Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ przygotowania próbek na wynik frakcjonowania chemicznego chromu w osadach rzecznych zanieczyszczonych ściekami garbarskimi

Trojanowska M., Świetlik R.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

88--97

PL

Frakcjonowanie chemiczne jest powszechnie stosowane do oceny mobilności i biodostępności metali ciężkich obecnych w stałych próbkach środowiskowych. Choć wynik frakcjonowania chemicznego może być determinowany sposobem przygotowania próbek do badań, w przypadku prac dotyczących oceny środowiskowych skutków zanieczyszczenia chromem to zagadnienie jest często niedoceniane. Celem tych badań była ocena wpływu sposobów przygotowania próbek na wyniki frakcjonowania chemicznego chromu zdeponowanego w osadach rzecznych zanieczyszczonych ściekami garbarskimi. Uwagę skoncentrowano na ocenie wpływu suszenia i rozdrobnienia osadów. Frakcjonowanie prowadzono zgodnie z procedurą Tessiera, umożliwiającą podział zawartości chromu na pięć frakcji o różnej mobilności i biodostępności (jonowymienną, węglanową, tlenkową, organiczną i pozostałą). Wykazano, że rozdrabnianie osadów nie jest właściwym sposobem przygotowania próbek do badań ponieważ zmienia znacząco wyniki frakcjonowania i tym samym może prowadzić do błędnej oceny mobilności i biodostępności chromu zdeponowanego w osadach rzecznych. Suszenie osadów w zakresie temperatur 20–105 °C nie zmienia pierwotnej dystrybucji chromu między fazy biogeochemiczne.

EN

Chemical fractionation is generally used to assess the mobility and bioavailability of heavy metals present in solid environmental samples. Although fractionation results are determined by sample pretreatment methods, authors of publications usually disregard this issue and study exclusively the distribution of metals among biogeochemical phases. The aim of this work was to assess the effect of preparation of samples on results of chemical fractionation of chromium deposited in river sediments contaminated with tannery wastes. Attention was focused on the evaluation of the effect of drying and grinding of sediments. Fractionation was carried out according to the procedure of Tessier which makes it possible to divide total chromium content into five fractions of different mobility and bioavailability (ion-exchange, carbonate, oxide, organic and residual fractions). It has been found that sediment grinding is not an appropriate method of sample pretreatment, because it significantly changes fractionation results and thus it can lead to an incorrect assessment of mobility and bioavailability of chromium deposited in river sediments. Drying of the sediments at a range of 20–105 °C does not change the original distribution of chromium among biogeochemical phases.

2

Natural and anthropogenic indicators of fluvial system changes, the Bobrza Valley (Holy Cross Mts) as an example

Rutkiewicz P., Gawior D.

Contemporary Trends in Geoscience

|

2016

|

Vol. 5, iss. 1

46--60

EN

Transformations of a fluvial system are caused both by natural factors and human pressure. These factors model the system independently at different times and with different intensities or they affect it simultaneously. The aim of this study is to identify the transformation of the Bobrza river valley system occurring under natural conditions and that occurring under the influence of human activity. The identification was based on specific indicators The study was conducted in the valley mouth of the Bobrza River (Holy Cross Mountains), where three research sites were located. The investigation concerned the relief of the valley and the mineral and organic deposits. A wide range of research methods were used during the study e.g. analysis of LiDAR data, macronutrient analysis, and radioactive dating. The analyses enabled the natural and anthropogenic transformations of the Bobrza river system to be distinguished using the following indicators: morphometric and sedimentological characteristics of the palaeomeander (natural transformation), the sequence of mineral and organic deposits in exposures on the contemporary floodplain (natural and anthropogenic transformation) and transformation associated with the operation of a water mill (anthropogenic transformation). In addition, it is worth mentioning that the Bobrza channel is the location which has provided the only fossils of Juncus subnodulosus in south-east Poland.

3

Zbadanie możliwości zastosowania osadów rzecznych powstających przed tamami jako składnika samozagęszczających się betonów

Belaribi O., Belas N., Aggoun S., Bendani K., Bouhamou N. E., Mebrouki A.

