Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ewolucja postrzegania pojęcia bezpieczeństwo

Kozioł Jerzy

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2021

|

Nr 77 (tom 1)

3--33

PL

Ostatnie dziesięciolecia historii świata charakteryzowane przez większość badaczy przedstawiane są jako epoka głębokich i szybkich zmian. Przy tym w wypowiedziach tych dostrzega się cechy rodzącej się nowej epoki, rozwój filozoficznych i koncepcyjnych podstaw nowego świata odbywa się równolegle z gwałtownie zachodzącymi zmianami naukowego paradygmatu. W tych warunkach jedyną niezawodną podstawą do zrozumienia nowych czasów staje się dostrzeżenie ewolucji podstawy teoretycznej. Zakłada to możliwość i nawet konieczność wprowadzenia zmian w fundamencie budowanego świata, który okazuje się „katastrofalnie kruchy i zmienny”. Artykuł przedstawia wyniki analizy społeczno-filozoficznej ewolucji pojęcia bezpieczeństwo. Współczesna teoria bezpieczeństwa, chociaż uświadamia sobie swój przedmiot, lecz jest teorią dopiero się formującą. Stąd wydaje się zasadne zdefiniowanie jej metodologicznych założeń, zrozumienie bezpieczeństwa jako ewoluującego procesu. Dla stwarzania teorii bezpieczeństwa jako jednolitego systemu trzeba zdefiniować jego społeczno-kulturowe założenia jako uniwersalnego systemu, stworzonego przez cywilizację. W artykule przedstawiono filozoficzne myśli rozpatrujące pojęcie bezpieczeństwa na przestrzeni wieków w antycznej i współczesnej tradycji teoretycznej.

EN

The last decades of world history described by the majority of researchers are generally presented as an era of profound and rapid transformations. Findings of those researchers point to features of a new era coming to life, and the development of philosophical and conceptual bases of the new world takes place contemporaneously with changes adopted to the scientific paradigm. Consequently it seems that the only infallible basis that would allow comprehending the new era is perceiving the evolution of the theoretical fundamentals. This assumes the possibility and even the necessity of introducing changes to the foundations of the world being built, which proves to be “catastrophically fragile and variable”. The article presents results of social and philosophical analyses of the way that the security concept keeps evolving. Although the contemporary security theory is conscious of its object, it still remains a theory which is still in the process of being formed. Hence this points to the need of formulating definitions of its methodological assumptions and comprehending security as a process that keeps evolving. The establishment of the security theory as a uniform system requires defining its social and cultural assumptions as a universal system, developed by civilisation. The article presents philosophical assumptions analysing the concept of security over the past ages in ancient and contemporary theoretical tradition.

2

On the existential security in view of the contemporary philosophical conceptions on transience

Adamkiewicz Marek, Warchał Arnold

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2019

|

R. 9, Nr 15

105--129

EN

This is the final - fourth article of the series of texts focusing on problems of human transience. Hence, it is the culmination of focus on tribulations considered to be the rudimentary (as basic and commencing) aspects of our sense of security. And is considered to be an essential (fundamental) manifestation of the destruction of human existence. Death - transience of life, as a physical parameter and evolutionary mechanism is defined by the very laws of nature, which does not change and remains an inexhaustible source of human anxiety, and reflective understanding leading to consciousness of very immediate dimension of our mortality. Transience is a sign of ephemerality of existence and, therefore, it makes us realize the irrationality of human existence scattering in the shadow of death and dying. Consequently, the considerations contained in the article relate to the security as projection of being in manifestation of reflective thinking about worldliness, which does not relieve us of a dread of temporariness, when focused on short-lived and temporary life. From this point of view, the authors’ direct attention to philosophical statements and views, that belong to the existential rhetoric. For that reason, among the fascinating authors of the philosophy of life there are thinkers who are interested in the thanatological discourse. In the text authors are presenting the views of contemporary thinkers, with reference to the positions of Friedrich Nietzsche, Erasmus Majewski, Wilhelm Dilthey, Miguel de Unamuno, Nikolai Berdyaev, Lev Shestov, Carl Gustav Jung, Pierre Teilhard de Chardin, Karl Jaspers, Gabriel Marcel, Martin Heidegger, Albert Camus, Paul Ricoeur, Emmanuel Levinas, Vladimir Jankelevitch, Henryk Elezenberg, Józef Tischner, Jan Szczepański, Józef Bańka, Zygmunt Bauman and others - those who disseminate on the issues of the securitization, in its existential stratum.

