Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Materia organiczna rozproszona w ciemnych turbidytach górnego eocenu płaszczowiny śląskiej (Karpaty zewnętrzne, Polska)

Waliczek Marta, Waśkowska Anna, Machowski Grzegorz

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 7

458--462

EN

In this study, weapply microscopic analysis to evaluate thematurity of organic matter and characterise the macerals dispersed in the Upper Eocene shale samples from the Hieroglyphic Formation (Silesian Nappe, Outer Carpathians). The mean vitrinite reflectance values indicate the presence of organic matter immature to hydrocarbon generation (Ro≈0.43%).The main organic component dispersed in analysed samples is vitrinite, characteristic of kerogen type III.

2

Rocky Sandstone Landforms in Istebna, Silesian Beskid (Outer Carpathians, Poland)

Starzec K., Waśkowska A., Golonka J., Gawęda A., Szopa K.

Geotourism / Geoturystyka

|

2018

|

nr 1-2 (52-53)

I--XIV

EN

The rocky sandstone landforms, which are interesting geotouristic objects, occur in the eastern part of Istebna village. The series of rock walls and pulpits is located on the southern slopes of the Karolówka Range. Fragments of the upper sandstones of Istebna Formation (Upper Cretaceous–Paleocene) crop out within these rocks. They represent the period of intensive supply of the clastic material into the Outer Carpathian Silesian Basin leading to the origin of thick-bedded , very coarse-grained sandstones and conglomerates. The occurrence of large, numerous crystalline rocks is a particular and unique feature of these outcrops. These magmatic and metamorphic rocks were derived from the basement of the Carpathian basins. This paper describes the detailed characteristics of these rocky landform objects.

PL

We wschodniej części wsi Istebna występują piaskowcowe formy skałkowe, które są interesującymi obiektami geoturystycznymi. Są to serie ambon i ścian skalnych znajdujące się w kilku miejscach na południowych zboczach grzbietu Karolówki. W ich obrębie odsłonięte są fragmenty profilu górnych piaskowców formacji istebniańskiej jednostki śląskiej (górna kreda-paleocen), które reprezentują okres intensywnej dostawy materiału okruchowego do karpackiego basenu śląskiego, w efekcie czego powstały serie gruboławicowych i bardzo gruboławicowych piaskowców i zlepieńców. Szczególną cechą związaną z tymi wychodniami jest obecność licznych i dużych bloków skał krystalicznych: magmowych i metamorficznych, pochodzących z erozji podłoża, na którym rozwinęły się baseny karpackie. W niniejszym artykule dokonano charakterystyki jednostkowej tych obiektów skałkowych.

3

Geopark „Beskid Śląsko-Morawsko-Żywiecki”- najstarsze utwory Karpat fliszowych

Golonka J., Krobicki M., Miśkiewicz K., Slomka T., Waśkowska A., Doktor M.

Przegląd Geologiczny

|

2013

|

Vol. 61, nr 5

277--285

EN

The oldest flysch deposits are the leading theme of the planned "Silesian-Moravian-Żywiec Beskid" Geopark. The geopark is located in the area of Beskid Śląski Mts. and Beskid Żywiecki Mts. in the territory ofPoland. This is a region of the occurrence of a number of tectonic units of the Outer Carpathians, including Pieniny Klippen Belt, Magura Nappe (with Krynica, Bystrica, Raca and Siary tec- tonic-facies zones), Fore-Magura Unit, Silesian Nappe and Subsilesian Nappe. Geodiversity of this area is defined by well-exposed sections ofrocks. They were the sites ofclassical geological work in the 19th century. Within the geopark boundaries, there are the type localities of the following tectonic units: Silesian Nappe, Fore-Magura, Bystrica and Raca units, as well as Jaworzynka, Bystrica, Vyhylovka, Vendryne and Cieszyn Limestone formations, Malinowska Skala Conglomerate, Mutne Sandstone, and Cisownica Shale members. Landslides, attractive geomorphologic landforms (e.g., highest peaks of the Beskidy Mts., providing magnificent views), waterfalls, diversified river valleys, tors, caves as well as places associated with the history and tradition of this region represent geotouristic attractions with a high potential. They will be included in the network ofgeosites protected within the planned geopark. Analysis ofthe geopark area indicates a high degree of variability of natural values, especially its geodiversity and richness of the historical-cultural heritage. The preservation and protection methods are also diversified. This region represents unique geoenvironmental and historical values on the European scale, therefore offering good chances for establishment of geopark. The documentation of geosites has already been gathered at this stage of work. The information requires only updating, minor additions and construction ofa unified database. The evaluation ofthe current touristic infrastructure have also brought very positive results; the area isfrequented by millions oftouristsfrom Poland, Czech Republic, Slovakia and other countries.

