Przepisy ochrony środowiska przewidują całą gamę instytucji, które mogą przeprowadzać kontrole firm, gospodarstw domowych, a nawet urzędów. W obszarze ochrony środowiska, oprócz takich podmiotów, jak stacje sanitarno-epidemiologiczne czy wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska (WIOŚ) – których inspekcje wydają się oczywiste – uprawnienia kontrolne posiadają też jednostki samorządu terytorialnego (JST). Niestety, wiele z nich nie prowadzi w tym zakresie żadnych działań.