Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Oranżerie wczoraj i dziś

Przesmycka E., Boguszewska K.

Architektura Krajobrazu

|

2012

|

nr 4

35--39

EN

Orangery and greenhouses appeared in the sixteenth century. In addition to utilitarian feature they also served an aesthetic and recreational functions. Since the beginning of the twentieth century, new function is sought for them. The article describes the situation of these facilities in Poland. The main aim is to present the state of preservation of existing objects in Lublin region (Poland). On the background of the history of architecture, it is discussed some examples of existing orangeris in the south-east of Poland.

2

Losy oranżerii w Lubartowie

Przesmycka E., Boguszewska K.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2011

|

T. 7, nr 1

126--131

PL

Oranżerie należą do obiektów użytkowych, towarzyszących założeniom rezydencjonalnym. Kresem ich funkcjonowania w Rzeczypospolitej był Dekret o reformie rolnej z roku 1944 akceptowany przez Józefa Stalina. Na jego mocy majątki ziemskie zostały rozparcelowane, a poszczególne obiekty adaptowane na różnorakie funkcję. Wiązało się to często z ich dewastacją. Jednak prawdziwym kresem ich istnienia okazał się czas wolnej Polski – dwudziestolecie kapitalizmu. Powyższy problem został opisany przez autorki na przykładzie historii pomarańczarni w założeniu pałacowo-parkowym w Lubartowie.

EN

Conservatories are utilitarian objects, accompanying the residentional foundation. The Decree on Land Reforms of 1944, signed by Joseph Stalin was the end of their functioning in Poland. Mansions have been parceled out and individual buildings were adapted to a variety of functions. It was associated frequently with their devastation. But the real end to their existence was a period of two decades of capitalism. This problem was described by the author on the example of orangery in Lubartów.

3

Stan zachowania oranżerii dworskich towarzyszących rezydencjom wiejskim na Lubelszczyźnie

Pudelska K., Rudnicka E.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2010

|

T. 6

63--72

PL

Stan zachowania rezydencji wiejskich na Lubelszczyźnie jest dość zróżnicowany. Tylko nieliczne zespoły przetrwały w całości, w których obok parku towarzyszącego siedzibie mieszkalnej zachowały się zespoły gospodarcze wraz z wydzielonymi terenami upraw oraz alejami dojazdowymi. Z analizy historycznej 85 wiejskich założeń dworskich z terenu 14 wybranych powiatów województwa lubelskiego wynika, że największa ich dewastacja dotyczyła okresu po II wojnie światowej oraz lat 80. XX w. Te w większości nieodwracalne zmiany, dotyczyły najczęściej przesunięcia granic, zmian struktury parku, zniszczeń lub przebudowy obiektów mieszkalnych, ogrodowych, folwarcznych. Najbardziej ucierpiały obiekty ogrodowe – kaplice, oranżerie, pawilony czy piwnice. Wiele z nich z powodu braku opieki uległo zniszczeniu i dewastacji, inne ze względu na zmianę dotychczasowego sposobu użytkowania zostały przebudowane, często tracąc swe wyjątkowe wartości.

EN

Among 85 farm residence complexes on the territory of 14 districts of Lublin voivodeship, there are only 2 winter gardens and 8 hothouses preserved. Some of them have been remodeled and have lost their historical value. Others need reconstruction and protection from further damage. The most common causes of such changes were the decline of farms, stopped agricultural production and absence of owners who would look after garden buildings on the premises of taken over parks.

