Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Stop 10. Haligovce/Lipnik – Paleocene reefs after C/P mass extinction event

Krobicki Michał, Golonka Jan

Geotourism / Geoturystyka

|

2023

|

nr 3-4 (74-75)

45

2

Palaeocene-early Eocene southern subtropical to subpolar silicoflagellate biostratigraphy

McCartney K., Witkowski J., Szaruga A.

Acta Geologica Polonica

|

2018

|

Vol. 68, no. 2

219--248

EN

Early Palaeocene through early Eocene silicoflagellate assemblages were examined from five southern subtropical through subpolar deep-sea sites: DSDP Holes 208 and 524, and ODP Holes 700B, 752A, and 1121B. For each site, the taxonomic composition of the silicoflagellate assemblage is documented in detail; Pseudonaviculopsis gen. nov., Dictyocha castellum sp. nov. and Stephanocha? fulbrightii sp. nov. are proposed, along with several new combinations. More importantly, however, these observations enable a considerable refinement to the existing Palaeocene–Eocene silicoflagellate biostratigraphic zonation that for the first time uses datums calibrated to the Geomagnetic Polarity Timescale. The Corbisema aspera Interval Zone occurs immediately above the K/Pg boundary and is here described from Seymour Island. The Corbisema hastata Partial Range Zone extends from near the K/Pg boundary to late early Palaeocene and has been observed in Hole 208. The Pseudonaviculopsis disymmetrica Acme Zone occurs in Holes 208 and 700B. The Dictyocha precarentis Partial Range Zone, observed in Holes 208, 700B, 752A and 1121B, is subdivided into D. precarentis, Naviculopsis primativa, N. cruciata and Pseudonaviculopsis constricta subzones. The Naviculopsis constricta Partial Range Zone occurs in Holes 524, 700B, 752A and 1121B. This study is also the first to consider syn- and/or diachroneity in Palaeogene silicoflagellate biostratigraphy.

3

A new Danian echinoid assemblage from the Greensand in the Kazimierz Dolny area, central Poland: taxonomy, taphonomy and sedimentological implications

Machalski M., Jagt J. W. M.

Acta Geologica Polonica

|

2018

|

Vol. 68, no. 4

571--596

EN

We describe a new echinoid assemblage, composed of specimens of Bolbaster sp., Cyclaster danicus (Schlüter, 1897), Diplodetus vistulensis (Kongiel, 1950) and Linthia? sp. in a distinctive phosphatic preservation, from the so-called Greensand, a marly glauconitic sandstone horizon at the base of the Danian succession in the Kazimierz Dolny area (central Poland). This assemblage presumably is of early Danian age, with Cyclaster danicus occurring in the lower Danian of Denmark and southern Sweden. The specimens are preserved as internal moulds, composed of phosphatised glauconitic sandstone, occasionally with some test material adhering. The genesis of these moulds involved the following steps: (1) infilling of tests of dead echinoids with glauconitic sand; (2) penetration of the infills by coelobiotic deposit-feeding organisms that produced burrows along the inner test surface; (3) early-diagenetic cementation of infills by calcium phosphate; and (4) exhumation and intraformational reworking of specimens, leading to abrasion, fragmentation and loss of test material in some individuals. Co-occurring are unphosphatised moulds of Echinocorys ex gr. depressa (von Eichwald, 1866) and Pseudogibbaster cf. depressus (Kongiel in Kongiel and Matwiejewówna, 1937), which may represent a younger (middle to late Danian) assemblage. Additionally, the presence of derived late Maastrichtian echinoids, e.g., Temnocidaris (Stereocidaris) ex gr. herthae (Schlüter, 1892), Pleurosalenia bonissenti (Cotteau, 1866) and Hemicara pomeranum Schlüter, 1902, is confirmed for the Greensand, based on new material and re- examination of previously recorded specimens. In summary, members of three echinoid assemblages of different age and preservation occur together in the Greensand. Our results are compatible with former interpretations of this unit as a condensed, transgressive lag with mixed faunas of different age and provenance. However, they are incompatible with the hypothesis that phosphatised Danian fossils preserved in the Greensand are derived from a facies equivalent, now gone, of the lower Danian Cerithium Limestone in eastern Denmark, because all moulds are composed of phosphatised glauconitic sandstone that is utterly different from the calcareous dinocyst-dominated, fine crystalline matrix of the Cerithium Limestone.

