Since the popularisation of the conception of sustainable development in the report Our Common Future of 1987, this type of development has been adopted in many countries of the world as a basis for all kinds of measures taken at various levels of territorial organisation. Also in Poland sustainable development is a constitutional rule today and, together with spatial order, one of the chief principles of physical planning and spatial development, although the law does not define them in very precise terms. Thus, it is an open question how the sustainable development rule should be accommodated in the practice of physical planning and spatial development, and in a wider context, how physical planning and spatial development can contribute to a more sustainable type of development. In this article special attention will be paid to both, the legal regulations in force in Poland and the actual practice of physical planning and spatial development that is not conducive to sustainable development. The summing up will include recommendations for concrete measures that should be taken in order to transform sustainable development in Poland from a dead letter of the law into a reality in physical planning and spatial development.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł zawiera ogólną systematykę negatywnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze. Autor omawia trudności zapobiegania przez planowanie przestrzenne zagrożeniom środowiska. Analizuje strukturę problemu, wskazując czynniki: społeczne, gospodarcze, prawne i polityczne, w tym rolę: motywacji, hierarchii wartości, świadomości ekologicznej, przekonań. Autor wskazuje też działania prowadzące do ograniczenia zagrożeń.
EN
The paper contains general ordination of the negative influences on the natural environment condition. The author covers the difficulties of preventing from environmental emergency with the aid of spatial planning. He analyses the structure of problem showing the social, economical, legislative and political factors and also the importance of some factors such as motivation, hierarchy of values, ecological awareness, convictions. The author also indicates actions leading to reduction of the threats.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem badań jest ocena zmienności aparatu fotosyntetyzującego i zawartości metali ciężkich w zależności od zróżnicowania florystycznego i struktury pasów zieleni przy głównych ciągach komunikacyjnych o różnej intensywności transportu kołowego. Badania wykazały, że w planowaniu terenów zieleni przy ciągach komunikacyjnych główny ich składnik powinny stanowić gatunki drzew liściastych, które pełnią istotną rolę bariery biologicznej przed rozprzestrzenianiem się zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Nie bez znaczenia jest też odpowiednia struktura pionowa pasów zieleni ze względu na sezonową zmienność pór roku i zagęszczenie osobników na jednostkę powierzchni.
EN
Aim of this study is to assess the variability of the photosynthesis apparatus and heavy metal content according to the floristic diversity and structure of green belts along major traffic routes of varying intensity of road transport. The studies have shown that in the planning of green areas with their main traffic routes should be a component species of deciduous trees, which play an important role in the biological barrier against the spread of air pollution. There is significant vertical structure of the corresponding green belts due to the seasonal variation of the seasons and the density of individuals per unit area.
Miasto jako system. Rola transportu w realizacji koncepcji rozwoju zrównoważonego miast. Przykłady dobrych praktyk w zakresie zrównoważonej mobilności.
EN
City as a system. The role of transport for implementation of the conception of sustainable development in the city. The examples of good practice in the field of sustainable mobility.
Procesy transformacji kraju trwające od osiemnastu lat w sferze przestrzennej nabrały tempa w okresie przyspieszonego wzrostu gospodarczego po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Migracje ludności z regionów peryferyjnych do centralnych, z małych ośrodków do największych, w poszukiwaniu dobrej pracy za granicę a w obrębie miast na ich obrzeża w poszukiwaniu możliwości realizacji aspiracji mieszkaniowych odbywają się w warunkach funkcjonowania nieskutecznego systemu planowania przestrzennego. W miastach kumulują się procesy niekorzystnych przekształceń strukturalnych, które nasilą w przyszłości sytuacje konfliktowe, a już obecnie prowadzą do przekształceń relacji społecznych w przestrzeni. Jednymi z efektów będą: wzrost przestrzennej segregacji grup społecznych oraz koncentracja zagrożeń bezpieczeństwa w przestrzeniach publicznych. Obserwowane procesy podnoszą koszty funkcjonowania i rozwoju miast oraz komplikują zarządzanie nimi.
