Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zwalczając „szkodniki”, niszczysz bioróżnorodność

Siemaszko Mikołaj

Zieleń Miejska

|

2023

|

Nr 11

18--20

PL

Gdyby zrobić ankietę wśród Polaków, czy lubią przyrodę, to pewnie znaczna większość z nich na to pytanie odpowiedziałaby: „zdecydowanie tak”. To cieszy, ale i nie dziwi. Przecież ulubione cele naszych weekendowych wypadów to jeziora, rzeki, lasy i góry. Tak odpoczywamy i regenerujemy siły. Miasta i ogólnie tereny zurbanizowane, gdzie przyrody jest niewiele, powodują u nas uczucie zmęczenia, przygnębienia, a nawet wywołują stany depresyjne. Jednak okazuje się, że przyrodę lubimy wybiórczo.

2

Naturalna metoda ochrony zieleni miejskiej

Rzańska-Wieczorek M.

Zieleń Miejska

|

2016

|

Nr 1

42--44

PL

Ochrona roślin przed szkodnikami i patogenami w miastach nie jest łatwa ze względu na specyfikę tych miejsc. Tereny zieleni pełnią funkcje edukacyjne, estetyczne, rekreacyjne, a także służą zachowaniu jak największej bioróżnorodności. Rośliny w mieście powinny odznaczać się doskonałą kondycją oraz brakiem symptomów chorób i uszkodzeń powodowanych przez szkodniki.

3

The effect of plant arrangement in soybean crop on presence of more important herbivores - preliminary results

Cierpisz M., Twardowski J., Kozak M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 3

48--52

EN

The aim of the study was to determinate the effect of soybean plant arrangement on the number and dynamics of the most important herbivores. Preliminary studies were carried out in 2015, at RZD Pawłowice, Poland belonging to Wrocław University of Environmental and Life Sciences. Colonization of plants by herbivores was compared for row spacing 15 and 30 cm and also for seeding rate 50 and 90 seeds per square meter. Plants were directly observed throughout the vegetation season and sweep net was also used for collecting arthropods. It has been demonstrated, that the row spacing has a significant impact on the incidence of herbivorous organisms. Thrips were most numerous group of arthropods that appeared on the soybean plants. A total of 2371 specimens were observed during collecting with entomological net and 1902 individuals during plant observations. Also great number of aphids, flea beetles and caterpillars occurred on soybean plants. Most of these pests inhabited soybean growing in the lower density.

PL

Celem badań było określenie wpływu rozmieszczenia roślin w łanie na liczebność oraz dynamikę występowania ważniejszych fitofagów soi. Badania wstępne przeprowadzono w 2015 roku w RZD w Pawłowicach należącym do Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Porównywano zasiedlenie roślin przez fitofagi przy rozstawie rzędów 15 i 30 cm oraz gęstości wysiewu 50 i 90 nasion na m2. Rośliny były obserwowane bezpośrednio przez cały okres wegetacji, a do odłowu stawonogów wykorzystano również czerpak entomologiczny. Wykazano, że rozstawa rzędów ma istotny wpływ na występowanie organizmów fitofagicznych. Najliczniejszą grupą owadów obserwowanych na roślinach soi były przylżeńce. Łącznie odnotowano 2371 osobników w odłowach za pomocą czerpaka entomologicznego oraz 2072 osobniki w trakcie obserwacji bezpośrednich roślin. Licznie na soi występowały również mszyce, pchełki oraz gąsienice motyli. Większość szkodników w większej liczbie zasiedlała soję rosnącą w mniejszej obsadzie.

4

Model systemu doradczego wspomagającego ochronę roślin sadowniczych

Tartanus M., Sas D., Antczak T.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2015

|

Vol. 56, nr 5

46-49

PL

W pracy przedstawiono przykład systemu eksperckiego (doradczego) „Agrofagi roślin sadowniczych” w ochronie roślin sadowniczych. Ze względu na to, że tego rodzaju systemy powinny być dostępne dla większej liczby użytkowników, zastosowano rozproszony system technologii klient-serwer. Interfejs systemu wykonano wykorzystując standardowy język opisu stron internetowych – HTML (HyperTekst Markup Language) wraz ze skryptami CSS (Cascade Style Sheets). Dynamiczne aspekty działania stron zrealizowano za pomocą języka PHP (PHP HypertextnPreprocessor), a podstawową bazę danych zaimplementowano w oparciu o system zarządzania bazą danych MySQL.

