Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ubożenie gleby torfowo-murszowej w składniki zasadowe czynnikiem intensyfikującym rozpraszanie rozpuszczonego węgla organicznego (RWO) do zasobów wodnych

Jaszczyński J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 2

47--63

PL

W pracy przedstawiono zmiany stężenia rozpuszczonego węgla organicznego (RWO) w płytkiej wodzie gruntowej zmeliorowanego torfowiska niskiego (z glebą torfowo-murszową MtIIcb), na tle zmian pH gleby oraz zawartości w niej składników zasadowych i ich stężenia w wodzie obecnej w obrębie warstwy organicznej gleby zagospodarowanej jako łąka kośna. Badania prowadzono w latach 2000–2012 na torfowisku Kuwasy, położonym między Jeziorem Rajgrodzkim a północno-zachodnimi obrzeżami środkowego basenu Biebrzy. W badanym okresie wykazano znaczące zmniejszenie się wartości pH wierzchnich (0–40 cm) warstw gleby torfowo-murszowej oraz znaczące zwiększenie stężenia RWO w wodzie gruntowej pobieranej w obrębie całego profilu złoża organicznego. Potwierdzono wpływ zmniejszającej się zawartości Ca, Mg i K w ośrodku glebowym na zwiększenie stężenia RWO w wodzie gruntowej. Zauważono również dużą rolę sodu i żelaza w tworzeniu kompleksów mineralno-organicznych o zwiększonej rozpuszczalności. Jednoznaczną tendencję do wzrostu stężenia RWO w badanym okresie zaobserwowano także w wodzie rowu melioracyjnego, sąsiadującego z badaną kwaterą i odprowadzającego wodę z torfowiska.

EN

Changes in dissolved organic carbon (DOC) concentration in shallow ground water at drained fen (with peat-muck soil in the second degree of mucking process) were compared with changes of soil pH and alkaline components and with their concentration in water from organic layer (peat deposit) of soil overgrown by a mown meadow. The study was carried in 2000–2012 in Kuwasy peatland, localized between Lake Rajgrodzkie and north-western border of the middle basin of the Biebrza River. A significant decrease of pH in surface (0–40 cm) layers of peat-muck soil and increasing DOC concentration in groundwater collected from the whole vertical profile of organic deposit were found in the study period. The effect of decreasing Ca, Mg and K content in soil on the increase of DOC concentration in groundwater was confirmed. A significant role of sodium and iron was noted in the formation of mineral-organic complexes of increased solubility. The unambiguous tendency of increasing DOC concentration was also observed in water from draining ditch that neighboured the study meadow and drained off water from the fen.

2

The relationship between dissolved organic carbon and hydro-climatic factors in peat-muck soil

Jaszczyński J.

Journal of Water and Land Development

|

2015

|

no. 24

27--33

EN

The object of this study was the concentration of dissolved organic carbon (DOC) in soil solution related to groundwater table, soil temperature, moisture, redox potential and intensive storm rain and their changes during ten years (2001–2010). The studies were localized in drained and agriculturally used Kuwasy Mire situated in the middle basin of the Biebrza River, north-eastern Poland. The study site was situated on a low peat soil managed as intensively used grassland. The soil was recognized as peat-muck in the second stage of the mucking process. DOC concentration was determined by means of the flow colorimetric method using the Skalar equipment. Mean in the whole study period DOC concentration in soil solution was 72 mg·dm–3. A significant positive correlation was observed between DOC concentration and soil temperature at 30 cm depth. The highest DOC concentrations were observed from July to October accompanied by the lowest ground water level. The DOC concentration in soil solution showed also a significant correlation with soil redox potential at 20 cm depth – a border between muck and peat layers. This layer is potentially most active with respect to biochemical transformation. There was no relationship between DOC concentration and soil moisture. However, the influence of torrential rains on the intensity of DOC removal was demonstrated in this study.

