Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zakopane – od architektury fisowskiej lat 60. XX w. po czasy współczesne

Moździerz Zbigniew

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2020

|

Vol. 1

123--138

PL

Po reformie administracyjnej kraju (1975 r.) Zakopane znalazło się w obrębie województwa nowosądeckiego. Architektura z tego okresu prezentuje głównie późny modernizm i socmodernizm. W latach 80. opracowano trzecią koncepcję regulacji Zakopanego. Po raz pierwszy uwzględniono sprawy ochrony zabytków. Z końcem lat 80. i na początku 90. wraz ze zmianami polityczno-ustrojowymi pojawiła się w Zakopanem architektura postmodernistyczna. W 1994 r. uchwalono miejscowy ogólny plan zagospodarowania przestrzennego. W 1998 r. uchwalono Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zakopanego. Architekturę zakopiańską XXI w. zdominowały obiekty wielkokubaturowe, hotele i tzw. apartamentowce.

EN

After the administrative reform of the country (1975), Zakopane found itself within the province of Nowy Sącz. Architecture from this period mainly presents late modernism and socmodernism. In the 1980s, the third concept of Zakopane regulation was developed. For the first time, it included monument protection. At the end of the 1980s and the beginning of the 1990s, postmodern architecture appeared in Zakopane along with political changes. In 1994, the local general spatial development plan for the city was adopted. In 1998, a study on the conditions and directions of the spatial development of the city of Zakopane was adopted. Twenty-first century Zakopane architecture was dominated by large buildings, hotels and apartment buildings.

2

Polska architektura późnego modernizmu – kategorie stanu zachowania, syntetyczne studia przypadków i dylematy konserwacji

Urbańska M. A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2016

|

Nr 48

56--65

PL

Artykuł próbuje przedstawić kondycję polskiej architektury późnego modernizmu poprzez kategorie jej stanu zachowania, omówione syntetycznie na poszczególnych przykładach. Omawia zarazem metody interwencji – sposób działania – w stosunku do tego dziedzictwa. Poczynając od spektakularnych wyburzeń dwóch wybitnych dzieł architektury powojennej (katowickiego dworca PKP i warszawskiego Supersamu), przez trwanie w stanie nieużytkowanym, po konserwacje i adaptacje, pokazuje proces dojrzewania świadomości wartości tej architektury. Praca wspomina krótko działania Stowarzyszenia Architektów Polskich na tym polu. Artykuł pokazuje zarazem główne dylematy konserwacji – między petryfikacją (często przeciwskuteczną) a rekonstrukcją i transformacją. Próbuje też dać odpowiedź na pytanie, co powinno być ultima ratio ochrony architektury tego okresu.

EN

The article aims at discussing the current state of Polish Late Modern architecture through the categories of its state of preservation which are discussed as based on synthetic case studies. Starting from the spectacular demolitions of the two outstanding works of post-war architecture (Katowice railway station and the ‘Supersam’ supermarket in Warsaw) through a hiatus of the lack of use, to conservations and conversions (re-uses) it shows the process of growing of the consciousness of value of such an architecture. The essay briefly mentions actions of the Association of Polish Architects in the field. At the same time the article shows the main dilemmas of conservation – between petrifying (which is often counterproductive) and reconstruction and transformation. It also attempts at answering the question of the ultima ratio of protection of the architecture of that period.

3

Elementy struktury budynku jako modernistyczny detal - idea, realizacja, destrukcja i modernizacja

Ciarkowski B.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/2

88--93

PL

Strukturalizm zatarł granice pomiędzy urbanistyką, a architekturą, konstrukcją, a detalem. W obiekcie architektonicznym, niczym w maszynie, każdy pojedynczy detal miał swą określoną funkcję i jasno sprecyzowaną wymowę w kontekście całości. Przykładem realizacji tych zasad jest Instytut Fizyki w Lodzi, którego forma stanowi obraz kształtowania się późno modernistycznych idei, ich degradacji i współczesnego niezrozumienia.

EN

Structuralism has blurred distinctions between urbanism and architecture, construction and detail. In the architectural object, as in the machine, any particular detail had its function and precised meaning within the wholeness. The Physics Institute in Lodz appears to be an example of realization of these principles. Its structure is an image of late modernistic ideas, their decay and contemporary incomprehension.

4

Upper Silesian modernism and its interwar luxurious aspect

Nakonieczny R.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2008

|

Vol. 1, no. 3

21-26

EN

Four major periods may be distinguished in modernist architecture of Upper Silesia. 1. early stage (Jugendstil, expressionism) 2. mature phase (functionalism. Neues Bauen) 3. late stage (organic or angular trend within the sculpture style, brutalism and prefabricated standardisation) 4. return to the aesthetic patterns of radical modernism (neomodernism) Among many other outstanding examples of interwar functionalism, the second period showed also the so-called luxurious trend, denying the principles of radical modernism. It may be distinctively recognised in the architecture of public buildings, throughout both, Polish and German sides of Upper Silesia, separated then by the state border. The luxurious trend in residential estates was present only in Polish part of the region, mainly in Katowice - the capital of the autonomous Silesian district. The Germans focused mainly on social housing financed from the state funds, thus the luxurious features would appear absolutely irrelevant.

PL

Modernizm w architekturze Górnego Śląska można podzielić na 4 podstawowe etapy: 1. wczesny (Jugendstil, ekspresjonizm) 2. dojrzały (funkcjonalizm, "Neues Bauen") 3. późny (nurt organiczny lub kanciasty w ramach stylu rzeźbiarskiego , brutalizm, standaryzacja wielkopłytowa) 4. powrotu ku estetyce radykalnego modernizmu (neomodernizm) W 2 etapie rozwoju tego stylu, wśród wielu wybitnych przykładów międzywojennego funkcjonalizmu zaznaczył się również tzw. nurt luksusowy, który przeczył zasadom radykalnego modernizmu. Szczególnie widoczny jest on w budowlach publicznych zarówno po polskiej jak i niemieckiej stronie Górnego Śląska, podzielonego wówczas granicą państwową. Nurt luksusowy w budownictwie mieszkaniowym występował wyłącznie w polskiej części regionu, głównie w Katowicach - stolicy autonomicznego województwa śląskiego. Niemiecka część rozwijała przede wszystkim socjalną zabudowę mieszkaniową, finansowaną ze środków państwowych, stąd nurt luksusowy w takim przypadku stał się całkowicie nieodpowiedni.