EN

The paper presents an example of the expert system (advisory) „Pests of fruit plants” in the protection of fruit plants. Due to the fact that such systems should be available to a larger number of users, the system uses a distributed client-server technology. The system interface is made using a standard description language websites – HTML (hypertext markup language), together with scripts CSS (Cascade Style Sheets). Dynamic aspects of the party were accomplished using PHP (PHP HypertextnPreprocessor), and the primary database is implemented based on database management system MySQL.

5

Wykorzystanie grzyba owadobójczego Isaria fumosorosea do zwalczania szkodników w uprawie bobiku

Kuźniar T., Ropek D., Kulig B.

Proceedings of ECOpole

|

2014

|

Vol. 8, No. 1

201--207

PL

Celem badań było określenie skuteczności zastosowania zarodników grzyba owadobójczego Isaria fumosorosea (szczep AP 112) w ograniczaniu szkodliwości oprzędzika pręgowanego (Sitona lineatus L.) oraz strąkowca bobowego (Bruchus rufimanus Boh.) w uprawie bobiku. Doświadczenie poletkowe przeprowadzono w latach 2010-2011 w Prusach koło Krakowa. W doświadczeniu zastosowano dwie formy ochrony: zaprawianie nasion zarodnikami grzyba owadobójczego I. fumosorosea oraz opryskiwanie roślin zawiesiną zarodników w okresie wegetacyjnym. W obydwu formach ochrony zastosowano dawkę 1 · 1013 zarodników na ha. Zastosowana ochrona nie wpłynęła istotnie na procent liści uszkodzonych przez chrząszcze oprzędzika pręgowanego, natomiast wpłynęła na ograniczenie stopnia uszkodzeń brodawek korzeniowych bobiku, powodowanych przez larwy oprzędzika pręgowanego. Ponadto, w przypadku roślin chronionych, nasiona bobiku były w mniejszym stopniu uszkadzane przez strąkowca bobowego.

EN

The aim of this research is to evaluate the efficacy of the entomopathogenic fungus Isaria fumosorosea (AP 112 strain) in limiting the harm caused by the pea leaf weevil (Sitona lineatus L.) and the broad bean weevil (Bruchus rufimanus Boh.) in faba bean cultivation. Experiments in the field were conducted in 2010-2011 in Prusy, near Kraków. Two methods of application were used: seeds dressing with I. fumosorosea spores and spraying the plants with a spore suspension during the growing season. In both cases, I. fumosorosea was applied at a rate of 1 · 1013 spores · ha–1. The applied insecticide did not significantly influence the percentage of faba bean leaves damaged by the pea leaf weevil, but did reduce the damage to the plant’s radicular nipples of faba bean. Furthermore, faba bean seeds that were protected by I. fumosorosea were less damaged by the broad bean weevil.

6

Ciecze jonowe jako deterenty pokarmowe szkodników magazynowych

Nawrot J., Klejdysz T.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 9

1643-1645

PL

Badania prowadzono na groźnych z gospodarczego punktu widzenia chrząszczach wołka zbożowego (Sitophilus granarius L.), chrząszczach i larwach trojszyka ulca (Tribolium confusum Duv.) oraz na larwach skórka zbożowego (Trogoderma granarium Ev.). Oceny aktywności związku dokonywano na podstawie wyników laboratoryjnych testów pokarmowych w układzie choice test i no-choice test. Wykonane testy potwierdziły dużą aktywność amoniowych cieczy jonowych z dużym kationem. Natomiast rodzaj anionu miał stosunkowo niewielki wpływ na badaną aktywność. Aktywność deterentna niektórych cieczy jonowych była równa lub wyższa od aktywności naturalnego antyfidantu, jakim jest azadirachtyna.

EN

Twenty ionic liqs. (org. lactates and cyklamates) were used against granary weevil (Sitophilus granarius L.), beetles and larvae of confused flour beetle (Tribolium confusum Duv.) and the larvae of khapra beetle (Trogoderma granarium Ev.) and evaluated by using lab. “choice” and “nochoice” tests. The tests confirmed a high feeding deterrent activity of the ammonium ionic liqs. comparable to the activity of azadirachtin. The type of anion had a relatively small effect on the activity of the liqs.