4

Phanerozoic paleoenvironment and paleolithofacies maps : Cenozoic

Golonka J.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 4

507-587

EN

The paper presents the detailed plate tectonic, paleogeographic, paleoenvironment and plaeolithofacies maps for seven Cenozoic time intervals. Thirty five maps, generated using PLATES and PALEOMAP programs, contain information about plate tectonics, paleoenvironment, and paleolithofacies during Paleocene, Eocene, Oligocene, Miocene and Pliocene, time slices. The spatial reconstruction of basin architectures during their origin, expansion, closure and inversion as well as the dynamic of intrabasinal ridges were obtained by palinspastic modeling. This modeling utilized paleomagnetic data and stratigraphic-facies analysis of basins and ridges. Information contained within global and regional papers were selected and posted on the maps. The detailed paleoenvironment and plaeolithofacies zones were distinguished within the basins. The paleogeographic maps illustrate the geodynamic evolution of Earth from Late Cretaceous to Neogene, spreading and origin of new oceans, oceans closing, collisions, continents accretion and origin of new supercontinents.

PL

Artykuł przedstawia szczegółowe mapy paleogeograficzne dla siedmiu przedziałów czasowych w obrębie kenozoiku. Trzydzieści pięć map, skonstruowanych przy użyciu programów PLATES i PALEOMAP, zawiera informacje dotyczące tektoniki płyt, paleośrodowiska i paleolitofacji w czasie paleocenu, eocenu, oligocenu, miocenu i pliocenu. Przestrzenną rekonstrukcję architektury basenów w okresie ich powstawania, ekspansji, zamykania i inwersji oraz analizę dynamiki grzbietów śródbasenowych uzyskano, wykonując modelowanie palinspastyczne, przy uwzględnieniu badań paleomagnetycznych oraz analizy stratygraficzno-facjalnej basenów i rozdzielających je grzbietów. Informacje zawarte w szeregu globalnych i regionalnych prac zostały wyselekcjonowane i naniesione na mapy. W obrębie basenów wydzielono poszczególne strefy paleośrodowiskowe i paleolitofacjalne. Mapy paleogeograficzne ilustrują geodynamiczną ewolucję Ziemi od późnej kredy po neogen, rozrost (spreding) i tworzenie się oceanów, zamykanie się oceanów, kolizje, łączenie się kontynentów i tworzenie się nowych superkontynentów.

5

Geological characterisation of the Krynica Subunit in the vicinity of Krościenko on the Dunajec river (Magura Nappe, Outer Flysch Carpathians)

Chrustek M., Golonka J., Janeczko A., Stachyrak F.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2005

|

T. 31, z. 1

127-144

EN

The aim of this work is to present geological structure of the Krynica Subunit of the Magura Nappe in southern part of the Gorce and Beskid Sądecki Mountains and along the Pieniny Klippen Belt (PKB). Formal lithostratigraphic units were distinguished on the basis of mapping. The lithostratigraphic units are the age of Middle Paleocene - Middle Eocene age. Flysch deposits were classified as the Szczawnica Formation with the Życzanów Member, Zarzecze Formation and Piwniczna Member of the Magura Formation in the investigated area. Strike-slip faults and faulted formations complicate the geological structure of the described region. The creation some of these faults is connected with andesite intrusions. Strong faulted strata occurs in the southern part of the region along the overthrust of the Pieniny Klippen Belt on the Magura Nappe. The contact line between the Pieniny Klippen Belt and Paleogene of the Magura Nappe is heterogeneous. The evidences of it are outcrops of klippen, which occur within the Szczawnica Formation and the Zarzecze Formation

PL

Główny założeniem niniejszej pracy jest zaprezentowanie budowy geologicznej podjednostki krynickiej płaszczowiny magurskiej w południowej części Gorców i Beskidu Sądeckiego oraz na kontakcie z pienińskim pasem skałkowym. Wydzielone na podstawie badań kartograficznych formalne jednostki litostratygraficzne obejmują osady od środkowego paleocenu do środkowego eocenu. Na badanym obszarze osady fliszowe zostały sklasyfikowane jako formacja szczawnicka z ogniwem z Życzanowa, formacja z Zarzecza oraz ogniwo piaskowców z Piwnicznej formacji magurskiej. Budowę geologiczną opisywanego obszaru komplikują liczne uskoki o charakterze przesuwczym oraz sfałdowane utwory fliszowe. Powstanie części tych uskoków jest związane z intruzjami andezytowymi. Mocno sfałdowane utwory występują w południowej części obszaru wzdłuż nasunięcia pienińskiego pasa skałkowego na płaszczowinę magurską. Linia kontaktu pasa skałkowego z paleogenem magurskim nie jest jednolita. Świadczą o tym wychodnie skałek w obrębie utworów formacji szczawnickiej i formacji z Zarzecza

