Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Stratighaphic position of tills in the Orłowo Cliff section (northern Poland): a new approach

Woźniak P. P., Sokołowski R. J., Czubla P., Fedorowicz S.

Studia Quaternaria

|

2018

|

Vol. 35, Nr 1

25--40

EN

The site at Orłowo Cliff was used to analyse the stratigraphic position and palaeogeographic interpretations of the properties and depositional conditions of two basal tills from the Late Pleistocene. A multi-proxy approach involved lithofacies, petrographic analysis of the fine gravel fraction, analyses of indicator erratics and till fabric. TL dating of intra-moraine deposits was used to determine depositional time frames of tills. The sediment profile at Orłowo Cliff shows a distinct reduction in number of Pleistocene units. Obtained dating results suggest the presence of Middle and Late Pleistocene fluvial units. The main issue discussed is the stratigraphic position of the older till (Unit O-4). It can be assumed that this till was deposited probably during the Middle Weichselian (MIS4). At Orłowo Horn the till of Unit O-4 reveals incorporation of the erratic material derived from an older till in the surrounded area (according to petrographic composition – probably from MIS 8). The younger till (Unit O-6) was deposited in the Late Weichselian (MIS 2). Moreover, the till of Unit O-6 is characterised by a significant shift towards the south-west in terms of the erratic origin in Unit O-4.

2

Znaczenie badań parametrów petrograficznych i fizykochemicznych węgla kamiennego dla oceny jego przydatności w technologiach spalania

Róg L.

Instal

|

2017

|

nr 1

10--15

PL

Węgiel kamienny, ze względu na światowe zasoby, utrzymuje i utrzymywać będzie wysoką pozycję jako paliwo energetyczne. W celu ochrony środowiska istnieje konieczność wprowadzania czystych technologii spalania i działań redukujących negatywne oddziaływanie procesu spalania węgla na środowisko. Dla spełnienia tych celów dobór paliwa do procesu spalania powinien być prowadzony indywidualnie dla każdego kotła, na podstawie bardzo szerokiej analizy jego właściwości petrograficznych i fizyko-chemicznych. Dotychczasowe praktyki stosowane przy ocenie jakości węgla, oparte na podstawowych parametrach jakościowych, a mianowicie wartości opałowej, zawartości wilgoci całkowitej, popiołu i siarki całkowitej dają jedynie informacje o wartości opałowej węgla, nie mówią natomiast nic na temat jak będzie się spalał węgiel w kotle energetycznym. Parametry mówiące o składzie petrograficznym i właściwościach węgla powinny być głównym kryterium przy doborze węgla do technologii spalania. Zaliczyć do nich można między innymi: refleksyjność witrynitu, części lotne, spiekalność według Rogi, uziarnienie, temperaturę topnienia w atmosferze redukującej.

EN

Because of global resources, hard coal keeps and will keep its high position as a fuel for energy purposes. In order to protect the environment, it is necessary to introduce clean combustion technologies, as well as measures to reduce negative impact of coal combustion process onto the environment. To achieve such goals, fuel for combustion process must be selected individually for each boiler, pursuant to a very broad analysis of its petrographic and physicochemical properties. Existing practices applied when assessing coal quality, relying on basic quality parameters, namely calorific value, total moisture content, ash and total sulphur, exclusively provide information about the calorific value of coal without saying anything about the combustion process in a particular energy boiler. Parameters referring to petrographic composition and coal properties should be the main criterion when selecting coal for a combustion technology. These may include: vitrinite reflectance, volatile matter, caking ability Roga index, granulation, or fusibility temperature at reducing atmosphere.

