Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Pre-Variscan palaeogeographical structures in the Cantabrian Zone, Spain: some critical considerations regarding their origin, location and significance

Van Loevezijn Gerard B.S.

Geologos

|

2023

|

Vol. 29, No. 2

77--97

EN

An update of the main Devonian pre-Variscan palaeogeographical features of the southern Cantabrian Zone is presented. The approximal locations of these features are recorded in sections studied, with thin, incomplete developments for the highs and thick successions for the troughs. Generally, pre-Variscan palaeogeographical features were affected by Variscan and Alpine orogenic deformations, but with a different impact. Oroclinal bending, tectonic shortening by thrusts, movements along strike-slip faults and bending by folds all affected the Devonian palaeogeographical features, and only an approximation of their location and shape can be given. Nevertheless, the palaeogeography recorded in pre-Variscan sedimentary successions and their relative positions, provide specific, clear and objective evidence of the pre-Variscan elements.

2

Kopuła orlicko-śnieżnicka w świetle rozważań tektonicznych

Cymerman Z.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 10

814--830

EN

The paper presents tectonic considerations on the geology of the Orlica-Śnieżnik Dome (OSD), based on the published geotectonic, structural and kinematic data and reports on the OSD geotectonic setting, relating to the evolution of the Variscan collisional belt. Further progress has been done in the recognition of the structure and evolution of the OSD, and for many decades the dominant structural geology has been replaced with multithreading researches. However, the current tectonic interpretations are matched against pre-established schemas of structural evolution of the OSD. The OSD is most likely a fragment of the Moldanubian Terrane with the Variscan collisional sutures. The dextral transpression in a general shear regime and with the participation of strain partitioning has formed a thrust sheet package with the dominant tectonic transport top-to-the NNE, N and NW, with the exception of the NE part of the OSD. The development of regional-scale ductile shear zones in the OSD took place during the progressive tectono-metamorphic evolution from about 360 to 335 Ma. These processes resulted from the highly oblique collision of the Moldanubian Terrane (with the OSD) with the Brunovistulicum on the east and the Tepla-Barrandian Terrane on the W, and with a frontal collision with the Central Sudetic Terrane on the N.

3

Strefa kontaktu kaczawskiego kompleksu strukturalnego z depresją Świebodzic (Sudety Środkowe) w świetle nowych otworów badawczych Cieszów PIG 1 i Cieszów PIG 2

Cymerman Z.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2014

|

T. 200

1--81

PL

W pracy przedstawiono wyniki badania rdzeni z dwóch płytkich (do gł. 200 m) nowych otworów badawczych Cieszów PIG 1 i Cieszów PIG 2 oraz uzupełniających prac terenowych w strefie kontaktu skał kompleksu kaczawskiego (jednostki Cieszowa) z waryscyjską molasą depresji Świebodzic. Wykonanie obydwu otworów umożliwiło szczegółowe rozpoznanie profilu litologicznego i charakterystyki strukturalnej spągowej (Cieszów PIG 2) i bocznej (Cieszów PIG 1) części jednostki Cieszowa. W otworze Cieszów PIG 1 występują licznie zieleńce, wapienie krystaliczne (marmury) z fyllitami i zmylonityzowane granitoidy. W tym otworze jest dużo stromo zorientowanych kataklazytów i brekcji tektonicznych. W otworze Cieszów PIG 2 nawiercono prawie wyłącznie zmylonityzowane granitoidy z niewielkimi wkładkami zieleńców i łupków chlorytowych. W otworze Cieszów PIG 2 procesy ścinania prostego w warunkach podatnych były penetratywne z rozwojem protomylonitów i mezomylonitów podczas deformacji D1. Prawie wszystkie wskaźniki zwrotu ścinania wskazują na nasuwczy zwrot przemieszczeń „góra” ku WSW. W otworze Cieszów PIG 1 procesy deformacji niekoaksjalnej w warunkach podatnych były bardziej zróżnicowane, co wynikało z większego zróżnicowania litologicznego skał oraz z mechanizmu porozdzielania deformacji (ang. strain partitioning) w warunkach lewoskrętnej, skośnej transpresji. Jednostka Cieszowa nie była nasunięta z „góry”, ale była skośnie „wciskana” od „dołu” z pakietu łusek tektonicznych podczas etapu D2 deformacji (w późnym wizenie). Etap deformacji D2 odbywał się głównie w warunkach kruchych, ale początkowo jeszcze w warunkach podatno-kruchych. Świadczy o tym następstwo różnych skał uskokowych. Kontakt jednostki Cieszowa z depresją Świebodzic został silnie zuskokowany po waryscyjskich procesach tektono-metamorficznych, prawdopodobnie podczas ekstensji późnokarbońsko-wczesnopermskiej. W czasie tej ekstensji powstał systemu podłużnych (względem foliacji S1) uskoków o prawie równoleżnikowym biegu, jak uskok Domanowa. Uskoki te były reaktywowane podczas ruchów alpejskich. Populacje uskoków w jednostce Cieszowa powstały w zmieniających się warunkach reżimu naprężeń. Uskoki inwersyjne z nasuwaniem głównie ku północy były wywołane reżimem kompresyjnym DK-A o prawie południkowej osi σ1 naprężenia głównego. Uskoki przesuwczo-inwersyjne z przemieszczeniami głównie ku E rozwijały się w reżimie kompresyjno-transpresyjnym DK-TR o osi σ1 nachylonej łagodnie ku WSW lub ENE. Dwa zespoły uskoków przesuwczych z przemieszczeniami ku W, SW i NW powstały w reżimie przesuwczym DP-B o osi σ1 nachylonej ku W i WSW lub ESE.