7

Występowanie oraz szkodliwość ważnych gospodarczo szkodników zbóż w gospodarstwach ekologicznych na Podkarpaciu w latach 2008-2010

Kaniuczak Z., Bereś P., Kowalska J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 3

189-195

PL

Zasiewom zbóż w gospodarstwach ekologicznych na Podkarpaciu zagraża wiele agrofagów, pośród których ważną pozycję zajmują szkodniki. Celem prowadzonych badań było rozpoznanie składu gatunkowego szkodników uszkadzających rośliny oraz określenie ich szkodliwości dla wybranych zbóż. Na podstawie wykonanych analiz stwierdzono, że najważniejszymi szkodnikami pszenicy jarej, pszenicy ozimej i orkiszu w rejonie badań były: skrzypionki, mszyce, wciornastki, niezmiarka paskowana oraz pryszczarki źdźbłowe.

EN

Cereal crops in ecological farms in Podkarpackie province are threatened by numerous a grophages, amongst which pests have an important position. The aim of the studies was to determine the species composition for pests damaging plants and their harmfulness for selected plants. On a basis of performed analyses it was found that the most important pests for spring, winter and spelt wheat in the studied region were: cereal leaf beetles, aphids, thrips, barley gout fly and saddle gall midges.

8

Szkodniki utrudniające produkcję drzewek śliwy w szkółce prowadzonej metodami ekologicznymi

Bielicki P., Badowska-Czubik T., Rozpara E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 3

23-26

PL

Występowanie i nasilenie szkodliwych owadów i roztoczy określano w latach 2008-2010. Obserwacje prowadzono w szkółce doświadczalnej zlokalizowanej na terenie Ekologicznego Sadu Doświadczalnego Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Nowym Dworze Parceli koło Skierniewic. Szkodnikami utrudniającymi rokrocznie produkcję śliwy i ałyczy były pordzewiacz śliwowy (Vasates fockeui), mszyce (Aphidoidea), wciornastki (Thripidae) i pryszczarki (Cecidomyiidae). W mniejszym nasileniu występowały gąsienice zwójkowatych (Tortricidae) i chrząszcze naliściaków (Phyllobius sp) oraz przędziorki (Tetranychidae).

EN

The occurrence and an intensity of the pests in plum organic nursery in 2008-2010 were investigated. Aphids Aphidoidea, plum rust mite Vasates fockeui, thripses Thripidae and midges Cecidomyiidae were the main pests encountered on plum apical and twigs. They have been drastically reduced plant growth. Thrips were preferentially drawn to blue and midges to yellow sticky tables. At the lower intensity tortricid larvae and spider mites were encountered and the beetles of Phyllobius genus were found occasionally.

9

Effect of the Solid Waste Landfill in Tarnow on the Occurrence of Beneficial Entomofauna on Horse Bean

Ropek D., Frączek K.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 3

425-434

EN

The research on the occurrence of beneficial entomofauna on horse bean was conducted in 2006 and 2007 on plots located in the immediate vicinity of the municipal landfill site in Tarnów. The structure of horse bean entomofauna dominance differed depending on plot localisation with respect to the active landfill sector. A larger proportion of harmful entomofauna was observed on the plots located closest to the active sector, whereas the share of beneficial insects on these plots was smaller.

PL

Badania nad występowaniem entomofauny pożytecznej bobiku przeprowadzono na poletkach zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie składowiska odpadów komunalnych w Tarnowie w 2006 i 2007 roku. Struktura dominacji entomofany bobiku różniła się w zależności od lokalizacji poletek względem czynnego sektora składowiska. Na poletkach zlokalizowanych najbliżej czynnego sektora zaobserwowano większy udział szkodliwej entomofauny. Natomiast udział owadów pożytecznych w tych lokalizacjach był mniejszy.

10

Program ochrony przed szkodnikami

Peła Ł.