3

Skład petrograficzny i formy litotypów węgla kamiennego w utworach karbonu górnego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Misiak J.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2017

|

T. 33, z. 3

109--120

PL

Pokłady węgla kamiennego zostały opróbowane w wyrobiskach sześciu kopalń na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. W wyrobiskach górniczych pobrano profile pokładów w formie próbek kawałkowych. Na podstawie obserwacji makroskopowych i mikroskopowych podjęto próbę zróżnicowania w obrębie litotypów węgla. Witryn zbudowany jest z telinitu i kolotelinitu, ze względu na grubość warstewek można go zróżnicować na bardzo cienko, cienko, średnio i grubo warstwowany. Duryny, w składzie których dominują macerały z grupy witrynitu, charakteryzują się ciemniejszą, niemal czarną barwą; genetycznie związane są ze strefami torfowiska silnie podtopionego, gdzie deponowany materiał fitogeniczny objęty był procesami humifikacji i żelifikacji. Duryny jaśniejsze o barwie ciemnoszarej, w składzie których dominują macerały z grupy inertynitu, to materiał który pierwotnie powstawał w płytszych strefach torfowiska, gdzie okresowo poziom wody obniżał się i wówczas zdeponowany w torfowisku materiał ulegał utlenianiu. Fuzyn to składnik węgla, który jest efektem pożarów obejmujących torfowisko. Jest to materiał zwęglony (nie w pełni spalony) nagromadzony w formie warstewek, soczewek o grubości najczęściej dochodzącej do kilku milimetrów, rzadziej kilku centymetrów, lub rozproszony w postaci strzępów w durynie. W składzie petrograficznym fuzynu dominuje fuzynit oraz inertodetrynit. Fuzyn występuje w dwóch odmianach, miękkiej w przypadku gdy przestrzenie komórkowe są puste i twardej – zmineralizowanej najczęściej węglanami (syderytem) lub siarczkami (pirytem, markasytem). Struktura węgla kamiennego w związku z jego genezą jest najczęściej równolegle warstwowana i wynika z naprzemianlegle ułożonych warstewek matowych i błyszczących. Zdarza się, że takie warstwowanie występuje w obrębie węgla błyszczącego, co jest efektem ułożenia na sobie zżelifikowanych dużych fragmentów roślinnych. W przypadku występowania w profilu dłuższych odcinków węgla matowego bez błyszczącego obserwowana jest struktura masywna. Niektóre odcinki profili pokładów węgla wykazują się strukturą zaburzoną, obserwujemy wówczas powyginane, niekiedy porozrywane, warstewki witrynu w durynie, w którym często występują również soczewki lub strzępy fuzynu.

EN

Bituminous coal samples were collected from mine excavations of six mines in the Upper Silesian Coal Basin. In the mentioned mining excavations, the stratighaphic sections, in the form of spot samples, were measured. Based on the macroscopic and microscopic observation, an attempt was made to determine the different lithotypes of coal. Vitrain coal is made of tellinite and collotelinite; the thickness of the layers varies from very thin, thin, medium, to coarse. Durain, which is dominated by macerals from the vitrinite group, is characterized by a darker, almost black color, genetically linked to heavily flooded peat areas, where the deposited phytogenic material is subjected to humification and gelification processes. A brighter durain, with a dark gray color, is dominated by macerals from the inertinite group that originated in the shallower areas of peat bogs where the water level was periodically lowered, which has led to the oxidation of the material deposited in the peat bog. Fusain is another coal component or constituent; it is produced as a result of peat bog fires. It is a charred (not burned) material deposited in the form of layers, lenses, usually with a thickness of up to several millimeters (or, less commonly, several centimeters), or dispersed in the form of shreds in the durain. The petrographic composition is dominated by fusinite and inertodetrinite. Fusain occurs in two varieties: soft (empty cellular spaces) and hard, usually mineralized with carbonates (siderite) or sulphides (pyrite, marcasite). The structure of bituminous coal is, due to its origin, most often laminated and consists of alternating dull and bright layers. Occasionally, such layering can be observed in bright coal, which is the result of layering of large parts of gelified plant materials. When it comes to larger sections of dull coal (without bright coal) in the profile, a solid structure can be observed. Some of the sections in the coal seam profiles show a distorted structure; warped, sometimes shredded layers of vitrain in durain, often containing lenses or shreds of fusain, can be observed.

4

The effect of the petrographic composition on the variation of CRI and CSR indices in the Pniówek deposit in the SW part of the Upper Silesian Coal Basin (Poland)

Probierz K., Marcisz M.