4

Wody mineralne i lecznicze antykliny Iwonicza-Zdroju – Rudawki Rymanowskiej

Chowaniec J., Operacz T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/1

81--87

PL

Antyklina (fałd) Iwonicza-Zdroju–Rudawki Rymanowskiej jest jedną z najbardziej interesujących pod względem hydrogeologicznym struktur tektonicznych w obrębie jednostki śląskiej. Występujące tu wody lecznicze charakteryzują się zawartością CO2 dochodzącą do 1102 mg/dm3. Dwutlenek węgla obserwuje się również w wodzie w otworach wiertniczych, jednakże w mniejszych ilościach. W Iwoniczu-Zdroju są to wody od 0,09% Cl–HCO3–Na, I, Br, HBO2 do 1,94% kwasowęglowa Cl–HCO3–Na, I, zaś w Rymanowie-Zdroju od 0,17% wody Cl–HCO3–na do 0,83% szczawa Cl–HCO3–Na, I.

EN

The Iwonicz-Zdrój–Rudawka Rymanowska Anticline (fold) is one of the most interesting in terms of hydrogeology tectonic structures within the Silesian unit. Therapeutic waters occurring here have a CO2 content of up to 1102 mg/dm3. Carbon dioxide in smaller quantities is also present in the boreholes. In Iwonicz-Zdrój the mineral waters are of type from 0.09% Cl–HCO3–Na, I, Br, HBO2 to 1.94% Cl–HCO3–Na, I containing carbon dioxide, while in Rymanów-Zdrój from 0.17% Cl–HCO3–Na to 0.83% carbonated water Cl–HCO3–Na, I.

5

Zmiany średniej refleksyjności witrynitu uwęglonej materii organicznej w warstwach istebniańskich jako przykład tektonicznej ewolucji płaszczowiny śląskiej (zachodnie Karpaty fliszowe)

Syrek M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 2/1

61-68

EN

Organic matter in the Istebna beds occur as dark laminas in sandy mudstones. Coalification degree of organic matter in the Istebna beds is related with orogenic period of the flysch Carpathians. There is no correlation with age of rocks and subsidence processing started during Paleogene. Higher values of vitrinite reflectance in southern part of Silesian Unit have been noticed.

6

Walory i formy ochrony przyrody na Pogórzu Ciężkowickim

Gruszka I.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 2/1

77-86

EN

The animate and inanimate nature monuments of the Pogórze Ciężkowickie are described in this paper, according to general geographic and geological setting. One of the famous objects in the vicinity of Ciężkowice is "Rocky Town" Nature Reserve. Many type of tors occur in this area, which are mainly built by Ciężkowice Sandstones (Paleocene-Eocene), which belong to Silesian Nappe of the Outer Flysch Carpathians.