EN
The processes of polish transformation, continued since eighteen years, in the spatial sphere became more intensive during quick economical growth after accession to UE. Large space spatial changes like migration from peripheries to central regions, from small towns to large cities, for good job to abroad and within cities to suburbs developes under not effective spatial planning system regulations. There concentrates processes of unprofitable structural changes which will make every conflicts intensive in the future, but even now lead to changes of socio-spatial relationships. Some effects will be spatial segregation of social groups increase and probably also concentration of in some areas of threats of public safety in public space. These processes lead to city live and development cost increase and make city management more complicated.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Rozwój cywilizacji i wzrost potrzeb społecznych doprowadzają do zagospodarowywania coraz to nowych fragmentów przestrzeni i modyfikacji terenów już zagospodarowanych, a co się z tym wiąże - do ciągłych zmian przebiegu struktur liniowych. Podczas prac związanych z projektowaniem struktur liniowych w procesie miejscowego planowania przestrzennego bardzo często niewystarczające są informacje o wyglądzie podpowierzchni podłoża. Brak tych informacji doprowadza do niezgodności formy zagospodarowania z uwarunkowaniami naturalnymi i antropogenicznymi w aspekcie ekonomicznym i funkcjonalnym. W niniejszym artykule zidentyfikowano elementy podpowierzchniowe mające wpływ na kształt przebiegu struktur liniowych, przedstawiono zagrożenia związane z występowaniem tych elementów i wskazano na wybranych przykładach korzystniejsze (z punktu widzenia potrzeb tego zagospodarowania) rozwiązania lokalizacyjne. Uzyskane informacje mogą mieć wpływ na kształt programowanej przestrzeni i mogą być zastosowane w optymalizacji rozwiązań różnorodnych problemów przestrzennych w ujęciu ekonomicznym i funkcjonalnym.
EN
Civilization development and increase in public needs leads to development of new fragments of space and modification of terrains already developed and, as a consequence, continuous changes in the course of linear structures. During work on design of linear structures in the process of local physical development plan formulation the information on subsurface structure of land is very often insufficient. Lack of that information leads to discrepancy between the form of development and natural as well as anthropogenic condition in the economic and functional aspects. The paper identifies subsurface elements influencing the course of linear structures, presents the hazards related to presence of hose elements and shows, on selected examples, the more favorable (from the perspective of that development) positioning solutions. The information obtained can influence the shape of the programmed space and can find application in optimization of solutions for various spatial problems from the economic and functional perspective.
Wybór optymalnej funkcji użytkowania ziemi zależy od występowania różnych cech przestrzeni w ocenianym miejscu. Cechy na powierzchni ziemi takie jak ukształtowanie terenu, cechy bonitacji gleb, istniejące elementy naturalne i antropogeniczne, najczęściej wpływają na decyzje planistyczne co do sposobu zagospodarowania przestrzeni. W pracy uwzględniono również informacje dotyczące występowania elementów podpowierzchniowych na analizowanym obszarze, takich jak: rodzaj nośności gruntów, występowanie pustki, złóż materiałów budowlanych, ruin i obiektów historycznych, występujący wysoki poziom wody gruntowej lub infrastruktura techniczna. Przedstawiono warianty kształtu modelu na podstawie cech napowierzchniowych, bez informacji o elementach podziemnych oraz warianty zmian modelu z włączeniem tych elementów. Włączenie elementów podpowierzchniowych w proces modelowania przestrzeni planistycznej przyczyni się optymalizacji wyboru funkcji planistycznej oraz zmniejszy ilość błędów decyzyjnych planistów w procesie planowania przestrzennego.
