Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Differences of water chemistry, bird assemblages and nutrient loads introduced by waterbirds into morphologically similar waterbodies

Gwiazda Robert, Kosiba Joanna

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2023

|

Vol. 52, No. 4

430--436

EN

The number and structure of waterbirds is affected by the size of the waterbody, the presence of islands and macrophytes, but also by their trophy status. The aims of the study were to compare nutrients in water, numbers of waterbird assemblages, and the loading of nitrogen and phosphorus introduced by waterbirds in two similar waterbodies with different rates of water discharge. This study was conducted in two eutrophic shallow waterbodies, P1 and P2 in 2016 and 2017. The median concentrations of NO2-, NO3- and NH4+ were 4.0 times, 3.2 times, and 1.7 times greater in the P1 than in the P2 location, respectively. Similar proportions of organic matter in sediments were statistically greater in P1. The number of birds was also significantly greater in P1 than in P2. The waterbirds (Anas platyrhynchos, Aythya fuligula, Fulica atra, Phalacrocorax carbo and Chroicocephalus ridibundus) excreted 5.2 times more total phosphorous and 3.3 times more total nitrogen in P1 than in P2. Significant negative correlations were also found between the concentrations of NO3- and the number of waterbirds in P1.

2

Phosphate and ammonia concentrations in waters from a meadow complex located on peat soils in various range of groundwater level

Sapek Andrzej, Pietrzak Stefan, Juszkowska Dominika, Urbaniak Marek

Journal of Water and Land Development

|

2021

|

no. 51

188--198

EN

The aim of the study was to assess the P-PO4 and N-NH4 pollution of water in grasslands located on peat soils and to identify the impact of groundwater level on this pollution formation. The research was conducted in 2000-2010 on grounds of ITP-PIB in Biebrza village (Poland). Within lowland fen a total of 18 monitoring points of groundwater and watercourses were established in 6 separate test stands. The subject of the research was water collected from drainage ditches/channels and groundwater, which was taken from wells installed in organic-soil layer and wells whose bottom was 15-20 cm below this layer. Water samples were collected several times a year, and in the case of groundwater, its level was also measured. It was found that: 1) due to concentration level of P-PO4 and N-NH4, about 46 and 39% of water samples from organic-soil layer and more than 40 and 37% of water samples from mineral-organic-soil layer respectively, were characterized by poor chemical status; 2) due to the exceeding of the limit values of P-PO4 and N-NH4 concentration, water samples from watercourses in over 30 and 27% respectively were not within 1st and 2nd class of surface water quality; 3) P-PO4 and N-NH4 concentrations in each water type were statistically significant and positively correlated with each other; 4) in organic-soil layer the groundwater level changing every 10 cm was a statistically significant factor differentiating the average P-PO4 concentration in roundwater associated with mineral-organic layer of peat soil and average N-NH4 concentration in each type of water.

3

Polioptymalizacja procesu chemicznego i biologicznego usuwania związków azotu i fosforu ze ścieków komunalnych z wykorzystaniem wielowątkowego systemu sterowania predykcyjnego (MPC)

Gaska Krzysztof, Lobur Mykhailo, Jaworski Nazariy, Bajdur Wioletta, Ciuła Józef, Vovk Myroslava, Ščurek Radomír

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 11

1822--1827

PL

Opracowano polimorficzny model reaktora biologicznego z logiczną reprezentacją wiedzy o obiekcie sterowania i sterowaniu, dla których proces uczenia się polega na sukcesywnej walidacji i uaktualnianiu wiedzy oraz wykorzystywaniu wyników tego uaktualniania do wyznaczania decyzji sterujących. Na podstawie ciągłego pomiaru stężenia fosforu (jako PO4-P) określono ładunki fosforu jako iloczyn przepływu i stężenia. Różnicę pomiędzy fosforem całkowitym a PO4-P określono empirycznie zgodnie z klasyczną analityką. Zastosowany system sterowania, poza efektem energetycznym, pozwalał również na optymalizację.

