Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 18

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  osadnictwo
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Unikatowe hydrotechniczne tereny Żuław Wiślanych, z dużym potencjałem gospodarczym, sprzyjały przez wieki migracji ludności, ale tylko tej, która posiadała umiejętności gospodarowania wodą. Taką społeczność tworzyli mennonici, wywodzący się z nurtu anabatyzmu. Pierwsi jej przedstawiciele osiedlili się na Żuławach w XVI wieku, a kolejne pokolenia pozostały do 1945 roku.
EN
The aim of the article is to present housing development in Wrocław, after 1933, in National Socialism period. At that time, the goals and organizational structures of societies involved in the construction of new apartments and housing estates were revised. The activities of Herbert Boehm (1894-1954), who returned to the capital city of Silesia in 1936, will be presented. Boehm collaborated with Ernst May in the early 1920s as part of the Schlesische Heimstätte (Silesian Homesteads) housing company, and from 1925 on the creation of New Frankfurt; then, until 1941, he dealt with spatial planning in the town planning office of Wrocław. Boehm’s activity included the development of urban spaces and new districts both in the Weimar Republic and the Nazi era. The article is based on sources from the State Archives in Wrocław and the Museums of Architecture both in Wrocław and in Frankfurt am Main.
PL
Celem artykułu jest zaprezentowanie zabudowy mieszkaniowej Wrocławia po 1933 r., w czasach narodowego socjalizmu. Wówczas to zrewidowano cele i struktury organizacyjne towarzystw zajmujących się budową nowych mieszkań i osiedli. Przedstawiona została działalność Herberta Boehma (1894-1954), który powrócił do stolicy Śląska w 1936 r. Boehm współpracował z Ernstem Mayem we Wrocławiu na początku lat dwudziestych w ramach spółki mieszkaniowej Schlesische Heimstätte (Śląskie Domostwo), a od 1925 przy tworzeniu Nowego Frankfurtu; następnie do 1941 zajmował się planowaniem przestrzennym w urzędzie urbanistycznym Wrocławia. Działalność Boehma obejmowała rozwój przestrzeni miejskich i nowych dzielnic zarówno w okresie Republiki Weimarskiej, jak i narodowego socjalizmu. Artykuł opiera się na źródłach z Archiwum Państwowego we Wrocławiu i Muzeów Architektury zarówno we Wrocławiu, jak i we Frankfurcie nad Menem.
PL
W pracy przedstawiono krajobraz naturalny i kulturowy fragmentu Doliny Środkowej Warty w okolicy ujścia Prosny. Zwrócono uwagę na walory środowiska naturalnego, w tym występujące złoża geologiczne i podejmowaną eksploatację. Wnioski z prowadzonych badań służyć mają ochronie krajobrazu naturalnego i kulturowego uwzględniającą ideę zrównoważonego rozwoju.
EN
The paper presents a natural and cultural landscape of a fragment of the Central Warta River Valley near the mouth of the Prosna river. An attention was drawn to values of the environment, including existing geological deposits and taken exploitation. Conclusions of the research are to serve the protection of the natural and cultural landscape considering the idea of sustainable development.
4
Content available remote Dzieje osadnictwa Islandii i architektura Reykjaviku na przykładach
PL
Artykuł poświęcony został nordyckiemu kraju na wyspie, o którym słyszymy głównie z powodu erupcji wulkanów. W artykule, napisanym pod wpływem wrażeń i fascynacji naocznie poznanej Islandii i przestrzeni jej stolicy, przedstawiono rys historyczny osadnictwa od początku jego istnienia i zaprezentowano kilka ważniejszych obiektów związanych z historią i przestrzenią urbanistyczną Reykjaviku, stolicy jednej z najpiękniejszych wysp na świecie.