7

Tektonika polskich Karpat fliszowych pomiędzy Bielskiem-Białą a Nowym Targiem

Golonka J.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2007

|

T. 33, z. 4/1

29-38

PL

Przedmiotem pracy są Karpaty zewnętrzne pomiędzy Bielskiem-Białą a Nowym Targiem. Zbudowane są one z silnie, płaszczowinowo sfałdowanych osadów fliszowych wieku jury górnej - neogenu. Wśród płaszczowin Karpat zewnętrznych wyróżnia się (idąc od południa): jednostkę (płaszczowinę) magurską, grupę płaszczowin przedmagurskich, płaszczowiny śląską, podśląską i skolską (grupa średnia). Jednostka magurska od południa, wzdłuż linii Stare Bystre - Szaflary, graniczy z pienińskim pasem skałkowym. Jest nasunięta na jednostki grupy średniej - wielkość nasunięcia wynosi co najmniej 20 km. Strefa przedmagurska ciągnie się wąskim pasem z rejonu Milówki w kierunku na południowe zbocze Beskidu Małego, gdzie zanika. Płaszczowina śląska podzielona jest wzdłuż uskoku Skawy na dwa odcinki. Zachodni charakteryzuje się potężnym rozwojem kredowych piaskowców godulskich, we wschodnim odsłaniają się na znaczniejszym obszarze warstwy krośnieńskie. Płaszczowina podśląska występuje w postaci porozrywanych strzępów i płatów pojawiających się u brzegu płaszczowiny śląskiej, jak również w oknach tektonicznych w obrębie jednostki śląskiej. Jednostka skolska występuje na północ od Wadowic i Andrychowa, gdzie tworzy element łuskowo nasunięty na miocen zapadliska przedkarpackiego.

EN

The Polish Outer Carpathians between Bielsko-Biała and Nowy Targ are built up from the thrust, imbricated Upper Jurassic - Neogene flysch deposits. The following Outer Carpathian nappes have been distinguished: Magura Nappe, Fore-Magura group of nappes, Silesian, Subsilesian and Skole Nappes. The Magura Nappe borders along Stare Bystre-Szaflary line with the Pieniny Klippen Belt. It is thrust over the Fore-Magura and Silesian nappes at least 20 km. The Skawa line system of faults displaces the Magura Nappe margin 2 km northward. The Fore-Magura narrow zone runs from Milówka to the southern slope of Beskid Mały, where disappears from the surface. The Silesian Nappe is devided into two segments along the Skawa fault. The western one is characterized by the development of Cretaceous Godula Sandstones, eastern by the occurrence of Krosno Beds. The Sub-Silesian Nappe occurs as broken pieces along the northern margin of the Silesian Nappe, as well as in the tectonic windows within the Silesian Nappe. The Skole Unit is thrust over the Miocene deposits of Carpathian Foredeep in the area north of Wadowice and Andrychów.

8

Fold-thrust-belt geometry and detailed structural evolution of the Silesian nappe - eastern part of the Polish Outer Carpathians (Bieszczady Mts.)

Rubinkiewicz J.

Acta Geologica Polonica

|

2007

|

Vol. 57, no. 4

479-508

EN

On the basis of field studies of mesoscopic structures, and analysis of radar and aerial photos together with seismic data, the structure and structural evolution of a part of the Silesian nappe was established. In the study area the Silesian nappe comprises two tectonic units: the Central Carpathian Depression and the Fore-Dukla thrust sheet, separated by a fault. The Central Carpathian Depression is built of several mapscale slices. The slices comprise map-scale NE-verging anticlines, with additional synclines to the south-east. The slices are separated by steeply dipping forelimb-thrusts, which connect together at a depth of ca. 6-7 km into a single sole thrust and form a leading imbricate fan. To the west of the Rabe-Baligród fault zone the fault between the Central Carpathian Depression and the Fore-Dukla thrust sheet is a typical thrust. Eastwards from this fault zone it becomes a steeply NE-dipping normal fault. The Silesian nappe is cut by map-scale oblique and transverse, mainly strike-slip faults - some of them are tear faults. Longitudinal strike-slip faults indicate dextral movement along the pre-existing thrusts. The structural evolution of the Silesian nappe comprises here eight pre-, syn- and post-orogenic stages beginning with the formation of clastic veins, followed by folding, thrusting, strike-slip faulting and terminating with normal faulting.

