Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Prediction of CPTu static sounding parameters based on DPH dynamic probing heavy test on the example of “the Praski terrace” sands in Warsaw

Zawrzykraj Piotr Zbigniew, Bąkowska Anna

Archives of Civil Engineering

|

2024

|

Vol. 70, nr 1

337--355

EN

This paper attempts to relate the parameters obtained from CPTu static sounding and DPH dynamic test conducted in non-cohesive alluvial deposits of the Vistula River. The investigation was carried out in eight test stations located on the left bank of the Vistula River in Warsaw. The presented theses were based on the results of static CPTU and dynamic DPH tests obtained at 8 test stations. Additionally, in order to associate the obtained sounding results to the lithological type of the tested medium, drillings and grain size analyses were performed. The correlation of the different test methods stems from the need to identify and explain observed discrepancies against the background of different geological conditions, such as moisture content or grain size distribution. The comparative analysis of the parameters obtained from static and dynamic probing, is relevant to the alluvial sediments formed the lower over-flood terrace (called “the Praski terrace”) of Warsaw. Based on the comparison this paper proposes a correlation between the cone penetration resistance the sleeve friction and the number of blows, expressed by the functional relationship. Differences in the matching formulas were shown depending on the saturation of the tested sediments. Correlations were referred to a soil type, which enabled to specify the range of applicability of the proposed relationships. The results of the study were further used to show their diversity using statistical methods. This made it possible to assess the variability of the parameters of the non-cohesive soil, which forms a single lithogenetic unit.

PL

W artykule powiązano parametry sondowania statycznego CPTu i sondowania dynamicznego DPH w środowisku niespoistych aluwiów rzeki Wisły. Poligon badawczy zlokalizowany został w obrębie lewobrzeżnej Warszawy w rejonie osiedla Ostrobramska. Przedstawione badania reprezentowane są przez wyniki testów CPTu oraz DPH uzyskanych w 8 węzłach badawczych. Potrzeba korelowania różnych metod badawczych wynika z dążenia do ich wzajemnej walidacji, wyjaśnienia obserwowanych odstępstw na tle innych uwarunkowań, np. nawodnienia lub uziarnienia. Prezentowana analiza porównawcza parametrów sondowań statycznych i dynamicznych, odnosi się do osadów rzecznych tworzących taras nadzalewowy (tzw. praski) w Warszawie. Utwory stanowiące ośrodek badawczy zostały zakumulowane u schyłku plejstocenu. W artykule porównano dwie metody badawcze oraz przedstawiono propozycje korelacji między oporem wciskania stożka qt tarciem na tulei fs oraz liczbą uderzeń młota N10 DPH, wyrażone zależnością funkcyjną. Wykazano różnice w formułach dopasowania w zależności od nawodnienia badanych osadów. Dodatkowo dzięki temu zestawieniu można wyjaśnić rozbieżności, które pojawiają się przy ocenie stanu zagęszczenia gruntów poniżej lustra wody podziemnej metodą statyczną CPTu i dynamiczną DPH. Dzięki przedstawionym zależnością jest możliwość szerszego stosowania sondy DPH. Korelacjami nawiązano do uziarnienia, co pozwoliło uściślić zakres stosowalności zaproponowanych zależności. Wyniki badan posłużyły dodatkowo do przedstawienia ich zróżnicowania metodami statystycznymi. Umożliwiło to ocenę zmienności parametrów niespoistego ośrodka gruntowego, stanowiącego jedno wydzielenie litogenetyczne. Zaproponowano formuły korelacyjne do prognozowania skorygowanego oporu stożka qt oraz tarcia na tulei fs na podstawie liczby uderzeń N10 DPH. Propozycje te opracowano oddzielnie dla strefy aeracji i saturacji. Analiza oporów wbijania wykazała, że prowadząc ocenę zagęszczenia poniżej lustra wody powinno się korygować liczbę uderzeń, poprzez jej zwiększenie o ok. 25% aby uwzględnić wpływ strefy nasyconej na wyniki badan. Próba oceny wpływu uziarnienia na charakter korelacji nie dała zadowalających wyników. Zróżnicowanie strukturalne (zmienność uziarnienia) obecne w badanych osadach nie jest wystarczającym kryterium do różnicowania jego wpływu na postać zależności między analizowanymi narzędziami badawczymi. Dominującą rolę, która determinuje przedstawione zależności, odgrywa geneza i historia geologiczna osadów aluwialnych tarasu praskiego.

