Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Grain-size characteristics of deposits derived from different glacigenic environments of the Schirmacher Oasis, East Antarctica

Srivastava Ashok K., Ingle Pravin S., Lunge Harihar S., Khare Neloy

Geologos

|

2012

|

Vol. 18, No. 4

251--266

EN

Sediment samples have been collected from the Schirmacher Oasis and adjoining area in East Antarctica; these areas consist of polar ice, ice-free area, lakes and the coastal shelf area. The 37 samples have been analysed for their grain-size parameters and statistical relationships. The oasis is characterised by ongoing glacial processes, including deposition and erosion of the sediments by ice, meltwater and winds, thus influencing the sediments in various ways. Basic statistical grain-size parameters like graphic mean, standard deviation, skewness and kurtosis have been calculated for the four units. The sediments of all areas are almost all poorly to very poorly sorted, fine-skewed to near-symmetrical and platykurtic to leptokurtic in nature. Bivariate plots between the grain-size parameters have been interpreted. They do, apart from a few exceptions, not show any trend suggesting relationships between the sediments of the four landscape types. Both t- and F-tests have been applied on the samples, and the phi values and grain-size parameters have been analysed; these show that the group variances of the samples are not significant, but that the phi-values are significant.

2

Petrografia osadów lodowcowych w południowej Wielkopolsce (Włoszakowice)

Górska M.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 4

364-367

PL

Analiza składu petrograficznego dwóch facji litologicznych: gliny bazalnej typu lodgement oraz glacjotektonitów, pozwoliła na stwierdzenie dwóch różnych kierunków nasunięć lądolodu w południowej części Niziny Wielkopolskiej. Czerwonobrązowa glina ma stosunkowo dużo eratyków przewodnich z Wysp Alandzkich, którym towarzyszą liczne żwiry wapienne, pochodzące ze wschodniej części depresji Bałtyku oraz dewońskie dolomity o podobnej proweniencji. Spektrum petrograficzne reprezentuje więc ENE kierunek transgresji lądolodu.Lądolód zlodowacenia vistulian docierał do linii Włoszakowic z kierunku NNE, który został zapisany poprzez stosunkowo liczne eratyki przewodnie z Dalarny i inne eratyki wskaźnikowe ze strefy Svekokarelidow w południowej Szwecji. Więcej jest wapieni paleozoicznych i piaskowców, które mają swoje wychodnie w środkowym Bałtyku. Główny kierunek transgresji lądolodu z północy znajduje potwierdzenie w niewielkiej liczbie dolomitów dewońskich.

EN

The petrographical analyses in gravel and stone fractions of basal till point to two different ice-advance directions to the southern flanks of the Wielkopolska Lowland. The red-brown till consists of relatively many indicator erratics from Aland Islands, which are accompanied by many calcarous pebbles from the eastern part of the Baltic depression as well by Devonian dolomites. The petrographical spectrum stands for ENE advance. The next, Vistulian glacier advanced to Włoszakowice from NNE direction, which is recorded by relatively numerous indicator erratics from Dalarna and many so called statistical erratics from the Svecokarelian province in south Sweden. There are again more Palaeozoic limestones and sandstones, which have their outcrops in the middle Baltic Sea. The eastern direction is weakened by scarse number of Devonian dolomites.

3

Advantages and disadvantages of petrographic analyses of glacial sediments

Górska M.

Kwartalnik Geologiczny

|

1999

|

Vol. 43, Nr 2

241-250

EN

Petrographic studies are a helpful tool for glacial geomorphology, because they may supplement lithofacial analysis. They introduced information about dynamics and thermic conditions in a glacial sole, about different alimentary zones, and routes of an ice sheet and individual glacial streams that deposited tills in central and western Wielkopolska, western Poland. Apart from advantages, the petrographic analyses have also disadvantages, e.g. ability to recognize 200 types of indicator erratics, which follows in pointing to respective source areas. A sample volume must be represented statistically, i.e. it should consist of not less than 1000 erratics from tills and not less than 300 pebbles from gravel.

