Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Oddziaływanie mediów stosowanych w eksploatacji statków powietrznych na trwałość lotniskowych nawierzchni betonowych

Nita Piotr, Linek Małgorzata

Journal of KONBiN

|

2023

|

Vol. 53, iss. 1

95--108

PL

W publikacji podjęto próbę określenia wpływu mediów stosowanych w eksploatacji statków powietrznych na parametry stwardniałego lotniskowego betonu nawierzchniowego. W badaniach prowadzonych w okresie dłuższym, niż przewidują to obowiązujące normy, określono wpływ oddziaływania tych mediów na trwałość betonu klasy C 30/37 skomponowanego z użyciem kruszywa bazaltowego i granitowego. W badaniach stwierdzono, że omawiane media eksploatacyjne w zróżnicowanym stopniu wpływają destrukcyjnie na lotniskowy beton nawierzchniowy. Stosowane obecnie środki zabezpieczające nawierzchnię przed ich destrukcyjnym oddziaływaniem spełniają swoją funkcję tylko w ograniczonym zakresie.

EN

The manuscript intends to demonstrate the impact of aircraft operating fluids on the parameters of airfield hardened concrete. In the studies conducted over the longer term than provided for in the applicable standards, the impact of these operating fluids on the durability of C 30/37 concrete composed with the use of basalt and granite aggregate was determined. The tests showed that the discussed operating fluids have a destructive effect on airfield runway concrete to a varying degree. The currently applied agents that protect runway pavement against its deterioration fulfil their function only in a limited scope.

2

Wytyczne i działania w zakresie wdrażania zrównoważonych paliw lotniczych

Różycki Sławomir, Turlej Tymoteusz, Warzecha Piotr, Hilger Bartłomiej

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 9

1359--1362

PL

Omówiono przebieg wdrażania zrównoważonych paliw lotniczych, na który składają się zadania objęte wymaganiami instytucji nadzorujących ruch lotniczy, nadzorujących zrównoważone wykorzystanie biomasy oraz finansujących tego typu przedsięwzięcia. Przedstawiono także syntetyczny opis dostępnych technologii produkcji biokomponentów oraz zaprezentowano analizę działań polskich organizacji i perspektywy ekspansji.

EN

A review, with 38 refs., of aviation fuels, their prodn. processes and their availability under Polish conditions. A special attention was paid to biofuels of plant origin.

3

Wpływ komponentów syntetycznych na właściwości paliwa do turbinowych silników lotniczych

Białecki Tomasz, Gawron Bartosz, Głąb Jadwiga

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 3

391--396

PL

Przedstawiono wyniki badań właściwości dwóch komponentów syntetycznych i ich mieszanin z paliwem lotniczym pochodzenia naftowego, dopuszczonych przez normę ASTM D 7566 do stosowania w turbinowych silnikach lotniczych. Ponadto scharakteryzowano ścieżkę certyfikacji komponentów syntetycznych do stosowania w przemyśle lotniczym. Wyniki badań paliw testowych obejmowały wybrane parametry dotyczące m.in. odparowania, płynności, procesu smarowania oraz spalania.

EN

Paraffinic hydrocarbons from hydroprocessed esters and fatty acid (HEFA), synthetic paraffinic kerosene (alc. to jet ATJ) and their blends with fossil jet fuel were tested for d., viscosity (at –20°C and –40°C), fractional compn., arom. (esp. naphthalenes) compd. content, non-smoking flame height, flash point and lubricity. The min. required content of arom. compds. in mixts. was 8% by vol. An increase in the viscosity of mixts. with both HEFA and ATJ was obsd. as compared to fossil jet fuel. With an increase in the content of synthetic components in the mixts., the flash point and height of the non-smoking flame increased, but the content of naphthalenes decreased. The lubricity of fuels met the assumed requirements.

