Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Vertical distribution of major and trace elements in a soil profile from the Nile Delta, Egypt

Badawy Wael, Frontasyeva Marina V., Ibrahim Medhat

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2020

|

Vol. 27, nr 2

281--294

EN

The present study was conducted to highlight the elemental composition of ten soil samples collected at different depths along of a soil profile (0.25-17 m). The collected samples were subjected to epithermal neutron activation analysis at the pulsed reactor IBR-2 of Frank Laboratory of Neutron Physics - Joint Institute for Nuclear Research - Dubna - Russian Federation. The concentrations in mg/kg of 36 major and trace elements were determined. Symbatic behaviour of geochemically related elements was observed: Th and U; Cl and Br and Fe, Ti, Ca, Al, and Mg, etc. A sharp increase of certain concentrations at the depth of 8 m was observed. Significant mafic sources of elements were observed and mostly are attributed to Ethiopian High Plateau with small amount of felsic volcanic rocks.

2

Initial assessment of variability in the modes of occurrence of some trace elements in coal seams with vertical profiles in the Upper Silesian Coal Basin in Poland

Parzentny Henryk R., Róg Leokadia

Archives of Mining Sciences

|

2020

|

Vol. 65, no. 4

723--736

EN

Knowledge of the way in which minor and trace elements occur in coal is one of the most important geochemical indicators of coal quality. The differences between the methods of binding elements in coal in each coal seam and the variability of this feature of coal in the basin profile have not been discussed so far. These coal features were identified in a group of selected coal seams (209, 401, 405, 407, 501, 504, 510, 615, 620) in the Upper Silesian Coal Basin (USCB). At the same time, the differences in the role of identified mineral and maceral groups in concentrating specific elements in coal is highlighted. Identical or similar tendencies of changes in the way in which As and V, Ba and Rb, Co and Pb, Co and Zn, Mn and Pb, Pb and Zn, Co and Rb, and for Cr and Cu occur in the coal seams in the USCB profile was found. Changes in the mode of occurrence of As and Pb in coal in the USCB profile were probably influenced by carbonate mineralization. The changes in the mode of occurrence of Mni and Pb in the coal were probably determined by dia and epigenetic sulfide mineralization, while the content of Ba, Cr, Rb, Sr, and V in coal from these deposits was affected by clay minerals. It was observed that the greater the degree of the carbonization of the organic matter of coal, the lower the content of As, Mn and Pb in coal and the higher the content of Ba and Sr in coal.

3

Ocena stanu środowiska glebowego w sąsiedztwie zakładu WSK-PZL Rzeszów S.A

Pękala A., Czarnota J., Wota A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 3

317--328

PL

Ocena stanu środowiska glebowego wokół zakładu WSK - PZL Rzeszów S.A, została przeprowadzona w oparciu o wyniki analiz zawartości Cd, Pb, Cu, Mn, Ni, Cr i Zn oraz pH gleb. Materiał glebowy pobrano w strefie wpływów emisji przemysłowych w odległości 50 – 500 m od potencjalnego emitora zanieczyszczeń, jakim może być zakład WSK PZL – Rzeszów. Pierwiastki śladowe oznaczono metodą ICP, przy użyciu spektrometru emisyjnego ze wzbudzeniem plazmowym ICP-OES GBC Quantima E1330. Oznaczenie pH wykonano przy użyciu pehametru CP-105 waterproof ELMETRON IP67 zgodnie z normą PN-ISO 10390:1997. W celu określenia składu fazowego oraz stwierdzenia obecności ewentualnych składników antropogenicznych w badanych glebach, wykonano badania mineralogiczne przy zastosowaniu: dyfraktometru rentgenowskiego oraz mikroskopu elektronowego (SEM) HITACHI S-3400 N z mikroanalizatorem rentgenowskim (EDX). Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r w sprawie standardów jakości gleb i standardów jakości ziemi,( Dz. U. 2002, Nr 165 poz. 1359), opróbowane gleby należą do grupy B, a zawarte w nich pierwiastki śladowe w przewadze nie przekraczają wartości normowych wg Rozporządzenia. Porównując jednak uzyskane wyniki z danymi zawartymi w „Atlasie geochemicznym Polski” dla gleb miasta Rzeszowa, można stwierdzić we wszystkich próbkach, podwyższone stężenie dla Ni (zawartość średnia 34,90 mg/kg s.m.) i Cr (zawartość średnia 21,13 mg/kg s.m.), w stosunku do danych zawartych w Atlasie (Ni – 20 mg/kg s.m. i Cr – 10 mg/kg s.m.). Uzyskane wyniki kwasowości gleb pozwalają zaklasyfikować badany materiał do gleb o charakterze lekko kwaśnych.