PL

Artykuł jest zwieńczeniem serii czterech tekstów, które poświęcone zostały przemijaniu traktowanemu jako rudyment (podstawa i początek) utraty poczucia bezpieczeństwa traktowanego jako istotny (fundamentalny) przejaw destrukcji człowieczej egzystencji. Przemijanie jako parametr fizyczny i mechanizm ewolucyjny określone jest przez same prawa natury, co nie zmienia tego, że pozostaje niewyczerpanym źródłem ludzkiej trwogi, uzmysławiając zupełnie doraźny wymiar naszej doczesności. Przemijanie znamionuje nietrwałość egzystencji i w związku z tym uświadamia niedorzeczność ludzkiego bytu rozpościerającego się w cieniu śmierci i umierania. Dlatego też rozważania zawarte w artykule dotyczą projekcji bezpieczeństwa będącego przejawem refleksyjnego myślenia o doczesności, która nie uwalnia nas od trwogi tymczasowości, krótkotrwałości i doraźności życia. Z tego punktu widzenia w materiale przytacza się filozoficzne wypowiedzi i poglądy należące do retoryki egzystencjalnej i dlatego pośród frapujących autorów reprezentantów filozofii życia znaleźli się myśliciele niestroniący od wątków tanatologicznych. Dlatego tez w tekście sięgnięto po stanowiska Fryderyka Nietzschego, Erazma Majewskiego, Wilhelma Diltheya, Miguela de Unamuny, Mikołaja Bierdiajewa, Lwa Szestowa, Carla Gustawa Junga, Pierre’a Teilharda de Chardina, Karla Jaspersa, Gabriela Marcela, Martina Heideggera, Alberta Camusa, Paula Ricoeura, Emmanuela Levinasa, Vladimira Jankelevitcha, Henryka Elezenberga, Józefa Tischnera, Jana Szczepańskiego, Józefa Bańki, Zygmunta Baumana i innych, które nawiązują do problematyki sekuritalnej w jej warstwie egzystencjalnej.

3

On the existential security in view of the medieval philosophy conceptions on transcience

Adamkiewicz M., Warchał A.

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2018

|

R. 8, Nr 13

29--48

EN

This is the second of our four articles in writing, with main focus on the existential security, considered as a consciously achieved state of reduced (or eliminated) suffering and other mental fears interconnected to fears associated with the process of life’s transience (death). After previous presentation of ancient views on the subject, authors focus this time on the intellectual solutions of the Middle Ages in this sphere, with its famous motto of memento Mori (remember that you will die), however, the philosophy of this period quite carefully pondered the issue of lethality in death, but in return did not spare its interest in transcendence of the idea of God. Death as a subject, repeatedly encountered in everyday life, has brought a new type of existential assumptions associated… less with death, and more with the aftermath of mortality, keeping in mind deeds verified by values of penalty (condemnation) or prize (salvation). In light of this, the transience was a road traveled by humans in the act of final hope towards the Creator. Therefore, fear of God’s fear was a source of a bigger worry, than common daily death occurring naturally, since its face value in consideration of delayed damnation was directly connected to faith in soul possession, and the soul was at the end supposed to accept the consequences of life in the material dimensions. The continually apocalyptic vision of the universe (in the social world visible because of frequent deaths), determined earthly life to be a vestibule to the unknown immortality. Such a conception was stemming out of belief that, in essence, the Christians do not belong to the material world, whereas their temporal activities in a given moment of time, is interconnected to serenity in acceptance of Christ’s teaching about death. The phenomenon of death became therefore less threatening and more a mystery. The enigmatic sense of transience was not hiding in the inevitability of being losing its life, of sufferings and daily worries, but in belief that a human being is not the somatic-intellectual unity, but a dual creation compound of eternal soul and temporal body. Even today such an outlook did not lose its prominence.

PL

Artykuł jest drugim z czterech planowanych publikacji poświęconych bezpieczeństwu egzystencjalnemu, które jest pojmowane jako świadomy stan ograniczania (lub znoszenia) cierpienia i innych zagrożeń umysłowych związanych z przemijalnością (śmiercią) życia. Pomimo tego, że manifestem średniowiecza było sławetne memento mori (pamiętaj, że umrzesz), to jednak filozofia tego okresu dość ostrożnie odnosiła się do problematyki letalności, nie szczędząc w zamian zainteresowania transcendencją wyrażoną w idei Boga. Przemijanie nagminnie napotykane w codzienności przyniosło nowy typ egzystencjalnego namysłu związanego mniej ze śmiercią, a bardziej z następstwami życia doczesnego weryfikowanego w geście kary (potępienia) lub nagrody (zbawienia). Przemijanie zatem było traktem, po którym człowiek zmierzał w akcie ostatecznej nadziei lub rozpaczy w stronę Stwórcy. Dlatego też obawa przed jego gniewem była źródłem większej troski niż sama pospolicie zdarzająca się śmierć, bowiem to jej obraz związany z odroczonym potępieniem ściśle wiązał się z przeświadczeniem o istnieniu duszy, gdyż to ona właśnie miała ponieść konsekwencje za życie w cielesnym wymiarze. Ciągle obecna apokaliptyczna wizja świata (uzasadniana np. w rzeczywistości społecznej częstymi pomorami) wytwarzała specjalny typ postawy nakierowanej na traktowanie życia ziemskiego jako jedynie przedsionka do nieznanej nieśmiertelności. Pogląd ten bazował na ogólniejszym przekonaniu, że chrześcijanie w istocie nie należą do świata doczesnego, a ich postępowanie w przypisanym im czasie stanowi wyraz odpowiedniego do nauk Chrystusa pogodnego stosunku do przemijania. Śmierć przeto jako zjawisko zatrważające przestała siać grozę i zaczęła budzić zainteresowanie swoją tajemnicą. Tak oto enigmatyczny sens przemijania nie krył się w nieuchronności zaniku bytu tracącego logikę w obliczu cierpienia i trosk banalnego życia, ale w przeświadczeniu, że człowiek nie jest somatyczno-intelektua ną jednią, ale dualistycznym tworem, złożonym z nieprzemijalnej duszy i przemijającego ciała. Do dzisiaj pogląd ten nie stracił na ostrości i znaczeniu.