Przemysł Spożywczy

|

2010

|

T. 64, nr 4

36-37

PL

Zgodnie z przepisami prawa polskiego i unijnego każda firma zajmująca się obrotem i produkcją żywności powinna wdrożyć oraz doskonalić program ochrony przed szkodnikami. Aby program ten był skuteczny, należy pamiętać, że pracownicy firmy świadczącej usługi DDD powinni być odpowiednio przeszkoleni w zakresie biologii szkodników, środków biobójczych i ich stosowania oraz powinni posiadać co najmniej podstawową wiedzę nt. systemów zarządzania jakością. Należy też pamiętać o odpowiednio dobranych urządzeniach do monitorowania i zwalczania szkodników, które mogą poprawić skuteczność prowadzonych działań.

EN

In concord with Polish and UE law every company, which produce food, should implement and improve the Pest Management. There are few necessary points for Pest Management to be effective. Pest Controllers should be trained in pest biology and should have minimum knowledge about quality management systems. They also should know very well pesticides and the way of use. The appropriate choice of equipment for Pest Control can help effectiveness of undertaken action.

11

Pest control - walka ze szkodnikami

Kowalska J., Majewska E., Wszoła N.

Przemysł Spożywczy

|

2008

|

T. 62, nr 7

29-32

PL

Szkodniki stanowią jedno z poważniejszych - a przez wielu producentów niesłusznie bagatelizowanych - zagrożeń dla produkcji żywności. Mogą być przyczyną skażeń fizycznych, chemicznych i biologicznych. Wprowadzenie skutecznego, ciągłego systemu monitoringu i zwalczania szkodników w zakładach produkujących żywność jest - wg Codex Alimentarius - jednym z warunków zachowania produkcji bezpiecznej żywności. Działania związane z monitorowaniem obecności szkodników oraz z ich zwalczaniem powinny zostać zaprojektowane oraz opisane podczas tworzenia i wdrażania Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP).

EN

Pests are one of the most severe - but ignored by many manufactures - threat for food production. They can be a reason for physical, chemical and biological contamination. Introducing continuous and efficient monitoring as well as fighting pest in production process are - according to "Codex Alimentarius" - essential to maintain safe food products. Identification and pest control should be planned and described during the process of GHP development and implementation.

12

Najważniejsze szkodniki zbóż w gospodarstwach ekologicznych Polski południowo-wschodniej

Kaniuczak Z., Bereś P. K.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2008

|

Vol. 53, nr 3

128-132

PL

Zasiewom zbóż w gospodarstwach ekologicznych południowo-wschodniej części kraju zagraża szereg agrofagów, pośród których ważną pozycję zajmują szkodniki. Przyczyniają się one nie tylko do powstania bezpośrednich strat w plonach ziarna, lecz poprzez uszkadzanie tkanek roślin ułatwiają wnikanie do ich wnętrza grzybom, bakteriom i wirusom powodującym groźne choroby, które dodatkowo obniżają ilość jak i jakość ziarna. Celem prowadzonych badań było rozpoznanie składu gatunkowego szkodników uszkadzających rośliny oraz określenie ich szkodliwości dla wybranych zbóż. Na podstawie wykonanych analiz stwierdzono, że najważniejszymi szkodnikami zbóż w rejonie badań były: ploniarka zbożówka, mszyce, skrzypionki, wciornastki, niezmiarka paskowana oraz pryszczarki kwiatowe i źdźbłowe.

EN

Pests constitute a significant threat to the cereal crops on environmentally friendly farms in the south-eastern areas of the country. They cause losses in the seed crops, both directly and indirectly: damaging the plant tissue, pests make the plants vulnerable to bacterial, viral, and fungal infections that additionally lower both the quantity and the quality of seeds. The aim of our research was to determine the species composition of the pests that damage the plants and the level of their harmful effect on selected corn species. The analyses showed that the most harmful corn pests in the area were: the frit fly, the aphids, the leaf beetles, the thrips, the gout fly, the flower midges and the blade midges.

13

Próba określenia terminów zabiegów agrotechnicznych na plantacjach wierzby energetycznej przy pomocy modeli matematycznych i sieci neuronowych

Neugebauer M., Nalepa K., Sołowiej P.