2

Spuścizna po pandemii. Środki dezynfekcyjne w ściekach

Ginter-Kramarczyk Dobrochna, Kruszelnicka Izabela

Kierunek Wod-Kan

|

2020

|

Nr 3

44--49

PL

Intensywne użycie żeli antybakteryjnych i środków dezynfekujących, zawierających do niedawna triklosan - o którym więcej w niniejszym artykule - przyczynia się niestety do wzrostu ich zawartości w ściekach. Konsekwencją tego będzie prawdopodobnie ich kumulacja w zbiornikach wodnych i osadach rzecznych, co potwierdzają prowadzone badania.

3

Wpływ planowanej przebudowy falochronów portowych w Ustce na brzeg morski

Ostrowski Rafał, Szmytkiewicz Marek, Skaja Marek

Inżynieria Morska i Geotechnika

|

2019

|

nr 2

51--59

PL

Morfodynamika brzegu morskiego w rejonie Ustki z uwzględnieniem oddziaływania falochronów portowych. Wypadkowe roczne natężenie transportu osadów. Ocena wpływu planowanej przebudowy wejścia portowego na brzeg morski i przeciwdziałanie jej negatywnym skutkom.

EN

Sea shore morphodynamics near Ustka taking into account impact of harbour breakwaters. Net annual sediment transport rate. Assessment of influence of planned harbour entrance reconstruction on adjacent beaches and prevention of negative effects.

4

Minerały autigeniczne i osady w strefie hyporeicznej aluwiów Białej Przemszy zanieczyszczonej przez górnictwo rud metali

Ciszewski D., Kucha H., Skwarczek M.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 10/1

650--660

EN

Sediments and waters of the hyporheic zone have been investigated in the middle reach of the Biala Przemsza River (southern Poland). The river is polluted with mine waters dischargedfrom lead-zinc ore mines, and ground waters sampled from piezometers in a sand bar are polluted to a similar degree down to a depth of at least 3 m. Very high content of heavy metals in the upper 1 m-thick strata of the bar indicates that their accumulation follows start-up of the lead-zinc mining in the mid-20th century. Common authigenic pyrite, gypsum and other less widespread heavy metal minerals are observed in the sediments of both the mining- and pre-mining times. It is related to the intense infiltration of sulphate-rich waters into the sand bar and microbially controlled anoxic conditions, which favour pyrite formation.

5

Granulometry of bottom sediments of the Przekop Wisły canal

Rudowski S., Edut J., Wróblewski R., Dworniczak J., Lisimenka A., Jereczek-Korzeniewska K., Galer-Tatarowicz K.

Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku

|

2017

|

Vol. 32, No. 1

14--20

EN

The Przekop Wisły (or the Vistula Cross-cut) is a canal created 120 years ago in the Vistula River mouth to prevent floods. In 2013/2014, 82 samples of canal sediments were collected in three sessions, which were next subjected to macroscopic descriptions and sieve analyses, including calculation of granulation indices expressed in the phi scale. Characteristics of granulation are presented in relation to forms of bottom relief, varied transport and storage conditions of individual sessions. Sediments in the canal are relatively even-sized, with coarse and/or medium-grained sands, quite well-sorted, with moderately negative skewness and a leptokurtic distribution. It was demonstrated that deposition of sediments in the canal is progressing, especially in its estuarial section, which impacts significantly on its patency. Hence, it is necessary to monitor sediments in the canal to establish its condition and identify trends related to risks and flood prevention. The Przekop Wisły canal constitutes a natural area of a straight channel river, and studies of its sediments may be an important model of fluvial processes.