Cement Wapno Beton

|

2014

|

R. 19/81, nr 6

370--375

PL

Praca jest częścią długich badań dotyczących zagospodarowania osadów wydobytych przed tamą Fergoug w Zachodniej Algierii. Prażenie tych osadów pozwoliło na otrzymanie sztucznej pucolany, która została zastosowana do wytworzenia samozagęszczającego się betonu. Doświadczenia wykazały, że zastąpienie 20% cementu tą pucolaną pozwala na uzyskanie betonu o dużych wytrzymałościach, spełniającego równocześnie pozostałe właściwości charakteryzujące samozagęszczający się beton. Uzyskane wyniki doświadczalne stanowią podstawę do wyrażenia opinii, że sztuczna pucolana uzyskana z wydobytych osadów zgromadzonych przed tamami w Algierii jest dobrym surowcem do produkcji betonu.

EN

The paper is a part of long research concerning the valorisation of the dam dredged sediments from Fergoug Dam [Mascara, West Algeria]. These sediments were calcined to produce artificial pozzolana as a mineral addition to replace part of cement in self compacting concrete. The experiments have shown that its addition to cement is assuring very good properties of SCC. Especially high strength was achieved and all properties of SCC were fulfilled with 20% addition of this pozzolana. These results are supporting the opinion that the calcined dredged sediment can be applied for production of concrete.

4

Changes of chosen chemical elements concentration in alluvial sediments: an example of the lower course of the Obra river (Western Poland)

Słowik M., Sobczyński T., Młynarczyk Z.

Archives of Environmental Protection

|

2009

|

Vol. 35, no. 1

75-86

EN

Research concerning chemical constitution of alluvial sediments was done in the lower course ofthe Obra River (Western Poland). The fragment of vertical profile, which consisted of various alluvial sediments (fine sands, peats and sandy silts) was chosen for detailed analysis. Main research problem was to determine if lithology and chemical constitution of alluvial deposits arc interconnected in a distinct way within studied section ofthe Obra river valley, and if changes of chemical elements concentration could be used to illustrate depositional processes which take place in river bed and floodplain. Concentrations of Fe, Mn, Cu, Zn, Ca, Mg and K were determined in collected sediment samples. Investigated changes of chemical elements concentration show that there is a distinct border between the organic sediments, which mark the place of former functioning ofthe Obra river bed, and sandy silts, which were deposited within floodplain during Hoods. Besides, dependence between lithologic variability of alluvial sediments and their chemical constitution was observed. However, this dependence is not clear in some cases. The authors concluded that it is necessary to use statistic analyses to define connection between lithology and chemical constitution of alluvial deposits (distinguishing geochemical groups of alluvial sediments).

PL

Badania składu chemicznego osadów rzecznych przeprowadzono w dolnym odcinku rzeki Obry 3,5 km na północny zachód od Międzyrzecza. Do analizy wybrano fragment profilu pionowego o zróżnicowanej litologii. Głównym celem badań było określenie, czy litologia i zmienność składu chemicznego osadów rzecznych są od siebie w istotny sposób uzależnione w badanym fragmencie doliny, i na ile wiarygodny zapis zmian zachodzących na obszarze zlewni rzecznej stanowi skład chemiczny osadów aluwialnych. W pobranych próbkach osadów określono koncentrację żelaza, manganu, miedzi, cynku, wapnia, magnezu i potasu. Wykazano, że zmiany koncentracji pierwiastków chemicznych wskazują na wyraźną granicę pomiędzy środowiskiem osadów organicznych wypełniających miejsce dawnego funkcjonowania koryta, a środowiskiem pozakorytowym reprezentowanym przez osady mułkowe. Ponadto w badanym fragmencie profilu zauważalny jest związek między zmiennością litologiczną osadów aluwialnych dna doliny Obry a ich składem chemicznym. Zależność ta nie jest jednak ścisła. Wskazano na konieczność wykorzystania analiz statystycznych w celu bardziej szczegółowego określenia związku między litologią i składem chemicznym osadów rzecznych (wydzielenie grup geochemicznych osadów).