Inżynieria Rolnicza

|

2008

|

R. 12, nr 7(105)

159-166

PL

Powstające w ostatnich latach coraz większe plantacje wierzby energetycznej są narażone na atak owadów, które w trakcie gradacji mogą zniszczyć całą plantację. W pracy utworzono model matematyczny opisujący rozwój populacji owadów. Na bazie tego modelu oraz danych z rzeczywistych plantacji - takich jak: dane geograficzne (tj. wielkość plantacji, usytuowanie plantacji względem innych upraw i lasów i inne), dane wegetacyjne (wiek plantacji, okres rozwoju, pora roku i inne) - przeprowadzono modelowanie neuronowe w celu określenia najkorzystniejszego terminu zabiegów agrotechnicznych mających powstrzymać gradację ww. szkodników.

EN

Larger and larger energy willow plantations occurring in recent years are exposed to attack of insects, which may devastate the whole plantation during their gradation. The researchers developed a mathematical model describing insect population growth. This model and data from existing plantations - including geographical information (that is: plantation size, plantation location in reference to other crops and forests, and other), vegetation data (plantation age, growth period, season of the year, and other) - provided grounds to carry out neural modelling in order to determine the most advantageous time for agrotechnical measures intended to stop gradation of the above-mentioned pests.

14

Spinosad as a potential insecticide in organic farming

Kowalska J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 9

939-943

EN

Spinosad is derived from fermentation products of an actinomycete bacterium, Saccharopołyspora spinosa. It is allowed for use in organic agriculture and it is relatively non-toxic to beneficial organisms, except of bees. In Poland spinosad is used mainly to control of omamental plants' pests in the glasshouses and in the orchards. In other countries spinosad is very promising insecticide to control many insects. Efficacy of this substance is different and depends on mode of application. Spinosad is toxic by ingestion, mostly. This review article includes data about possibilities of using the plant protection products with spinosad. It has relatively low activity against predaceous beet1es, sucking insects, lacewings and mites. This information can contribute to identification of spectrum of pests susceptible to spinosad and would help Polish growers to protect organic crops.

PL

Spinosad jako produkt fermentacji bakterii glebowych, Saccharopolyspora spinosa jest dopuszczony do stosowania w systemie rolnictwa ekologicznego. Relatywnie nieszkodliwy w stosunku do większości organizmów pożytecznych. W Polsce stosowany głównie do zwalczania szkodników w szklarniowych uprawach roślin ozdobnych oraz w sadach. Jest on bardzo obiecującym insektycydem zwalczającym również Phyllotreta criciferae Goeze, Mamestra configurata Walker, Oulema melanoplus L., Epitrix fuscola Crotch, Phylllotreta nemorum L. i P. undulata L. Spinosad jest stosunkowo mało skuteczny w stosunku do drapieżnych chrząszczy, owadów ssących oraz sieciarek i roztoczy. Skuteczność spinosadu w stosunku do szkodników jest zróżnicowana i zależy między innymi od sposobu aplikowania. Jego toksyczność jest związana głównie z działaniem żołądkowym. Również szkodniki produktów magazynowych, Rhyzopertha dominica Fabricus, i Tribolium castaneum McLeay wykazują wrażliwość na ten produkt.

15

Szturmem na szrotówka

Bartczak M.

Zieleń Miejska

|

2007

|

Nr 2

17-17

PL

Szkodnika, który od kilku lat zachodzi kasztanowcom "za skórę", nie trzeba już nikomu przedstawiać. Ale jak z nim walczyć? To już kwestai bardziej skomplikowana, gdyż jedni opowiadają się za metodami chemicznymi, inni tylko za naturalnymi, a jeszcze inni za połączeniem obydwu.

16

Influence of mineral treatment on the mountain meadow grass healthiness

Ropek D., Kopeć M., Szewczyk W.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 6

575-582

PL

Badano wpływ długotrwałego nawożenia mineralnego i wapnowania na stopień porażenia traw łąki górskiej przez choroby i szkodniki. Stosowane nawożenie znacząco wpłynęło na zdrowotność traw łąki górskiej. Długoletnie nawożenie mineralne zmieniło skład botaniczny runi łąkowej. Trawy wyraźnie dominowały na poletkach nawożonych mineralnie NPK. Wyraźny wzrost stopnia uszkodzenia traw stwierdzono w obiektach intensywnie nawożonych azotem. Nawożenie mineralne NPK i jednostronne nawożenie azotem wpłynęło na zwiększenie stopnia porażenia traw i ziół przez choroby grzybowe. Wapnowanie wpłynęło korzystnie na zmniejszenie stopnia porażenia traw i ziół przez choroby grzybowe.