PL

Przekop Wisły to kanał utworzony 120 lat temu w ujściu Wisły dla zapobiegania powodziom. Z osadów kanału pobrano 82 próby w trzech sesjach 2013/2014 r. Wykonano opisy makroskopowe oraz analizę sitową prób z wyliczeniem wskaźników uziarnienia w skali phi. Przedstawiono charakter uziarnienia w relacji form rzeźby oraz zróżnicowanych warunków transportu i depozycji w poszczególnych sesjach. Osady kanału są względnie równoziarniste, z piaskami gruboziarnistymi i/lub średnioziarnistymi, umiarkowanie wysortowanymi, zwykle o skośności umiarkowanie ujemnej i o leptokurtycznym rozkładzie. Wykazano postępującą depozycję osadów w kanale zwłaszcza w jego ujściowej partii, co znacznie ogranicza jego drożność. Konieczne jest prowadzenie monitoringu osadów kanału dla ustalenia jego stanu i tendencji zmian w odniesieniu do zagrożeń i zapobiegania powodziom. Kanał Przekop Wisły stanowi swoisty naturalny poligon rzeki prostolinijnej i badania jego osadów mogą być traktowane jako ważny wzorzec procesów fluwialnych.

6

Charakterystyka osadów facji powodziowej współcześnie deponowanych w dolinie rzeki Dunajec i w Jeziorze Rożnowskim (południowa Polska)

Gwóźdź R.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 10

799--805

EN

The paper presents the results of geotechnical properties of cohesive soil recently deposited in Rożnowskie Lake and on the floodplain of the Dunajec River. The results show that cohesive soils of Rożnowskie Lake are represented mainly by silt, clay and silty clay. Sandy silt and silt are deposited predominantly on the floodplain of the Dunajec River. The soils contain a few percent of organic matter, however, there is more organic matter in the sediments of Rożnowskie Lake. The variability of deposited soils is due to different periods of sedimentation on an annual basis. The time of sedimentation on the Dunajec River floodplain is short and associated with flooding during the summer culmination, thus the sediments (sandy silt and silt) are coarsest. In the area of Rożnowskie Lake, sludge sedimentation occurs throughout the year, especially during the spring and summer flood flow. This sludge has finer grain size (silt and clay). The soils show a variation in their vertical profile, and are characterized by a layered structure.

7

Pradziejowa kolonizacja małych dolin rzecznych środkowej Polski i jej konsekwencje dla rozwoju rzeźby

Twardy J.

Landform Analysis

|

2013

|

Vol. 24

97--106

PL

Praca skupia się na analizie rozwoju den małych dolin rzecznych i ich stoków, w której równolegle uwzględniono zagadnienia prahistorycznego osadnictwa i gospodarki. Zasięg przestrzenny analizy sprowadza się do terenów środkowej Polski, a cezura czasowa zamyka się w młodszej części prahistorii i obejmuje okres od początków epoki brązu po wczesne średniowiecze. W pracy przeprowadzono (1) charakterystykę rzeźby dolin rzecznych Polski środkowej, (2) krótko omówiono rozmieszczenie osad pradziejowych i (3) określono strefy preferowane przez to osadnictwo w stosunku do form rzeźby terenu. Zwrócono uwagę na synchroniczność procesów agradacji den małych dolin rzecznych i procesów stokowych. Jednoczesny rozwój rzeźby den dolinnych i stoków uporządkowano w cztery krótkie fazy, które trwały przeważnie 200–300 lat. Dwie pierwsze przypadają na młodszą część subboreału (SB-2), faza III i krótki epizod pomiędzy fazą III i IV – na starszą część subatlantyku (SA-1), a najistotniejsza i najdłuższa faza IV wystąpiła na początku środkowego subatlantyku (SA-2). Za główny czynnik sterujący rozwojem rzeźby w pradziejach przyjęto antropopresję; fluktuacje klimatu neoholocenu mogły wzmagać skalę przekształceń rzeźby.Praca skupia się na analizie rozwoju den małych dolin rzecznych i ich stoków, w której równolegle uwzględniono zagadnienia prahistorycznego osadnictwa i gospodarki. Zasięg przestrzenny analizy sprowadza się do terenów środkowej Polski, a cezura czasowa zamyka się w młodszej części prahistorii i obejmuje okres od początków epoki brązu po wczesne średniowiecze. W pracy przeprowadzono (1) charakterystykę rzeźby dolin rzecznych Polski środkowej, (2) krótko omówiono rozmieszczenie osad pradziejowych i (3) określono strefy preferowane przez to osadnictwo w stosunku do form rzeźby terenu. Zwrócono uwagę na synchroniczność procesów agradacji den małych dolin rzecznych i procesów stokowych. Jednoczesny rozwój rzeźby den dolinnych i stoków uporządkowano w cztery krótkie fazy, które trwały przeważnie 200–300 lat. Dwie pierwsze przypadają na młodszą część subboreału (SB-2), faza III i krótki epizod pomiędzy fazą III i IV – na starszą część subatlantyku (SA-1), a najistotniejsza i najdłuższa faza IV wystąpiła na początku środkowego subatlantyku (SA-2). Za główny czynnik sterujący rozwojem rzeźby w pradziejach przyjęto antropopresję; fluktuacje klimatu neoholocenu mogły wzmagać skalę przekształceń rzeźby.