EN

Evaluation of soil environment condition around the plant WSK PZL - Rzeszow S.A, was carried out on the basis of the results of content analysis of Cd, Pb, Cu, Mn, Ni, Cr, and Zn and soil pH. The soil material was collected in the zone of influence of industrial emissions at a distance of 50 - 500 m from the potential emitter of pollutants, which can be factory WSK PZL - Rzeszow. The trace elements were determined by the ICP method, using emission spectrometer with inductively coupled plasma ICP-OES GBC Quantima E1330. Determination of pH was performed using a pH meter CP-105waterproof ELMETRON IP67 according to the standard PNISO 10390: 1997. In order to determine the phase composition and the presence of potential anthropogenic components in tested soils, there were carried out mineralogical analysis using: diffractometer PHILIPS X 'Pert with reflective monochromatyzer and electron microscope (SEM) FEI Quanta 200FEG with X-ray microanalyzer (EDX). According to the Regulation of the Minister of the Environment of 9 September 2002 on standards for soil quality and standards of land quality (Dz. U. 2002 No. 165, item. 1359), tested soils belong to the group B and mostly does not exceed the standard values according to regulation. However, comparing the results with the data contained in the "Geochemical Atlas of Poland" for the soils of the city of Rzeszow, it can be found in all samples increased concentrations of Ni (average content 34.90 mg / kg of dry mass) and Cr (average content 21.13 mg / kg of dry mass), in relation to the data contained in Atlas (Ni - 20 mg / kg of dry mass and Cr - 10 mg / kg of dry mass). Obtained results of soil acidity allow to classify the tested material for a slightly acidic soils.

4

Usuwanie arsenu z wody podziemnej w zintegrowanym procesie koagulacja/mikrofiltracja

Bray R. T.

Ochrona Środowiska

|

2013

|

Vol. 35, nr 4

33--37

PL

Przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w skali ułamkowo-technicznej nad zastosowaniem procesu koagulacji zintegrowanej z mikrofiltracją do usuwania arsenu z wody podziemnej zawierającej 40 mgAs/m3, 0,7 gFe/m3 oraz 0,1 gMn/m3. Jako koagulant zastosowano wodny roztwór siarczanu żelaza(III) – PIX 112 w dawkach 0,5÷19gFe/m3. W badaniach wykorzystano rurowe membrany mikrofiltracyjne z PVDF o granicznej rozdzielczości (cut off) 400 kDa. Zastosowano przepływ jednokierunkowy (dead-end) przy ciśnieniu transmembranowym 0,1÷0,2 MPa. Wykazano, że już przy dawce koagulantu około 2,0 gFe/m3 uzyskano usunięcie arsenu do wartości mniejszej niż dopuszczalna w wodzie przeznaczonej do spożycia (10 mgAs/m3), a współczynnik retencji arsenu przekraczał 76 %. Dalsze zwiększanie dawki koagulantu skutkowało tylko niewielkim zmniejszeniem zawartości arsenu w wodzie oczyszczonej. Zawartość związków żelaza w permeacie, w całym zakresie zastosowanych dawek, była śladowa. Usuwaniu arsenu towarzyszyło zmniejszenie intensywności barwy wody, absorbancji w nadfiolecie oraz utlenialności. Badany proces był natomiast nieskuteczny w usuwaniu związków manganu z wody podziemnej.

EN

Pilot plant results of studies on arsenic removal from groundwater that contained 40 mgAs/m3, 0.7 gFe/m3, and 0.1 gMn/m3, using integrated coagulation/microfiltration process were presented. Iron sulfate(III) (PIX 112) water solution was used as coagulant in doses ranging from 0.5 to 19 gFe/m3. For the experimental purposes PVDF tubular microfiltration membrane with cut-off of 400 kDa was used. One direction (dead-end) flow was applied with pressure ranging from 0.1 to 0.2 MPa. It was demonstrated that at coagulant dose of 2.0 gFe/m3 arsenic was brought down to below target value (<10 mgAs/m3), accepted for human consumption, while the retention coefficient exceeded 76%. Further increase in the coagulant dose led to only insignificant reduction in arsenic content in the purified water. In the dose range applied, there was only a trace amount of iron in the permeate. Arsenic removal was accompanied by reduction in water color intensity, UV-absorbance and chemical oxygen demand (COD). The process, however, was not effective for groundwater manganese removal.