9

Budowa geologiczna rejonu Sucha Beskidzka - Świnna Poręba (polskie Karpaty fliszowe)

Cieszkowski M., Golonka J., Waśkowska-Oliwa A., Chrustek M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2006

|

T. 32, z. 2

155-201

PL

W budowie geologicznej terenu, który rozciąga się wzdłuż doliny Skawy pomiędzy Suchą Beskidzką a Świnną Porębą, biorą udział górnokredowe i paleogeńskie utwory płaszczowiny śląskiej i płaszczowiny magurskiej. Serię śląską tworzą tu środkowe i górne warstwy godulskie, warstwy istebniańskie, pstre łupki eoceńskie i piaskowce ciężkowickie oraz warstwy hieroglifowe, menilitowe i krośnieńskie. W tych ostatnich zaobserwowano spływy typu derbis-flow z otoczakami skał egzotycznych i wielkimi olistolitami. Płaszczowina magurska jest zbudowana z sukcesji osadowej typowej dla tzw. podjednostki Siar. Autorzy zaproponowali dla jej jednostek litostratygraficznych formalizację nazw. Zgodnie z zaproponowaną formalizacją w jej sukcesji osadowej wyróżnia się formację z Jaworzynki (warstwy ropianieckie) z ogniwami łupków z Gołyni i piaskowców z Mutnego w paleoceńskiej części profilu, formację z Łabowej z ogniwami piaskowców z Żurawnicy i ze Skawiec, formację beloweską oraz formację makowską z ogniwem łupków zembrzyckich, piaskowców wątkowskich i łupków budzowskich. Utwory płaszczowin śląskiej i magurskiej są sfałdowane, a w płaszczowinie magurskiej można wyróżnić kilka łusek i podłużnych zluźnień. Utwory obu tych jednostek pocięte są systemem uskoków poprzecznych, a u czoła nasunięcia płaszczowiny magurskiej część dyslokacji jest przejęta od płaszczowiny śląskiej. Płaszczowina ta posiada swój niezależny system uskoków.

EN

Upper Cretaceous and Paleogene rocks of the Silesian and Magura Nappes build up the complex structure of the investigated area, which is stretching along the Skawa River valley between Sucha Beskidzka and Świnna Poręba. Middle and Upper Godula Beds, Istebna Beds, Eocene red shales and Ciężkowice Sandstone as well as Hieroglyphic, Menilite and Krosno Beds form the Silesian Succession. The debris-flow deposits with exotic rocks pebbles and large olistolites were observed within the Krosno Beds. The sedimentary succession is typical for the Siary sub-unit from the Magura Nappe. The present authors proposed the formal lithostratigraphic names for this unit. According to this formalization the following lithostratigraphic units have been distinguished within the Siary succession: Jaworzynka Formation (Ropianka Beds) with Gołynia Shale member and Mutne Sandstone Member within the Paleocene part of profile, Łabowa Formation with the Żurawnica Sandstone Member, the Skawce Sandstone Member, Beloveza Formation, and Maków Beskid Formation with Zembrzyce Shale Member, Wątkowa Sandstone Member and Budzów Shale Member. The Silesian and Magura Nappes rocks are strongly folded; within the Magura Nappes several scales and longitudinal shear zones have been distinguished. The formations of both units are cut by the transversal fault systems of The Magura Nappe has the independent fault systems, some of its dislocations have been acquired, however, from the Silesian Nappe.

10

Tektoniczne wygięcie łuku Karpat zewnętrznych w świetle analizy ciosu w płaszczowinie śląskie

Mastella L., Konon A.

Przegląd Geologiczny

|

2002

|

Vol. 50, nr 6

541-550

PL

W polskiej części płaszczowiny śląskiej, na podstawie badań własnych przeprowadzonych w 197 odsłonięciach stwierdzono obecność sieci spękań ciosowych złożonej z 5 zespołów ciosu, podzielonych ze względu na obecną ich pozycję w stosunku do regionalnych fałdów na: 2 zespoły SR, SL systemu skośnego, zespół poprzeczny T oraz 2 zespoły podłużne L, L'. Ze względu na przydatność do rekonstrukcji paleonaprężęń (Mastella & Zuchiewicz, 2000) opracowaniu poddano głównie zespoły ciosu SR, SL oraz T. W analizie paleonaprężeń zwraca uwagę kątowa różnica między kierunkami ó1 wyliczonymi z ciosu skośnego (SR , SL ) i poprzecznego (T). Ta kątowa różnica między kierunkami sugeruje, że jest ona wynikiem niewielkiego tektonicznego wygięcia badanego łuku płaszczowiny śląskiej miedzy etapem nasuwania się płaszczowin, a etapem jego postępującego wypiętrzania się tego fragmentu łuku Karpat Zewnętrznych.