4

Application of infrared spectrometry in studying fuels and biofules for aircraft turbine engines

Łosiewicz Marzena

Journal of KONBiN

|

2020

|

Vol. 50, iss. 2

107--126

EN

The research paper presents hydrocarbon biocomponents approved for use in aircraft turbine engines. The properties of these biocomponents are governed by ASTM D 7566 standard. One of the new issues regarding the utilization of fuels for aircraft turbine engines is the identification of non-petroleum elements, including hydrocarbon biocomponents. This article proposes applying infrared spectrometry as a technique for instrumental analysis, which enables quick and qualitative identification of a used hydrocarbon biocomponent. Differences in the infrared spectrum between the mineral fuel and used fuel biocomponent were indicated based on the conducted preliminary tests.

PL

W artykule przedstawiono dopuszczone do stosowania w turbinowych silnikach lotniczych biokomponenty węglowodorowe. Własności tych biokomponentów reguluje norma ASTM D 7566. Jednym z nowych problemów w eksploatacji paliw do turbinowych silników lotniczych jest identyfikacja nienaftowych komponentów, w tym węglowodorowych biokomponentów. W niniejszym artykule zaproponowano wykorzystanie spektrometrii w podczerwieni, jako techniki analizy instrumentalnej umożliwiającej szybką, jakościową identyfikację zastosowanego biokomponentu węglowodorowego. Na podstawie przeprowadzonych wstępnych badań wskazano różnice w widmie w podczerwieni, między mineralnym paliwem, a użytym biokomponentem paliwowym.

5

Analiza zagrożeń występujących podczas użytkowania hydrazyny

Janeba-Bartoszewicz Edyta, Rojewski Adam

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2019

|

z. 125

37--43

PL

W artykule omówiono zagadnienie bezpieczeństwa związanego z eksploatowanymi w Siłach Powietrznych RP samolotów wielozadaniowych. Autorzy omówili kwestię wykorzystywanego paliwa do systemu awaryjnego zasilania statków powietrznych. W tym miejscu podkreślono fakt, iż samoloty te wymagają specjalnego paliwa o oznaczaniu H-70, który jest wodnym roztworem toksycznej hydrazyny. Z tego też względu służby ratownicze polskich baz lotnictwa wojskowego, w których stacjonują F-16 musiały zostać odpowiednio dostosowane. Nie mniej jednak zwrócono uwagę, że w przypadku wystąpienia konieczności awaryjnego lądowania tego statku powietrznego na innych lotniskach mogą pojawić się trudności związane z ewentualnym wyciekiem hydrazyny, czyjej neutralizacji z uwagi na brak wyspecjalizowanych zespołów zabezpieczeń chemicznych, będących częścią Grupy Ratownictwa Lotniskowego.

EN

The article presents the safety issue bonded to the Polish Air Force F-16 multirole aircraft. The authors pointed out the issue of fuel used for emergency supply system of these aircrafts. The paper emphasized the fact that these aircrafts require special fuel with designation H-70, which is 70% aqueous solution of toxic hydrazine. For this reason, the rescue services of Polish Air Force bases where Polish F-16 are stationed had to be adjusted accordingly. Just as importantly authors noticed that in the event of an emergency landing of this aircraft at different airports can receive difficulties associated with the possible leakage of hydrazine, or its neutralization in the absence of specialized Hydrazine Response Team, which are part of the Airport Rescue Group.

6

The use of instrumental methods to identify liquid fuels applied in the Polish Armed Forces

Karp Grażyna, Dzięgielewski Wojciech

Journal of KONBiN

|

2019

|

Vol. 49, iss. 2

421--429

EN

The publication topic is to present the research results on the identification methodology of liquid fuels used in the Polish Armed Forces and beyond them. The part related to the use of non-standard instrumental methods to recognise the differences between various types of products was presented. The results of testing the samples of diesel fuels and fuels for aircraft turbine engines both from the civil market and from the stock of the armed forces were described. The usefulness of chromatography, infrared (IR) spectrometry and UV-VIS spectroscopy as instruments being an element of the procedure of the fuel type and origin identification was presented.

PL

Tematem publikacji jest prezentacja wyników badań nad metodyką identyfikacji paliw ciekłych wykorzystywanych w Siłach Zbrojnych RP i poza nimi. Przedstawiono część związaną z wykorzystaniem niestandardowych metod instrumentalnych do rozpoznawania różnic między różnymi rodzajami produktów. Opisano wyniki badań próbek olejów napędowych oraz paliw do turbinowych silników lotniczych, pochodzących zarówno z rynku cywilnego, jak i z zapasów sił zbrojnych. Zaprezentowano przydatność chromatografii, spektrometrii w podczerwieni (IR) i spektroskopii UV-VIS, jako instrumentów będących elementem procedury identyfikowania rodzaju i pochodzenia paliwa.