EN

An advanced model for the optimization of the title processes was developed by using a multi-threaded predictive control system. The activated sludge method was used in 2 biol. reactors, where denitrification and nitrification and removal of org. C compds. and dephosphatation took place. A sewage aeration and movement in bioreactors was generated by using agitators or sludge recirculation. The computer model of the wastewater treatment plant was developed in a com. environment. An activated sludge model was used to model biochem. processes, including org. C and N removal and transformations involving bacteria using the ability to store P in cell biomass. Then, quantitative and qualitative parameters were identified and the model was calibrated by det. the agreement of simulation results with measured data.

4

The role of mineral matter in the concentration of phosphorus in bituminous coal seams from the Lublin Formation in the Lublin Coal Basin in Poland

Parzentny H. R.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2018

|

T. 34, z. 3

53--70

EN

The study included bituminous coal seams (30 samples coal from the Bogdanka and Chełm deposits) of the Lublin Formation, the most coal-bearing strata in the best developed and recognized in terms of mining parts of the Lublin Coal Basin in Poland. High phosphorus concentrations in coal of the Lublin Formation were found (1375 g/Mg) as well as P2O5 in coal ash (2.267 wt%). The phosphorus contents in coal and coal ash from the 385 and 391 coal seams in the area of the Lubelski Coal Bogdanka Mine and in the area of its SE neighbor is the highest (max. 2.644 wt. % in coal and 6.055 wt. % of P2O5 in coal ash). It has been shown that mineral matter effectively affects phosphorus contents in coal and coal ash. At the same time, phosphate minerals (probably apatite and crandallite) present in kaolinite aggregates of tonsteins contain the most of phosphorus and have the greatest impact on the average P content in the 382, 385, 387, and 391. The secondary source of phosphorus in these coal seams and main source of phosphorus in these coal deposits that do not contain mineral matter of pyroclastic origin (378, 389, 394) may be clay minerals, which absorbed phosphorus compounds derived from organic matter released during coalification. Phosphorus-rich ash from the combustion of the Lublin Formation coal tend to be environmentally beneficial to the environment and also useful for improving the soil quality. Due to the low degree of coalification and high content of phosphorus in coal, this coals of little use for coking.

PL

Badaniami objęto pokłady węgla kamiennego (30 próbek ze złoża Bogdanka i złoża Chełm) z formacji Lublina, najbardziej węglonośnej i najlepiej pod względem górniczym rozpoznanej części Lubelskiego Zagłębia Węglowego (LZW). Stwierdzono dużą zawartość fosforu w węglu (1375 g/Mg) i P2O5 w popiele węgla (2,267 % wag.). Zawartość fosforu w węglu i w popiele węgla z pokładu 385 i 391 w rejonie kopalni Lubelski Węgiel Bogdanka i w obszarze z nią sąsiadującym od południowo-wschodniej strony jest najwyższa (max. 2,644% w węglu i 6,055% P2O5 w popiele węgla). Wykazano decydujący wpływ materii mineralnej na zawartość fosforu w węglu z formacji Lublina i w popiele węgla. Przy czym minerały fosforanowe (prawdopodobnie apatyt i crandallit), obecne w agregatach kaolinitu w tonsteinach, zawierają najwięcej fosforu i mają największy wpływ na średnią zawartość fosforu w węglu z pokładów 382, 385, 387 i 391. Drugorzędnym źródłem fosforu w węglu wymienionych pokładów oraz głównym źródłem fosforu w węglu z pokładów niezawierających materii mineralnej pochodzenia piroklastycznego (378, 389, 394) są prawdopodobnie minerały ilaste, które zaabsorbowały związki fosforu pochodzące z materii organicznej, uwolnione w czasie uwęglania substancji roślinnej. Bogate w fosfor popioły pochodzące ze spalania węgla z formacji Lublina wydają się być ekologicznie korzystne dla środowiska i jednocześnie przydatne do poprawy jakości gleb. Ze względu na niski stopień uwęglenia i dużą zawartość fosforu w węglu, węgiel ten jest mało przydatny do koksowania.

