Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przemiany krajobrazu w obszarze i otoczeniu piaskowni „Krasna-Bielowiec” (Pogórze Cieszyńskie)

Kasprowska-Nowak K., Beczała T.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2014

|

nr 26

139--154

PL

W pracy omówiono rezultaty badań geologicznych, geomorfologicznych, archeologicznych i botanicznych w piaskowni „Krasna-Bielowiec” i jej najbliższym otoczeniu. Dostarczyły one cennych informacji na temat przeobrażeń krajobrazu, od neolitu do dnia dzisiejszego. Wyróżniono trzy główne typy krajobrazu: rolniczy, górniczy (łączony z eksploatacją piasku w latach 1997-2007) i pogórniczy. Ponadto przedstawiono możliwości wykorzystania nieczynnej już piaskowni do celów naukowych, dydaktycznych i geoturystycznych. Zaproponowano także formy jej ochrony, propozycje udostępniania oraz dalszych badań.

EN

The work discusses results of geological, geomorphological, archaeological and botanical research in the „Krasna-Bielowiec” sandpit and its immediate surroundings, which provided important information on the transformations of landscape from the Neolithic to present day. Three main types of landscape: agricultural, mining (connected with the exploitation of sand in the years 1997-2007) and post-mining, has distinguished. Presents the possibility of using disused an abandoned sandpit for the purposes of scientific, education and a local geotourism. It is also proposed protection of sandpit, proposals for its share and research.

2

The spontaneous succession in a sand-pit: the role of life history traits and species habitat preferences

Kompała-Bąba A., Bąba W.

Polish Journal of Ecology

|

2013

|

Vol. 61, nr 1

13--22

EN

The prediction of species response to human activity is of great interest in contemporary restoration ecology. The purpose of the article was to analyse which species life history traits and species habitat preferences are important during succession after the abandonment of mining activity in a sand-pit. During a 15-year period (1996–2010), 176 phytosociological relevés were placed within vegetation patches of different ages and divided according to soil moisture, thus forming two series of chronosequences that ranged from 0 to ca. 50 years. The datasets were analysed using both DCA/CCA ordinations and regression trees. The successional gradient, apart from the theoretically predicted replacement R by C strategists, revealed the occurrence of stresstolerant ruderals and competitive ruderals in the early successional stages. However, differences were observed between the wet and dry series. On dry soils the ruderals, anemochorous and windpollinated species dominated in the early phases. In the middle successional phases, a preponderance of anemochorous species (nanophanerophytes, light or semi-shade demanding species), nitrogen-poor and competitive ruderals or species typical for nitrogen-rich soils was recorded. In the late successional stages, species with both the ability of vegetative and generative reproduction appeared. On the other hand, on wet sites in the early successional phases, species with vegetative growth, hydrophytes, chamaephytes and stresscompetitors prevailed. Later in the succession, they were replaced by insect-pollinated species in nitrogen rich habitats and stress-tolerant ruderals on less fertile habitats. Finally, competitors started to prevail. Knowledge of the environmental conditions of a given site, the ecological processes and species biology can assist in achieving the desired goals or in initiating or enhancing succession on some disturbed sites.

3

Zastosowanie krigingu zwyczajnego do rekonstrukcji i wizualizacji reliefu w miejscach odkrywkowej eksploatacji piasku

Zarychta R., Zarychta A.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2013

|

Vol. Spec.