EN

The paper focuses on the analysis of the floors of small river valleys and the slopes. Both the problems of prehistoric settlement and economic activity are taken into account. The spatial coverage of the study covers the area of Central Poland, while the time concerns the period between the Bronze Age beginning and the early Middle Ages. This paper presents (1) a morphological characteristics of the small river valleys of Central Poland, (2) briefly describes the distribution of prehistoric settlements, (3) identifies zones favoured by settlers in relation to landforms. The attention has been drawn to the synchronicity between the aggradation of valley floors and slope processes. Simultaneous development of the river valley floors and the slopes has been arranged in four short-term phases, which usually lasted 200–300 years. The first two phases (I–II) took place during the younger part of Subboreal (SB-2), the phase III and a short episode during the phases III and IV – at the older part of Subatlantic (SA-1), the longest phase IV, considered to be the most important, occurred at the beginning of middle Subatlantic (SA-2). The main factor steering the relief development in the prehistoric times is considered anthropopressure. Climatic fluctuation of the Neoholocene could have enhanced the scale of relief transformation.

8

Heavy-mineral assemblages from fluvial Pleniglacial deposits of the Piotrków Plateau and the Holy Cross Mountains - a comparative study

Wachecka-Kotkowska Lucyna, Ludwikowska-Kędzia Małgorzata

Geologos

|

2013

|

Vol. 19, No. 1-2

131--146

EN

The heavy-mineral assemblages of Pleniglacial fluvial sediments were analysed for two river valleys, viz. the Luciąża River (at Kłudzice Nowe) and the Belnianka River (at Słopiec). These sites, on the Piotrków Plateau and in the Holy Cross Mountains respectively, are located in different morphogenetic zones of Poland that were affected to different degrees by the Middle Polish ice sheets. The study was aimed at determining the kind of processes that modified the heavy-mineral assemblages in the two fluvial sediments, at reconstructing the conditions under which these processes took place, and in how far these processes caused changes in the assemblages. The heavy-mineral associations of the parent material was taken as a starting point; this parent material were the sediments left by the Odranian glaciation (Warta stadial = Late Saalian). It was found that heavy-mineral assemblages in the Luciąża valley deposits are varied, particularly if compared with other fluvioglacial Quaternary deposits from the Polish lowlands, with a dominance of garnet. In the fluvial deposits of the Belnianka valley, zircon, staurolite and tourmaline dominate, with minor amounts of amphibole, pyroxene, biotite and garnet. This suggests that the deposits were subject to intensive and/or persistent chemical weathering and underwent several sedimentation/erosion cycles under periglacial conditions. In both valleys chemical weathering and aeolian processes were the main factors that modified the assemblages of the transparent heavy minerals; these processes were largely controlled by the climatic changes during the Pleistocene.

9

Application of the USBR equation for surveying balance of sediment yield in Dez River branches in Iran

Fuladipanah M., Makvandi A.

Environment Protection Engineering

|

2013

|

Vol. 39, nr 3

185--195

EN

Accurate determination of mean annual sediment load (MASL) of natural rivers will affect administrative aspects of water planning in dams. The MASL in Dez River in the southwest Iran has been considered. Sezar and Bakhtiari are its two branches. The amount of MASL was predicted by the USBR equation with three scenarios: using mean value of sediment discharge, using probabilistic classification of river flow data and using separation of wet and dry months. The results show that the USBR equation can be used to evaluate MASL in the Dez basin.