Archives of Mining Sciences

|

2015

|

Vol. 60, no. 2

625--644

EN

The characteristics of variation of the CRI (Coke Reactivity Index) and CSR ( Coke Strength after Reaction) indices as well as the variation of the petrographic composition of coking coal in the Pniówek deposit (SW part of the Upper Silesian Coal Basin) have been presented. The area in which the research results have been obtained has a fundamental meaning to the Polish coking coal reserves, which are characterized by high variation both in quality and coalification. So far, no research related to the determination of the CRI and CSR variation in deposits that would be based on pillar samples collected from active workings has been performed for the Polish coking coal deposits. The samples have been obtained from 6 coal seams (Załęże Beds, a part of Mudstone Series-Westphalian A), at depths between –500 and –700 m.a.s.l. The variation of CRI and CSR values has been presented both along the depth of the deposit (vertically) as well as isolines maps (horizontal variations). The relationships between the CRI and CSR index values and the parameters which are fundamental for their values, that is the R vitrinite reflectance and the petrographic composition (content of the Vtmmf vitrinite, Lmmf liptinite, and Immf inertinite macerals) have been analyzed. The examined coking coal of the Pniówek coal mine is characterized by the following values of the analyzed parameters: CRI = 19.9-60.8% (mean of 33.4%), CSR = 24.4-65.3% (mean of 49.5%), R = 0.98-1.14% (mean of 1.08%), Vtmmf = 60-81% (mean of 74%), Lmmf = 4-11% (mean of 7%), Immf = 13-31% (mean of 19%). The analysis of the variation of the coal quality parameters has not indicated evident and distinct vertical variation tendencies. When considered together with the horizontal variation in the E-W direction, in the view of the tectonics of the deposit (strike, dip, course of the main faults), it indicated a relation between the quality parameters and the direction of bed dips. In the deposit of the Pniówek coal mine, presence of coals of various quality has been confirmed. In the east, at greater depths, less coalified coal characterized by lower CRI values and higher CSR values is present. Such coal has a lesser vitrinite content and a high inertinite content. In the western direction (opposite to the dip direction), higher coalified coals, with higher CRI values and lower CSR values occur-these coals have a high content of vitrinite and low part of inertinite. Inversion of coalification has been demonstrated, as the smaller the depth the lower the reflectance of the coal should be, whereas the case in the Pniówek coal mine is the opposite. Such inversion may be related, as it has been demonstrated numerous times, to the occurrence of thermal metamorphism which modified the regional structure of coalification. No evident relationship of CSR and CRI values and the petrographic content of coal has been found, which is exhibited by low values of correlation indices. High content of inertinite in the samples characterized by relatively low values of CRI, relatively high CSR values and the lowest reflectance, however, draws attention. This runs against expectations, as usually the coal with better coking properties is characterized by the lowest content of inertinite macerals. The explanation of this relation requires further research on the inertinite macerals, especially the typically inert macerals (that is fusinite, micrinite and sclerotinite). The found relationship between the CSR and CRI values does not deviate from the data provided in literature from around the world. The correlation of the CSR index and the Pniówek coal mine vitrinite reflectance, however, is only partially consistent with the results relating to other coals. This confirms the difference of the coal in the examined area, which was exhibited many times and which should be connected to a very specific course of the coalification processes, especially the effect of thermal metamorphism.