5

Wpływ absorpcji popiołów ze spalania paliw wtórnych na proces klinkieryzacji i aktywność hydrauliczną cementowego klinkieru portlandzkiego

Wzorek M., Baran T., Ostrowski M.

Cement Wapno Beton

|

2013

|

R. 18/80, nr 4

207--215

PL

Badano wpływ popiołu ze spalania paliw wtórnych na proces klinkieryzacji i jakość klinkieru, stosując w tym celu dodatek popiołu z tych paliw do zestawu surowcowego. Ilość dodatku odpowiadała zastąpieniu 10% ciepła ze spalania węgla kamiennego, w piecu obrotowym. Dodatek popiołu z osadów ściekowych nie pogarsza podatności do klinkieryzacji zestawu surowcowego. Także jakość klinkieru nie ulega pogorszeniu. Ciepło hydratacji cementu, otrzymanego z tego klinkieru, jest nawet większe w przypadku dodatku popiołu, który wprowadził do cementu około 0,3% P2O5.

EN

The influence of the ash from secondary fuels on clinkering process and clinker quality was analyzed, based on the addition to the raw mix of the ash from these fuels combustion. The addition of ash was corresponding to 10% of hard coal energetic equivalent, combusted in rotary kiln. The ash from combustion of fuels from sewage sludge does not worsen the burnability of raw mix for Portland clinker production. The clinker quality is not worsened too. Heat of hydration of cement, obtained from laboratory produced clinkers with fly ash addition, introducing about 0.3% by mass of P2O5 was even higher.

6

Charakterystyka kompostów z odpadów w świetle obowiązujących przepisów

Poluszyńska J., Siemiątkowski G., Paciorkowski M.

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

|

2012

|

R. 5, nr 10

231-264

PL

Z uwagi na zmiany prawodawstwa znacznie ograniczona została możliwość stosowania składowania jako metody unieszkodliwiania odpadów ulegających biodegradacji. Sytuacja ta spowodowała wzrost zainteresowania biologicznym przetwarzaniem odpadów, w tym kompostowaniem. Wytworzony kompost może np. zostać wykorzystany przyrodniczo do celów rekultywacyjnych, po spełnieniu określonych wymagań lub zostać unieszkodliwiony termicznie, albo też poddany procesowi odzysku, ostatecznie może również być składowany. W pracy przedstawiono wyniki badań fizykochemicznych kompostów pobranych z siedmiu polskich kompostowni. Wyniki porównano z normatywami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki dotyczącym kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu, a także z normatywami uwzględnionymi w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o nawozach i nawożeniu. Badane próbki kompostu spełniają wymagania dla odpadów po biologicznym przetwarzaniu i są zgodne z projektem rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie mechaniczno- biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych z 7 maja 2012 r. Wysokie wartości całkowitego węgla organicznego (TOC) oraz straty przy prażeniu (LOI) w badanych próbkach kompostów wykluczają możliwość ich składowania zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Gospodarki z 12 czerwca 2007 r.

