Jaśliskami i Jasiela

Czarnowicz M., Ochał-Czarnowicz A., Kołodziejczyk P.

Topiarius. Studia krajobrazowe

|

2016

|

Nr 1 (2)

43--61

PL

Panujące w naszym kraju ciche przyzwolenie na prowadzenie poszukiwań przez ludzi kierowanych jedynie chęcią pozyskania nowych znalezisk lub co gorsza, chęcią zysku, określanych mianem detektorystów lub poszukiwaczy skarbów, powoduje postępujące niszczenie dziedzictwa kulturowego. Taki stan rzeczy prowadzi także do degradacji stanowisk związanych z działaniami wojennymi z lat 1914–1918 i do utraty wielu informacji, jakie można pozyskać w trakcie badań terenowych, będących cennym uzupełnieniem wiedzy historycznej, a w wielu wypadkach jej znacznym rozszerzeniem. W związku z postępującą dewastacją zespołu pobojowisk zlokalizowanych w okolicach góry Kamień nad Jaśliskami oraz Jasiela (pow. krośnieński/sanocki) oraz niezadowalającym stanem badań na temat walk toczonych na obszarze zlokalizowanym na wschód od przełączy Beskid nad Czeremchą, po grzbiet Kiczery, zainicjowano rozległy projekt badawczy obejmujący ten teren. Jego głównym celem jest wypracowanie schematu interdyscyplinarnych i kompleksowych badań naukowych wraz z metodami ich upowszechniania wśród ludności lokalnej. Finalnym efektem projektu może się stać kompleksowy i oparty na wynikach analiz naukowych plan rewitalizacji tego terenu i nadania mu charakteru pomnika historii.

EN

The tacit consent prevailing in our country to conduct underground exploration by people known as treasure hunters, causes progressive destruction of cultural heritage. Those people are only guided by the success desire or even worse – a profit desire. This situation also leads to degradation of many sites related to the Great War 1914–1918 events and the loss of many information, that we can obtain in the course of methodic fieldwork, which are a valuable complement, and in many cases a significant expansion to historical knowledge. In view of the increasing devastation of the huge battlefields located in the vicinity of the Jaśliska village and Jasiel (county Krosno/Sanok), and in connection with the unsatisfactory state of research on the struggle in this area, an extensive research project covering the area has been started. Its main objective is to develop a scheme for interdisciplinary and comprehensive research and methods for its dissemination among local people. The final result of the project can become complex and based on the results of scientific analyzes, plan to revitalize the area and give it the character of a historical monument.

3

Bitwa oddziału powstańczego por. Antoniego Korotyńskiego 15.06.1863 r. pod Lututowem na ziemi kaliskiej

Małecki Z. J.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2013

|

Nr 8-9

121-132

PL

Oddział por. Antoniego Korotyńskiego liczący około 250 powstańców został okrążony pod Lututowem przez wojska carskie z garnizonu kaliskiego (ok. 750 żołnierzy) i garnizonu wieluńskiego (ok. 880 żołnierzy). Dowódca A. Korotyński będąc w tzw. „zatrzasku” wydał rozkaz swojemu zastępcy por. o pseudonimie „Tatar” ażeby z ok. 130 powstańcami przerwał okrążenie wojsk rosyjskich i udał się w kierunku Górki Klonowskiej. W lesie zwanym Koziołek pozostał por. A. Korotyński ze 120 powstańcami, uzbrojonymi przeważnie w broń palną i kosy. Uformowany w czworobok oddział powstańczy prawie przez trzy godziny bohaterstwo odpierał ataki konnicy i piechoty carskiej. Powstańcy nie mając żadnej szansy wydostania się z okrążenia, złożyli broń zdając się na łaskę Rosjan. Płk Pomerancew wydał rozkaz kozakom zamordowania bezbronnych powstańców. Po bitwie obok lasu Koziołek , pozostało 64 zabitych, 46 ciężko rannych oraz 3 wzięto do niewoli. Zmarłych, rannych powstańców wraz z ich bohaterskim dowódcą pochowano na miejscowym cmentarzu parafialnym w Lututowie. Pozostałych poległych (zamordowanych) powstańców, pod osłoną nocy pochowano w lesie Cisarek i po wycofaniu się wojsk carskich na skraju lasu Koziołek.

EN

Lieut. Antoni Korotyński’s division of about 250 insurgents was surrounded at Lututów by tsarist soldiers from the garrison in Kalisz (ab.750 soldiers) and Wieluń (ab.880 soldiers). Being trapped commander A. Korotyński ordered the second-in-command lieutenant whose pseudonim was ‘Tatar’ to take ab.130 insurgents and break through the surrounding Russian soldiers to go towards Górka Klonowska. Lieut.A. Korotyński stayed in a forest called Koziołek with 120 insurgents armed with firearms and scythes. Having formed a quadrangle the division of insurgents bravely beat off the Russian cavalry and infantry for three hours. Having no chance of breaking through the surrounding soldiers, the insurgents laid down their arms throwing themselves on the Russians’ mercy. Lieut. Pomerancew ordered the Cossacks to murder the defenseless insurgents. After the battle next to Koziołek forest there were 64 dead, 46 severely wounded and three insurgents were taken prisoners. The wounded insurgents who died, together with their brave commander were buried at the local parochial cemetery in Lututów. The remaining murdered insurgents were buried at night in Cisarek forest and, after the tsarist soldiers left, on the edge of Koziołek forest.