PL

Przedstawiono charakterystykę zmian wskaźników koksowniczych CRI (coke reactivity index) i CSR ( coke strength after reaction) oraz składu petrograficznego węgli koksowych w złożu Pniówek (SW część GZW). Wyniki badań uzyskano w obszarze o podstawowym znaczeniu dla polskiej bazy zasobowej węgli koksowych, która charakteryzuje się znaczną zmiennością jakości i uwęglenia. Badania związane z określaniem zmienności wartości wskaźników CRI i CSR w przestrzeni złożowej, na podstawie próbek bruzdowych pobranych z czynnych wyrobisk górniczych, nie były dotychczas podejmowane w polskich złożach węgli koksowych. Próbki do badań pobrano z 6 pokładów warstw załęskich (Westphalian A) wchodzących w skład Serii Mułowcowej GZW, z przedziału głębokościowego od –500 do –700 m npm. Przedstawiono zmiany wartości wskaźników CRI i CSR zarówno z głębokością złoża (wertykalnie) jak i mapy izolinii (zmiany horyzontalne). Przeanalizowano zależności pomiędzy wartościami wskaźników CRI i CSR a zasadniczymi parametrami wpływającymi na ich wartości tj. refleksyjnością witrynitu R oraz składem petrograficznym (zawartość macerałów grupy witrynitu Vtmmf, liptynitu Lmmf i inertynitu Immf). Badane węgle koksowe z KWK „Pniówek” charakteryzują się wartościami analizowanych parametrów: CRI = 19,9-60,8% (śr. 33,4%), CSR = 24,4-65,3% (śr. 49,5%), R = 0,98-1,14% (śr. 1,08%), Vtmmf = 60-81% (śr. 74%), Lmmf = 4-11% (śr. 7%), Immf = 13-31% (śr. 19%). Analiza zmian parametrów jakości węgla nie wykazała wyraźnych wertykalnych tendencji zmian. Rozpatrywana jednakże łącznie z analizą zmian horyzontalnych w kierunku E–W, na tle tektoniki złoża (rozciągłość, upad, przebieg głównych uskoków), wykazała związek parametrów jakościowych z kierunkiem upadu warstw. W złożu KWK „Pniówek” wykazano obecność populacji węgli różniących się jakością. Na wschodzie, na większych głębokościach, występują węgle niżej uwęglone, o niższych wartościach CRI oraz wyższych CSR, charakteryzujące się niską zawartością witrynitu i podwyższonym udziałem inertynitu. W kierunku na zachód (przeciwnym do upadu) pojawiają się węgle wyżej uwęglone, o wyższych wartościach CRI i niższych CSR, wysokowitrynitowe i o niskim udziale inertynitu. Wykazano inwersję uwęglenia bowiem w miarę zmniejszania się głębokości występowania pokładów powinny pojawiać się węgle o niższej refleksyjności, a nie odwrotnie jak to jest w złożu KWK „Pniówek”. Ta inwersja może mieć związek, jak to wielokrotnie wskazywano, z występowaniem metamorfizmu termalnego modyfikującego regionalny obraz uwęglenia. Wykazano brak wyraźnej zależności wskaźników CSR oraz CRI od składu petrograficznego węgli o czym świadczą niskie wartości współczynników korelacji. Zwraca uwagę wysoki udział inertynitu w próbkach charakteryzujących się względnie niskimi wartościami CRI, i względnie wysokimi wartościami CSR oraz najniższą refleksyjnością. Odbiega to od oczekiwań bowiem zazwyczaj węgle o lepszych własnościach koksowniczych charakteryzują się niższą zawartością macerałów grupy inertynitu. Wyjaśnienie tego związku wymaga dalszych badań macerałów grupy inertynitu, szczególnie udziału macerałów typowo inertnych (tj. fuzynitu, mikrynitu i sklerotynitu). Wykazana zależność wartości wskaźnika CSR od CRI nie odbiega od znanych z literatury światowej. Współzależność wartości wskaźnika CSR od zdolności odbicia światła witrynitu węgli z KWK „Pniowek” jest natomiast jedynie częściowo zgodna z wynikami badań innych węgli. Potwierdza to wielokrotnie wykazywaną odmienność węgli z obszaru badań, którą należy wiązać ze specyficznym przebiegiem procesów uwęglenia, szczególnie oddziaływaniem metamorfizmu termalnego.