7

Rozwój technologii wytwarzania komponentów paliw do turbinowych silników lotniczych

Lubowicz J., Pałuchowska M.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 3

420--425

PL

Przedstawiono rozwój technologii produkcji paliwa do turbinowych silników lotniczych Jet A-1. Paliwo to spełnia wymagania normy1). Oprócz konwencjonalnych komponentów uzyskiwanych w wyniku przeróbki ropy naftowej, do stosowania wdrażane są nowe syntetyczne komponenty węglowodorowe wytwarzane z biomasy, węgla czy produktów odpadowych. Do przeróbki tych surowców stosuje się różnego rodzaju procesy technologiczne, takie jak hydrokonwersja, piroliza, zgazowanie, synteza Fischera i Tropscha (F-T). Każdy nowy komponent podlega procesowi długotrwałej i kosztowej certyfikacji, której zasady określone zostały w normie2). Po uzyskaniu certyfikatu nowy komponent może zostać wpisany do normy3), która określa jego parametry jakościowe oraz graniczną zawartość w finalnym, handlowym paliwie lotniczym.

EN

A review with 27 refs.

8

Kierunki rozwoju technologii wytwarzania bezołowiowych benzyn lotniczych

Pałuchowska M., Lubowicz J.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 3

426--430

PL

Przedstawiono przyczyny zmian w formułach benzyny lotniczej, które wynikają ze światowej polityki w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego, środowiska naturalnego i zdrowia człowieka. Opisano działania w realizowanym obecnie amerykańskim projekcie PAFI, zmierzającym do opracowania formuły bezołowiowej benzyny lotniczej stanowiącej zamiennik benzyny Avgas 100LL. Przedstawiono pulę potencjalnych komponentów bezołowiowej benzyny lotniczej, a także związków podwyższających liczbę oktanową, które proponuje aktualna literatura patentowa. Przedstawiono także sytuację w zakresie bezołowiowej benzyny lotniczej w Europie.

EN

A review, with 58 refs., of issues related with development and implementation of more ecol. fuels for applications in the aviation industry.

9

Emission of volatile organic compounds during combustion process in a miniature turbojet engine

Janicka A. B., Zawiślak M., Gawron B., Górniak A., Białecki T.

Environment Protection Engineering

|

2018

|

Vol. 44, nr 4

57--67

EN

Aviation is one of the fastest growing modes of transport. Due to the growing number of flights, the consumption of aviation fuels (mainly jet fuels) keeps increasing. The combustion process in the aircraft engine results in harmful exhaust emissions having an adverse impact on the environment. Alternative fuels based on bio-components and biofuels are a way of reducing the harmful exhaust emissions. Analyses and measurements performed on real aircraft engines are complex and expensive. For this reason, increasingly more research and development projects have been carried out on small-scale engines. This paper presents investigations into volatile organic compound emissions from jet fuel combustion in a miniature turbojet engine. Based on chromatography tests, the compositions of exhaust gases produced by the jet engine fed with various fuels were determined, which in turn led to evaluation of its toxicity and harmfulness. Conventional fossil-based fuel Jet A-1 and a blend of Jet A-1 with 25 vol. % of biobutanol were tested at the same fuel flow rates. The engine working parameters such as, e.g., thrust or emission index have been determined with respect to the type of fuel. The test results have been compared and analyzed.

10

Security of military aviation flight operations concerning the quality of fuel supplied to aircraft

Wojdat C.

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2017

|

z. 94

239--247

EN

The specificity of military flights operations imposes a number of requirements on aircraft. One of the main factors concerning the realization of the air task is the reliability of the engine. The most common cause of aircraft engine malfunctioning is the quality of the fuel supplied. This paper presents the factors affecting the quality of fuel supplied to aircraft and the procedures preventing the delivery of aircraft fuel, which could interfere with the operation of the aircraft engine.