5

Krążenie fosforu między wodą naddenną a osadem w ekosystemie zbiornika zaporowego Solina

Bartoszek L.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

z. 62, nr 3/I

37--48

PL

W pracy dokonano analizy wpływu wybranych parametrów na zawartość fosforu w wodzie interstycjalnej i kierunek jego przemieszczania się na granicy faz woda – osad denny w zbiorniku zaporowym Solina. Próbki wody powierzchniowej i naddennej oraz osadów dennych pobierano z czterech stanowisk na zbiorniku solińskim w okresie wegetacyjnym w latach 2005-2006. Do analizy frakcjonowania fosforu w osadach zastosowano metodę SMT. Wyższe stężenia form fosforu, żelaza i manganu oraz wysoki stosunek Fe/P stwierdzono w strefie wody naddennej w porównaniu do powierzchniowej. W wodzie interstycjalnej osadów zbiornika Solina występowały stosunkowo niskie stężenia fosforu mineralnego. Duża ich zmienność i rozpiętość była związana z mniejszym uwodnieniem osadów, utrudniającym proces dyfuzji fosforanów. Średnia zawartość fosforu mineralnego w wodzie interstycjalnej osadów zbiornika Solina kształtowała się na poziomie odpowiadającym jeziorom oligotroficznym. Dobre natlenienie panujące przez cały okres badawczy oraz żelazo obecne w dużych stężeniach, jak również wysoki stosunek Fe/P w wodzie naddennej stwarzały bardzo sprzyjające warunki do wytrącania i depozycji fosforanów w osadach, a nie do jego uwalniania. Osady denne zbiornika Solina charakteryzowały się stosunkowo niską zawartością fosforu, a wysoką zawartością żelaza i manganu, oraz wysokim stosunkiem Fe/P, które determinują trwałość połączeń Fe-P i Mn-P w mniej korzystnych warunkach oksydacyjno – redukcyjnych. W podpowierzchniowych warstwach osadów dennych zawartość fosforu mineralnego w odtlenianej okresowo wodzie interstycjalnej w istotny sposób zależała od zawartości żelaza i manganu w depozytach.

EN

The aim of this paper is to analyse the influence of selected parameters on the amount of phosphorus in interstitial water and the direction of its movement at the water – sediment interface in the Solina reservoir. Surface and overlying water samples as well as bottom sediment samples were collected from four stations on the Solina reservoir during the growing season of 2005 and 2006. Higher concentrations of phosphorus, iron and manganese forms, and a high Fe/P ratio were found in the overlying water zone as compared to the surface one. Relatively low concentrations of mineral phosphorus occurred in interstitial water of the Solina reservoir sediments. The substantial variability in concentration range was due to lower levels of sediment hydration, which impedes the diffusion process of phosphate. The average content of mineral phosphorus in interstitial water of the Solina reservoir sediment was at the level corresponding to oligotrophic lakes. Good oxygenation prevailing throughout the test period, high concentrations of iron, as well as the high Fe/P ratio in the overlying water created very favourable conditions for the precipitation and deposition of phosphate in sediments, but not for its release. Bottom sediments of the Solina reservoir had a relatively low phosphorus concentrations and a high content of iron and manganese, as well as a high Fe/P ratio, which are the factors affecting durability of Fe-P and Mn-P connections in less favourable oxidation - reduction conditions. In the subsurface layers of bottom sediments, the mineral phosphorus content present in interstitial water which was deoxidised periodically, significantly depended on the amount of iron and manganese in deposits.

6

Zanieczyszczenie fosforem: bariera dla poprawy stanu ekologicznego rzek na Górnym Śląsku

Trząski L., Hamerla A., Kopel K.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2010

|

nr 3

61--74

PL

W artykule przeanalizowano problem zanieczyszczenia fosforem rzek w wysoko zurbanizowanej części województwa śląskiego. Stwierdzono, że pomimo znacznej rozbudowy i modernizacji komunalnych systemów oczyszczania ścieków, w ostatnim dziesięcioleciu nie nastąpiła znacząca poprawa jakości wód, a stężenie fosforu ogólnego kilkukrotnie przewyższa progowe wartości limitujące możliwość osiągnięcia dobrego stanu ekologicznego w rozumieniu Ramowej Dyrektywy Wodnej. Wysunięto hipotezę, w myśl której, osiągnięcie znaczącej poprawy jest możliwe pod warunkiem wprowadzenia systemów doczyszczania ścieków oraz wprowadzenia w poszczególnych zlewniach lokalnych rozwiązań technicznych i przestrzennych ograniczających zanieczyszczanie fosforem przez spływ powierzchniowy z terenów zurbanizowanych.