PL

Przedmiotem badań było stężenie rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO) w roztworze glebowym na tle poziomu wody gruntowej, temperatury i wilgotności gleby, jej potencjału elektrycznego oraz intensywnych opadów deszczu. Badania zlokalizowano na terenie zmeliorowanego i rolniczo użytkowanego Torfowiska Kuwasy, usytuowanego w środkowym basenie Biebrzy, w północno-wschodniej Polsce. Stanowisko badawcze zlokalizowano na glebie wytworzonej z torfów niskich (MtIIcb) użytkowanej jako intensywna łąka kośna. Stężenie RWO określono za pomocą kolorymetru przepływowego Skalar. Badania prowadzono w latach 2001–2010. Średnie z całego okresu badawczego stężenie RWO w roztworze glebowym wyniosło 72 mg C·dm–3. Zaobserwowano istotną dodatnią korelację między stężeniem badanego składnika i temperaturą gleby na głębokości 30 cm. Największe stężenie RWO występowało od lipca do października, kiedy to notowano również najniższy poziom zwierciadła wody gruntowej. Stężenie RWO wykazywało również istotną zależność od potencjału elektrycznego gleby notowanego na głębokości 20 cm, gdzie występowała warstwa przejściowa torfu murszejącego, charakteryzująca się potencjalnie największą intensywnością przemian biochemicznych. Nie wykazano natomiast zależności między stężeniem RWO a wilgotnością górnych partii badanej gleby. Stwierdzono również istotne nasilenie przemieszczania się RWO z kompleksu glebowego do roztworu na skutek obfitych opadów deszczu.

3

Ocena zasobności gleb torfowo-murszowych zlewni Tyśmienicy w składniki pokarmowe

Grzywna A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2014

|

T. 14, z. 1

19–-26

PL

Podstawowym czynnikiem wpływającym na wartość i przydatność gleby jest jej zasobność w składniki odżywcze. Zasobność ocenia się na podstawie zawartości przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu w glebie z uwzględnieniem odczynu gleby. Analizy chemiczne gleb torfowo-murszowych wykonano w 2012 r. Do badań wytypowano 6 odkrywek glebowych, z których pobrano po 4 próbki na zmeliorowanych torfowiskach w zlewni rzeki Tyśmienica, region Zaklęsłość Sosnowicka. Analizowane gleby torfowo-murszowe charakteryzuje kwaśny i bardzo kwaśny odczyn (pH < 5,5). W większości profili glebowych stwierdzono 2-krotnie większą zawartość fosforu, potasu i żelaza w warstwie 5–10 cm niż w warstwach głębszych. Najmniej ich zawierała najczęściej warstwa 35–40 cm. Analizowane próbki gleb charakteryzuje mała i średnia zawartość azotu ogólnego – w zakresie 1,03–3,15%. Popielność poziomów torfowych wynosi 15–17%, poziomów murszowych ponad 25%, poziomów z namułami ponad 40%.

EN

The main factor affecting the value and usefulness of soil is its richness in nutrients. Nutrient abundance is assessed from the content of available phosphorus, potassium and magnesium in the soil, taking into account the soil acidity. Chemical analyses of peat soils were carried out in 2012 in Lublin. Four soil samples were taken from each of the six soil excavations made in drained peatlands in the Tyśmienica River catchment area, Zaklęsłość Sosnowicka region. The analysed muck-peat soil samples had very acidic and acidic pH < 5.5. In majority of soil profiles the content of phosphorus, potassium and iron in the 5–10 cm soil layer was two times higher than in the deeper layers. Smallest amounts of these elements were found in the layer 35–40 cm. The analysed samples of organic soils had low or medium total nitrogen content ranging from 2 to 3%. Ash content was 15–17% in peat layer, above 25% in muck layer and over 40% in alluvial horizons.