EN
The article is devoted to the Nordic country on the island, about which we hear mainly due to volcanic eruptions. The article, written under the influence of experience and fascination with Iceland and visually explored the space of its capital city, let me outline the historical background of settlement since the beginning of its existence on the island and make a few important objects related to the history of urban space and Reykjavik, the capital of one of the most beautiful islands on earth.
PL
Rozwój systemów GIS spowodował istotne zmiany w sposobie redagowania i generalizacji danych przestrzennych. Z jednej strony pozwala na usprawnienie wielu czynności redakcyjnych, z drugiej skłania do "wypracowania nowego podejścia do metodologii kartografii, a więc ponownego rozwiązania problemów, które w tradycyjnej kartografii zostały już całkowicie lub w znacznym stopniu rozwiązane". Zbiór reguł dotyczący tradycyjnych metod opracowywania map, stanowiący dorobek wielu pokoleń kartografów, zawarty w formie opisowej w licznych publikacjach oraz pośrednio w samych mapach, bez wątpienia powinien zostać wykorzystany w kartografii komputerowej. Jednak wykorzystanie metodycznego dorobku tradycyjnej kartografii napotyka na wiele przeszkód. Z jednej strony są to trudności z uściśleniem wiedzy kartograficznej w celu jej zastosowania w środowisku komputerowym, co wynika z jej intuicyjnego i kontekstowego charakteru. Z drugiej zaś strony trudności wynikają z niedoskonałości istniejących narzędzi służących analizom i z samych systemów wspomagających proces generalizacji komputerowej, w których nadal w zbyt małym stopniu uwzględniana jest złożoność i kontekstowość tego procesu. Oba te problemy są przedmiotem rozważań niniejszego artykułu. Część pierwsza zawiera rozważania i analizy zmierzające do pozyskania i formalizacji wiedzy kartograficznej związanej z generalizacją opracowań małoskalowych. Część druga artykułu, która ukaże się w następnym numerze "Przeglądu" będzie dotyczyła implementacji i weryfikacji pozyskanej wiedzy kartograficznej w systemach GIS.
EN
The development of GIS systems has resulted in essential changes in the way spatial data is edited and generalized. On the one hand it improves many editorial tasks, on the other induces 'the elaboration of a new approach to cartographic methodology, i.e. the necessity to again solve problems which in traditional cartography had already been solved, either totally or in a significant part'. The set of rules applied in traditional methods of map elaboration, constituting life's work of many generations of cartographers, described in numerous publications and indirectly in maps themselves, should without doubt be applied to computer cartography. However, there are many obstacles to the application of methodological output of traditional cartography. On the one hand there are difficulties with specifying cartographic knowledge in order to apply it in computer environment. This is brought about by its intuitive and contextual character. On the other hand, problems are caused by the imperfections of existing tools for analyses and by the systems aiding computer generalization themselves, which do not include the complexity and contextuality of the process in a sufficient way. Both of these problems are discussed in the article. The first part includes deliberations and analyses aimed at acquiring and formalizing cartographic knowledge connected to generalization of small scale maps. The second part, appearing in the next issue of quarterly will refer to the implementation and verification of acquired cartographic knowledge in GIS systems.
PL
W drugiej części artykułu scharakteryzowano wybrane systemy geoinformacyjne służące do generalizacji map i danych przestrzennych Dyna-GEN oraz Clarity. Opisano również eksperymenty implementacji i weryfikacji wiedzy kartograficznej, związanej z generalizacją warstwy tematycznej osadnictwa i sieci dróg, opisanej w pierwszej części artykułu w poprzednim numerze kwartalnika.
EN
The second part of the article presents two advanced systems supporting the process of generalization and its automation: DynaGEN and Clarity. It discusses the systems' operators and generalization algorithms sig-nificant for conducted research. Implementation of cartographical knowledge concerning generalization of settiement and road network from General Geographic.