DE

In Anbetracht der Veränderung der Gesetzlage – wurde die Möglichkeit der Lagerung, als Verfahren für die Entsorgung von Abfällen, die einer Biodegradierung unterliegen, beträchtlich begrenzt. Diese Situation bewirkte ein großes Interesse für biologische Entsorgungsverfahren von Abfällen, in dem auch, für die Kompostierung. Der erzeugte Kompost kann, z.B. in der Natur für Rekultivierungszwecke genutzt werden – nach Erfüllung bestimmter Anforderungen, oder kann auch thermisch unschädlich gemacht werden. Man kann den Kompost auch dem Rückgewinnungsprozess unterziehen lassen, und endlich kann er auch gelagert werden. In der Schrift wurden die Ergebnisse der physisch-chemischen Untersuchungen von Komposten aus sieben polnischen Kompostwerken, vorgestellt. Die Ergebnisse wurden mit dem Normativ, aus der Verordnung des Industrieministers, betreffend der Kriterien und Prozeduren für die Zulassung zur Lagerung auf Deponien von betroffenen Abfällen, und auch mit dem Normativ aus der Verordnung des Ministers für Landwirtschaft und Dörferentwicklung, in Sache Ausführung einiger Vorschriften des Gesetztes, in Sachen Dünger und Düngern – verglichen. Die untersuchten von Kompost, erfüllen die Anforderungen für Abfälle, nach biologischer Verarbeitung und sind übereinstimmend mit dem Vorschlag der Verordnung des Umweltministers, betreffend mechanisch – biologischer Verarbeitung von gemischten Kommunalabfällen, vom 7 Mai 2012. Die hohen Werte des gesamten organisch gebundenen Kohlenwasserstoffs (TOC) und hohe Glühverluste (LOI) in den untersuchten Kompostproben schließen die Möglichkeit der Lagerung, gem. der Anforderungen der Verordnung des Industrieministers vom 12 Juni 2007, aus.

7

Ślazowiec pensylwański sposobem na ograniczenie rozprzestrzeniania niklu ze źródeł motoryzacyjnych

Szyszlak-Bargłowicz J., Słowik T., Piekarski W.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2012

|

Nr 2

98-99

PL

Zawartość niklu w glebie, na której uprawiano ślazowiec pensylwański. Ekranizacja biologiczna w postaci nasadzeń ślazowca pensylwańskiego łagodzi rozprzestrzenianie się niklu pochodzącego ze źródeł motoryzacyjnych.

EN

The nickel content in the soil on which they grew Virginia Mallow. Biological screening in the form of planting Sida reduces the spread of nickel originating from automotive sources.

8

Metodyki referencyjne - oznaczanie pierwiastków śladowych metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej z piecem grafitowym wg PN-ISO 15586

Świetlik R.

Analityka : nauka i praktyka

|

2012

|

nr 1

54-56

PL

Krajowe akty prawne, wprowadzające w ostatnim okresie normatywy klasyfikujące lub dopuszczające, wzorem prawa unijnego podają również metodyki referencyjne oznaczania parametrów, dla których określają wartości graniczne.

9

The occurrence of selected trace elements in grain fractions of dust emitted from power, coke and cement plants

Konieczyński J., Stec K.

Archives of Environmental Protection

|

2009

|

Vol. 35, no. 4

3-21

EN

The emission of dust from power and industrial sources introduces a lot of contaminants into the air, including compounds of trace elements contained in fuels and raw materials. They are contained in respirable dust particles, creating hazard to human health. The results of investigations into the occurrence of selected trace elements in PM1, PM2.5 and PM10 fractions of dust emitted from coal-fired boilers equipped with air protection devices such as cyclone, electrofilter, wet and dry-scrubbing FGD plant have been presented. Dust emitted from a coke battery (battery heating) and rotary kiln for cement manufacture was also subjected to research. The research material was taken by means of a cascade impactor, enabling a fraction of different grain size dust to be separated from a stream of dust collected in an electrofilter. The ICP-AES method (of atomic emission spectrometry (AES) with plasma excitation) was used to determine the trace elements after prior mineralization of samples by microwave method. The results of measurements and analyses were presented by determining the ranges of trace elements occurrence in flue dust and emission factors in PM2.5. It was found out that big utility boilers and rotary kilns in the cement industry which are equipped with air protection devices meeting BAT requirements do not contaminate the air with dust and dust-related trace elements in the amounts that could create hazard. Excessive emission of dust, including a respirable fraction is still observed in the case of municipal heating plants equipped solely with mechanical dust separators (cyclones). Coke battery heating does not pose danger due to small range of influence.