4

Wpływ stopnia zmurszenia gleb torfowych na wzbogacanie wody gruntowej w związki azotu, fosforu i RWO

Jaszczyński J., Urbaniak M., Nawalany P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 3

63--77

PL

W pracy opisano aspekty ilościowej i czasowej zmienności uwalniania do wody gruntowej związków azotu, fosforu i RWO z gleb torfowo-murszowych o różnym stopniu odwodnienia, warunkującego odmienną intensywność napowietrzenia górnych partii gleby i przemian ich materiału organicznego. Prace prowadzono na zmeliorowanych torfowiskach w północno-zachodniej części środkowego basenu Biebrzy, charakteryzujących się glebami powstałymi z torfów niskich. Badania zlokalizowano na glebach torfowo-murszowych o różnym stopniu zmurszenia (MtI, MtII i MtIII), zagospodarowanych jako ekstensywne łąki kośne, nienawożone. Zauważono, że im większym stopniem zmurszenia charakteryzowała się gleba torfowa, tym większe było średnie z całego okresu badawczego stężenie NO3– i RWO w wodzie gruntowej. Stężenie NO3– w wodzie gruntowej wzrastało w okresie zimowym. Najsilniej zjawisko to zaznaczało się w profilu gleby MtIII. Zanotowano brak zróżnicowania średniego stężenia NH4+ w zależności od stopnia zmurszenia gleby. We wszystkich glebach obserwowano jednak, że największe stężenie tego składnika występowało w okresach największego obniżenia lustra wody gruntowej. Najsilniejsze wzbogacanie wody gruntowej w PO4–3 stwierdzono w glebie o drugim stopniu zmurszenia, co mogło wynikać z tworzenia się łatwo rozpuszczalnych fosforanów amonu. Niezależnie od stopnia zmurszenia gleby torfowej, stężenie RWO w wodzie gruntowej było największe od czerwca do września, pokrywając się z występowaniem najniższego poziomu wody gruntowej i najwyższą temperaturą wody. W roku, w którym obserwowano wyższy od przeciętnego średni poziom wody gruntowej, stężenie RWO w wodzie gruntowej z gleby MtII i MtIII było znacząco większe w porównaniu z latami suchymi, podczas gdy w przypadku gleby MtI stwierdzono sytuację odwrotną.

EN

Quantitative and temporal changes in the release of nitrogen, phosphorus and DOC from peatmuck soils to ground water are described in the paper. Studied soils differed in the extent of drainage which resulted in the different intensity of aeration of upper soil layers and different transformation of their organic material. The studies were carried out in drained fens in north-west part of the Middle basin of the Biebrza River, Poland. Study sites were localized on peat-muck soils with different degree of peat decomposition (MtI, MtII and MtIII – according to Polish classification). These sites were used as extensively mown meadows, without fertilisation. Mean concentrations of NO3– and DOC in ground water were the higher the more decomposed was peat soil. Nitrate concentrations in ground water increased in the winter time. This effect was most clearly visible in MtIII soil. Mean NH4+ concentration wasn’t significantly differentiated by the degree of soil decomposition. The greatest enrichment of water by this ion was observed in periods of the lowest ground water table. The greatest enrichment of ground water with phosphates was found in MtII soil. This could result from the formation of soluble ammonium phosphates. Irrespective of decomposition processes, DOC concentrations in ground water were highest from June to September in association with the lowest ground water table and the highest water temperature. In the year of ground water table higher than average, DOC concentration in ground water from MtII and MtIII soil was significantly higher compared with dry years while in sites on MtI soil the inverse situation was observed.

5

Analiza stosunków powietrzno-wodnych gleby torfowo-murszowej w zasięgu działania systemu nawodnień podsiąkowych

Oleszczuk R., Chrzanowski S., Gnatowski T.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 1

93-104

PL

W pracy przedstawiono rozkład stosunków powietrzno-wodnych w profilu gleby torfowomurszowej znajdującej się w zasięgu oddziaływania systemu nawodnień podsiąkowych, na podstawie badań przeprowadzonych w okresie wegetacji w 2006 r. (kwatera Biebrza 29, torfowisko Kuwasy - środkowy basen Biebrzy). Zapasy wody zarówno w strefie korzeniowej (0-30 cm), jak i w całym analizowanym profilu (0-100 cm) wykazywały podobną dynamikę zmian i różniły się między sobą o około 600 mm. Stwierdzono skuteczne działanie systemu melioracyjnego, niemniej w przypadku bardzo niskich (lipiec 2006) lub ekstremalnie wysokich opadów atmosferycznych (sierpień 2006) pojawiły się okresowe przekroczenia stanów granicznych zwierciadeł wody gruntowej, natomiast wartości ciśnień ssących w strefie korzeniowej były jedynie nieco większe od przyjętych norm na początku i końcu rozpatrywanego okresu wegetacji.