PL

Pierwsze systematyczne i metodologicznie przygotowane analizy składu petrograficznego glin lodowcowych pochodzą z początku XX wieku. V. Milthers (1909, 1934), J. Hesemann (1931, 1935) i później G. Liittig (1958) próbowali znaleźć najlepszy sposób na wskazanie skandynawskich obszarów egzaracji eratyków przewodnich (20-60 mm), które występują w glinach lodowcowych Niemiec, Danii i Polski. Na podstawie 200 znanych eratyków przewodnich P. Smed (1993) zaproponował nowy sposób prezentacji graficznej torów wędrówki odrębnych strumieni lodowych, począwszy od ich ośrodków alimentacyjnych w Skandynawii aż po Niż Europejski. Frakcja żwirowa 4-12,5 mm występująca w heterogenicznej glinie (M. Böse, 1989) jest separowana na 10 grup petrograficznych, które z kolei służą wyliczeniu tzw. wskaźników głazowych. Frakcja kamienista 200 mm (K.-D. Meyer, 1983) analizowana jest pod względem liczebności eratyków przewodnich, co prowadzi do wyliczenia teoretycznego centrum głazowego TGZ. Studia nad petrografią w obu frakcjach mają zarówno wady, jak i zalety. Wśród słabych punktów metody wymienia się konieczność umiejętnego wyboru litofacji, od której zależy ostateczny skład mineralno-petrograficzny glin morenowych. Dużą niedogodnością metody jest analizowanie statystycznie reprezentatywnej frakcji żwirowej - co najmniej 300 sztuk (B. Krygowski, 1955; A. Gaigalas, 1963; por. J. Nunberg, 1971; M. Böse, 1989) i frakcji kamienistej-co najmniej 1000 okazów (K.-D. Meyer,1983), wobec czego badania są żmudne i długotrwałe. Wyznaczenie stref, w których przebiegała egzaracja, zależy w dużej mierze od poprawnego zaklasyfikowania eratyku przewodniego do jednego z czterech obszarów śródlądowych Skandynawii i niecki Bałtyku i przyporządkowanie mu właściwej nazwy. Mimo wymienionych wad, studia nad składem petrograficznym glin morenowych weszły na stałe do standardowych metod badawczych tych osadów w Europie Zachodniej (np. G. Liittig, 1958, 1995; M. Houmark-Nielsen, 1987; W.-A. Panzig, 1989, 1992; M. Böse, 1996). Również w Polsce zauważa się od kilku lat wzrost zainteresowania analizami petrograficznymi (np. D. Krzyszkowski, 1988, 1990, 1994; K. Choma-Moryl i in., 1991; W. Gogołek, 1991a, b, 1994; K. Kenig, 1991, 1989; R. Racinowski, 1991; H. Klatkowa, 1993; M. Górska, 1995a, b, 1997; S. Dobrzyński, 1995; C. Seul, 1995; S. Lisicki, 1997, 1998a-c). Analizy petrograficzne są doskonałą metodą wspierającą analizy litofacjalne osadów (M. Górska, 1997) w geomorfologii glacjalnej; uzupełniają dane dotyczące dynamiki, termiki stopy lądolodu, obszaru alimentacji i toru wędrówki lądolodu. Studia nad petrografią wspierają wyznaczone, na podstawie wskaźników głazowych, wnioski o zróżnicowanych ośrodkach alimentacyjnych glin morenowych. Należy przy tym wyraźnie stwierdzić i bezwględnie pamiętać, co było wielokrotnie podnoszone w literaturze przedmiotu (m.in. G. Liittig, 1995), że analizy petrograficzne, będące uzupełnieniem sedymentologiczno-petrograficznym, mogą uporządkować klasyfikację stratygraficzną jedynie w połączeniu z innymi, komplementarnymi metodami litologiczno- stratygraficznymi.