11

Hydroperoxides formation in jet fuels coming from different production processes in simulated fuel system of modern aircraft

Sarnecki J., Gawron B., Głąb J.

Journal of KONBiN

|

2017

|

No. 43

277--300

EN

The paper presents issues related to the process of thermal degradation of jet fuel. This process is of a different nature depending on temperature and time, in which the fuel is subjected to thermal action. The standard method for testing the jet fuel thermal stability seems to be insufficient, therefore, the conduct of the research on a dedicated test rig was taken in this paper. The assessment of the fuel degradation process was carried out on the basis of determination of hydroperoxide and acid numbers as signs of the occurred process. The article has been prepared within the research project No. 2011/01/D/ST8/06567 funded by the National Science Centre in Poland.

PL

Tematem publikacji są zagadnienia związane z procesem degradacji termicznej paliwa lotniczego. Proces ten ma odmienny charakter w zależności od temperatury i czasu w jakim paliwo jest poddane działaniu termicznemu. Standardowa metoda badania stabilności termicznej paliwa lotniczego wydaje się być nie wystarczająca, dlatego w niniejszej pracy podjęto się przeprowadzenia badań na dedykowanym stanowisku badawczym. Ocenę procesu degradacji paliw przeprowadzono w oparciu o wyznaczenie liczby wodoronadtlenkowej i liczby kwasowej jako oznak zaistniałego procesu. Artykuł został przygotowany w oparciu o rezultaty otrzymane w ramach projektu badawczego nr 2011/01/D/ST8/06567 finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

12

Assessment of the fuel thermal degradation process on the basis of the deposit content analysis

Sarnecki J., Gawron B., Głąb J.

Journal of KONBiN

|

2017

|

No. 44

223--234

EN

The publication subject is the issue related to the assessment of phenomena occurring during the jet fuel thermal degradation process. The research in this article was carried out on a specialised laboratory station, according to the author’s own methodology. The assessment of the fuel degradation process was conducted on the basis of an analysis of the content of deposits collected on filters with a diameter of 0.8 µm and 3.0 µm. The filters were additionally analysed under a microscope. The results indicate that a degree and intensity of the fuel thermal degradation process are affected by the technology of the tested fuel and the test temperature. The article was prepared on the basis of the results obtained within the framework of the research project No. 2011/01/D/ST8/06567 funded by National Science Centre.

PL

Tematem publikacji jest problematyka związana z oceną zjawisk zachodzących podczas procesu degradacji termicznej paliwa lotniczego. Badania w niniejszym artykule prowadzono na wyspecjalizowanym stanowisku laboratoryjnym, według własnej autorskiej metodyki. Ocenę procesu degradacji paliwa przeprowadzono w oparciu o analizę zawartości osadów zebranych na sączkach o średnicy 0.8 µm i 3,0 µm. Sączki dodatkowo były analizowane pod mikroskopem. Wyniki wskazują, że na stopień i intensywność procesu degradacji termicznej paliwa ma wpływ technologia badanego paliwa oraz temperatura badania. Artykuł został przygotowany w oparciu o rezultaty otrzymane w ramach projektu badawczego nr 2011/01/D/ST8/06567 finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

13

Theoretical approach to modeling the combustion process in turbine engines fuelled by alternative aviation fuels containing various components/biocomponents

Kulczycki A.

Combustion Engines

|

2017

|

R. 56, nr 4

245--249

EN

The aim of this paper is presentation of the possibility of combustion processes modelling so that to better describe the influence of fuels chemistry on fuels combustion. This is important for prediction the behaviour of different alternative fuels in processes in combustion chamber. Currently used mathematical models do not sufficiently take into account the influence of fuels chemical composition on combustion process. The idea of new mathematical model is proposed in this paper. The paper presents the main assumptions of this model and the results of its preliminary verification using MiniJetRig.

14

Investigation of the impact of a Jet A 1 aviation turbine fuel admixture on selected biodiesel properties and on its ageing process

Baczewski K., Szczawiński P.