133--146

PL

W niniejszym artykule zaprezentowano jeden ze sposobów odtwarzania rzeźby (sprzed rozpoczęcia eksploatacji piasku na cele podsadzkowe) czterech pól piaskowych dawnego wyrobiska „Siemonia”. Morfologia analizowanego terenu została zwizualizowana w oparciu o archiwalną mapę geologiczną (arkusz Wojkowice) z zastosowaniem metod geostatystycznych, w tym m.in. krigingu zwyczajnego. Jest to jedna ze znanych technik estymacji (szacowania), nazywana B.L.U.E. (best linear unbiased estimator). Zgodność dopasowania matematycznych modeli sferycznych do wariogramu empirycznego potwierdzono w procedurze kross-walidacji. Uzyskane wartości błędów (błąd średni, błąd średni kwadratowy oraz błąd średni kwadratowy standaryzowany) są w znacznym stopniu zgodne z notowanymi w literaturze naukowej. Wygenerowana rzeźba badanego terenu pod postacią modelu trójwymiarowgo w wyniku przeprowadzonej pełnej analizy geostatystycznej jest dość mocno uwydatniona w porównaniu do modelu otrzymanego bez zastosowania analizy strukturalnej i kross-walidacji.

EN

Extraction of mineral resources, including rocks, usually causes some significant changes of the landscape. Transformation of the relief which character and scale can be analysed by means of cartographic materials seems to be the most interesting. Reconstruction of the relief of the period prior to the exploitation is a starting point for such investigation. It can be done basing on archival cartographic materials which are difficult to obtain. However, too varied morphological material of the area can lead to erroneous conclusions which suggests interpretation of three-dimensional models of the relief. Hence, the paper deals with reconstruction and visualisation of the relief (in the period before the exploitation) of four sand fields of the old sand mine excavation “Siemonia”. A geological map of Poland (Wojkowice sheet) has been used for the purpose. A geostatical analysis by means of the programmes Surfer 8. and ArcGIS 10.1. has been performed on the map. An estimation method called ordinary kriging, which is related to B.L.U.E. (best linear unbiased estimator), where the condition of the lack of weight of the measurement (the sum of weight is equal to 1) is fulfilled, has been applied. The calculated values of errors (mean error, mean squared error and mean squared standardised error) obtained as a result of application of the cross-validation procedure are, to a large extent, in agreement with predetermined values of errors given by numerous authors in the scientific literature. It confirms proper “manual” adjustment of two mathematical models of spherical variograms and empirical variograms. The generated contour map of the investigated area (based on estimated points of sampling in nodes of the interpolation grid) together with its three-dimensional digital model are more adequate (due to significant marking of the relief) to the previous state of the investigated area than the two other presented types of cartographic visualisations made without application of the geostatistical methods. Hence, the graphic presentation of results, mentioned as the last one, can be only applied to visualise the relief without any detailed geomorphological interpretations due to its inaccuracy. It seems to be obvious that detailed analyses can be performed basing on a digital model of the terrain accompanied by its contour map obtained when reconstruction of the relief is made by means of geostatistical methods (especially ordinary kriging).

4

Charakterystyka hydrograficzno - hydrochemiczna antropogenicznych mokradeł (na przykładzie obiektów w Starych Piaskowniach)

Molenda T., Błońska A., Chmura D.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 29

110-118

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę hydrograficzno - hydrochemiczną antropogenicznych mokradeł rozwiniętych w starych piaskowniach. Wykazano, że wyrobiska po eksploatacji piasku podlegają spontanicznym procesom sukcesji prowadzącym do rozwoju antropogenicznych mokradeł. W początkowym okresie, dominującą rolę w zasilaniu mokradeł odgrywają wody podziemne. Dlatego też wody mokradeł inicjalnych cechuje wodorowęglanowowapniowy (HCO3- - Ca2+) typ wód i obojętny lub słabo alkaliczny odczyn. W późniejszych fazach sukcesji dominującą rolę w zasilaniu zaczynają odgrywać wody opadowe. Dlatego też mineralizacja malej a wody ulegają zakwaszeniu. Następuje zmiana typu hydrochemicznego na siarczanowo-wapniowy (SO42- - Ca2+).

EN

It was revealed that new wetlands are characterized by low mineralization and neutral pH of waters. Waters of older wetlands have lower mineralization and acid pH. It is associated with different types of wetlands. Wetlands in initial phases of succession are mainly supplied with underground waters. In further phase supply of precipitation waters it starts to dominate.