5

Wpływ podłoża aluwiów na przebieg głównego nurtu i trwałości budowli hydrotechnicznych w wybranych odcinkach Wisły środkowej

Falkowski T.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Budownictwo

|

2006

|

Z. 28, t. 2

73-82

PL

W trakcie badań strefy korytowej środkowej Wisły stwierdzano występowanie kulminacji podłoża aluwiów, zbudowanego z gruntów trudnorozmywalnych. Na ich powierzchni, a w spągu współczesnych serii korytowych występują rezydualne bruki zbudowane z materiału żwirowego i otoczaków. Świadczą one o odsłanianiu powierzchni podłoża aluwiów w dnie koryta w czasie przepływów wezbraniowych. Kulminacje trudnorozmywalnego podłoża aluwiów posiadają często skomplikowaną morfologię, która - jak wykazały badania - wpływa na przebieg głównego nurtu, szczególnie przy przepływach wielkich wód. Formy te mają znaczenie dla naturalnej stabilności odcinków koryta rzeki, co powinno być uwzględniane w geologiczno-inżynierskich prognozach środowiska fluwialnego.

EN

Investigations carried out in the Middle Vistula River Valley reveal the occurrence of erosion-resistant culminations in the channel zone. The surface of the alluvia substratum is covered by residual lags, composed of gravels and boulders. Echo-soundings carried out at different stages of the channel water show a constant trend of the main stream concentration as well as directions of flood flow streams, forced by culminations of the alluvia substratum morphology. This phenomenon is the reason of periodical break down of the regulation structures (bank protection).

6

Chloroorganiczne pestycydy i polichlorowane bifenyle w osadach rzek Polski

Bojakowska I., Gliwicz T.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

Vol. 53, nr 8

649--655

EN

Concentrations of chlorinated pesticides and polychlorinated biphenyls (PCB28, PCB52, PCB101, PCB118, PCB153, PCB138, PCB180), were determined in 80 river sediment samples collected from the whole area of Poland. Chlorinated pesticides were found in almost all samples. The most frequently detected pesticides were isomer y-HCH (Lindane) and the DDT group compounds. The concentrations of Lindane exceeding the detection limit were recorded in 95% of samples and Lindane contents above the PEL value were noted in 32.5% of the analysed samples. The high contests of pesticides were recorded mainly in river sediments near urban-industrial centres. The presence of p,p’-DDT was noted in 31 samples and its metabolite p,p’-DDE —in 78 samples, and p,p’-DDD —in 69 samples. The concentration of p,p’-DDE above PEL value (6.75 ug/kg) were detected in 9 samples, p’-DDD (8.51 ug/kg) —in 9 samples, p,p’-DDT —in 13 samples. Of the remaining pesticides the concentrations of heptachlor epoxide exceeding the detection limit were observed in 5 sediment samples, Dieldrin —in 15 samples, Aldrin —in 10 samples, Endrin —in 10 samples, Endosulfan I only in 1 sample, Endosulfan II — in 4 samples and Methoxychlor — in 2 samples. The concentrations of Heptachlor epoxide higher than the PEL value (2,74 ug/kg) were detected in 1 sample (1.3%). Of 48.8% of the analysed river sediment samples contained polychlorinated biphenyls above detection limit; in two locations the PCB concentrations were high enough to pose a threat for water organisms.

7

Sedymentacja metali ciężkich we wspłczesnych osadach rzecznych na przykładzie dolnej Wisły pod Płockiem

Magnuszewski A.

Gospodarka Wodna

|

2001

|

Nr 4

163-167

PL

Metale ciężkie w wodzie płynącej związane są głównie z rumowiskiem unoszonym i rozkład ich zawartości w osadach rzecznych zależy od warunków wpływających na transport i sedymentację tego rumowiska. Artykuł przedstawia wyniki badań nad zależnością zawartości ołowiu, miedzi, cynku i kadmu w osadach dennych od częstotliwości występowania i wielkości stanów wody oraz ukształtowania koryta rzecznego, wykonanych w trzech przekrojach Wisły w rejonie Płocka.

EN

Haevy metals in a flowing water are connected mainly with suspended matter and distribution od their contents in river sediments depends on the conditions influencing the transport and sedimentation of that matter. The paper presents results of investigations into dependence of the contents of lead, copper, zine and cadmium in bottom sediments on the frequency of occurrence and the height of water levels, carried out in three cross-sections of the Vistula in the vicinity of Ptock.