PL

Emisja pyłu ze źródeł energetycznych i przemysłowych powoduje wprowadzenie do powietrza wielu zanieczyszczeń, w tym związków pierwiastków śladowych zawartych w paliwach i surowcach. Znajdują się one w ziarnach pyłu respirabilnego, co stwarza zagrożenie dla zdrowia ludzi. Przedstawiono wyniki badań nad występowaniem wybranych pierwiastków śladowych we frakcjach PM, PMi PMpyłu emitowanego z kotłów spalających węgiel i wyposażonych w urządzenia ochrony powietrza takie jak cyklon, elektrofiltr, instalacje odsiarczania spalin metodą mokrą wapniakową i metodą półsuchą. Badano też pył emitowany z baterii koksowniczej (opalanie baterii) i z pieca obrotowego do wypalania cementu. Materiał badawczy został pobrany za pomocą impaktora kaskadowego umożliwiającego wydzielenie ze strumienia spalin odpylonych w elektrofiltrze frakcji pyłu o różnej wielkości ziarna. Do oznaczenia pierwiastków śladowych: Cd, Co, Cr, Mn, Ni, Pb, Sb i Se wykorzystano metodę atomowej emisyjnej spektrometrii o wzbudzeniu plazmowym (ICP-AES) po uprzedniej mineralizacji próbek metodą mikrofalową. Przedstawiono wyniki pomiarów i analiz określając zakresy występowania pierwiastków śladowych w emitowanym pyle i wskaźniki emisji w PM2,5. Stwierdzono, że kotły energetyczne o dużej mocy i piece do wypalania klinkieru w przemyśle cementowym wyposażone w urządzenia ochrony powietrza odpowiadające wymogom BAT nie wprowadzają do powietrza pyłu i pierwiastków śladowych związanych z pyłem w ilościach stanowiących zagrożenie. Nadal nadmierną emisję pyłu, w tym frakcji respirabilnej, wykazują komunalne obiekty energetyczne stosujące jedynie odpylacze mechaniczne (cyklony). Opalanie baterii koksowniczych nie stanowi zagrożenia ze względu na niewielki zasięg oddziaływania.

10

Identyfikacja cementów portlandzkich produkowanych w Polsce na podstawie zawartości składników akcesorycznych

Kalarus D., Nocuń-Wczelik W.

Cement Wapno Beton

|

2008

|

R. 13/75, nr 2

75-81

PL

Przedstawiono zasady identyfikacji cementów na podstawie zawartości wybranych składników akcesorycznych i pierwiastków śladowych. W oparciu o długoletnie, systematyczne analizy klinkierów i cementów produkowanych jako "znaczniki" określające pochodzenie spoiwa uznano magnez, stront i mangan. Wskazano też na konieczność tworzenia i uzupełniania bazy danych zawierającej informacje o pierwiaskach śladowych w klinkierach i cementach produkowanych w Polsce.

EN

The rules of cement origin identification based upon the minor components content were highlighted. As one can find from the monitoring of trace elements in clinkers and cements produced in Poland of over a couple of years, the magnesium, strontium and manganese can be used and so-called cement "fingerprints". The need of the database refinement to control the composition of clinkers and cements, as the trace contents are concerned, has been underlined.

11

Binding form of trace elements in sediment of a meromictic lake

Szarek-Gwiazda E.

Archives of Environmental Protection

|

2008

|

Vol. 34, no. 2

35-47

EN

Speciation of trace elements in the sediment of a meromiclic Piaseczno Lake (inundated opencast sulphur mine, southern Poland) with permanently anoxic monimolimnion was studied. A 6-step sequential extraction procedure was applied to determine operationally defined phases: exchangeable (F1), carbonate (F2), easily reducible (F3), moderately reducible (F4), organic/sulphides (F5), and residual (F6) in the sediment. The differences in trace elements (except Mn) speciation in the littoral sediment with the respect of lake depths were not found. Considerable difference in the trace elements speciation between the littoral sediment and permanently anoxic profundal one was found.

PL

Badano specjację metali ciężkich w osadzie meromiktyeznego jeziora Piaseczno (zatopiona kopalnia siarki, południowa Polska) ze stale beztlenowym hypolimnionem. Wykorzystano sześciostopniową ekstrakcję sekwencyjną w celu oznaczenia operacyjnie zdefiniowanych faz: jonowymienną (Fl), węglanową (F2), łatwo redukowalną (F3), średnio redukowalną (F4), organiczno-siarczkową (F5) i pozostałą (F6). Nie stwierdzono różnic w specjacji metali ciężkich (z wyjątkiem Mn) w osadzie litoralu wraz ze zwiększającą się głębokością jeziora. Stwierdzono istotne różnice w specjacji metali ciężkich pomiędzy osadem litoralu, a stale beztlenowym osadem profundalu.

12

Hair analysis - a tool in biomedical, environmental and forensic sciences: a review of literature published after 1989

Srogi K.