EN

The paper presents an assessment of sub-irrigation system operating in peat-muck soil within Biebrza 29 site (Kuwasy peatland located in the Middle Biebrza River Basin). Performed measurements of surface water levels in open ditches and the levels of groundwater showed effective functioning of the existing sub-irrigation system. In extremely dry or wet conditions some too low or too high groundwater levels were observed. Water reserves in both root zone and in the whole soil profile showed similar dynamics and differed between each other by almost 600 mm.

6

Sorpcja fosforu przez mursze i utwory torfowe w rejonie doliny Biebrzy

Sapek B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 3

219-235

PL

Badano pojemność adsorpcyjną i energię adsorpcji murszów oraz utworów torfowych względem fosforu w profilu gleby torfowo-murszowej na tle właściwości fizykochemicznych gleb odwodnionego torfowiska niskiego w dolinie Biebrzy. Oceniono wpływ rodzaju utworu zalegającego w profilu gleby oraz jego właściwości sorpcyjne w aspekcie możliwości przenikania związków fosforu do wody gruntowej. Gleby tego obszaru cechują się budową warstwową, z czego wynika zmienność właściwości sorpcyjnych zalegających w nich utworów torfowych różnego pochodzenia i stopnia humifikacji (rozkładu - R) oraz przeobrażenia masy organicznej wierzchnich warstw murszu (stopnia zmurszenia - Z). Wykazano zależność obliczonych z równania izotermy adsorpcji Langmuira wartości maksymalnej adsorpcji fosforu (b) i energii adsorpcji (k) od rodzaju i stopnia humifikacji torfu zalegającego w profilu gleby oraz stopnia przeobrażenia masy murszu. Zależność ta nie zawsze jest prostą funkcją liniową. Mursze o podobnej do torfów maksymalnej pojemności sorpcyjnej wiążą fosfor z mniejszą siłą niż torfy. Jak można przypuszczać, skutkiem odmiennej pojemności sorpcyjnej i siły wiązania fosforu oraz zależności od wymienionych cech utworów będzie zróżnicowanie migracji jego związków nieorganicznych i organicznych w profilu gleby i przenikanie do wody gruntowej.

EN

Adsorption capacity and adsorption energy of phosphorus in moorsh and peat deposits were investigated in the profile of peat-moorsh soil and compared with of physical and chemical properties of soils of drained lowland bog in the Biebrza valley. The effect of deposit situated in the soil profile and its sorption properties were estimated in view of a possibility of phosphorus permeation into groundwater. The soils of this area are characterised by laminar structure resulting in the instability of sorption properties of peat deposits of different origin, humification (decomposition - R) and transformation of the organic mass of surface moorsh layers (moorshing - Z). Maximum phosphorus adsorption (b) and adsorption energy (k), calculated from the Langmuir adsorption isotherm, were related to the degree of peat humification and to the transformation of moorsh mass. This relationship was not always linear. Muck formations with the maximum adsorption capacity comparable to peat bound phosphorus less intensively. As may be supposed, different sorption capacity and binding force of phosphorus will result in different migration of inorganic and organic P compounds to ground waters.