6

Debryty kohezyjne warstw istebniańskich (senon górny - paleocen) na zachód od Skawy

Strzeboński P.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2005

|

T. 31, z. 2

201-224

PL

W pracy opisano debryty kohezyjne warstw istebniańskich zachodniej części jednostki śląskiej Karpat zewnętrznych. Przedstawiona litofacja reprezentuje utwory silikoklastyczne, zbudowane z mieszaniny mułowo-piaskowego spoiwa i rozproszonego materiału okruchowego frakcji psefitowej. Powstawanie debrytów kohezyjnych związane było z grawitacyjnymi spływami osadu, generowanymi na skłonie basenu sedymentacyjnego przez ruchy masowe. Prezentowane utwory deponowane były w formie fartuchów przez podwodne, kohezyjne spływy rumoszowe. Największy udział miąższościowy debrytów kohezyjnych (12%) stwierdzono w warstwach istebniańskich Beskidu Śląskiego, znaczący udział odnotowano w Beskidzie Małym (7%), a najmniejszy w Beskidzie Morawskim (2%). Z największą częstotliwością opisana litofacja występuje w obrębie piaskowców istebniańskich dolnych, a regułą jest także pojawianie się w stropie łupków istebniańskich dolnych debrytów kohezyjnych z litoklastami o największych rozmiarach. Około 25% opisanych utworów zawierało w składzie fazy rozproszonej materiał egzotykowy (egzotykowe debryty kohezyjne), w których dominowały skały krystaliczne, przede wszystkim gnejsy, łupki krystaliczne i granitoidy. Wśród znacznie rzadziej obserwowanych egzotyków skał osadowych stwierdzono wyraźne zwiększanie się z zachodu na wschód udziału różnego rodzaju wapieni

EN

Cohesive debrites of the Istebna Beds occur within the western part of the Silesian Unit of the Outer Flysch Carpathians. The lithofacies described represents siliciclastic deposits consisting of mud-sandy matrix and scattered, psephite-size clasts. The cohesive debrites originated from sediment gravity flows that were generated on the slope of sedimentary basin by mass-movements and were deposed as aprons by submarine, cohesive debris flows. The highest content of the cohesive debrites (12% of the succession thickness) has been recorded within the Istebna Beds of the Silesian Beskid Mts, the medium in the Beskid Mały Mts (7%) and the lowest within the Moravian Beskid Mts (2%). Most frequently the lithofacies presented occurs within the Lower Istebna Sandstones, while the cohesive debrites with the biggest lithoclasts occur within the top part of the Lower Istebna Shales. The exotic material with dominating crystalline rocks, mostly gneisses, schists and granitoids, makes up 25% of the described deposits (exotic cohesive debrites). Various types of limestones prevail among much rarer clasts of sedimentary rocks and the amount of the limestones distinctly increases going to the east

7

Konkrecje fosforytowe z pstrych łupków paleocenu jednostki skolskiej : komunikat

Szczepańska M., Krobicki M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2001

|

T. 27, z. 1

201-204

PL

Podczas poszukiwań konkrecji węglanowych w formacji łupków pstrych jednostki skolskiej zostały znalezione konkrecje fosforytowe w południowym skrzydle antykliny Łodyny wsi, we wschodniej części Serednicy w potoku Roztoka (około 10 km na NW od Ustrzyk Dolnych). Występują one w spągowej części formacji łupków pstrych (tzw. ogniwo pstrych łupków z Żohatyna - górny paleocen; Rajchel 1990), wśród czerwono-wiśniowych, grubo łupiących się łupków ilastych zawierających nieliczne przerosty łupków szarozielonych

8

The first Polish find of Lower Paleocene crocodile Thoracosaurus Leidy, 1852 : geological and palaeontological description

Żarski M., Jakubowski G., Gawor-Biedowa E.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 2

141-160

EN

Skeletal remains of crocodile of the genus Thoracosaurus Leidy, 1852 were discovered by M. Żarski in Lower Paleocene gaizes in the neighbourhood of Kazimierz Dolny. They consist of a part the vertebral column containing the last dorsal vertebra, the sacrum and eight caudal vertebrae. The age of the deposit was determined by means of micro- and macrofauna; they were dated as middle Danian. In the absolute chronological scale it was the period between 64,5 and 62,5 m.y. ago. The study of pelecypods and gastropods makes it possible to assume that the sea in which the crocodilian lived was a shallow basin with water temperature of about 180C. The presence of tree trunks in the layer containing the crocodilian skeleton suggest closeness to land. The foraminifers occurring in the Greensand, the hard limestone 'hardground' and the opokas were also studied.