10

DDT i jego metabolity w powierzchniowych osadach jezior i rzek Polski

Bojakowska I., Stasiuk M., Gąsior J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 450

9--16

PL

W 300 próbkach osadów rzecznych i 150 próbkach osadów jeziornych pobranych z obszaru Polski oznaczono zawartość p,p’-DDT, p,p’-DDE, p,p’-DDD metodą chromatografii gazowej z detekcją wychwytu elektronów (GC-ECD). W osadach rzecznych maksymalna zawartość p,p’-DDT wynosiła 2780 μg/kg, p,p’-DDD – 913 μg/kg, a p,p’-DDE – 298 μg/kg. Obecność p,p’-DDT stwierdzono w 38,9%, p,p’-DDE – 90,0%, a p,p’-DDD – 78,4% próbek. Stosunek p,p’-DDD/p,p’-DDT w osadach rzecznych wahał się od 0,08 do 46,3, a stosunek p,p’-DDE/p,p’-DDT mieścił się w zakresie 0,04–24,7. W osadach jeziornych zawartość p,p’-DDT odnotowano do 4,7 μg/kg, p,p’-DDE – 63,5 μg/kg, a p,p’-DDD – 70,1 μg/kg. Obecność p,p’-DDT stwierdzono w 36% próbek, p,p’-DDD w 96,67%, a metabolit p,p’-DDE we wszystkich próbkach. Stosunek p,p’-DDD/p,p’-DDT w osadach jeziornych wahał się od 0,4 do 112,2, a stosunek p,p’-DDE/p,p’-DDT – od 0,2 do 163,8. W osadach jeziornych stwierdzono wysoką korelację zawartości związków z grupy DDT z zawartością Cd, Hg, Zn i Pb oraz znaczącą korelację z zawartością fosforu i siarki, podczas gdy w osadach rzecznych stwierdzono tylko bardzo słabą korelację z TOC.

EN

The contents of p,p’-DDT, p,p’-DDE, p,p’-DDD were determined in 300 samples of river sediments and 150 samples of lake sediments, collected from the whole area of Poland, by using the GC-ECD method. In river sediments the maximum contents were as follows: p,p’-DDT – 2780 μg/kg, p,p’-DDD – 913 μg/kg, and p,p’-DDE – 298 μg/kg. The presence of p,p’-DDT was detected in 38.9% of the samples, p,p’-DDE – in 90.0%, and p,p’-DDD – in 78.4%. The ratio of p,p’-DDD/p, p’-DDT in river sediments ranged from 0.08 to 46.3, and the ratio of p,p’-DDE/p,p’-DDT was in the range of 0.04–24.7. In the lake sediments the contents of p,p’-DDT ranged up to 4.7 μg/kg, p,p’-DDE – up to 63.5 μg/kg, and p,p’-DDD – up to 70.1 μg/kg. The presence of p,p’-DDT was detected in 36% of the samples, p,p’-DDD – in 96.67%, and the metabolite p,p’-DDE – in all samples. The ratio of p,p’-DDD/p,p’-DDT in lake sediments ranged from 0.4 to 112.2, and the ratio of p,p’-DDE/p,p’-DDT was in the range of 0.2–163.8. In the lake sediments, a high correlation of the contents of DDTs with the concentrations of Cd, Hg, Pb and Zn, and a significant correlation with the phosphorus and sulphur content were found. In the river sediments, a weak correlation with the TOC content is the only one noticed.

11

Modelling of mass transport in watercourses considering mass transfer between phases in unsteady states. Part II. Mass transport during absorption and adsorption processes

Bielski A.

Environment Protection Engineering

|

2011

|

Vol. 37, nr 4

71-89

EN

Equations describing the rate of adsorption and absorption processes and those based on Whitman's model have been analyzed. In the case of unstable states, the mass flux penetrating to the layer of the river sediment and calculated by means of these equations differs from the mass flux calculated from the mass diffusion equation. In order to minimize the discrepancies between the flux determined by Whitman's model and a real flux, the correction factor has been introduced into the concentration gradient equation originated from Whitman's model. This correction factor can be expressed as a time dependence of the product of a certain parameter and the concentration derivative at the phase boundary (solid phase side). The corrected equation for the concentration gradient has been used to derive another equation, describing a general rate of the absorption and adsorption processes at the linear interfacial equilibrium and the chemical reactions occurring in the liquid and solid phases; the chemical reactions follow the first order monomolecular mechanism in unstable states with reference to the liquid phase. Knowing the general rate of the earlier mentioned processes it is possible to construct an advective-dispersion model of mass transport in a river including these particular processes. Such a model contains a term defined as a correction factor referring to the time dependence of the concentration derivative with respect to time. The described model may be also used for simulation of the transport of pollutants undergoing adsorption and absorption in the layer river sediment; the processes occur with a finite and infinitely large rate through the equilibrium states.