EN
We are all using models. In daily life we need effective models to act efficiently. Similarly, in studies on selecting the optimal development function we assume that the crossed space characteristics are related to a specific function, that the problems formulated relate to reality. Those assumptions are actually models describing the shape of planning space under the influence of characteristics conditioning it. Modeling means creating the idealized but useful replica of the real space. Civilization development and increase of social needs require development of continuously new fragments of space and, related to it, continual modification of areas already developed. The land use status changes under the influence of needs related to human existence, which causes allocation of agricultural and forest areas for urbanization. Choice of the optimal land use function depends on the presence of various characteristics of the space in the place assessed. The characteristics on land surface such as terrain relief, fertility characteristics of the soil, existing natural and anthropogenous elements most frequently influence the planning decisions concerning the development method. This paper also considers the information concerning presence of subsurface elements in the analyzed area such as type of soil bearing capacity, presence of empty spaces, construction materials’ deposits, ruins and historical objects, high level of ground waters and technical infrastructure. Variants of shape model based on surface characteristics, without information on underground elements and variants of changes to the model including those elements are presented. Inclusion of subsurface element in the planning space modeling process will contribute to optimization of planned function selection and decrease the number of decision mistakes made by planners in the process of physical planning.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper presents the problems of the use of GIS technology for monitoring of the spatial planning processes at community level. There are the following issues concerned: analysis of spatial distribution of decisions of physical planning, including investment with public aim as well as analysis of distribution of building permissions. Another issue follows from the analyses of investment trends based on spatial distribution of applications for changes in physical plans and in other planning documents at the community level as well. The above mentioned analyses are an indispensable element required by Polish legal regulations. The report used materials of the study of validity of urban planning documents, prepared in September 2006 by a team of Urban Planning Office of the municipality of Lodz, Poland, under the supervision of the paper.s author. The experiences gathered allowed to formulate conclusions and suggestions for further work and for assessment of the implementation of the monitoring system.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper contains synthetic information on the accomplishments of town and country planning in Poland in the years 1995.2004, i.e. in the period of gradual replacement of the planning system organised for the needs of state administration by a system, in which next to the government administration also self-government administration participates and communes constitute an autonomous subject of town and country planning. The basic subject of this elaboration focuses on the methods of collecting and storing data concerning town and country planning and, first of all, on the products of planning on the local level, commonly referred to as monitoring of town and country planning. The history of the monitoring starts with the first research made in the Town and Country Planning and Communal Institute against the order of Housing and Urban Development Office in 2002, which covered all administration levels engaged in town and country planning process and data from communes were collected for individual planners. documents. The results of the analysis of collected data proved that local planning in communes was poorly represented in the system of regional and national planning. Results in the methodical sphere pointed to the necessity of asking additional questions about the details of the plans concerning surface flows of planned changes in appropriation of grounds and their programmes. The description of further steps leading to diagnosing the state of town and country planning points to the retreat from the idea of monitoring treated as an information base about the planning system and its products, including their basic contents and the limitation of the scope of work to the planning at commune level. Another departure from the original assumptions was the resignation from collecting data about individual documents replacing them with data produced in communes based on the existing planners. documents and transferring the stage of collecting and elaborating data to the Central Statistical Office within the framework of national statistics. Experience from the work on monitoring of town and country planning contains a compendium of changes in the legislation, i.e. the law on town and country planning of 1994 and the law on town and country planning of 2003, including explanation of their influence on the way of implementing the right to changes in the town and country planning and the practice of applying two procedures while determining the location of an investment project or decisions on building development conditions and building development. The paper also contains basic conclusions regarding future changes in the law on town and country planning so as to enable the realisation of the postulate for planning to play information, coordination and control functions in the field of spatial planning at national level, i.e.: the law should indicate the organisation of state services responsible for its implementation, monitoring should be one of the instruments in the hands of town and country planning service, monitoring should be focused on collection of data about the plans in a such a way as to facilitate running the balances of grounds offered and their implementation, monitoring should cover the entire town and country planning system on all levels indicated by the law.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The benefits of using GIS tools in spatial management are getting more and more appreciated among local authorities in Poland. Changing legal environment and dynamic changes in physical space lead to the evolution of the planning process so that it becomes more continuous and repetitive. This forces local communities to seek the ways to facilitate functioning of their administrations. The solutions offered by GIS tools find applications in spatial planning and management processes and fulfil the needs of territorial administration units. Creation of a spatial database as a separate undertaking can be difficult to carry out, especially in poor communes . because of high costs. Cost reduction can be achieved through creation of such a database as an element of the study on conditions and directions of spatial management in the commune. Over time the database created for the study should become one of the principal tools. At the same time it is necessary to supplement it with information related to dynamics of changes in space in the form of data important in the process of the commune management.
W artykule przybliżono zagadnienia związane z funkcjonowaniem planowania przestrzennego w odniesieniu do Niemiec, wskazując na podobieństwa i różnice w stosunku do rozwiązań polskich. Porównanie takie wynika z faktu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej i potrzeby rozpoznania, na ile rozwiązania polskie są w tym zakresie podobne do rozwiązań europejskich. Ze względu na obszerność zagadnienia, w artykule przedstawiono zarys planowania przestrzennego na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Choć system funkcjonowania planowania przestrzennego w obu krajach jest z pozoru podobny, to jednak napotkać można istotne różnice w zasadach organizacji i tworzenia planów w Polsce i w Niemczech.