7
Content available remote Najstarszy zamek w Chęcinach
PL
Celem tego tekstu jest próba wstępnego, hipotetycznego rozpoznania kształtu przestrzennego najstarszego obiektu obronnego w Chęcinach oraz wzorców, które ten kształt zawiera. Autor rozważa dyspozycję przestrzenną zamku w najstarszej fazie jego istnienia, którą symbolicznie zamyka rok 1306, kiedy obiekt został po raz pierwszy wspomniany w źródłach pisanych. Zastosowany tu program przestrzenny musiał być – zdaniem autora – w całości recepcją wzorców przejętych z innych terenów, bardziej zaawansowanych w dziedzinie murowanego budownictwa obronnego, co jest tym bardziej prawdopodobne, że w ówczesnej Małopolsce zamek chęciński był w okresie średniowiecza jednym z pierwszych murowanych obiektów obronnych. Wzorców dla zamku chęcińskiego mogły dostarczać zarówno realizacje Bolka I świdnicko-jaworskiego na Śląsku, jak i królewskie zamki Przemyślidów w Czechach.
EN
The aim of this article is to make a preliminary and hypothetical identification of the spatial shape of the oldest defensive settlement in Chęciny, and its patterns. The author ponders castle zoning in its oldest phase, which is symbolized by the year 1306, when the building was mentioned for the first time in written records. In the opi-nion of the author, the spatial project of the place had to be entirely a reception of patterns adopted from other areas, which were more advanced in the field of stone fortifications. It is even more than plausible that in the contemporary Lesser Poland the castle in Chęciny was one of the first stone fortifications. The castle in Chęciny may be modelled on the fortifications of Bolko I the Strict in Silesia or the king castles of Premyslid dynasty in Bohemia.
PL
Rozwój demograficzny i gospodarczy w różnorodny sposób oddziaływuje na środowisko przyrodnicze. Jednym z elementów oddziaływania jest z pewnością rozwój osadnictwa zarówno miejskiego jak i wiejskiego. Celem pracy była analiza zmian w strukturze przestrzennej zabudowy w dwóch gminach wiejskich: Supraśl i Zabłudów, graniczących z miastem Białystok. Porównano zmiany struktury zabudowy w latach 1931, 1953, 1998. W pracy wykorzystano metodykę GIS i statystykę przestrzenną. Analizy wykazały silny wpływ rozwoju strefy podmiejskiej na rozwój osadnictwa na terenach wiejskich. Wpływ ten widoczny jest zarówno w aspekcie przestrzennym jak i struktury zabudowy.
EN
The economic and demographic development has a various impact on the nature environment. One of its impact element is urban and rural settlement expansion. The aim of work was to analyze changes in spatial structure of settlement within Supraśl and Zabłudów communes, which are located in the Białystok vicinity. The changes of structure in 1931, 1953 and 1998 were conducted. A GIS methods and spatial analysis were use in the study. The analysis reveals that development of suburban area has a significant influence on the development of settlement in a rural area. The impact is noticeable both in spatial aspect and structure aspect.
PL
W opracowaniu na podstawie analizy dokumentów źródłowych, przeprowadzono rekonstrukcję procesu projektowania i wytyczenia osady sukienniczej Nowe Miasto w Łodzi w 1821 roku.
EN
The study based on analusis of source documents was carried out reconstruction of the design process and delineatio of settlement Nowe Miasto in Łódź in 1821.
PL
W opracowaniu scharakteryzowano zasób informacji zawarty w dwóch dokumentach kartograficznych z początków XIX wieku a dotyczących założenia miasta Aleksandrowa Łódzkiego.
EN
The study characterized the recource of information contained in two mapping documents drawn in the early of nineteen century. The documents concern the founding of the city Aleksandrów Łódzki.