12

Wykorzystanie metali ciężkich w określaniu wieku osadów

Ciszewski D.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 12

31-34

PL

Od początku lat 80. XX w. zróżnicowanie koncentracji metali ciężkich zaczęto wykorzystywać do oceny wieku głównie osadów fluwialnych. Charakterystyczne piki, spadki lub wzrosty tych koncentracji na wykresach porównuje się z archiwalnymi danymi o charakterystycznych zmianach produkcji lub emisji metali na obszarze zlewni. Metoda daje najdokładniejsze wyniki przy istnieniu 1-2 dużych źródeł ścieków na obszarze zlewni i wyraźnych zmianach wielkości ich zrzutów. Zazwyczaj wykonuje się kilka profili w osadach pozakorytowych, analizując zawartość metali we frakcji drobnoziarnistej. Ograniczenia w jej stosowaniu wynikają z dokładności istniejących zapisów historii gospodarczej zlewni oraz postdepozycyjnej migracji metali istotnej szczególnie w poziomach położonych poniżej zwierciadła wody.

EN

The changes in heavy metal concentrations are used for estimation of the age of fluvial sediments since the recent decades of 20th century. Characteristic peaks, sudden drops or increases of metal concentrations in vertical profiles of overbank sediments are usually compared with archival data of metal production or emission in the drainage basin. Method gives the best results with 1-2 large pollution sources in a drainage basin with marked changes in quality and quantity of discharged effluents. Usually several or more profiles are performed and metal content is analyzed in fine sediment fraction. The method is usually limited by accuracy and availability of archival data from industrial history of a drainage basin and by postdepositional mobilization of heavy metals which could be significant below average groundwater level.

13

Akumulacja osadów na równinach zalewowych rzek silnie zmienionych antropogenicznie: górna Wisła i Odra

Ciszewski D., Czajka J.

Przegląd Geologiczny

|

2009

|

Vol. 57, nr 7

576-576

EN

Overbank sediment profiles of the channelized and heavily polluted Vistula and Odra rivers were investigated in southern Poland. The sediments are usually represented by sandy layers about a dozen centimetres thick, intercalated with black sandy muds few centimetres thick and rich in organic matter. Accumulation of these sediments started by the end of 19th century. The sediments are contaminated with heavy metals in amounts exceeding background values by two orders of magnitude and contain coal particles dispersed in black layers. These fine sediments initially accumulated over gravel bars at the channel banks due to lateral channel stabilization by stony groynes and bank revetments, constructed in 19th and 20th century. Progressively the sediments, which are up to 4 m thick, became a part of 20–30 m wide floodplain zones along many reaches of the upper Vistula and Odra. The distribution of these sediments is related to the degree of channel narrowing and incision induced by 19th and 20th century channelization.

14

Paleośrodowisko sedymentacji osadów międzymorenowych z profili Sucha Wieś (Pojezierze Ełckie) i Czarnucha (Równina Augustowska), północno-wschodnia Polska

Lisicki S.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 435

47--56

PL

Praca została wykonana na podstawie badań chemicznych i badań litologicznych osadów z profili Sucha Wieś i Czarnucha. Oba profile są bardzo zbliżone do siebie pod względem litologii i zmian środowiska depozycji osadów. Cykl zmian sedymentacji jest zapisany od osadów klimatu borealnego do osadów jeziornych klimatu ciepłego oraz ponownie do osadów rzecznych i jeziornych klimatu borealnego.

EN

The work deals with chemical analyses and lithological studies of deposits from the Sucha Wieś and Czarnucha sections. Both these sections show much similarity in terms of lithologies and changes in sedimentary environments. The sedimentary record reveals a cycle of changes from a boreal climate to a temperate climate represented by lacustrine sediments and again towards a boreal climate with fluvial and lacustrine deposition.

15

Przydatność profilowań georadarowych w interpretacji budowy tarasów rzecznych (dolina Kamienicy, polskie Karpaty zewnętrzne)

Olszak J., Karczewski J.