7

Emisja metanu z gleb torfowo-murszowych w zależności od poziomu wody gruntowej

Turbiak J., Jaszczyński J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 4

229-238

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań lizymetrycznych emisji metanu z dwóch użytkowanych łąkowo gleb torfowo-murszowych w zależności od poziomu wody gruntowej i nawożenia. Pomiary wykonywano metodą komorową za pomocą miernika fotoakustycznego. Stwierdzono, że gleby torfowo- murszowe są znaczącym źródłem emisji CH4. W okresie wegetacyjnym, w warunkach poziomu wody gruntowej utrzymywanego na głębokości 0, 25, 50 i 75 cm p.p.t., średnia emisja CH4 wynosiła odpowiednio 386, 249, 175 i 120 kg·ha-¹. Największą emisję CH4 stwierdzono w warunkach pełnego wysycenia profilu glebowego wodą. Wraz z obniżeniem poziomu wody gruntowej emisja CH4 malała. Nawożenie mineralne powodowało zwiększenie emisji CH4. W warunkach poziomu wody gruntowej utrzymywanego na głębokości 50 cm p.p.t. średnia emisja CH4 w wariancie nawożonym była o 62% większa niż w wariancie bez nawożenia mineralnego.

EN

Results of measurements of methane emission from two grassland-used peat-muck soils are presented in the paper in relation to groundwater level and fertilisation. The measurements were made with the chamber method using a photoacoustic sensor. It was found that peat-muck soils are a significant source of CH4 emission. In the growing season at a groundwater level kept at depths of 0, 25, 50 and 75 cm mean CH4 emissions were 386, 249, 175 and 120 kg ha-¹, respectively. The highest CH4 emission was found when the whole soil profile was saturated with water. CH4 emission decreased with the lowering of groundwater level. Mineral fertilisation increased CH4 emission. At groundwater level kept at a depth of 50 cm, CH4 emission in the treatment with fertilisation was by 62% higher than in the treatment without mineral fertilisation.

8

Rozpraszanie związków węgla z gleb torfowo-murszowych w dolinie środkowej Biebrzy

Jaszczyński J., Turbiak J., Urbaniak M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 4

65-77

PL

Celem pracy było określenie i porównanie stężenia rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO) w wodzie gruntowej oraz emisji CO2 do atmosfery z gleby torfowo-murszowej, w warunkach łąki użytkowanej (jednokośnej) oraz łąki nieużytkowanej, podlegającej naturalnej sukcesji roślinnej. Badania prowadzono na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego, na zmeliorowanym obiekcie torfowiskowym, charakteryzującym się glebami torfowo-murszowymi, w których proces murszenia sięgał 30-35 cm głębokości. Obszar badanego torfowiska był częściowo użytkowany jako ekstensywne łąki kośne. Pozostała powierzchnia była wyłączona z działalności rolniczej i tworzyła mozaikę kwater, na których zachodził proces naturalnej sukcesji roślinnej. Punkty badawcze założono na kwaterze zagospodarowanej jako ekstensywna łąka jednokośna (łąka użytkowana) oraz na sąsiadującej z nią powierzchni, gdzie nie prowadzono wykaszania (łąka nieużytkowana). Od kwietnia 2006 r. do końca 2008 r., na obu powierzchniach, oznaczano stężenie RWO w płytkiej wodzie gruntowej z warstwy organicznej gleby oraz podłoża mineralnego, podściełającego złoże torfowe. Próbki wody zbierano przez cały rok. W sezonie wegetacyjnym (IV-X) prowadzono pomiar emisji CO2 z powierzchni gleby, utrzymywanej w czarnym ugorze. Większe straty węgla, wyrażone stężeniem RWO obecnym w wodzie gruntowej z warstwy organicznej, zaobserwowano pod łąką użytkowaną. Średnie stężenie RWO z całego okresu badań wyniosło 74 mg C·dm-³ i nie było zależne od poziomu wody gruntowej oraz temperatury powietrza i gleby. Rozpraszanie związków węgla drogą emisji CO2 z gleby było natomiast zdecydowanie większe na powierzchni nieużytkowanej i wyniosło 630 mg·m-²·h-¹ (w sezonie wegetacyjnym 8,6 t C·ha-¹). W warunkach wyższej temperatury powietrza i gleby wielkość emisji CO2 była większa na obu powierzchniach.