4

Bezpieczeństwo w nauce o cywilizacjach, cybernetyce społecznej i filozofii

Kawalerski P.

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2016

|

R. 6, Nr 9

59--78

PL

Przyjmując epistemologiczne podejście szkoły realizmu, autor skupił się na przedstawieniu mechanizmów i prawidłowości, które leżą u podstaw wielkich procesów społecznych, gospodarczych oraz politycznych ściśle powiązanych z materią bezpieczeństwa systemów społecznych (zrzeszeń zbiorowych). Ten problem badawczy w interesujący sposób został opracowany teoriopoznawczo w nauce o cywilizacjach oraz cybernetyce społecznej, a na ich gruncie implikowane są głównie fundamenty pewnej wersji filozoficznej wiedzy o bezpieczeństwie. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że wskazana wiedza stanowi zbiór informacji o wysokiej wartości społeczno-sterowniczej. Innymi słowy, chodzi o znaczenie wartości informacji, która wpływa na aktywność społeczną, a co ważniejsze, pozwala na podejmowanie właściwego wyboru działania i jego skuteczność.

EN

Taking the epistemological approach underlined by the school of realism, author concentrates on the presentation and analysis of accuracy of the mechanisms underlying great social, economic and political processes, that are closely related to the matter of collective security (social associations). In the reflective process with fully developed methods, in terms of scientific research, this problem has been finding its resolution within the science of civilizations, social cybernetics and philosophy of national security. A special highlight deserve the fact that, as is indicated by the author, knowledge on security developed in such a way, is a collection of highly valuable information on social controllability. As it is stressed in the article, the measures that can be worked out rest on the importance of information values affecting the social activity, and more importantly allowing possibility of the correct choice of an action in reference to security.

5

Suicydologiczny wizerunek niebezpieczeństwa

Adamkiewicz M.

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2015

|

R. 5, Nr 7

225--252

PL

Artykuł przedstawia w szerokiej perspektywie poglądy na samobójstwo, które jest traktowane jako apogeum nieprzyjaznej postawy żywionej wobec siebie, a tym samym staje się przykładem skrajnego niebezpieczeństwa egzystencjalnego. Tłem wypowiedzi jest koncepcja suicydologiczna rozwijana w obrębie różnych nauk, pośród których przywoływane są zagadnienia filozoficzne, psychologiczne, socjologiczne czy kulturoznawcze. Problematyka ta jest naświetlana w perspektywie historycznej, jako że zjawisko samobójstwa to jeden z trwalszych przejawów desperacji człowieka umiejscowionej w dziejach. Sam zresztą stosunek do samobójstwa jest wyznacznikiem cywilizacyjnych uwarunkowań rozwoju ludzkości w rozmaitych kręgach kulturowych. Suicydologia jako dziedzina mająca związek z bioetyką (tanatologią) rozważa dylematy moralne połączone z fizyczną dekonstrukcją człowieka uwidaczniającą się podczas analizy kwestii społecznych (humanistycznych) łączących się z problematyką zagrożenia czy wprost niweczenia życia ludzkiego. W związku z tym rozważania nad ową formą niebezpieczeństwa egzystencjalnego wchodzą w zakres stwierdzeń właściwych zarówno dla filozofii, socjologii, psychologii, jak i prawa. Tak więc nauki, zwłaszcza społeczne, pojmują samobójstwo jako akt agresji nakierowanej na siebie i autodestrukcji świadomie niszczącej życie wbrew przyrodniczym imperatywom nakazującym jego trwanie.

EN

In the article author presents a wide scope perspective on suicide, understood as an apogee of unfriendly life-stand against oneself as it becomes the example of extreme form of existential insecurity. There is a background for this conception evolving within a theme of different subjects in philosophy, psychology, sociology or culture studies. Main view on this suicidal notion is being described in historical perspective, since as the author argues, act of suicide is one of the more common phenomenon of human desperation in face of history. Position towards a suicide is a factor in many cultures describing, among the others, conditions of civilizations’ progress. Suicidology, a subject connected to bioethics (tanatology) considers the moral dilemmas linked to physical deconstruction of a human being in face of social analyses (in humanities) being done in relation to the issues of threat or annihilation of a human life. Therefore, such discussion on this form of existential insecurity can be rationalized by arguments true for philosophy, sociology, psychology, and law. The science and especially the social sciences consider a suicide as an act of aggression directed towards oneself and a conscious auto destruction contrary to the natural imperative ordering any life to live.