4

Ogrody zimowe na przykładzie oranżerii dworskich w Milanowie w powiecie parczewskim

Pudelska K., Rudnicka E.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2010

|

T. 6

56--62

PL

Najpopularniejszą budowlą w ogrodach XIX w. były cieplarnie - obiekty zwykle wolno stojące, parterowe, oświetlone z jednej strony szeregiem dużych okien, przeznaczone do uprawy, ekspozycji różnych gatunków, zwłaszcza roślin pochodzących z innych regionów świata. W ogrodach dworskich Lubelszczyzny istniało wiele tego typu budowli, m.in. w Milanowie, Samoklęskach, Witulinie, Klemensowie, Żyrzynie czy w Olbięcinie. Oprócz oranżerii, jak je nazywano, przy niektórych dworach pojawiały się, zgodnie z duchem panującej mody, ogrody zimowe. Wznoszono je najczęściej przy ścianie południowej budowli mieszkalnej. Pełniły rolę dodatkowego salonu, atrakcyjnego miejsca spędzania czasu, jednocześnie były świadectwem zamożności właścicieli. Takie rozwiązania miały miejsce przy dworze w Milanowie (południowe skrzydło) i Jabłoniu (dobudowany do wschodniej ściany pałacu). Założenie milanowskie, jest prawdopodobnie jedynym zachowanym na Lubelszczyźnie prezentującym jednocześnie budowlę szklarniową i ogród zimowy.

EN

Orangeries and winter gardens are the most common buildings in 19th century palace and manorial gardens. They are either freestanding or attached to the inhabited part of the building. They were used for cultivation and storage of exotic plants as well as relaxation site for its owners. There are many buildings of this type in the manorial gardens of Lublin region, but park in Milanów is one of two where both hothouse and winter gardens attached to manor house are still preserved.

5

Klimat całorocznych ogrodów

Majdecka-Strzeżek A.

Zieleń Miejska

|

2009

|

Nr 2

14-16

PL

Pokusa oglądania kolekcji roślin egzotycznych o każdej porze roku stała się przyczynkiem do budowy oranżerii. Początkowo budowle te miały charakter jedynie użytkowy, z czasem zaczęto tworzyć w nich coraz piękniejsze ogrody rodzajowe z roślin wymagających specjalnych warunków klimatycznych.

6

Winter garden - dreams and reality

Flaga Ł., Vogt O.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2004

|

R. 101, z. 9-Ś

17--21

EN

The paper presents the basis idea of how to include at least part of nature in our everyday lives. It contains information on the forms and aspects of functioning of orangeries, materials essential in their construction, and finishing materials. Moreover, the aspect of colouring is discussed.

PL

W życiu współczesnego człowieka coraz częstsza staje się konieczność wyboru pracy kosztem odpoczynku w ciszy i spokoju, czy czasu spędzonego na łonie natury. Architektura, choć stale poszukująca nowych form i rozwiązań materiałowych, wychodzi naprzeciw takim problemom. Korzystając z doświadczeń minionych wieków pozwala architektowi, rodem z rzymskiej willi, "zamknąć" cząstkę natury w sobie. Odgradza nas szklistą powłoką od zgiełku ulicy pozwalając cieszyć się zielenią przez cały rok.

7

Historia powstania oranżerii

Gronostajska B.

Architectus

|

2002

|

Nr 1(11)