17

Influence of air pollution on occurrence of harmful and beneficial entomofauna

Ropek D.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 6

567-574

EN

The occurrence of apple tree, broad bean and rose pests in the vicinity of air pollution monitoring stations was investigated. Apple tree pests were less numerous in the area with heavily polluted air. Rose pests were also more numerous in less polluted areas. Air pollution had an adverse effect on the occurrence of beneficial entomofauna of cloister and allotment gardens in Krakow.

PL

Badano występowanie szkodników jabłoni, bobu i róży w pobliżu stacji monitoringu powietrza w Krakowie i Nowym Sączu. Szkodniki jabłoni występowały mniej licznie w terenie o silnym zanieczyszczeniu powietrza. Także szkodniki róży liczniej wystąpiły w terenach o mniejszym stopniu zanieczyszczenia powietrza. Negatywny wpływ zanieczyszczenia powietrza stwierdzono takie na występowanie pożytecznej entomofauny występującej w ogrodach klasztornych i działkowych aglomeracji miejskiej Krakowa.

18

Effect of selected insecticides and fungicides on the occurrence of horse bean beneficial entomofauna

Ropek D., Kulig B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 10

1133-1138

EN

The effect of chemical horse bean protection against pests and diseases on the occurrence of beneficial entomofauna was studied. Application of pesticides caused a considerable decline in pest population but to a lesser extend it also influenced the numbers of beneficial insect population. Percentage of beneficial insects in domination structure was similar on protected and control plots. It shows that insecticides had indirect effect on beneficial insect population through diminishing the numbers of pests on which they feed.

PL

Badano wpływ chemicznej ochrony bobiku przed szkodnikami i chorobami na występowanie entomofauny. Stosowanie insektycydów spowodowało znaczne zmniejszenie populacji szkodników, w mniejszym stopniu wpływając na liczebność populacji owadów pożytecznych. Udział procentowy owadów pożytecznych w strukturze dominacji na chronionych poletkach i kontrolnych był zbliżony. Wskazuje to, że insektycydy miały pośredni wpływ na populacje owadów pożytecznych, poprzez zmniejszenie liczebności szkodników, którymi się one odżywiają.

19

Effect of mineral and microelement treatment on yield, trace element concentrations and healthiness of meadow sward

Gondek K., Ropek D.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 10

1071-1081

EN

The studies aimed at determining the amount of yield and changes of meadow sward quality indices and plant healthiness after resumption of mineral fertilization on grassland. The biggest yield of both fresh and dry meadow sward was obtained in the first cut and additional fertilization with "Mikrovit" in the second and third cuts caused increase in yield as compared with yield produced on the object receiving solely mineral NPK fertilizers. On fertilized object the sward was characterized by a higher share of grasses and a lower share of herbs and legumes. The sward trace element concentrations met the forage criteria except contents of copper, cobalt and iron, which were deficient and the content of manganese which exceeded the permissible level for forage. Mineral treatment with "Mikrovit" influenced limited injuries caused by sucking insects but favoured the plant damage by leaf skeleting pests. Under the influence of mineral fertilization greater number of variously diseased legumes was noticed. On the other band mineral fertilization of grasses limited the degree of plant fungal diseases.

PL

Celem badań było określenie poziomu plonowania i zmian wskaźników jakości runi łąkowej oraz zdrowotności roślin po wznowieniu nawożenia mineralnego na użytku zielonym. Największy plon zarówno świeżej, jak i suchej masy runi łąkowej, uzyskano w pierwszym pokosie, a zastosowanie dodatkowo nawożenia mikroelementami w drugim i trzecim pokosie spowodowało zwyżkę plonu w stosunku do uzyskanego w obiekcie nawożonym tylko nawozami mineralnymi NPK. W obiektach nawożonych ruń charakteryzowała się większym udziałem traw, a mniejszym ziół i roślin motylkowych. Zawartość pierwiastków śladowych w runi odpowiadała kryteriom paszowym z wyjątkiem zawartości miedzi, kobaltu i żelaza, których stwierdzono niedobór oraz manganu, którego zawartość przekraczała optymalny poziom dla pasz. Nawożenie mineralne i mikroelementami wpłynęło na ograniczenie uszkodzeń powodowanych przez owady klujaco-ssące, ale sprzyjało uszkodzeniu roślin przez szkodniki szkieletujące liście. Pod wpływem nawożenia mineralnego obserwowano większe porażenie roślin motylkowatych przez choroby. Natomiast w przypadku traw nawożenie mineralne ograniczało stopień uszkodzenia roślin przez choroby grzybowe.