EN

The joint network in theflysch strata of the Silesian Nappe is composed of a shear system (diagonal sets -Sg, SL) -striking in the present position at high angles to map-scale fold axes, a single extension set T-striking sub-perpendicular to these axes, fold-parallel joints L and L' striking parallel or at small angles to map-scale fold axes. Due to their usefulness (Mastella & Zuchiewicz, 2000) for palaeostress reconstructions penetrative Sg, Si and T joint sets were analysed from 197 outcrops. In the palaeostress analysis the angular difference between the ól directions calculated from shear (Sg, Si) and extension Tjoints is notable. The angular difference between these ól directions suggests that it is a result of a slight tectonic bending of the investigated Silesian Nappe arc. which took place between the nappe thrusting phase and the proceeding uplift phase of this part of the Outer Carpathians Arc.

11

Związek mineralizacji kruszcowej z tektoniką łuski Bystrego (Bieszczady, Karpaty zewnętrzne)

Rybak B.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 11

1023-1029

PL

W kredowych i paleogeńskich skalach łuski Bystrego w strefie przeddukielskiej, obserwowano mineralizację kruszcową, którą podzielono na pierwotną, występującą w postaci pirytu, markasytu, sfalerytu i galeny oraz epigenetyczną reprezentowaną przez realgar i aurypigment. Mineralizacja pierwotna nie wykazuje związku z tektoniką łuski Bystrego. Natomiast mineralizacja epigenetyczną jest związana z dyslokacjami oraz występuje w spękaniach zespołu ciosu poprzecznego T, rzadziej podłużnego L i skośnego D_2.

EN

The studies are concentrated on the northern part of the Fore Dukla unit called the Bystre thrust-sheet. The metallic mineralisation observed in Cretaceous and Paleogene rocks of the studied area is of two kinds: original and epigenetic. The minerals such as: pyrite, marcasite, sphalerite and galena belong to the primary mineralisation. Otherwise, realgar and orpiment belong to the epigenetic mineralization. There is no connection between the primary mineralization and the tectonics of the Bystre thrust-sheet. The epigenetic mineralisation associates dislocated zones. The structural analysis of joint sets proved that this kind of mineralisation is characteristic for transversal joints T, rarely longitudinal joints L and oblique joints D_2

12

Poziom gruboziarnistych zlepieńców w okolicy Skrzydlnej (Beskid Wyspowy)

Polak A.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 7

644-650

PL

W strefie lanckorońsko-żegocińskiej, w okolicy Skrzydlnej, w warstwach menilitowych plaszczowiny śląskiej występują zlepieńce z egzotykami. Wyniki badań wskazują, że zlepieńce te są olistostromami. Składają się one z fragmentów skał detrytycznych, gnejsów, kwarcytów oraz osadów węglanowych paleozoiku i mezozoiku. Występują również paleozoiczne, szelfowe wapienie detrytyczne zawierające duże otwornice, litotamnia i inne. Obecność tego typu olistostrom sugeruje, że były one formowane w sąsiedztwie aktywnego skłonu basenu śląskiego związanego z kordylierą śląską.

EN

In the Lanckorona-Żegocina tectonic zone near Skrzydlna, in the Menilite beds of the Silesian nappe occur conglomerates with exotics. Result of the studies show that conglomerates are olistostromes. They are composed of fragments of siliciclastic rock, gneisses, quartz and carbonate rocks of Paleozoic and Mesozoic age. There are also Paleogene shelfdetritic limestone and sandstones containing large foraminifers, lithothamnia and other organic remnants. The presence of the olistostroms of such a composition indicates that they were formed in the vicinity of the active slope of the Silesian Basin connected with the Silesian Ridge (=Silesian Cordillera).