PL
Na przestrzeni wieków przekształcenia form przestrzennych tworzących architekturę miejsca były ściśle powiązane z krajobrazem kulturowym, w jakim były lokowane. Jednocześnie były one poddane ściśle określonym kanonom osadzonym w miejscu i czasie swego powstania. W obecnej chwili można zaobserwować zanikanie związku pomiędzy miejscem i czasem a kanonem formy, szczególnie w przestrzeniach podmiejskich oraz wiejskich ośrodkach osadniczych, gdzie świadomość kultury architektury reprezentowana przez projektanta musi zmierzyć się z błędnie pojętą kulturą estetyki reprezentowaną przez inwestora. W tak zastanej sytuacji powstaje moralny dylemat architekta, polegający na stworzeniu kompromisu pomiędzy tymi dwoma stanowiskami pojmowania nowej przestrzeni, którego efektem niejednokrotnie jest całkowity brak poszanowania miejsca i czasu, z zaburzeniem krajobrazu kulturowego, w którym pojawiają się nowe formy przestrzenne niemające nic wspólnego z "kulturą architektury". Mając na uwadze powyższe, powstaje pytanie co do roli architekta w powiązaniu z niejednokrotnie wypaczonym sposobem pojmowania nowo projektowanej przestrzeni przez inwestora a możliwością utrzymania odpowiedniego poziomu architektury korespondującego z tak historycznym, jak i zastanym krajobrazem kulturowym miejsca.
PL
Zlewnia Prosny, największej rzeki południowej Wielkopolski, należy do dorzecza n rzędu Warty i stanowi dorzecze III rzędu Odry. Całkowita powierzchnia zlewni Prosny wynosi 4927 km2, a sama rzeka długości 216,8 km jest największym lewym dopływem środkowej Warty. Rzeka Prosna lub Przosna w średniowieczu wzięła swoje imię od prosa (etymologia słowiańska - prof. B. Byliński). Rzeka Prosna po części swojej długości służyła jako drogowskaz "Szlaku Bursztynowego" dla kupców rzymskich, prowadzący do wybrzeży Bałtyku. Istnienie osady "Calisia" (Kalisia) odnotował w n w. n.e. Klaudiusz Ptolemeusz z Aleksandrii w Egipcie w swoim dziele "Wstęp do geografii". Dolina Prosny w epoce przedchrześcijańskiej była terenem intensywnego osadnictwa plemiennego, które wraz z umocowaniem się państwa Piastów uległo przekształceniu w osadnictwo grodowe. W dolinie Prosny w rozwoju obecnego tarasu zalewowego wyróżniono dwa etapy: erozyjny (suchy i zapewne ciepły), spowodowany głębokimi wcięciami koryta rzeki i jej dopływów z tarasów dolinnych (IX - w.) oraz sedymentacyjny wskutek oziębienia klimatu, gwałtownego zwiększenia ilości opadów i wody w korycie (XIV - XVI w.). Grodzisko na Zawodziu w Kaliszu powstało w IX w. w dolinie rzeki Prosny i funkcjonowało do roku 1233 jako ważny ośrodek władzy Piastów, a potem także władzy kościelnej. Z badań przeprowadzonych w dolinie rzeki środkowej Prosny wynika, że zmiany wilgotnościowe klimatu od I - XX w. charakteryzowały się krótkookresowymi, cyklicznymi wahaniami następującymi co kilkaset, a niekiedy nawet co kilkadziesiąt lat.