EN

The paper presents the research results of drill cores from two new shallow (up to 200 m depth) boreholes of Cieszów PIG 1 and Cieszów PIG 2, and supplementary field work in the contact zone of the Variscan Kaczawa Structural Complex (Cieszów Unit) rocks with molasse deposits of the Świebodzice Depression. The boreholes provided the opportunity to recognize the lithological section and structural characteristics of the bottom (Cieszów PIG 2) and lateral (Cieszów PIG 1) domains of the Cieszów Unit. The lithology in the Cieszów PIG 1 borehole is represented by abundant greenstones, crystalline limestones (marbles), phyllites and mylonitic granitoids. An abundace of steeply dipping cataclasites and tectonic breccias was also found in this borehole. The Cieszów PIG 2 borehole almost entirely penetrated mylonitic granitoids with thin intercalations of greenstones and chlorite schists. In the rocks of this borehole ductile simple shearing processes were penetrative, with the development of protomylonites and mesomylonites during D1 deformation. Almost all shear sense indicators show a reverse sense of ductile movements with top-to-the-WSW. In the Cieszów PIG 1 borehole, processes of non-coaxial deformation in ductile conditions were more variable, resulting from the large lithological variation of drilled rocks and deformation regimes, with the strain partitioning during sinistral, oblique transpression. However, the Cieszów Unit was not overthrust from the “top”, but was pushed obliquely from the “base” of a package of tectonic slices during the Late Visean deformation D2. Deformation D2 took place mainly under brittle conditions, but was initiated in ductile-brittle conditions. This is indicated by a sequence of various types of fault rocks from both boreholes. The contact of the Cieszów Unit with the Świebodzice Depression was strongly faulted after the main Variscan tectono-metamorphic processes, most likely during Mississipian - Early Permian extension. During this extension, a system of longitudinal (relative to the S1 foliation strike) faults formed, striking almost due W-E, such as the Domanów Fault. These faults were reactivated during the Alpine movements. Different populations of Alpine faults in the Cieszów Unit originated in various stress regime conditions. Inverse faults with mainly northward displacement were caused by the DK-A compression regime with almost meridional attitude of the σ1 axis of the main stress. A set of strike-slip-inversion faults with mainly eastward displacements developed in the DK-TR transpressional - to compressional regimes, with the σ1 axis of the main stress inclined gently towards the WSW or ENE. Two populations of strike-slip faults with displacements toward the W, SW and NW formed in the DP-B strike-slip regime, with the σ1 axis of the main stress inclined towards the Wand WSW or ESE.

4

Ewolucja tektonometamorficzna marmurów i otaczających łupków łyszczykowych formacji strońskiej (Sudety)