Archiwum Motoryzacji

|

2017

|

Vol. 78, nr 4

117--128

EN

Results of investigation the impact of an admixture of the Jet A‑1 aviation turbine fuel on the density, kinematic viscosity, acid number, and oxidation stability of rapeseed methyl esters (RME) have been presented. A growth in the Jet A‑1 content of the biodiesel blend has been found to cause a reduction in the density, acid number, and kinematic viscosity of the blend and to raise its oxidation stability. These relations have been presented in the form of regression equations as functions of the Jet A‑1 content in the blend, for this content varying from 0 % to 50 % by volume. Moreover, the impact of the access of air, sunlight, heat, and water on the characteristics of pure fuels and their blends was examined and the test results have been shown. It has been found that the adding of an admixture of the Jet A‑1 aviation fuel reduces the intensity of RME ageing and that it may be one of the methods to improve the functional RME characteristics, including the oxidation stability of this fuel.

PL

Przedstawiono wyniki badań wpływu domieszki paliwa lotniczego Jet A-1 na gęstość, lepkość kinematyczną, liczbę kwasową i odporność na utlenianie estrów metylowych oleju rzepakowego (RME). Stwierdzono, że wraz ze wzrostem zawartości Jet A-1 w mieszaninie następuje zmniejszenie jej gęstości, liczby kwasowej, lepkości kinematycznej oraz wzrost jej odporności na utlenianie. Zależności te opisano równaniami regresji w funkcji zawartości paliwa Jet A-1 do 50% obj. w mieszaninie z biodieslem. Ponadto podano wyniki badań wpływu dostępu powietrza, światła słonecznego, ciepła i wody na charakterystyki czystych paliw i ich mieszanin. Stwierdzono, że domieszka paliwa lotniczego Jet A-1 zmniejsza intensywność starzenia RME, a dodatek tego paliwa może być jedną z metod poprawienia charakterystyk funkcjonalnych RME, w tym jego odporności na utlenianie.

15

Jet fuels degradation under severe thermal loads

Sarnecki J.

Journal of KONBiN

|

2014

|

No. 3 (31)

31--40

EN

Paper presents research results of jet fuels thermal degradation exposed to different thermal loads. This problem is especially important as it influences safety of aircraft operation. Jet fuel in modern engines is used in heat transfer and cooling of different construction elements. Together with new engines’ construction and materials used thermal loads affecting jet fuel become more severe, and thus in aircraft fuel system not well understood phenomena occur, resulting with plugging injectors, valves and affecting elastomers. They affect engine operation and should be well and carefully described and understood to prevent them. Research results presented here are the first data in Poland dealing with jet fuels’ thermal degradation problem. Article is aimed to present the mechanism of jet fuel thermal degradation under different temperatures. The project has been funded by National Science Centre granted with decision no. DEC-2011/01/D/ST8/06567.

PL

Artykuł dotyczy problemu degradacji termicznej paliw lotniczych w warunkach oddziaływania wysokich temperatur. Jest to istotne zagadnienie z uwagi na jego bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji statków powietrznych. W silnikach lotniczych paliwo wykorzystywane jest nie tylko do zasilania, ale także uczestniczy w odprowadzaniu ciepła oraz chłodzeniu elementów konstrukcyjnych. Należy zwrócić uwagę, iż w związku z intensywnym rozwojem konstrukcji lotniczych elementy silników pracują w warunkach coraz wyższych oddziaływań cieplnych, a obecnie stosowane paliwo lotnicze jest wykorzystywane do zasilania konstrukcji lotniczych już od ponad 30 lat. Dlatego też w eksploatacji coraz częściej obserwowane są nie w pełni wyjaśnione zjawiska zatykania dyszy wtryskiwaczy, blokowania zaworów oraz negatywnego oddziaływania na uszczelnienia i elastomery. Wyniki zaprezentowane w niniejszym artykule są efektem pierwszych w Polsce badań związanych z problemem degradacji termicznej paliw lotniczych. Projekt badawczy został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/01/D/ST8/06567.

16

Innowacyjne stanowisko badawcze do określania stabilności termicznej paliw lotniczych

Sarnecki J.