Chemia Analityczna

|

2006

|

Vol. 51, No. 1

3-34

13

Uwagi o zawartości pierwiastków ziem rzadkich w wapieniach i dolomitach z okolic Krakowa

Vierek A.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

Vol. 53, nr 5

413--417

EN

Rare-earth elements (REE) were determined for the Upper Jurassic limestone and dolomites from the following outcrops: Góra OEw. Anny, Kostrze Quarry, Księża Góra, and Skały Twardowskiego. REE patterns are similar for all the investigated samples. Dolomites and limestone are enriched in light REE, they exhibit positive La anomalies, and negative Ce and Eu anomalies. Negative Ce and Eu anomalies are typical for oxidizing environments during dolomitization processes. Distinct enrichment in light REE comparing to heavy REE indi-cates that the sea water was not the only component of dolomitization fluids.

14

Determination of trace elements in classroom aerosols [communication]

Połednik B., Węgrzynek D.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2005

|

Vol. 31, no. 2

113--120

EN

The nature and concentration of aerosol particles affect the classroom indoor air quality and have a significant impact on children's and youth's health. The results of investigation of trace elements concentrations, grain size and mineral distribution of aerosol particles and precipitation inside one of the classrooms in Lublin University of Technology have been presented. They were compared with the results of investigation of outdoor aerosols and precipitation. A significant difference between the indoor and outdoor particulate matter was shown. The indoor aerosols contained more Ca and K, while Fe and Pb predominated in outdoor aerosols. The attempt to identify sources of pollution in the classroom indoor air was undertaken on the basis of these results. It was emphasized that quantitative data from studies of aerosol particles in classrooms could play an important role in determination of students' exposure to specific contaminants connected with inhaled aerosols. Utility of such investigations for activities which eliminate sources of hazardous aerosols in schools was also pointed out.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badania zawartości pierwiastków śladowych, składu ziarnowego i mineralnego cząstek aerozolowych i cząstek osiadłego pyłu w jednej z sal ćwiczeniowych Politechniki Lubelskiej. Porównano je z wynikami takich samych badań dla cząstek aerozolowych i osiadłego pyłu na zewnątrz budynku. Porównanie to wykazało znaczące różnice w jakości i zawartości części stałych w powietrzu wewnętrznym i zewnętrznym. Cząstki aerozolowe wewnątrz pomieszczenia zawierały więcej Ca i K, natomiast na zewnątrz budynku zawierały więcej Fe i Pb. Na podstawie uzyskanych danych podjęto próbę identyfikacji źródeł aerozolowych skażeń powietrza wewnątrz sali. Zwrócono uwagę na znaczenie badań cząstek aerozolowych przy ocenie ekspozycji studentów (uczniów) na określone, specyficzne skażenia znajdujące się we wdychanym przez nich powietrzu. Wskazano również na użyteczność takich badań dla działań mających na celu eliminację źródeł niebezpiecznych, aerozolowych skażeń w szkołach.

15

Assessment of trace elements content in products and wastes of coal treatment from the Upper-Silesian Basin

Srogi K., Minkina M.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2005

|

Vol. 31, no. 1

95--106

EN

The aim of the study was to estimate the content of trace elements: zinc, cadmium, lead, molybdenum and nickel in products and wastes of coal treatment from Upper-Silesian Basin. Two analytical methods were applied: atomic absorption spectrometry (FAAS, ETAAS) and anodic (ASV) and adsorptive stripping voltammetry (AdSV). ASV is used to determine zinc, cadmium and lead; AdSV molybdenum and nickel, and FAAS and ETAAS to determine all elements. In the case of Zn, Ni, Mo, Pb and Cd determined by FAAS (ETAAS) the concentrations were practically the same as those obtained by ASV or AdSV.

PL

Celem pracy było określenie zawartości wybranych pierwiastków śladowych w produktach i odpadach z przerobu węgli pochodzących z Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Zastosowano metody spektrometrii atomowej (FAAS, ETAAS) i adsorpcyjnej woltamperometrii inwersyjnej (AdSV) oraz z zatężaniem anodowym (ASV). W przypadku Zn, Cd, Pb, Ni i Mo zastosowanie dwóch metod opartych na różnych zasadach pozwoliło na sprawdzenie skuteczności roztwarzania badanych materiałów i ich homogeniczności oraz przeprowadzenie oceny błędów przypadkowych lub systematycznych. Wyniki oznaczeń analizowanych pierwiastków wykazują dobrą zgodność potwierdzając rzetelność analizy.