EN
The article is targeted at the readers from land surveying community and describes the physical planning rules and regulations in Germany with stress on similarities and differences to Poland. Such comparison results form the accession of Poland to European Union and the need to determine how much the Polish system is similar to the Euopean system. Because of the complexity of the subject, the article drafts the fundamentals of physical planning on the country, regional and local levels. Although the functioning of the system of physical planning in both countries appears to be similar, significant differences can be spotted in the rules of organization and creation of plans in Poland and Germany.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Od roku 1994 zagadnienie krajobrazu stało się ważnym przedmiotem w Instytucie Planowania i Projektowania Krajobrazu na Wydziale Ekologii i Nauk o Środowisku Politechniki w Zwoleniu (Słowacja). Koniecznym wymogiem jest stosowanie metod interaktywnych oraz przetwarzanie i opracowywanie dokumentacji nie tylko z udziałem ekspertów, ale także władz lokalnych, przedsiębiorców, jak również społeczeństwa. Czynnikiem integrującym jest cel - stan jakości krajobrazu. Należy do niego dochodzić zbiorowym wysiłkiem wszystkich uczestniczących stron.
EN
Since 1994 the topic of landscape is an important subject at the Department of Landscape Planning and Design, Faculty of Ecology and Environment, Technical University in Zvolen. The basic tool used for solving land problems, are landscape studies and landscape planning. Results are usually presented through the physical planning. Landscape is considered to be everything starting with spatial design, through park design and landscape architecture. Another is the term gardening, dealing with park and garden design. It is considered in Slovakia, that practical application of the landscaping, leads to the land care. A necessary requirement is the use of interactive methods and documentation processing with participation of not only experts but local governments, businessmen and the public, too. Integrating factor is the target - landscape quality condition which should be reached by a collective effort of all participating specialists.
Angielska szkoła krajobrazu wprowadziła w XVIII wieku nowe wzorce ładu w kształtowaniu przestrzeni. Natura przez wieki ujarzmiana w imię ładu, stała sie odtąd przedmiotem afirmacji i naśladownictwa. Równocześnie w tej że Anglii zrodzona rewolucja przemysłowa doprowadziła do takiego rozrostu miast, że stare zasady sztuki urbanistycznej okazały się niewystarczające. Obecnie na tle chaosu przestrzeni kształtowanej przez rozpływające się współczesne aglomeracje cennym kontrapunktem staja sie zachowane enklawy dawnego ładu. Spotykamy je na obszarach, w których zabudowa jest albo dziełem sztuki - albo jej w ogóle nie ma. Z takimi przypadkami mamy najczęściej do czynienia w założeniach zabytkowych lub w obszarach chronionych z racji walorów przyrodniczych. Rola krajobrazu naturalnego i kulturowego w budowie ładu przestrzennego rośnie wówczas, gdy kształtowanie przestrzeni zdominowane jest czynnikiem doraźnej maksymalizacji zysku. Wtedy bowiem obyczaj poszanowania piękna w otoczeniu człowieka słabnie. Zjawisku temu w Polsce towarzyszy ponadto proces deregulacji wielu elementów systemu planowania przestrzennego. Mimo powszechnej chęci życia w „ładnej przestrzeni” w społeczeństwie demokratycznym ład przestrzeni nie jest dobrem samorodnym. Jego budowa musi być wzmocniony instrumentami prawa. Prawa chroniącego walory krajobrazu, bo w jego rozległości mieści się zarówno rezerwat przyrody jak i zabytek kultury. Są to kategorie, których wartości są niezależne od zmienności mody, stylów życia i promowanej konsumpcji – są klasyczne - i dlatego zasługują na miano przetrwalników odziedziczonego ładu na czas bezradności w komponowaniu przestrzeni ponowoczesnej.
XX
At the beginning of 18th century, the English school of landscape introduced the new esthetic ideas in physical planning. Instead of former subjugation, since that time the nature became the subject of affirmation and imitation. From the other hand, in the same place the industrial revolution initiated so many changes in the existing cities that the old guidelines of urban planning did not work longer. Now, at the background of contemporary chaotic space, dominated mainly by sprawl, the enclaves of old-fashioned harmony became very valuable for us. We can find them in such places where the city was created according to the artistic principles, or in the open landscape, formed by nature. Almost every time, those are historic towns or landscape protected areas. It means that the increasing role of natural or/and cultural landscape in the creation of harmonic countryside – especially when its creation is subordinated to the hasty profit and when the respect to the beautiful space is neglected. Such situation in Poland is related to the process of deregulation of many elements of our physical planning system. In spite of the general need for “living in the nice places”, such space does not come into existence spontaneously and must be supported by law. It involves the need for the landscape-oriented legislation covering both, the natural and cultural values. Both categories are independent from fashion and trends in consumption – they are “classic”. Moreover, they are like a spore of patrimonial harmony in the time of helplessness in the postmodern physical planning.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Planowanie przestrzenne ma bardzo duży wpływ na projektowanie dróg, które powinno być zgodne z obowiązującymi przepisami i zapewniać odpowiednie bezpieczeństwo ruchu drogowego. Obecnie można zauważyć niedocenianie procesu planowania przestrzennego przez zarządców dróg, a na tym etapie rozstrzygane są praktycznie takie zagadnienia jak: dostępność dróg, hierarchizacja sieci drogowej, czy też zapewnienie odpowiedniej szerokości pasa drogowego. W późniejszej fazie prac projektowych takie zagadnienia są bardzo trudne do rozwiązania, a niekiedy wręcz niemożliwe.