EN

The aim of this study was to determine and compare dissolved organic carbon (DOC) concentration in ground water and CO2 emission to the atmosphere from peat-muck soil overgrown by meadow cut once a year and by not mown meadow with natural plant succession. The study was carried out in the Biebrza National Park, on drained peatland with peat-muck soils in which decomposition process reached down 30-35 cm of depth. Peatland area was partly managed as an extensively cut meadows. The remaining area where the processes of natural succession took place was left unused. Sampling points were localized on extensively cut meadow (mown meadow) and on not mown meadow neighbouring the first one. Concentrations of dissolved organic carbon (DOC) were measured in 2006-2008 in shallow ground waters from organic soil layer and from mineral substratum. Water samples were collected during the whole year. CO,sub>2 emission rate was determined in the vegetation period (April-October) from the surface of soil left as fallow land. Higher carbon losses expressed in DOC concentration in ground water from organic layer took place from under mown meadow. Mean concentration of this component for the whole research period amounted 74 mg C·dm-³ and was not correlated with ground water table depth, air temperature or soil temperature. Dispersion of carbon through CO2 emission from soil was higher in unused meadow and amounted 630 mg·m-²·h-¹ (in the vegetation period 8.6 t C·ha-¹). At higher air and soil temperatures, CO2 emission rate was higher in both study areas.

9

Możliwości rolniczego gospodarowania na użytkach zielonych w warunkach ograniczania degradacji gleb torfowo-murszowych

Jurczuk S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 3

57-75

PL

Celem badań, wykonanych w warunkach produkcyjnych, było wykazanie możliwości rolniczego użytkowania torfowisk, na których utrzymywano odpowiednio wysoki poziom wody gruntowej, zapobiegający degradacji gleby. Badania prowadzono w pięciu stanowiskach obiektu melioracyjnego Góra w dolinie Narwi w woj. podlaskim, zmeliorowanego w 1976 r. W stanowiskach tych w latach 1985–2008 zróżnicowano poziom wody. Na dwóch stanowiskach utrzymywano poziom wody gruntowej zalecany w projekcie, natomiast na trzech wyższy - przez podtrzymywanie poziomu wody w rowach na głębokości 30–40 cm za pomocą podsiąku stałego i ograniczenie opadania wody w rowach do maksymalnej głębokości ok. 60 cm od powierzchni terenu. Wykazano, że w warunkach utrzymywania wysokiego poziomu wody, zapobiegającego osiadaniu gleby, zachowującego równowagę przychodów i rozchodów masy organicznej i zachowującego pojemność wodną gleby, na glebach prognostycznych kompleksów wilgotnościowo-glebowych okresowo-posusznym BC i posusznym C, możliwa jest średnio intensywna gospodarka łąkowa i pastwiskowa.

EN

The aim of this study was to demonstrate under productive conditions a possibility of agricultural peatland utilisation providing the maintenance of appropriately high ground water level to prevent from soil degradation. The study was carried out in five sites of a reclamation object Góra in the Narew River valley, Podlaskie Province, reclaimed in 1976. Water level in these sites was differentiated in the years 1985-2008. In two sites the ground water table was kept at a level recommended in the project; in three other it was higher because of maintaining water level in ditches at a depth of 30-40 cm by sub-irrigation and by limiting water drawdown in ditches to a maximum depth of c. 60 cm below ground. It was shown that at high water level preventing from soil subsidence, maintaining balanced input and output of organic matter and soil water capacity the moderately intensive meadow and pasture management was possible in soils of periodically drying (BC) and drying (C) soil-moisture prognostic complexes.