PL

Artykuł przedstawia wyniki geologicznego i paleontologicznego opracowania profilu w Kamiennym Dole, w którym M. Żarski w 1995 r. odkrył fragment szkielety krokodyla z rodzaju Thoracosaurus Leidy, 1852. Prace prowadzono w ramach tematu finansowanego przez Państwowy Instytut Geologiczny pod kierunkiem M. Żarskiego w zespole: G. Jakubowski, E. Gawor-Biedowa i M.Machalski. Omawiane odsłonięcie znajduje się w wąwozie nie opodal Kazimierza Dolnego nad Wisłą. Profil zaczyna się opokami górnego mastrychtu kilkumetrowej miąższości, należącymi do poziomu biostratygraficznego Belemnellakazimiroviensis (Hoploscaphites constrictus crassus). E. Gawor-Biedowa (1992) stwierdziła w tych utworach otwornice charakterystyczne dla górnego mastrychtu: Bolivina alexandrae Gawor-Biedowa oraz B. Praecrenulata Gawor-Biedowa, a także Praeglobobulimina imbricata (Reuss), Osangularia peracuta (Lipnik) i Anomalinoides pinguis (Jennings). Opoki przechodzą w twardy wapień, który uległ według M. Machalskiego lityfikacji dopiero w danie. Autorzy pryzyjęli graice między kredą i trzeciorzędem w stropie twardego wapienia podobnie jak K. Pożaryska (1967). W piaszczystych wypełnieniach nor po bezkręgowcach znajdujących się w twardym wapieniu występuje ubogi zespół otwornic paleoceńskich. W profilu zidentyfikowano także paleoceńskie małże, takie jak np. Cucullaea volgensis Barbit de Marny, 1874. W nadległym piaskowcu glaukonitowym, z poziomem konkrecji fosforytowych w stropie, stwierdzono typowy zespół otwornic dolnopaleoceńskich z pojedynczymi otwornicami kredowymi. Zostały tu także zidentyfikowane belemnity z grupy Belemnella kazimiroviensis ze szczególnym nagromadzeniem w poziomie fosforytowym. Oprócz gatunków mastrychtckich małży, ostryg, jeżowców i ramienionogów stwierdzono faunę paleoceńską. To przemieszanie gatunków kredowych i trzeciorzędowych w omawianych utworach jest przedmiotem kontrowersji. Chodzi o to, czy utwory te należy zaliczyć do mastrychtu, czy też do paleocenu. Zarówno gatunki otwornic, jak również małżów i ślimaków jednoznacznie określają wiek skał na dolny paleocen, który można korelować z danem środkowym. Powyżej poziomu rezydualnego z fosforytami w piaszczystych gezach znaleziono szczątki krokodyla zachowane w bardzo dobrym stanie. Jest to pierwsze znalezisko fragmentu szkielety krokodyla z rodzaju Thoracosaurus w Polsce i czwarte w Europie pochodzące z osadów dolnego paleocenu z pobliża granicy kreda/trzeciorzęd. Szczątki krokodyli tego rodzaju w osadach tego samego wieku co w Europie znaleziono także w Ameryce Północnej. Badany fragment szkieletu należy do części ogonowej wraz z pokruszonymi kręgami tułowiowymi i krzyżowymi. Na uwagę zasługują charakterystyczne dla krokodyli płytki pancerza. Opisany krokodyl prowadził morsko-lądowy tryb życia, a jego (prawdopodobnie) długi pysk charakterystyczny dla tego rodzaju przystosowany był do łowienia ryb. Znalezisko krokodyla, a także pni drzew w badanych osadach sugerują bliskość lądu. Do oznaczenia gatunkowego niezbędna jest jednak czaszka, której w opisywanym materiale nie znaleziono. Analiza ślimaków i małżów pozwala przypuszczać, że morze, w którym żył krokodyl, nie przekraczało 80 m głębokości, temperatura wody wynosiła około 180C, a zasolenie miało charakter pełnomorski.