20

Effect of air and soil pollution on broad bean (Vicia faba L., ssp. maior) Pests

Jaworska M., Gospodarek J., Girtler M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 2-3

186--194

EN

Experiments were conducted in 2002 at Zagaje Stradowskie in the Świętokrzyskie province in the area where air is unpolluted and in Bytom in the Silesia province where the air is heavily polluted. In both localities observations were carried out on broad beans, (Vicia faba L., ssp. maior), White Windsor cv. cultivated on the following plots: unpolluted soil - with natural heavy metal contents (Control); unpolluted soil with natural heavy metal contents receiving mineral treatment (Control + NPK); soil polluted with 4 mg · kg-1 of cadmium; soil polluted with 530 mg · kg-1 of lead; soil polluted with 85 mg · kg -1 of copper; soil polluted with 1000 mg · kg-1 d.m. of zinc; soil polluted with 110 mg · kg-1 of nickel. The researched level of soil contamination with heavy metals corresponded to the third class pollution according the classification by the Institute of Soil Science and Plant Cultivation Puławy, Poland. Mean soil pollution with zinc and nickel, respectively causes limited occurrence of Aphis fabae Scop. on broad bean but additionally a cooperative activity of air pollution causes the inhibitory effect on the pest population. Soil contamination with lead and cadmium combined with polluted air limits Aphis fabae Scop. occurrence on broad bean. Soil and air pollution negatively influence the occurrence of the chewing phytophage (Sitona sp.). Strong phytotoxic effect of zinc and nickel on broad beans causes that the plants growing in soil polluted with these elements are little attractive feed for chewing pests.

PL

Doświadczenie przeprowadzono w 2002 r. w miejscowości Zagaje Stradowskie, woj. świętokrzyskie, na terenie o niezanieczyszczonym powietrzu oraz w miejscowości Bytom, woj. śląskie o wysokim poziomie zanieczyszczenia powietrza. W obu miejscowościach obserwacje prowadzono na bobie (Vicia faba L., ssp. major) odm. Windsor Biały uprawianym w następujących obiektach: gleba niezanieczyszczona - o naturalnej zawartości metali ciężkich (Kontrola); gleba niezanieczyszczona o naturalnej zawartości metali ciężkich nawożona mineralnie (Kontrola + NPK); gleba zanieczyszczona kadmem w dawce: 4 mg · kg-1; gleba zanieczyszczona ołowiem w dawce: 530 mg · kg-1; gleba zanieczyszczona miedzią w dawce: 85 mg · kg -1; gleba zanieczyszczona cynkiem w dawce: 1000 mg · kg-1; gleba zanieczyszczona niklem w dawce: 110 mg · kg-1. Badany poziom zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi odpowiadał III klasie zanieczyszczenia zgodnie z klasyfikacją IUNG. Średnie zanieczyszczenie gleby cynkiem i niklem (każdym z osobna) powodowało ograniczenie występowania mszycy Aphis fabae Scop. na bobie, ale dodatkowe współdziałanie zanieczyszczenia powietrza niwelowało ów hamujący wpływ na populację szkodnika. Zanieczyszczenie gleby ołowiem i kadmem w warunkach zanieczyszczonego powietrza ograniczało występowanie tej mszycy na bobie. Zanieczyszczenie gleby i powietrza wpływało negatywnie na występowanie fitofagów o gryzącym aparacie gębowym (Sitona sp.). Silnie fitotoksyczne oddziaływanie na bób cynku i niklu (przy średnim poziomie zanieczyszczenia gleby tymi pierwiastkami) sprawiało, że rośliny rosnące w glebie nimi zanieczyszczonej stanowiły mało atrakcyjny pokarm dla szkodników gryzących.