5

Zmiany wartości parametrów jakościowych węgla koksowego w procesie przeróbczym (SW część GZW)

Probierz K., Wasilczyk A.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 12

20--26

PL

Przedstawiono charakterystykę zmian wartości wybranych parametrów jakości węgla koksowego w procesie przeróbczym na przykładzie jednej z kopalń SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Celem badań było wyjaśnienie zmian wartości wybranych parametrów chemiczno-technologicznych w oparciu o charakterystykę składu petrograficznego. Wykonane analizy mikroskopowe pozwoliły bowiem wskazać, jak zmienia się jakość węgla w trakcie jego wzbogacania w procesie nadawa – węgiel handlowy. Zmiany wartości analizowanych parametrów prześledzono w wytypowanych trzech liniach technologicznych, w wyniku których uzyskuje się jeden produkt finalny, będący węglem handlowym. Linie technologiczne obejmowały wzbogacanie odpowiednio w osadzarkach miałowych, cieczach ciężkich i procesie flotacji. Charakterystyki jakości węgla w procesie przeróbczym dokonano na podstawie skonstruowanych wykresów, przedstawiających opis zmian zawartości popiołu (Ad,%), części lotnych (Vdaf, %), siarki (Std, %), wskaźnika wolnego wydymania (SI, -), wartości dylatacji (b, %), refleksyjności witrynitu (Rr, %) oraz składu petrograficznego (grupy macerałów i mikrolitotypy). Wyniki badań zmienności wartości parametrów jakościowych węgla koksowego w procesie przeróbczym dowiodły, że niektóre parametry wykazały nieznaczne wahania wartości lub wartości stabilne, inne wykazały wyraźną zmienność. W procesie przeróbczym zaobserwowano systematyczny spadek zawartości popiołu, substancji mineralnej, karbominerytu i minerytu, nieznaczny wzrost udziału witrynitu, witrytu, nieregularne zmiany udziału inertynitu, trimacerytu, witrynertytu. W przypadku pozostałych parametrów jakościowych ogólnie nie stwierdzono wyraźnych zmian ich wartości. W świetle uzyskanych wyników badań wydaje się, że tylko zmiany zawartości popiołu można w przekonywujący sposób tłumaczyć wynikami analiz petrograficznych. W przypadku pozostałych parametrów (Vdaf, Std, oraz SI i b) trudno jest, w sposób jednoznaczny, tłumaczyć zmiany ich wartości składem petrograficznym.

EN

Changes of selected quality parameters in the preparation process of coking coal from SW, the part of Upper Silesian Coal Basin (USCB) were analyzed – from raw coal to commercial coal. Explanations of changes of quality chemical-technological parameters through the analysis of characteristics of the petrographic composition were the purpose of this study. Three technological lines of preparation process with the only one final product – commercial coal – were analyzed. All of the technological lines were analyzed. The results of tests were depicted on graphs. The graphs show changes of values of ash content (Ad,%), volatile matter content (Vdaf, %), sulphur content (Std, %), Swelling Index (SI, -), dilatation (b, %), vitrinite reflectance (Rr, %) and petrographic composition (maceral and microlitotype composition). The results of the study on changes of coking coal quality in the preparation process proved that some parameters showed slight fluctuations of values or stable values, different parameters showed clear changeability. A regular decrease of ash contents, mineral matter, carbominerite and minerite, a significant increase of vitrinite content, irregular changes of the contents of inertinite, trimacerite and vitrinertite in individual technological lines was observed. The rest of the parameters show general stability of values. It seems thus, that only the changes of ash content could be convincingly explained with the results of petrographic analyses. In the case of the rest of coal quality parameters (Vdaf, Std, SI and b), it is difficult to explain their changes with petrographic composition unambiguously.

6

Changes of coking properties with depth of deposition in coal seams of Zofiówka monocline (SW part of Upper Silesian Coal Basin, Poland)

Probierz K., Marcisz M.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2010

|

T. 26, z. 4

71-87

EN

The scope of the study is the description of coking properties (Roga Index RI, Swelling Index SI, contraction a, and dilatation b) changing with depth in Zofiówka monocline deposit. The results were derived from an area which is of crucial importance to the Polish coking coal resources base, characterised by considerable variability of coal quality and coal rank. About 2,7 thousand samples of coking properties were considered for channel samples collected at the seams of currently operating coal mines. The objective of the research was to designate possible trends in the changes of the coking parameters of coal in deeper, so far unexcavated seams and the forecasts of these parameters. The mean values of coking parameters change with the depth of deposition, initially rising up to the depth of about -300 m, and next, rendering fairly constant values, whereas, decreasing from the depth of -700 m.