EN

In the paper, the problem of pollution of rivers with phosphorus in highly urbanised part of the Silesia Voivodeship has been analysed. There has been stated that despite the considerable development and modernisation of the municipal sewage treatment systems, significant improvement of the water quality has not occurred in the last ten years and the total phosphorus concentration exceeds several times the threshold values that limit the possibility of achieving a good ecological state, as defined by the Framework Water Directive. There has been formulated a hypothesis according to which considerable improvement is likely to be achieved, on condition that there would be introduced the sewage additional cleaning systems as well as technical and spatial solutions in particular local drainage areas that limit the pollution with phosphorus through the surface run-off from the urbanised areas.

7

Anthropogenic influence on the quality of water in the Prądnik river

Miernik W., Wałęga A.

Environment Protection Engineering

|

2008

|

Vol. 34, nr 3

103-108

EN

The anthropogenic influence on water quality in a small surface stream - the Pra¸dnik River, a left side tributary of the upper Vistula River, is assessed. Although a small area of the Pra¸dnik River basin is protected as a part of Ojcowski National Park, it is typical of an area of agricultural and rural settlement. The collected data consists of concentrations of nitrites, nitrates, total nitrogen and phosphorus on the upper reaches and the lower reaches of the Pra¸dnik River. The study lasted from 2004 to 2005 and was made possible by the Provincial Inspectorate of Environment Protection in Cracow. A statistical analysis was completed using the program STATISTICA 8.0. The anthropogenic influence on the deterioration of water quality in the Pra¸dnik River is evident, being corroborated by an increase in total phosphorus concentration (on the level of 90%). In the section below Ojców and at the outlet to the Vistula, the phosphorus concentration reached 0.13 mg P/dm3 and 0.32 mg P/dm3, respectively, corresponding to I and II quality classes.

PL

Oceniono wpływ antropopresji na jakość wody w niewielkim powierzchniowym cieku, jakim jest rzeka Prądnik, lewostronny dopływ górnej Wisły. Zlewnia rzeki w niewielkiej części podlega szczególnej ochronie (Ojcowski Park Narodowy), ale przede wszystkim jest typowym obszarem, na którym rozwinęło się osadnictwo wiejskie oraz na którym prowadzi się działalność rolniczą. Oznaczono stężenia azotynów, azotanów, azotu ogólnego i fosforu ogólnego w wodach Prądnika, w jego górnym i dolnym biegu. Oznaczenia te obejmują okres dwóch lat (2004-2005) i zostały udostępnione przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie. Poddano je komputerowej analizie statystycznej, korzystając z programu STATISTICA 8.0. Wpływ antropopresji na pogorszenie jakości wód Prądnika najwyraźniej i najmocniej zaznaczył się jako wzrost zawartego w nich fosforu ogólnego. Potwierdziły to także uzyskane wyniki obliczeń stężeń gwarantowanych tego biogenu (na poziomie 90%). W przekroju poniżej Ojcowa ich wartość wynosiła 0,13 mg P /dm3, a przy ujściu do Wisły 0,32 mg P /dm3, co odpowiadało I i II klasie czystości.

8

Dynamika stężeń fosforu w wodach zbiorników odtworzonych na obszarach wiejskich

Sobczyńska-Wójcik K.

Proceedings of ECOpole

|

2007

|

Vol. 1, No. 1/2

233--237

PL

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie sezonowych zmian wartości stężeń fosforu oraz określenie obecnego stanu troficznego w wodach zrenaturyzowanych zbiorników wodnych, po 25 latach od ich odtworzenia. Koncentracja fosforu w analizowanym okresie badawczym w wodach wszystkich akwenów wskazuje wg kryteriów Numbcrga (1996) na ich politroficzny charakter. Stan badanych niewielkich jezior, funkcjonujących samoistnie w zlewniach rolniczych, po 25 latach po ich odtworzeniu można zatem ocenić jako niekorzystny.