EN
Physical planning influences on road designing. Road designing should follow up to regulations in force and provide proper road traffic safety. Nowadays it is noticed that the physical planning process is underestimated by road managers, although at this stage it is come a decision on the problems as follow: road availability, road network hierarchy, assurance the suitable width of the roadways. At the later stage of the design process such problems are very difficult and sometimes even impossible to be solved.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper presents the curriculum of the laboratories in the drawing for planning which take place at the Faculty of Economics and Sociology of the University of Lodz for students of third year of physical planning. The formation prepares staff for planning authorities of different levels: local, district and national. Physical planning was first opened in 1997 and since then there has been about one hundred students every year. Current planning theory constitutes source for the basic assessment for the presented subject. The planning process has become a communicative exercise (Healey P. 1997). The actors engaged are: planners, authorities, stakeholders and inhabitants. The physical plan project and the illustrations accompanying other planning regulations are the documents which serve as means of communication. Thus drawings which remain the integral part of the document must fulfill few basie conditions. It must be legible, clear and easy to understand for laymen. The form should follow the message. The great attention is paid to taught students drawing which constitutes a .communication language.. The second aim of the course is to teach the GIS tool, which is basic in managing, presenting and analyzing great databases used in physical planning preparation process. The paper continues the farmer one which had been published in the Annals of Geomatics 2003, Volume I Number l. The software upgrade has become a pretext for modification of the curriculum, where the physical plan preparation has got on importance. The formation includes issues which are common for planners work. Students learn graphical conventions used in physical plans drawings according to exigencies of the Polish physical planning law. They are taught reading of cadastral and topographical maps and creating theirs own maps and schemas. The analyses concerns counting basic urban values which describe buildings, for example intensity or percent of built area on the parcel, and analyzing changes of ground worth. The classes includes also graphical presentation of numeric data using schemas and charts. Every exercise is completed by the preparation of final report composition, which is ready to plot. The course presents an occasion to get expert skills in GIS software operating. This capacity raises the worth of absolvents at the labour market. The subjects of exercises are constantly developed according to accessible data and issues met in the everyday work of the author. Besides of the characteristics of issues taught during the classes, paper presents the comparison of two versions of ESRI software: Arc,View 3.2 and ArcView 8.3. The conclusion is that version 8.3 develops new tools for drawing which were absent in previous one, and which are very helpful when preparing the planning document. The analyses tools have remained unchanged, but they become more difficult to use. ArcView GIS 8.3 is less intuitive to operate than the previous one.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Publikacja stanowi omówienie ćwiczeń z rysunku planistycznego, prowadzonych od trzech lat na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego dla studentów trzeciego roku kierunku Gospodarka Przestrzenna. Ćwiczenia odbywają się w oparciu o oprogramowanie ArcView GIS. Przedstawiono charakterystykę rysunku planistycznego, oraz warunki, jakie musi on spełniać, aby stać się skutecznym narzędziem w warsztacie planisty przestrzennego. Artykuł określa poruszaną na zajęciach problematykę oraz podaje krótki opis zakresu i formy poszczególnych ćwiczeń. Omówiono rozwijane przez studentów umiejętności, a także główne problemy, które występują w trakcie ćwiczeń. Ilustracją artykułu są przykładowe prace studenckie wykonane na zajęciach.
EN
This paper presents the drawing for planning subject carried out for three years already at the Faculty of Economics and Sociology of the University of Łódź for students of third year of physical planning. The practicals are based on ArcViewGIS software. It starts with definition of physical planning drawing and conditions it must fulfill to become a useful tool in the planners workshop. The paper contains curriculum of the classes and a short description of the form and extent of particular exercises. The skills gained by students during classes have been discussed as well as the main problems to be solved. The illustrations consist of series of students. Works prepared during the course.