PL

Przedstawiono charakterystykę zmian własności koksowniczych (zdolności spiekania RI, wskaźnika wolnego wydymania SI, kontrakcji a, dylatacji b) wraz z głębokością, w złożu węgla koksowego monokliny Zofiówki. Wyniki badań uzyskano w obszarze o podstawowym znaczeniu dla polskiej bazy zasobowej węgli koksowych, które charakteryzują się znaczną zmiennością jakości i uwęglenia. Uwzględniono około 2,7 tys. oznaczeń własności koksowniczych wykonanych dla próbek bruzdowych węgla, które pobrano w pokładach czynnych kopalń. Celem badań było określenie ewentualnych trendów zmian wartości parametrów koksowniczych w głębszych, nieeksploatowanych dotychczas partiach złoża i prognozowanie tych parametrów. Wykazano, że wartości średnie parametrów koksowniczych z głębokością początkowo wzrastają do głębokości około -300 m, następnie wykazują dość stałe wartości, zaś od głębokości -700 m maleją.

7

Charakterystyka złóż kruszyw naturalnych dolin rzek Odry, Nysy Kłodzkiej i Bobru z analizą wpływu składu petrograficznego na wybrane parametry

Baranowska Z. D.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2007

|

nr 4

30-34

PL

W artykule przedstawiono podstawowe informacje o budowie geologicznej rejonów występowania złóż kruszyw naturalnych eksploatowanych przez Górażdże Kruszywa - Opolskie Kopalnie Surowców Mineralnych Sp. z o.o. (OKSM) i Zielonogórskie Kopalnie Surowców Mineralnych S.A. w Choruli (ZKSM), w dolinach rzek Odry, Nysy Kłodzkiej (w granicach województwa opolskiego i śląskiego) i Bobru (w granicach województwa dolnośląskiego i lubuskiego). Zwrócono uwagę na związek między budową geologiczną obszaru alimentacyjnego a składem mineralno-petrograficznym kruszyw i jego wpływem na wybrane parametry kruszywa.

8

Zróżnicowanie petrograficzne i mineralne równowiekowych glinmorenowych z wybranych obszarów Niżu Polskiego

Kenig K.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

Vol. 52, nr 4

325-330

EN

Petrographic and mineralogical parameters of tills were studied in the region of Piła (NW Poland), Olsztyn (NE Poland) and Siedlce (E Poland). Lithostratigraphic zonation is introduced, based on values of petrographic coefficients. Petrographic parameters and heavy mineral com position of the tills differ between studied areas. Tills from the Piła region contain more resistant minerals (49.60–1.2%), then non-resistant ones (21.9–46.2), while similar characteristics are typical only for the lower strata in the Olsztyn area. Also the glauconite content var ies marekedly, from 0.6 % near Piła to 6 % near Olsztyn. The carbonate minerals are more abundant in the Olsztyn region (2.2–23.2%) than in the Piła area (1.3–7.1%). In all lithostratigraphic horizons of the Olsztyn region, the transparent minerals predomiate over the opaque minerals. This tendency is less obvious in the Piła region (except for two horizons). Lower and upper lithostratigraphic zones, equivalent to Pleistocene chronostratigraphic stages, were recognized in borecore sections from the study areas.

9

Wpływ czasu składowania na zmianę wybranych parametrów geotechnicznych nie przepalonych odpadów powęglowych Kopalni Anna

Krzyk P.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2001

|

Vol. 10, No. 1

41--53

EN

The paper comprises a comparison of some geotechnical parameters of unburt colliery spoils from Anna Coal Mine after various time of depositing on the dumping ground i. e. 0,5 year, 2-years and 30-years. Investigations concerned petrographic composition, grain size distribution, natural moisture content, optimum moisture content and maximum dry density, specific gravity and shearing strength. It was stated that colliery spoils from Anna Coal Mine are coarse grain material containing hard rocks relatively resistant to weathering processes. Results obtained from the investigations revealed that petrographic composition and rock diagenesis as well as the way of depositing and compaction, apart from atmospheric factors and time of depositing, have basic influence on weathering processes and changes of geotechnical parameters resulted from them.