Przegląd Geologiczny

|

2008

|

Vol. 56, nr 4

330-330

EN

Studies on river terrace deposits using ground penetrating radar (GPR) were conducted on several river terraces in the Kamienica river valley, Polish Outer Carpathians. All GPR profiles were collected using RAMAC/GPR system with 50 and 200 MHz antennae. The study has been based on 10 GPR profiles from 40 m to 200 m in length from which two as the most characteristic are presented in the paper. Terrace sediments consist mainly of gravels with subordinate sand. A peat layer has been found in one profile. These deposits lie on strath terraces built up with flysch sandstones and shales. Most of the profiles show reflections suggesting that the deposits are composed of multichannel river deposits. Some features of the profiles also indicate the presence of strath terraces and a peat layer. Even though lithology and texture of the investigated sediments are not very diverse, GPR measurements are quite useful in a few aspects of terraces’ structure interpretation.

16

Environmental impact of polycyclic aromatic hydrocarbons from wood-impregnation division

Vel’ková V., Bubeníková T., Výbohová E.

Proceedings of ECOpole

|

2008

|

Vol. 2, No. 1

147--151

EN

There are discussed problems of contamination of environment by the polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in the region of Zvolen, Slovakia. PAHs as products of the incomplete buming of organie substances, as components of fossil fuels and the fossil fuel products represent group of highly toxic substances in the environment. We determined 16 PAHs in the samples of water, river sediments, soil and plant from surrouding of wood processing plant. The analyse method used was the high perfomance liquid chromatography (HPLC) with DAD detection.

PL

Przedyskutowano problemy zanieczyszczenia środowiska okolic Zvolena na Słowacji przez wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (PAHs). Związki te jako produkty niecałkowitego spalania substancji organicznych, takich jak komponenty paliw kopalnych i ich pochodne, reprezentują grupę substancji silnie toksycznych dla środowiska przyrodniczego. Oznaczono 16 wielopierścieniowych węglowodorów w próbkach wody, osadów rzecznych, ziemi i roślin występujących w pobliżu zakładu impregnacji drewna. Do analiz wykorzystano metodę wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) z detekcją DAD.

17

Geoekologiczna ocena składu chemicznego gleb i osadów rzecznych na tle jednostek geomorfologicznych Litwy

Pustelnikovas O.

Landform Analysis

|

2008

|

Vol. 9

96--103

18

Ocena czystości rzeki Warty na podstawie danych z monitoringu wód powierzchniowych. Część 2. Ocena stanu zanieczyszczenia osadów dennych rzeki Warty

Kipigroch K., Hoffman S.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2006

|

T. 9, nr 4

445-456

PL

Omówiono zasady prowadzenia monitoringu osadów w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, w tym sposób poboru próbek i dokonywania oznaczeń. Na podstawie wyników monitoringu osadów rzeki Warty, pochodzących z 17 punktów obserwacyjnych z lat 2003-2005, przedstawiono ocenę czystości tych osadów. Do oceny wykorzystano metody pozwalające sklasyfikować osady rzeczne na podstawie wartości tła geochemicznego, wartości dolnych i górnych limitów (PEL i TEL) oraz procedurę używaną do klasyfikacji urobku zanieczyszczonego. Klasyfikacji dokonano na podstawie czterech grup wskaźników: wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, sumy polichlorowanych bifenyli, pestycydów chloroorganicznych oraz metali ciężkich.

EN

The River Warta, with the length of 808 km, is one of the longest rivers in Poland. The River Warta flows across the urban areas and passes some big cities like Czestochowa, Sieradz, Konin, Poznan, Gorzow Wielkopolski. The river is covered by a water quality monitoring system. There are 17 sediment monitoring sites situated along the course of the river. In this paper, the sediment quality assessment was performed by exploration of monitoring data, gathered through the years 2003-2005. The analysed set of data included the contents of 20 elements in the sediment samples: Ag, As, Ba, C (as Corg), Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mg, Mn, Ni, P, Pb, S, Sr, V, Zn. For the samples from 4 sites there were also available the contents of some toxic organic compounds, such as PCBs, PAHs and pesticides. The sediment quality in the river was evaluated according to the three different systems of classification. The classification results showed that sediment contamination with persistent organic pollutants ((POPs) is not threatening for the environment. Much more worrying occurred the contents of some trace metals, like Ag and Cd. However, the contents of metals were very changeable along the river (for different monitoring sites) and that bad quality of sediments is not distinctive for all the river course.