Journal of KONBiN

|

2014

|

No. 1 (29)

15--22

PL

Artykuł porusza tematykę badania w warunkach laboratoryjnych stabilności termicznej paliw lotniczych. Opisano przyczyny budowy stanowiska, założenia, przedstawiono konstrukcję oraz działanie niestandardowego innowacyjnego stanowiska laboratoryjnego umożliwiającego badanie stabilności termicznej paliw lotniczych w szerokim zakresie narażeń termicznych i różnych wartościach ciśnienia w układzie paliwowym. Przedstawiono możliwości badawcze oraz zalety stanowiska w porównaniu z obecnie stosowaną znormalizowaną metodą badania stabilności termicznej paliw lotniczych wg ASTM D3241.

EN

The article deals with laboratory test method for jet fuels thermal stability testing. Author described the reasons that led to test rig preparation, its construction and operation principles. Innovative test rig for jet fuels thermal stability testing enables research in wide thermal conditions and different pressures. Testing capabilities and advantages compared with currently used standard test method of jet fuels thermal stability testing according to ASTM D3241 have been also presented.

17

Wpływ parametrów konstrukcyjnych rozpylaczy na właściwości użyteczne silnika zasilanego paliwem lotniczym

Rajewski M.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2013

|

R. 54 nr 2 (193)

81--90

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu parametrów konstrukcyjnych rozpylacza (średnicy otworków i kąta rozstawienia strug paliwa) na uzyskiwane parametry pracy w silniku zasilanym paliwem lotniczym Jet A1. Stwierdzono, że możliwa jest poprawa parametrów użytecznych silnika zasilanego paliwem lotniczym poprzez dobór parametrów konstrukcyjnych rozpylacza. Badania wykazały, że optymalne parametry pracy silnika uzyskano dla rozpylacza o średnicy otworków 0,34 mm i kącie rozstawienia strug paliwa 150°.

EN

Results of research on effect of injectors parameter (bore and angle between fuel streams) on injection and combustion in engine feeds with fuel Jet A1 was presented. It was found, that isn’t important differences between parameters of injection and combustion in engine feeds with fuel Jet A1. The optimal parameters for fuel Jet A1 are: bore 0,34 mm, angle between fuel streams 150°.

18

Tendencja zmian wybranych parametrów „ekologicznych” paliw

Dzięgielewski W., Karp G.

Prace Naukowe Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych

|

2013

|

nr 32

31--39

PL

W niniejszym artykule przedstawiono zmiany, jakim ulegały na przestrzeni lat wymagania dotyczące zawartości siarki w paliwach do silników lądowych, morskich i lotniczych. Zmiany te są szczególnie widoczne dla benzyn silnikowych i oleju napędowego i związane są przede wszystkim z polityką proekologiczną zmierzającą do ograniczenia emisji związków siarki do atmosfery. Nieco inaczej przebiegają one dla paliw żeglugowych, z powodu m.in. specyficznych wymagań stawianych przez silniki okrętowe. W kwestii paliw lotniczych dopiero zaczynają się zmiany, ale paliwa te jeszcze nie są objęte normami ekologicznymi.

19

Badanie przydatności biokomponentów i generacji do paliw stosowanych do turbinowych silników lotniczych

Dzięgielewski W., Gawron B.

Prace Naukowe Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych

|

2012

|

nr 30

221-234

PL

W niniejszej pracy przedstawiono wyniki oceny przydatności biokomponentu I generacji pochodzenia roślinnego – estrów metylowych wyższych kwasów tłuszczowych (FAME) – jako komponentu do paliwa stosowanego do zasilania turbinowych silników lotniczych. Przedstawiona analiza dotyczy zarówno badań właściwości fizykochemicznych przygotowanych mieszanek paliwa Jet A-1 z różną ilością dodatku FAME, jak również opiera się na wynikach uzyskanych na stanowiskach silników turbinowych. Wyniki pracy wskazują na praktyczny brak możliwości wykorzystania biokomponentu I generacji typu FAME w lotnictwie. Jednakże uzyskane rezultaty wskazują, że można poszukiwać zastosowania tego typu biokomponentu w silnikach turbinowych w innych dziedzinach niż lotnictwo.