16

Pierwiastki śladowe w glebach wybranych rezerwatów Parku Krajobrazowego "Podlaski Przełom Bugu"

Raczuk J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 1

121--131

PL

Celem pracy było poznanie zawartości Mn, Zn, Cu, Pb, Ni, Cr, Cd w glebach leśnych Parku Krajobrazowego "Podlaski Przełom Bugu". Badania pierwiastków śladowych w glebach były prowadzone na obszarze rezerwatu "Łęg Dębowy" oraz "Stary Las". Zawartość pierwiastków śladowych oznaczono metodą ASA w roztworze uzyskanym po mineralizacji prób glebowych w mineralizatorze mikrofalowym w stężonym kwasic azotowym oraz 30% nadtlenku wodoru. Badane gleby nic są zanieczyszczone metalami ciężkimi. Średnia geometryczna zawartość pierwiastków w badanych glebach tworzyła następujący szereg: Mn (229) > Zn (23,1) > Pb (15,0) > Cr (11,6) > Cu (7,4) > Ni (6,4) > Cd (0,11) mg-kg-1 s.m. Stwierdzono, że pierwiastki śladowe kumulowały się głównie w poziomach organicznych i mineralno-organicznych. Analiza statystyczna wykazała wysoce istotne korelacje pomiędzy badanymi metalami a zawartością części spławialnych i iłu koloidalnego oraz pomiędzy zawartością Mn, Zn, Cu, Pb, Cd a węglem organicznym.

EN

The aim of this work was to determine the content of Mn, Zn, Cu, Pb, Ni, Cr, Cd in forest soils of the Landscape Park "The Podlasie Ravine of the Bug River". The study of trace elements content in soils was done on the area of the "Łęg Dębowy" and "Stary Las" forest reserves. The trace elements were determined by the AAS method after the samples had been mineralized in a microwave mineralizer in concentrated nitric acid and in 30% hydrogen peroxide. The soils of the studied areas are not polluted with heavy metals. Geometric series of the occurrence was established as follows: Mn (229) > Zn (23.1) > Pb (15.0) > Cr (11.6) > Cu (7.4) > Ni (6.4) > Cd (0.11) mg.kg-1 d.w. It was observed that trace elements (particularly Pb and Cd) were accumulated in organic and organo-mineral horizons. Statistical analysis showed a significant correlation between trace elements and clay particles and colloidal fraction amounts, and between the content of Mn, Zn, Cu, Pb, Cd and the organic carbon.

17

Oznaczanie metodą PIXE i RBS pierwiastków śladowych we frakcjach ziarnowych pyłu emitowanego z kotłów energetycznych

Staisz J., Rajchel B., Konieczyński J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 1

65--78

PL

W niniejszym opracowaniu przedstawiono wyniki badań składu frakcyjnego pyłów emitowanych z kotłów pyłowych w elektrowniach opalanych węglem kamiennym. Do oznaczenia składu frakcyjnego zastosowano impaktor kaskadowy, pozwalający na rozdzielenie pyłu w trakcie poboru próbki zapylonego gazu na frakcje o następujących równoważnych średnicach odcięcia: 0,38; 0,88; 1,9; 2,9; 6,3; 10,0 μm. W oparciu o uzyskane wyniki dotyczące składu frakcyjnego określono udziały masowe poszczególnych frakcji w emitowanym pyle. W pobranych próbkach pyta wykonano oznaczenia następujących pierwiastków śladowych; Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Zr, Sr, Pb, Br. W artykule przedstawiono metodę PIXE/RBS w zastosowaniu do oznaczania śladowych ilości metali w próbkach o niewielkiej masie. Przedstawiono przykładowe wyniki badań przeprowadzonych dla jednej z polskich elektrowni opalanej węglem kamiennym.

