Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nierozpoznany halowy kościół farny z około 1300 roku w Byczynie na Śląsku. O architekturze domniemanej fundacji księcia Henryka III głogowskiego

Adamski J.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2015

|

T. 60, z. 4

27--51

PL

Fara pw. św. Mikołaja w Byczynie jest niezwykle ciekawym, a w dotychczasowej literaturze zupełnie przeoczonym przykładem halowej budowli z około 1300 roku, która dowodzi poszukiwań właściwej, atrakcyjnej formy okazałego kościoła miejskiego, które nurtowały zarówno inwestorów, jak i budowniczych świątyń parafialnych na Śląsku u schyłku XIII wieku. Wszyscy dotychczasowi badacze uznali ją za jednorodne założenie z końca XIV wieku. Tymczasem ewidentna jest zasadnicza dwufazowość powstawania fary, która u schyłku XIV stulecia została przebudowana na bazylikę i wówczas dopiero uzyskała obecny kształt. Omawiany kościół jest bez wątpienia jedną z najbardziej niezwykłych kreacji architektonicznych z okresu około roku 1300 na Śląsku. Jej twórcy dowiedli znajomości najważniejszych budowli kręgu austriacko-morawskiego, przede wszystkim kończonej wówczas katedry w Ołomuńcu. Wznosząc krótki korpus halowy (względnie pseudobazylikowy) na rzucie kwadratu, wpisali się w główny nurt rozwoju miejskich kościołów parafialnych na Śląsku w drugiej połowie XIII wieku, zaś bez wątpienia na życzenie fundatora – zapewne księcia Henryka III głogowskiego postawili wyniosłą wieżę zachodnią, nawiązującą do kolegiaty w Głogowie. Zapewne również z tej budowli został zaczerpnięty wystrój kamieniarski chóru, na który złożyły się baldachimowe nisze, powiązane ze służkami sklepiennymi. Wschodnia część kościoła swymi rozmiarami i dekoracją podkreślała także archiprezbiterialną godność kościoła. Ze względu na późniejszą przebudowę, największą stratą jest przekształcenie chóru, który w świetle zachowanych reliktów i przeprowadzonej tu analizy przedstawia się jako wyjątkowe dzieło architektury przełomu XIII i XIV wieku, nierozerwalnie związane z politycznymi dziejami Śląska.

EN

The Parish Church of St Nicolaus at Byczyna in Silesia (German Pitschen) presents a most interesting, yet till now unknown example of a hall church from around 1300. It proves that the Silesian founders, as well as builders themselves, sought at the end of the 13th century for an suitable, attractive form of a representative town church. All up-to-date researchers treated the Byczyna church as an integral structure dating back to the end of the 14th century. It is most surprising, as it is more than evident that we deal here with a much older building, which was only much rebuilt to the present shape at the end of the 14th century. With no doubt, the church in question forms one of the most interesting architectural creations of around 1300 in Silesia. Its builder proved their knowledge of many important buildings in Austria and Moravia, especially of the Cathedral al Olomouc/Olmütz, which was near completion at that time. The short hall nave of the Byczyna church counts to the main trend of the parish churches in Silesia from the 2nd half of the 13th century. In turn, the single west tower was erected probably according to the wish of its alleged founder, Henry the Third, duke of Głogów/Glogau. It reminded of the west tower of the Collegiate Church at Głogów, while the unique mason decoration in the Byczyna choir, which encompassed sculpted baldachins and vaulting shafts, was an allusion to the chancel of the aforementioned church at Głogów. The size and opulent articulation of the eastern part of the analysed building stressed the function of the church as a seat of an archpriest. Unfortunately the Byczyna choir, which was a unique structure in the Silesian architecture of around 1300, was later strongly rebuilt and lost its previous shape.

2

Koncepcja rewitalizacji fary w Gubinie. Próba wykorzystania energii słonecznej w procesie adaptacji zabytkowego kościoła na centrum kultury i komunikacji

Małachowicz A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

z. 62, nr 2

289--296

PL

Artykuł prezentuje próbę wykorzystania energii odnawialnej (słonecznej) przy adaptacji Fary Gubińskiej na funkcje Centrum Kultury i Dialogu. Wieloletni proces ratowania i rewitalizacji późnogotyckiego kościoła doprowadził do przeprowadzenia konkursu urbanistyczno – architektonicznego mającego umożliwić wykorzystanie znajdującej się dziś w ruinie budowli fary przez mieszkańców miast Gubina i Guben. Gotycki kościół stanowi ważny element krajobrazu pogranicza polsko–niemieckiego. Wieloletnie badania dostarczyły wiedzy o licznych fazach powstawania i przebudowy budynku kościoła. Problem wprowadzania proekologicznych rozwiązań związanych z produkcją energii odnawialnej przy projektowaniu w obrębie zabytkowych budynków i zespołów jest tematem bardzo aktualnym. Polityka promowania rozwiązań proekologicznych coraz częściej wpływa na projektowanie konserwatorskie. Poszukiwania rozwiązań celem połączenia nowoczesnej technologii i zabytkowych wartości dają bardzo różnorodne rozwiązania. W przypadku koncepcji adaptacji średniowiecznej fary zabytkowe i architektoniczne wartości budowli wymusiły poszukiwanie nie ingerującego w bryłę budynku sposobu umiejscowienia instalacji paneli fotowoltaicznych (pod przeźroczystym pokryciem dachowym). Prezentowany eksperyment pokazał możliwość niestandardowego podejścia do próby połączenia nowoczesnych technologii z historyczną bryłą obiektu. Pomimo prób minimalizowania wpływu nowych instalacji na obiekt zabytkowy najlepszym rozwiązaniem pozostaje właściwe kształtowanie formy i poszukiwanie takiego programu funkcjonalnego dla obiektu, który wykorzysta jego atuty, oraz lokowanie zaawansowanych technologicznie funkcji poza obiektami zabytkowymi. Efekt wprowadzania do zabytkowych obiektów nowoczesnych, „proekologicznych” instalacji jest zwykle kontrowersyjny. Pytanie czy jest to właściwe rozwiązanie czy tylko chwilowa moda.

