W opracowanym systemie diagnostycznym podstawowym elementem jest polimerowy kompozyt piezorezystywny, który pełni podwójną funkcję – materiału ślizgowego oraz czujnika zarówno siły, jak i temperatury w łożysku. Istotnymi składowymi sygnału pomiarowego takiego systemu są: rezystancja kompozytu, rezystancja kontaktu i rezystancja warstwy naniesionej. Tworząca się w procesie tarcia dodatkowa warstwa zaporowa nieznacznie zwiększa wartość rezystancji systemu. Ze względu na poprawne funkcjonowanie systemu diagnostycznego, w tym analizę sygnału pomiarowego, konieczna jest identyfikacja procesu przenoszenia warstewki oraz zbadanie jej właściwości. W pracy określono ilościowy udział rezystancji naniesionej warstwy w rezystancji całego systemu. Przedstawiono pomiary przewodności elektrycznej podczas tarcia kompozytu ślizgowo-sensorowego ze stalą. Opisano mechanizm przenoszenia kompozytu na stalową przeciwpowierzchnię oraz przeprowadzono analizę struktury naniesionej warstwy przy użyciu SEM.
EN
The main element of the invented diagnostic system is a piezoelectric polymer composite that can fulfil a purpose of bearing materials and a sensor measuring load and temperature simultaneously. Electric conductivity of these composites is proportional to the applied thermal or mechanical stress and strain, and this phenomenon is called a "piezoresistive effect". The important components of this diagnostic system are composite resistively, contact resistance, and interlayer resistance. The transfer of the layer is a typical phenomenon that proceeds during the friction of polymer composites. Due to proper operation of this diagnostic system with the analysis of the measured signal, it is necessary to identify the process of the layer transfer and to investigate its properties. An additional resistance layer, which is formed during friction, slightly increases the electric resistance of the system. The transferred layer consists of the electric conductive and non-conductive components simultaneously. The physical structure of this layer is different than the composite obtained in the chemical process. In this paper, the ratio of the electric resistance of the transfer layer in the system resistance was determined. The electric conductivity of the sliding-sensor composite with steel measured during friction was presented. The mechanism of the layer transfer on steel counterpart was described. The analysis of this layer structure was determined with the use of the SEM method.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono system diagnostyczny łożyska ze ślizgową warstwą sensorową, która jest materiałem funkcjonalnym. Warstwa ta jest wykonana z kompozytu polimerowego, który ma jednocześnie dobre właściwości tribologiczne i sensorowe - zmienia swoją przewodność elektryczną pod wpływem zmian temperatury i nacisku. Zaprezentowano wyniki badań dwóch kompozytów wykonanych z termoutwardzalnych żywic: poliestrowoimidowej i epoksydowej napełnianych proszkami przewodzącymi prąd elektryczny i proszkami środków smarnych. Wykonano badania tarciowe pary kompozyt/stal z jednoczesnym pomiarem przewodności elektrycznej układu oraz temperatury w strefie styku oraz wyznaczono charakterystyki mechaniczne i rezystancyjne kompozytów. Wyniki badań potwierdzają dobre właściwości ślizgowe i dużą odporność na zużycie oraz odpowiednią czułość pomiarową badanych kompozytów.
EN
Plain bearings are often weak points of several machines, instruments etc., so often need to be controlled and monitored during operation. A number of approaches to real-time sliding system diagnosis have been developed for this reason. The most of diagnostic methods require implementation of sensors, what can be difficult, e.g. installation of classic sensor inside the miniature devices. The proposed solution is to made a bearing bush with a specific functional material, which performs the double function as a sliding material and as a sensor of bearing state. The new functional material has been developed in Laboratory for Tribology and Surface Engineering AGH-UST and has been used in a diagnostic system addressed to kinematic pairs. The system consists of sensor coating of sliding bearing, module of diagnostic signal analysis and actuator. The sliding sensor layer deposited on a bearing bush was made of semi-conductive three-phase polymer composite which include thermosetting resin, carbon and solid lubricant powders. Sensor properties of the composite are revealed as their resistivity dependence on the temperature or load. The examination of two types of composites are reported: TWS-PC consists of polyes-terimide matrix filled with powders of graphite, tin and M0S2; TWS-EK is epoxy matrix filled with powders of graphite, carbon black, SiO2 and SiC. The composites exhibit very good wear resistance and low friction coefficient (0,15-0,25). Electrical resistance of the composites strongly depend on temperature and load, so can be an important diagnostic signal. The neural network has been used for analysis of this signal, produced by the sliding layer of sensitive bearing pad.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.