EN

The paper presents the results of the research on particle sizc distribution of dust emittcd from dry-bottom boilers burning puWerized coal. A cascade impactor separated fly-ash particlcs into scvcn sizc fractions with the following equivalcnt acrodynamic diameters: 0.38; 0.88; 1.9; 2.9; 6.3; 10.0 μm. Cumulativc size-specific cmission factors were determined. In order to obtain some information on the tracę elements distribution in the fly-ash size-fraction concentration of Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Zr, Sr, Pb, Br was determined in the samplcs collcctcd. The elcmental analysis was performed by Proton Induccd X-Ray Emission Spcctroscopy. Smali mass loadings obtained from the cascadc impactor, which are often insufficient for other analytical methods, are wcll within the sensitivity rangę of the P1XE/RBS analysis. The results of the research concerning one of the domestie power stations arc presented as an cxamplc.

18

Mercury film deposition and anodic stripping using the reticulated vitreous carbon flow-through electrodes for analysis of trace metals

Armalis S., Kubilienė E.

Chemia Analityczna

|

2001

|

Vol. 46, No. 5

715-723

EN

Good quality mercury films for cadmium and lead determination by square wave stripping voltammetry are deposited at -0.9 V vs Ag/AgCl for 5 min from a 50 mg1(-1) Hg(2+) solution in acetate buffer. The influence of the experimental parameters (deposition potential and lime, flow-rate, Hg(2+) concentration) on the mercury amount deposited are discussed. The quantitative dissolution of mercury film from the reticulated vitreous carbon electrode (RVC) is achieved by electrochemical anodic stripping at +0.4 V in the thiocyanate medium (0.1 mol 1(-1) NH(4)CNS and 1 mol 1(-1) KC1). In spite of well--defined stripping peaks, up to 40% of mercury remains on the RVC electrode after the stripping in a non-complcxing media. Mercury film deposition/stripping using the reticulated vitreous carbon and glassy carbon electrodes are compared.

PL

Opisano osadzanie błonek rtęciowych na włóknistym węglu szklistym. Dobre jakościowo błonki do oznaczania śladów Cd i Pb metodą woltamperometrii kwadratowej fali otrzymano po zatężaniu Hg(II) przez 5 mi n przy potencjale-0.9 VvsAg/AgCl w buforze octanowym zawierającym 50 mg (-1) Hg(II). Badano wpływ potencjału, szybkości przepływu i stężenia Hg(II) na ilość osadzanej rtęci. Błonkę rozpuszczono całkowicie w roztworze 0.1mol l(-1) NH(4)CNS + 1mol l(-1) KC1 przy potencjale +0.4 V. W roztworach niekompleksujących 40% Hg pozostaje po utlenieniu na powierzchni elektrody. Dokonano porównań ze zwykłymi elektrodami z węgla szklanego.

19

Pierwiastki śladowe i promieniotwórcze w osadach zbiornika włocławskiego

Bojakowska I., Gliwicz T., Sokołowska G., Strzelecki R., Wołkowicz S.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 9

831-836

20

Wstępna ocena emisji pierwiastków śladowych w wyniku spalania węgla kamiennego

Staisz J., Pasoń-Konieczyńska A, Konieczyński J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2000

|

Vol. 26, no. 1

7--20

PL

Przedstawione dane o występowaniu pierwiastków śladowych w węglu kamiennym i zakres stężeń spotykany w różnych zagłębiach węglowych. Omówiono pochodzenie pierwiastków śladowych w węglu, sposób ich nagromadzenia, powiązanie z organiczną i nieorganiczną substancją węglową, a także ich zachowanie podczas procesu spalania. Ze względu na istotny udział pyłu ze spalania węgla w pyle zawieszonym, występowanie w nim pierwiastków śladowych pochodzenia węglowego powinno być brane pod uwagę przy ocenie szkodliwego oddziaływana źródeł, w których spalany jest węgiel. Przystępując do badań w tym zakresie dokonano szacunku emisji 15 pierwiastków śladowych (Ag, As, Ba, Be, Cd, Co, Cr, Cu, Mn, Mo, Ni, Pb, V, Zn, Hg) z różnych typów palenisk węglowych, posługując się opracowanymi wcześniej wskaźnikami emisji.

EN

The occurrence of trace elements in coal and their concentration ranges are presented. The paper describes the origin of trace elements in coal, modes of accumulation, binding with mineral and organic matter as well as their behaviour during combustion. The presence of trace elements of coal origin should be taken into consideration when evaluating harmful impact of coal-fired fewnaces due to significant concentration of fly ash from combustion in suspended dust. On the basis of analytical data emission of 15 trace elements from coal combustion in Poland is presented.