20

Modelowanie zmian charakterystyki eksploatacyjnej paliw lotniczych podczas długotrwałego magazynowania

Majoch A.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2012

|

nr 186

1--137

PL

Jednym z elementów eksploatacji statków powietrznych jest dystrybucja i magazynowanie paliw. Niniejsza publikacja poświęcona jest problemom długotrwałego magazynowania paliw, a zwłaszcza zagadnieniom prognozowania dopuszczalnego czasu ich przechowywania, z uwzględnieniem potrzeby zachowania pierwotnych właściwości eksploatacyjnych paliw i zdatności do zastosowania w statkach powietrznych. Wnioski z przeglądu aktualnej wiedzy wskazują na brak „pewnych" metod prognozowania dopuszczalnego czasu przechowywania paliw w rzeczywistych warunkach baz magazynowych. Znane i stosowane testy laboratoryjne w przypadku współczesnych paliw nie pozwalają na uzyskanie wiarygodnych wyników, czego skutkiem jest konieczność wykonywania częstych badań właściwości, co zwiększa koszty przechowywania i stwarza zagrożenie utraty przez paliwo wymaganych właściwości eksploatacyjnych. Celem podjętych badań było wyjaśnienie przyczyn niezgodności zmian wartości parametrów eksploatacyjnych paliw podczas długotrwałego magazynowania ze zmianą ocenianą na podstawie przyspieszonych testów laboratoryjnych oraz określenie metodyki doboru warunków prowadzenia testów pozwalających na uzyskanie wiarygodnych prognoz dotyczących bezpiecznego okresu ich magazynowania. Dla osiągnięcia założonego celu przyjęto cele cząstkowe, którymi były: opracowanie metodyki porównywania mechanizmów degradacji paliw na podstawie badań kinetyki tych procesów oraz opracowanie metody doboru warunków prowadzenia testu laboratoryjnego modelującego zjawiska zachodzące w trakcie przechowywania paliw w warunkach rzeczywistych. Oczekuje się, że osiągnięcie powyższego celu głównego podjętych badań stanie się ważnym narzędziem systemów zarządzania zapasami obowiązkowymi i rezerwami magazynowymi paliw lotniczych w gospodarce cywilnej i w wojsku. Wyniki realizacji badań, w postaci sposobu modelowania procesów degradacji chemicznej i eksploatacyjnej paliw do silników tłokowych i turbinowych, znajdą zastosowanie w działaniach dedykowanych logistyce i rozwojowi magazynów paliw także do transportu naziemnego. Dlatego przewiduje się w szczególności, że rezultaty badań będą miały pozytywny wpływ na: • możliwość prognozowania trwałości paliw poddawanych długoterminowemu magazynowaniu, • wprowadzanie modyfikacji oraz udoskonalenia systemów logistycznych i magazynowych, • zwiększenie bezpieczeństwa eksploatacji statków powietrznych.

EN

The publication presents the problems of long-term storage of piston and turbine engine fuels essential in making the system of vehicle and aircraft operation ready for use and reliable. The author pointed at a specific limitation, which is the lack of methods to test the effect of internal and external factors on forecasting the resistance of fuels intended for long-term storage. One of the reasons of this is the introduction of new requirements relating to their operational properties, while disregarding their stability features in long-term storage. In this way, the requirement to reduce the impact on the environment has been implemented among other things, and the acquisition of alternative components obtained from oil processing, whose effect on fuel stability is not known yet. It was essential to perform tests on selected piston and turbine engine fuels stored in model reservoirs, after being exposed to atmospheric conditions for a period of over five years. Both petrol and JET A1 fuels with different compositions were tested, and the results of these tests have been contained in this publication. On the basis of obtained results, it has been found that one of the causes of problems arising from forecasting the properties of stored fuels is no conformity between transformation mechanisms occurring in them during long-term storage and the assessment achieved due to known laboratory tests. In other words, a laboratory test does not provide a model of fuel deterioration in a way comparable to processes occurring in real conditions. This publication provides a chance of using the basics of chemical kinetics as a tool which enables both testing the mechanisms describing changes in the quality of fuels subject to long-term storage and the method of usage in planning new laboratory modeling tests.