19

Late Pleistocene evolution of hydrographical network recorded at geosites in the Middle Neman area (western Belarus)

Pavlovskaya I. E.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2004

|

Vol. 13

167-174

EN

Geosites in the Belarussian part of the Middle Neman area contain a rich information on sedimentary environments and development of hydrographical network within the drainage basin of Neman – one of the largest rivers of central Europe. A study of sediment successions of the best stratigraphically defined sites has revealed the general features of prevailing sedimentary environments existed in the Late Pleistocene. An occurrence of interglacial sediments of lake origin of the Muravian (Eemian) Interglacial together with the absence of synchronous fluvial records has led to the conclusion that no large water stream was developed within the present Neman valley in the Late Pleistocene Interglacial. A basin sedimentation prevailed there since the Muravian Interglacial (lake sedimentation) including the Poozerie (Weichselian) Glaciation (ice-dammed lake sedimentation) till the Late Glacial. The actual Neman watercourse was formed during the final phases of the last glaciation and the Late Glacial.

PL

Geostanowiska położone w białoruskiej części środkowego Niemna zawierają obszerną informację o środowiskach sedymentacyjnych oraz rozwoju sieci hydrograficznej w obrębie zlewni Niemna - jednej z wielkich rzek Europy centralnej. Badania sukcesji sedymentacyjnych w stanowiskach z jednoznaczną pozycją stratygraficzną ujawniły główne cechy środowisk sedymentacyjnych późnego plejstocenu. Rozprzestrzenienie osadów pochodzenia jeziornego z okresu interglacjału murawińskiego (emskiego) oraz brak równowiekowych osadów rzecznych dowodzi, że na miejscu współczesnej doliny Niemna w okresie ostatniego interglacjału plejstocenu nie istniała żadna duża arteria wodna. Sedymentacja zbiornikowa przeważała w rejonie środkowego Niemna od początku interglacjału murawińskiego (sedymentacja jeziorna), w okresie zlodowacenia pojezierskiego (sedymentacja zastoiskowa) do okresu późnego glacjału. Współczesny kierunek przepływu Niemna został ukszałtowany w czasie końcowych faz ostatniego zlodowacenia i w późnym glacjale.

20

Rozmieszczenie metali ciężkich w pionowych profilach osadów rzecznych Małej Panwi

Aleksander-Kwaterczak U., Helios-Rybicka E.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2004

|

T. 30, z. 2

153-164

PL

Przeprowadzono badania zawartości: Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni i Pb w pionowych profilach osadów pobranych z rzeki Małej Panwi. W celu określenia mobilności metali zastosowano analizę wielostopniowej ekstrakcji chemicznej. Otrzymane wyniki pozwoliły określić rozmieszczenie metali ciężkich w osadach, a także ocenić możliwości ich migracji do wód podziemnych. Badane osady charakteryzują się zróżnicowanym stopniem zanieczyszczenia metalami w zależności od lokalizacji; zawartości w poziomach powierzchniowych są generalnie wyższe niż w warstwach niżej leżących. Spośród badanych najsilniej toksycznych metali najwyższe zawartości stwierdzono w przypadku: Cd, Cu, Pb i Zn, mieszczące się odpowiednio w granicach [mg/kg]: 0.2-559; 4-483; 26-3309; 126-11153. Cynk i kadm występują przede wszystkim w formach łatwo mobilnych, tj. jonowymiennych, węglanowych i łatwo redukowalnych, natomiast Pb i Cu w formach średnio redukowalnych. Względne ilości poszczególnych form związania metali nie zmieniają się istotnie z głębokością badanych profili osadów.

EN

Sediment cores were taken form the Mała Panew River at the Upper Silesia area to determine the heavy metal content in their different depth sections. The results of sequential extraction procedure are reported in order of evaluate the metals mobility. The obtained results was used to estimate the distribution of metals in the sediment depth profiles and their possible migration into groundwater system. Distribution of metals is very variable and depends on both a metal and a sampling point. The metal contents in surface sediment layers are generally higher than those in deeper ones. The highest content of toxic metals was determined for Cd, Cu, Pb and Zn, which ranged [mg/kg]: 0.2-559; 4-483; 26-3309; 126-11153 respectively. The most mobile metal forms i.e. exchangeable, carbonatic and easily reducible are typical for Zn and Cd. Lead and copper are mainly associated with the moderately reducible fraction. The relative portions of metals form are not significantly varied with depth in the sediment profile.