Jastrzębski Mirosław

Geologos

|

2008

|

Vol. 14, No. 1

51--71

PL

Połączone badania strukturalne, petrograficzne oraz geochronologiczne nad relacjami P-T-d (ciśnienie-temperatura-deformacja) w marmurach i otaczających łupkach łyszczykowych kopuły orlicko-śnieżnickiej (KOŚ) przyczyniły się do rekonstrukcji ewolucji tektonicznej wschodniej krawędzi Sudetów Zachodnich. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, iż na wskutek skrócenia tektonicznego w kierunku E-W (etap D1), związanego z waryscyjską kolizją domen kontynentalnych Sudetów Zachodnich oraz Brunowistulii, doszło do powstania stromej foliacji SI, pogrubienia skorupy i pogrążenia skał formacji strońskiej na głębokości odpowiadające ciśnieniom 0.9-1.0 GPa. Początkowe fazy wynoszenia skał, stowarzyszone ze pionowym skracaniem tektonicznym (etap D2), były powiązane z progresją metamorfizmu regionalnego od warunków facji zieleńcowej do facji amfibolitowej. Pod koniec etapu D2, podczas ustalenia się piku temperaturowego metamorfizmu, ukształtowała się strefowość metamorfizmu zapisana w skałach formacji strońskiej. Etap D2 doprowadził do wykształcenia leżących wąskopromiennych fałdów F2, deformujących foliację S1, oraz do spłaszczania więźby wewnętrznej zakonserwowanej w granatach. Progresywna deformacja etapu D2 ostatecznie doprowadziła do ukształtowania się subhoryzontalnej foliacji osiowej S2, którą w łupkach łyszczykowych stanowi powszechnie obserwowane złupkowanie. Podczas dalszego wynoszenia skał doszło do lokalnej reaktywacji foliacjj S2 w reżimie góra-ku-N, odpowiedzialnej za wytworzenie się stref ścinania. Późniejsze skracanie tektoniczne w kierunku NE-SW (etap D4) mogło wiązać się z regionalnym fałdowaniem i reorientacją powierzchni strukturalnych S2 || S3 oraz powierzchni izoterm/izograd metamorficznych, zaś na wskutek skracania tektonicznego w kierunku NW-SE (etap D5), doszło do nachylenia tych powierzchni w kierunku W/NW. Oba końcowe etapy mogły być odpowiedzialne za obserwowany kształt izograd metamorficznych, a także zmniejszanie się stopnia metamorfizmu w kierunku W/NW.

EN

Integrated structural, petrographic and geochronological studies on P-T-d record in marbles and adjacent mica schists of the Orlica-Śnieżnik Dome (OSD) contribute to a model of the tectonic development of the eastern borderland of the West Sudetes. The results of these studies show that marbles of the OSD experienced E-W directed subhorizontal shortening (D1 stage), which resulted from the Variscan collision between the West Sudetes domain and the Brunovistulian terrane. These processes led to crustal thickening, development of a steep metamorphic fabric, and the burial of the Stronie Formation to depths corresponding to 0.9-1.0 GPa. Subsequent vertical shortening (D2 stage) was related to the onset of uplift and progression of metamorphism from greenschist to amphibolite facies conditions. Under peak conditions in the temperature, metamorphic zonation was established in the Stronie Formation. The D2 shortening led to folding of the 51 planes to form recumbent tight folds (F2), and to flattening of the inclusion trails in syn-D2 garnet porphyroblasts. Ongoing D2 deformation led to the development of subhorizontally disposed S2 axial-plane foliation. In mica schists, it is preserved as a penetrative schistosity. During progressive uplift, S2 planes were reactivated as a result of subsequent top-to-N directed transport (D3 stage). The S2 || S3 planes and S2-related metamorphic isograds were regionally folded during the D4 tectonic stage, which was characterised by NE-SW directed tectonic shortening. During stage D5, due to NW-SE directed tectonic shortening, the structural and metamorphic sur- faces became inclined toward west (or north-west). The D4 and DS stages were presumably together responsi- ble for the observed metamorphic isograds and their overall tilting toward W (or NW).

5

Geochemistry and U-Pb detrital zircon ages of metasedimentary rocks of the Lower Unit,Western Tatra Mountains (Slovakia)

Kohut M., Poller U., Gurk C., Todt W.

Acta Geologica Polonica

|

2008

|

Vol. 58, no. 4

371-384

EN

Acombined geochemical, isotopic and detrital zircon dating study has been carried out on metasedimentary rocks of the Lower Unit from the Western Tatra Mountains (Slovakia) forming an eastern border of European Variscides. Geochemical data suggest derivation of the protolith - magmatogenic greywackes and claystones from the recycled continental island arc source. [^]87Sr/[^86]Sr(350) isotopic ratios between 0.713 and 0.723 together with low [epsilon]Nd(350) values of -9.5 to -11.1 and/or Pb isotope composition indicate a crustal origin of the investigated rocks. Detrital zircons from the metasediments often display homogeneous magmatic zoning with [^207]Pb/[^206]Pb ages from 660 to 515Ma and/or inherited components, with old cores displaying ages from ca. 1980 to 1800Ma. These late Paleoproterozoic detrital source ages are similar to the Nd model ages of the studied metasedimentary rocks with t(DM2st) ca 1960 [tilde] 1830 Ma. The Late Cambrian (ca 500 Ma) age represents the last magmatic activity of the precursor rocks and/or it defines the maximum age for sedimentation of the present day metasediments. A possible source for the clastic material of the Lower Unit from the Western Tatra Mountains was the peri-Gondwanan continental margin alike the eastern border of the Bohemian Massif - Moravo-Silesian zone or Sudetic block.