105--114

PL

Im większy jest rozwój cywilizacji, tym bardziej ludzie oddalają się od przyrody, stają się zamknięci we wnętrzach mieszkalnych i biurowych oraz środkach transportu, a przez to całkowicie odizolowani od swobodnie rosnącej zieleni, otwartych przestrzeni i czystego powietrza. Konieczne były dziesięciolecia, aby bardziej konserwatywni architekci dali się przekonać swoim postępowym kolegom, że wprowadzenie szkła może zmienić wygląd i funkcję budynków. W ostatnim dziesięcioleciu w wielu krajach wybudowano, stosując nowoczesną technologię, budynki mieszkalne z zastosowaniem dużych powierzchni szklanych. Ludzie żyjący "pod szkłem", według autorów tych projektów, mają bezpośredni kontakt z otoczeniem, żyją bliżej natury, mają możność korzystania z niekonwencjonalnych metod pozyskiwania energii. Budynki wykonane w całości lub częściowo w szkle są bardziej atrakcyjne, nie tylko dla mieszkańców, lecz również dla osób oglądających je z zewnątrz. Propagatorem idei naturalnego współżycia człowieka z przyrodą był fiński architekt Alvar Aalto. Traktował on architekturę jako ogniwo pośrednie między człowiekiem a środowiskiem naturalnym. Coraz częściej można zauważyć, jak do istniejących domów dobudowuje się mniejsze lub większe szklarnie i werandy, często zupełnie nieharmonizujące z istniejącą formą budynku. Niektóre balkony czy loggie obudowuje się szkłem, w celu uzyskania miejsca dla roślin oraz do rekreacji; mogą być one wtedy używane przez cały rok. Mając to na uwadze można już na etapie pracy projektowej, wprowadzić element zielonej izby1. Współczesne działania związane z projektowaniem obiektów mieszkaniowych nie zawsze uwzględniająhuma-nitarne aspekty życia w mieszkaniu-osiedlu. Jakość życia w przestrzeniach zurbanizowanych nieustannie się pogarsza. Jest to związane z niewłaściwym ukształtowaniem architektury i niedostatecznymi walorami estetycznymi nowego budownictwa osiedlowego, co powoduje pogorszenie warunków życia w miastach. A przecież już w 1849 r. Ruskin pisał: "możliwe, że nie jesteśmy zdolni tworzyć architektury solidnej, pięknej czy ekspresyjnej, ale stać nas przecież na architekturę uczciwą". Ruskin uważał, że architektura, oprócz cech użytkowych, powinna wpływać na doskonalenie człowieka poprzez polepszenie jego samopoczucia, radość z pracy, mieszkania itp. Nie jest obojętne dla organizmu ludzkiego, czy większość czasu spędzamy w warunkach przyjaznych, czy też nieprzyjaznych człowiekowi. To, co niekorzystnie odbija się na zdrowiu to choroby cywilizacyjne, np. stale wzrastająca liczba osób niepełnosprawnych, dolegliwości fizyczne i psychiczne. Niezmiernie istotne jest dlatego stworzenie przyjaznych warunków, w których człowiek czułby się dobrze, mógłby realizować i rozwijać swoje zainteresowania. Jednym z elementów polepszających jakość życia jest między innymi zieleń. Wiele jest przykładów na to jak monotonne osiedla, pozbawione indywidualizmu, w których jest utracona skala człowieka, występuje bałagan przestrzenny, nabierają uroku przez wprowadzenie zieleni.

EN

The beginnings of greenhouses reach back to ancient times. The first solutions were of fairly primitive forms. The Romans, conquering new territories, became acquainted and fond of exotic vegetables and fruits, which grew in warm countries - so they wished to grow them in their own country. However, changes came in the 16lh century. At this time plants were protected against the cold with the help of wooden or stone shelters, called "winter quarters". These accommodations furnished with coal stoves kept the plants in warmth. Later, such simple accommodations were replaced by objects more suitable to plant cultivation. They were built wholly of wood, bricks or stone, with vertical windows in the south walls. During this period, hothouses - popularly called orangeries - in Polish representative gardens began to be constructed. There were such constructions in the palaces of Łazienki and Łańcut. In the 19th century a new manner of use was found for greenhouses. They were assigned not only to the cultivation of plants but they also became an additional accommodation for recreation and amusement. Plants in greenhouses were often cultivated in pots and they were carried out during the summer, in this manner there was more room for recreation purposes. The 19th century was a golden age for the architectonic and quantitative development of hothouses. The development of British industry, called the industrial revolution, and the improvement of financial conditions related to this - caused an increase of interest with greenhouses not only among the wellborn but also among the middle class. Villas built at this time, even on small building plots, had greenhouses as symbols of a higher level of life and the changing social status of their inhabitants. To large objects of this type, which to this day astonish the world, belong the Crystal Palace in London, the Palm house in Kew Garden (London) and many other objects, such as for instance the greenhouse of the Botanical Garden in Copenhagen or in Berlin. Apart from the huge greenhouse such as was the Crystal Palace in London, small orangeries often adjoining houses began to be built. They were small accommodations in the form of glazed rooms. Today, standing before new challenges of the 21s1 century, we may observe an increasing interest with these types of glazed objects. Huge objects of various functions are constructed, not necessarily belonging to botanical gardens, but also small hothouses adjacent to dwelling places - the greenhouses.