EN

The aim of this work is to present seasonal changes of phosphorus concentration values and what is the trophic condition in the waters of renaturised reservoirs, after 25 years since their restoration. The phosphorus concentration in the analysed research period in the waters of all reservoirs according to Nurenberg's criteria (1996) indicates their polytrophic character. The condition of the researched small lakes, functioning independently in agricultural catchments, 25 years after their restoration can be evaluated as unfavourable.

9

Dynamics of phosphorus concentrations in the waters of recreated reservoirs in rural areas

Sobczyńska-Wójcik K., Skwierawski A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 12

1261-1270

EN

The aim of this work is to present seasonal changes of phosphorus concentration values in the waters of renaturised reservoirs and in the same time to attempt at finding what is the trophic condition of the waters of the reservoirs after 25 years since their restoration. The researched reservoirs are located in the vicinity of Sętal in the commune of Dywity, situated in the centre of the Olsztyn Lakeland. The research covered three smali drainless basins marked with numbers 442, 443, 444, whose depth does not exceed 2.5 m, located in catchments of various sizes and ways of exploitation. Water samples for laboratory analyses were collected once a month in the years 2005-2006 and analyzed for general phosphorus (after mineralization) and P-PO4 using colorimetry with ammonium molybdate and tin chloride(II) as a reductor. Research conducted in the renaturised bodies of water indicated that they had developed as strongly eutrophied (polytrophic) ones. Their state of eutrophication resulted from high phosphorus concentrations (on average 0.268 mgP - dm-3). The highest concentration was noted in the reservoir no. 443, which was 0.342 mgP o drr-3, which could be a result of the character of its catchment area. Of all researched objects, only the catchment of this one contains farm buildings. An important factor is that the catchment area of this reservoir is the largest (with agricultural lands constituting 60 %), which increases the potential risk of the flow of biogenic substances into the waters. The phosphorus concentration in the analyzed research period in the waters of all reservoirs according to the Nurenberg's criteria (1996) indicates their polytrophic character. The condition of the researched small lakes, functioning independently in agricultural catchments, 25 years after their restoration can be evaluated as unfavourable. It results from the way of exploiting the surrounding areas and their polymictic limnological type connected with their morphometrics.

PL

W niniejszej pracy przedstawiono sezonowe zmiany wartości stężenia fosforu w wodach zrenaturyzowanych zbiorników wodnych, a tym samym próbę uzyskania odpowiedzi, jaki jest aktualny stan troficzny wód zbiorników wodnych po 25 latach od ich odtworzenia. Badane zbiorniki znajdują się w sąsiedztwie miejscowości Sętal w gminie Dywity, usytuowanej w centralnej części Pojezierza Olsztyńskiego. Badaniami objęto 3 małe, bezodpływowe zbiorniki wodne oznaczone numerami 442, 443, 444, których głębokość nie przekracza 2,5 m, położone na terenie zlewni o różnym sposobie użytkowania i powierzchni. Próbki wody do analiz laboratoryjnych pobierano raz w miesiącu w latach 2005 -2006 i oznaczano w nich Pog (po mineralizacji) i P-PO4 kolorymetrycznie z molibdenianem amonu i chlorkiem cyny(II) jako reduktorem. Przeprowadzone badania wykazały, że wykształciły się one jako zbiorniki silnie zeutrofizowane (politroficzne). Ich stan przeżyźnienia wynikał z dużych stężeń fosforu (średnio 0,268 mgP o dm 3). Największe stężenie odnotowano w zbiorniku 443 wynoszące 0,342 mgP - dm3, co może być spowodowane charakterem jego zlewni. Wśród badanych obiektów jedynie w zlewni tego zbiornika występują zabudowania gospodarcze. Ważnym aspektem jest fakt, że powierzchnia zlewni tego zbiornika jest największa (gdzie udział gruntów rolnych wynosi 60 %), co zwiększa potencjalne zagrożenie spływów biogenów do wód. Stężenie fosforu w analizowanym okresie badawczym w wodach wszystkich akwenów wskazuje wg kryteriów Nurnberga (1996) na ich politroficzny charakter. Stan badanych niewielkich jezior, funkcjonujących samoistnie w zlewniach rolniczych, po 25 latach po ich odtworzeniu można zatem ocenić jako niekorzystny. Wynika to ze sposobu użytkowania terenów otaczających i polimiktycznego typu limnologicznego związanego z ich morfometrią.