EN

The article presents an attempt to use renewable (solar) energy to the adaptation of the parish church in Gubin for the functions of Center for Culture and Dialogue. The long process of rescuing and revitalization of the late Gothic church led to an urban-architectural contest designed to allow the use of the ruined parish church by urban residents of Guben and Gubin. The Gothic church is an important element in the landscape of the Polish–German borderland. The issue of introducing eco-friendly solutions related to the production of renewable energy in designs of historic buildings and sites is very up-to-date. The policy of promoting ecological solutions increasingly affects restorative designs. The search for solutions to combine modern technology and historic values provides varied outcome. In the case of the concept of adaptation of the medieval parish church, historic and architectural values of the building necessitated the search for the way of positioning photovoltaic panels (under the transparent roof covering) not interfering with the body of the building. An attempt to minimize the impact of new technologies on the historical object is always a kind of compromise. The best solution remains to create a form and searching for proper functional program. This should use the advantages of certain object. A fine way out might be also to localize necessary advanced technologies outside the monument. The result of implementation of modern and so-called ecological installations is usually controversial. The question is, if this is a well solution or only temporary trend.

3

Wczesnogotycki kościół parafialny w Grodkowie i jego przekształcenia w okresie późnego średniowiecza

Legendziewicz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 7-A

405--422

PL

Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Grodkowie należy do grupy miejskich kościołów parafialnych o wczesnej proweniencji, sięgającej drugiej połowy XIII w. W wyniku przeprowadzonych badań możliwe było częściowe zrewidowanie dotychczasowych tez dotyczących jego rozwoju przestrzennego. Możliwe było wskazanie etapów ewoluowania bryły od czwartej ćwierci XIII w. i realizacji trójnawowego, pięcioprzęsłowego kościoła halowego z prezbiterium, zakrystią oraz klatką schodową, poprzez wzniesienie w drugiej połowie XIV w. wieży z hełmem, aż do końca XV w., kiedy to przebudowano korpus, nadając mu układ bazylikowy czteroprzęsłowy i podwyższono mury prezbiterium. Zauważyć należy, że obiekt jest wyjątkowo ciekawy z uwagi na niezrealizowany do końca projekt późnogotyckiej przebudowy, zakładający – poza podwyższeniem murów – także zasklepienia chóru oraz nawy głównej. Zarejestrowane nieukończone elementy wystroju rozszerzają naszą wiedzę o zagadnienia technologii wznoszenia i wykonywania sklepień jako struktur przestrzennych. Brak wystarczających środków finansowych, który był zapewne powodem przerwania przez patrycjat miejski ambitnej przebudowy, paradoksalnie zachował bogaty wystrój architektoniczny wczesnogotyckiego prezbiterium kościoła miejskiego.

EN

The parish church of St Michael the Archangel in Grodków belongs to a group of early parish churches from the second half of the 13th century. The conducted research enabled for partial revision of former theses concerning its spatial development. It was possible to indicate the stages of mass evolution – from the four quarters of the 13th c., and establishing a five-span hall church with a nave and three aisles, as well as a chancel, a vestry, and a staircase; through the steeple with a dome from the second half of the 14th c.; to the changes in the 15th c. when the whole main body was altered giving the church a basilica-like, four-span layout, and the walls of the chancel were made higher. It should be noted that the church is especially interesting for its unfinished Late Gothic alteration, which was supposed not only to make the walls higher but also seal up the choir, and the nave. The identified, unfinished elements of the design expand our knowledge on how vaults were erected. Paradoxically, the lack of funds which was the cause for stopping the alterations by the town patriciate, made it possible to preserve the Early Gothic architectural style of the chancel.

4

Współczesne metody kompleksowej inwentaryzacji zabytków na przykładzie parafialnego kościoła w Michalicach

Rzonca A.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2004

|

Vol. 14

1--8

PL

Artykuł omawia doświadczenia firmy Dephos w zakresie inwentaryzacji architektonicznej i malarskiej na przykładzie kościoła parafialnego w Michalicach na Opolszczyźnie. Przedstawia technologie fotogrametryczną oraz skanowanie laserowe jako sprawdzone narzędzie kompleksowej rejestracji geometrii oraz koloru. Zawiera opis możliwości tych technologii oraz ich przydatność. Omówiono etapy oraz efekty prac pomiarowych.