W artykule przedstawiono wyniki oceny radiacyjnego wskaźnika suchości klimatu Polski. Wskaźnik jest określony jako stosunek salda promieniowania długo- i krótkofalowego powierzchni czynnej (Rn) do energii ciepła parowania odpowiadającej rocznej sumie opadów: RIA=Rn/LP, gdzie L jest ciepłem parowania (2,48 MJ/kg), P - sumą opadów (mm) (Budyko, 1975).
Przyjmując średnią roczną sumę opadów na obszarze Polski nizinnej (<300 m n.p.m.) wynoszącą 592 mm i średnie saldo promieniowania 1344 MJ/m2 rok, otrzymano średnią wartość wskaźnika suchości klimatu RIA=0,92 (tab. 1).
Ekosystemy leśne występują w klimatach, które charakteryzuje wskaźnik suchości l/3opt = 677 mm. Rzeczywiste średnie opady są zatem o 13% niższe od wysokości optymalnej. Największe deficyty opadów (-20% w porównaniu z optimum) występują w środkowej i środkowo-wschodniej części Polski. Opady przewyższające optymalną wysokość występują w górach i miejscami na wybrzeżu Bałtyku, (rys. 3). Krytyczna wysokość opadów (Pcr ) odpowiada wskaźnikowi suchości RIA= 1. Średnie opady Pcr
pojawiają się w wielu miejscach na terenie Polski Środkowej - w Wielkopolsce, na Kujawach i na Mazowszu.
Wykazano, że roczne przyrosty biomasy oraz roczne przyrosty grubizny w mezoregionach przyrodniczo-leśnych Polski są skorelowane z wysokością opadów (Pa) oraz z wartościami radiacyjnego wskaźnika suchości RIA (tab. 3.)
EN
The paper presents the evaluation of the radiant index of aridity for Poland's climate. This index is defined as the ratio of annual value of the long- and shortwave net radiation of the active surface (Rn) to the heat energy required to vaporization of the annual precipitation total: RIA=Rn/LP, where L is vaporization heat (2.48 MJ/kg), P - precipitation total (mm) [Budyko, 1975].
It has been assumed that average annual precipitation throughout Polish lowlands (<300 m a.s.l.) equals 592 mm, net radiation equals 1344 MJ/m2 year, and thus RIA=0.92 (table 1).
Forest ecosystems are to be found in climates where 1/3 opt = 677 mm. The average actual precipitation is therefore 13% lower than the favorable one. The greatest deficits of precipitation (-20% of the optimum) occur in central and central-east Poland. Precipitation exceeding the preferred values occurs in highlands and partly at the coast of the Baltic sea (Fig. 3).
The critical value of precipitation (Pcr) has been estimated as corresponding to the aridity index RIA=1.0. In a number of places in central parts of Poland (Wielkopolska, Kujawy, Mazovia) the average annual precipitation Pa has been identified.
Annual biomass (B) and wood matter (G) production in natural wood sub-regions in Poland are correlated with the precipitation totals (Pa) and the indexes of climate aridity (RIA) (table 3).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.