8

Geologic setting and palynologic examination of the Vistulian sediments at Koźmin near Turek, central Poland

Forysiak J., Miotk-Szpiganowicz G., Petera J.

Kwartalnik Geologiczny

|

1999

|

Vol. 43, Nr 1

85-98

EN

Several alternating organic-mineral and mineral beds of the Vistulian, accumulated by a braided river, are recorded from outcrops of the Adamów open-cast mine. They have considerable lateral extension and are underlain by the Wartanian till. Sedimentary structures and lithologic analyses prove varying-energy conditions during formation of the mineral series. The organic-mineral series (organic silts and peats) is an effect of a low-energy flow. Palynologic examination does not allow to establish the age relationship between these sediments and particular warmings during the Vistulian.

PL

Odkrywka Koźmin KWB Adamów znajduje się na rozległej równinie aluwialnej w zachodniej części basenu uniejowskiego. Powierzchnię równiny pokrywają osady tarasowe vistulianu pocięte wąskimi strefami aluwiów holoceńskich. W zachodniej części obszaru A. Mańkowska (1980) wyróżniła piaski glacifluwialne zlodowacenia wisły, natomiast P. Kłysz (1981) i P. Kłysz, W. Stankowski (1986) wiek piasków wiążą ze zlodowaceniem środkowopolskim. Osady czwartorzędowe odsłaniają się na długości 30 m profilu. Dominują utwory neoplejstocenu i holocenu. Podścielają je zdeformowane glacitektonicznie a następnie ścięte erozyjnie osady trzeciorzędowe. Nad nimi leżą osady różnofrakcyjne, m.in. izolowane płaty gliny zwałowej zlodowacenia warty. Płaty gliny zwałowej w odkrywce Koźmin odpowiadają dolnemu poziomowi gliny zlodowacenia warty z pobliskiego stanowiska Smulsko (H. Klatkowa, 1992, 1993). Osady vistuliańskie reprezentowane są głównie przez piaski, poprzedzielane poziomami organiczno-mineralnymi, charakteryzującymi się znacznym rozprzestrzenieniem lateralnym. Najniższy kompleks organiczny 9 ma największą miąższość i w głównej mierze składa się z laminowanych faliście, częściowo zaburzonych piasków i mułów organicznych. Obraz palinologiczny nie pozwala jednak na stwierdzenie czy osady powstały w początkowym okresie vistulianu, czy też można je łączyć z którymś z późniejszych interstadiałów. Nadległa seria osadów mineralnych zbudowana jest z różnofrakcyjnych piasków warstwowanych horyzontalnie i przekątnie. Wyżej zalega poziom osadów mineralno-organicznych z torfem, zaburzonych postsedymentacyjnie. Wyniki analizy palinologicznej wyraźnie wskazują, że w czasie powstawania tej serii panował klimat zimny, uniemożliwiający rozwój lasów. Należy to łączyć najprawdopodobniej z jakąś interfazą. Serię mineralno-organiczną przykrywają osady piaszczyste i mułkowe, wykazujące zróżnicowane warstwowanie. Najwyższy poziom vistuliański w stanowisku Koźmin to seria osadów organiczno-mineralnych utworzonych z piasku, torfu i mułku. Wyniki analizy palinologicznej wskazują, że badane osady powstały w zimnym interstadiale bądź interfazie. Serie organiczno-mineralne 5 oraz 7 mają znacznie mniejszą miąższość. Podlegały intensywnym deformacjom o charakterze niestatecznego warstwowania gęstościowego. W obrębie serii vistuliańskiej rozwinęły się liczne struktury szczelinowe. Przeprowadzone badania wskazują, że rola stratygraficzna osadów vistuliańskich jest mniejsza niż zakładano pierwotnie. Obraz palinologiczny nie pozwala na odniesienie poziomów organicznych do konkretnych okresów ciepłych vistulianu, ale może być podstawą do rekonstrukcji ewolucji paleośrodowiska basenu uniejowskiego. Kontynuowane są prace w celu określenia specyfiki osadów oraz warunków ich sedymentacji w vistulianie i holocenie.