EN
The Prosna basin, which is the biggest river of Southem Wielkopolska, belongs to the drainage basin of the 2nd order of the Warta river and constitutes the 3rd order drainage basin of the Odra river. The total area of the Prosna river basin is 4927 km2, and the length of the river itself is 216,8 km is the most important left bank tributary of the middle Warta river. Prosna river or Przosna in the Middle Ages took its name after the millet (Slavonic etymology - prof. B. Byliński). The Prosna river in part of its length was used as lodestar of the Amber Road for Roman merchants, which led to the Baltic coast. The existence of the "Calisia" (Kalisz) settlement was noted in the 2nd century B.C. by Claudius Ptolemy from Alexandria in Egypt in his "Introduction to geography". The Prosna river valley in the era before Christian s was a land of intense tribal settlement which, together with establishment of the Piast nation, changed into town settlement. In the Prosna valley, we can distinguish two phases as far as development of the current stream terrace is concerned: erosive, dry and most probably warm, caused by deep incision of the river channel and its tributaries from the valley terraces (9th - 12th century) and sedimentary due to cooling of the climate, sudden increase of rainfall and the amount of water in the river channel (14th_ 16th century). Grad (Slavic settlement) in Zawodzie in Kalisz was established in the 9th century in the valley of the Prosna river functioned till1233 as an important center of the Piasts' authority, and then church authorities. Based on the research made in the valley of the middle Prosna, it can be seen that the changes of climate humidity from the 1st till 20th century were characterized by short, cyclic f1uctuations taking place every several hundred or even several dozen years.
13
Content available Topograficzne tło osadnictwa w Krakowie
PL
Najstarsze osady krakowskie powstawały na najwyżej wznoszących się elementach morfologicznych - wawelskim wzgórzu, oraz na piaszczystej terasie średniej, której fragment w centrum miasta jest nazywany stożkiem Prądnika. Budują go żwir, piasek ze żwirem i piasek z wkładkami mułku i torfu o łącznej miąższości niemal 30 metrów. W obrębie stożka Prądnika występuje kilka poziomów morfologicznych, a górna część najwyższego z nich powstawała podczas interglacjału eemskiego i starszego glacjału zlodowacenia wisły. Na wyżej wzniesionych fragmentach dwustopniowej, młodszej równi zalewowej rozwijały się najstarsze budowle Kazimierza. Niższy stopień jest całkowicie przekształcony przez człowieka i obecnie w rzeźbie nieczytelny. Dyskusyjne są rekonstrukcje zmian koryt rzek oraz genezy i przekształcania stosunkowo licznych kanałów. Można podważyć dość powszechny pogląd o przepływie Wisły w czasach historycznych w pobliżu Bramy Szewskiej i Furty Żydowskiej. Można natomiast stwierdzić, że tą rzeką mogła być Rudawa.
EN
The oldest settlements in Kraków came into existence on only higher situated morphological elements - on the Wawel hill and on the middle, sandy terrace, the fragment of which within the today's centre of Kraków is called the Prądnik River fan. Its built up of gravely, sandy and gravely sand deposits with intercalations of loam and peat of total thickness of almost 30 metres. A few morphological levels are cut into the Prądnik fan, and the highest of them was formed in Eemian Interglacial and Early Vistulian. On higher raised fragments of the two-step floodplain, old town Kazimierz's buildings were located. The lower step is transformed by the human activity and at present invisible. Reconstructions of the ancient hydrographical network arise controversy. Flow of the Vistula River in the vicinity of the Shoemaker Gate and the Jewish Gate in historical period can be certainly questioned. The Rudawa River flowed in these places.
16
Content available remote Historyczna sieć miast Galicji Wschodniej a zagadnienia współczesne
PL
Współczesne miasto europejskie jest spiętrzone, wielowarstwowe, wchłaniające różne typy kultur. W referacie opisano historyczne osadnictwo miejskie obszaru Ukrainy Zachodniej jako przykład dla dzisiejszych poszukiwań form zrównoważonego rozwoju miast i regionów. Przedstawiono także Ukraińskie propozycje zmian zasad urbanizacji, opierające się na ograniczeniu wzrostu miast i budowy pasm nowych miast lub aktywizacji rozwoju systemu małych miast.
EN
The modern European town is 'piled up,' multilevel and multicultural. The paper describes historical urban settlement of Western Ukraine as an example for today's search for forms of sustainable development of towns and regions. Also presented are Ukrainian proposals of changes in urbanisation principles consisting in limiting the growth of towns, building strips of new towns, and boosting the development of a system of small towns.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.