10

Frakcje azotu w glebach torfowo-murszowych w dolinie górnego Liwca

Kalembasa D., Becher M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 2

73-82

PL

Celem pracy było zbadanie właściwości trzech płytkich gleb torfowo-murszowych, zlokalizowanych w dolinie górnego biegu rzeki Liwiec, a także określenie zmian zawartości i udziału azotu glebowego w sekwencyjnie wydzielonych frakcjach tego pierwiastka. W poziomach murszowych, w stosunku do torfowych, stwierdzono większą zawartość popiołu surowego oraz ogólnego azotu i fosforu, a mniejszą - węgla związków organicznych, a także mniejsze wartości Corg/Nog oraz Corg/Pog. Proces murszenia spowodowany odwodnieniem badanych gleb przyczynił się do zwiększenia ilości mineralnych form azotu, organicznego azotu rozpuszczalnego oraz azotu łatwo i trudno hydrolizującego. W warstwach murszu, w stosunku do torfu, stwierdzono zwiększenie udziału organicznych związków azotu łatwo i trudno hydrolizujących, a zmniejszenie udziału związków niehydrolizujących.

EN

The purpose of this work was to study the properties of three shallow peat-muck soils located in the upper Liwiec River valley, and to determine changes in soil nitrogen content and the share of sequentially separated fractions of this element. Compared with peat levels, higher ash, total nitrogen and phosphorus contents and lower organic carbon contents were found in muck soils. The Corg/Ntot and Corg/Ptot ratios were also lower. The mucking process caused by draining of examined soils contributed to an increased amount of mineral nitrogen, dissolved organic nitrogen and of easily and hardly hydrolyzable fractions of the element. An increased share of easily and hardly hydrolyzable organic nitrogen and a smaller fraction of non-hydrolyzing compounds were found in muck soils as compared with peat.

11

Zmiany emisji CO2 z gleby torfowo-murszowej pod wpływem nagłego i głębokiego obniżenia poziomu wody gruntowej

Miatkowski Z., Turbiak J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 1

267-276

PL

Celem badań było określenie wpływu głębokiego odwodnienia płytkiej gleby torfowo-murszowej na jej aktywność respiracyjną. Badania prowadzono na obiekcie odwodnionym na przełomie lat 2001 i 2002, który znajdował się w zasięgu leja depresji wody gruntowej Kopalni Węgla Brunatnego "Bełchatów". Głębokie odwodnienie spowodowało zmianę aktywności respiracyjnej tej gleby, polegającą na zmniejszeniu się natężenia emisji CO2 z warstwy powierzchniowej od drugiego roku po odwodnieniu i jej wyraźnym zwiększeniu z warstw podpowierzchniowych, ale dopiero w trzecim roku po odwodnieniu. Wielkość mineralizacji masy organicznej, określona na podstawie wielkości emisji CO2 z powierzchni gleby, wynosiła w trzecim roku po odwodnieniu 13,8 Mg·ha-¹.

EN

The aim of the studies was to determine the effect of deep drainage of a shallow peat-muck soil on its respiration activity. The studies were carried out in a site drained at the turn of the years 2001/2002 situated within the range of ground water depression zone of the Bełchatów brown coal mine. The deep drainage caused a change in respiration activity of this soil consisting in a decrease in CO2 emission intensity from the surface layer from the second year after drainage and its considerable increase from subsurface layers, but not earlier than in the third year of drainage. Mineralization rate of organic mass, determined on the basis of CO2 emission rate from the soil surface, was 13,8 Mg·ha-¹ in the third year after drainage.

12

Emisja CO2 z gleb torfowo-murszowych położonych w zasięgu leja depresji wody gruntowej

Turbiak J.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2006

|

Vol. 15, No. 2

199--208

EN

The aim of the paper was to determine a CO2 emission rate from peat-muck soils depending on moisture conditions of sites. The studies of CO2 emission were carried out at four experimental sites located in the region of the “Bełchatów” brown coal mine in 2002-2005. In the study period the highest CO2 emission was found at the site supplied with ground water - 851 mg m-2·h-1. At the sites deprived of ground water supply CO2 emission was 4,5, 22,3 and 30,2% lower. It was also found that in the growing season average in respect of precipitation sum CO2 emission at the sites lying within the ground water dezpression cone was higher than at the site supplied with ground water, whereas in dry and very dry years this relationship was reverse. A reduction in a CO2 emission rate at the sites lying within the ground water depression cone resulted from a reduction in respiration intensity of plant roots caused by water deficiency.