Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Pierwiastki ziem rzadkich – surowiec w Polsce niepożądany? : uwagi na temat stanowienia Prawa geologicznego i górniczego

Nieć M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 106

127--132

PL

Potrzeba zabezpieczenia zapotrzebowania na pierwiastki ziem rzadkich stała się podstawą do zaliczenia ich w ustawie o nowelizacji Prawa geologicznego i górniczego w 2018 r. do kopalin, które są objęte własnością górniczą przysługującą Skarbowi Państwa. Wprowadzona została opłata za ich wydobywanie (opłata eksploatacyjna) w wysokości 500 zł/kg. Oba rozwiązania zamiast sprzyjać wykorzystaniu ziem rzadkich ze źródeł krajowych stanowić będą dla niego barierę. Termin „pierwiastki ziem rzadkich” jest nieprecyzyjny i może rodzić nieporozumienia. Ich kopaliny mieszczą się w zakresie pojęcia „rudy metali”, które są objęte własnością górniczą. Pierwiastki ziem rzadkich występują też jako składniki towarzyszące w innych kopalinach i ich odzysk jest możliwy dopiero w trakcie przetwarzania tych kopalin poza zakładem górniczym. Wówczas obciążanie ich wydobycia opłatą eksploatacyjną staje się wątpliwe. Ustalona opłata eksploatacyjna jest niewspółmiernie wysoka w stosunku do kosztów pozyskania kopalin ziem rzadkich i korzyści finansowych z ich wydobycia. Ocena skutków nowelizacji Pgg skłania do: - postulowania wymieniania w nim kopalin, których użytkowanie przysługuje właścicielowi nieruchomości gruntowej, a nie wymienionych jako przysługujących Skarbowi Państwa, - głębszej refleksji przy stanowieniu przepisów Pgg, wstępne ich formułowanie przez osoby kompetentne w dziedzinie geologii i górnictwa i dopiero następnie ich kształtowanie zgodnie z zasadami doktryny i praktyki prawniczej.

EN

The demand for REE was the background to include them to those consisting of the property of the State Treasury in Poland, enumerated in the Geological and Mining Law (Article 10). The PLN 500/kg REE payment for exploitation of REE (exploitation tax) was introduced. Both proposals will restrain the REE recovery from exploited domestic mineral commodities. The term REE is imprecise. Their deposits are rare and may be classified 128 as “REE ore deposits”. The REE are often the accompanying constituents in varied mineral commodities and are recoverable during their processing, outside the mine. The application of an exploitation tax in such a case is inapplicable. The established value of the exploitation tax is incomparably high in respect to the value of the REE contained in mined mineral commodities. The analysis of introduced changes of mining and geological law allow to suggest the reevaluation of ownership based subdivision of mineral commodities: name the mineral commodities belonging to the land property owners and leave the list of mineral commodities consisting property of the State Treasury open. The more careful approach is also necessary in the formulation of Geological and Mining Law. It should be preliminary formulated by persons competent in geology and mining and subsequently adjusted to juridical exigencies.

2

Prawno-ekonomiczne uwarunkowania gospodarki złożami i surowcami mineralnymi

Smakowski T., Szamałek K.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 96

265--277

PL

Gospodarowanie złożami i surowcami mineralnymi jest silnie powiązane z systemem prawnym, a także z warunkami techniczno-technologicznymi, górniczymi oraz ekonomicznymi. Autorzy dokonują analizy tych warunków i proponują zmiany. Po ponad 20 latach funkcjonowania obecnego systemu należy podjąć dyskusję o potrzebie zmian w zakresie podstawowych brakujących definicji w prawie geologicznym, takich jak górotwór, kopalina, surowiec mineralny, kopalina wielosurowcowa. Należy także zmodyfikować obowiązujące definicje złoża kopaliny czy parametrów granicznych złoża. Na nowo należy rozważyć zasady wymierzania opłaty eksploatacyjnej oraz wynagrodzenia za użytkowanie górnicze złoża. Prawo geologiczne musi uwzględniać szybki postęp techniczny i technologiczny dokonujący się w ostatnich dziesięcioleciach. Należy rozważyć zmianę usytuowania działu geologii z przeniesieniem go z Ministerstwa Środowiska do Ministerstwa Rozwoju.

EN

The management of the mineral deposits and mineral commodities is strongly linked with the legal system, as well as with the technical-technological, economic and mining conditions. The authors have analyzed these conditions and have proposed changes. After more than 20 years of operation of the current system it is time to begin the discussion about the need for the introduction of such missing definitions as: the rock mass, mineral, mineral raw materials, multi-mineral raw materials. It is also necessary to modify the existing definitions of mineral deposits or limit the parameters of the deposits. The authors suggest the necessity to take the Polish system of service charges and mining usufruct into consideration. Geological law must take the rapid technical and technological advances in recent decades into account. The current position of geology in the governmental structure should eventually be moved from the Ministry of Environment into the Ministry of Development.

3

Wpływ górnictwa skalnego na dochody budżetów gmin

Kaźmierczak U.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2015

|

R. 56, nr 1

36--42

PL

W publikacji poddano analizie wpływy do budżetów gmin wynikające z eksploatacji kopalin skalnych. Przychody gmin z eksploatacji lokalnych surowców mineralnych pochodzą głównie z opłat eksploatacyjnych oraz podatków za gospodarcze użytkowanie gruntu. Przeprowadzone badania wykazały, że udział opłat eksploatacyjnych oraz podatków od gospodarczego użytkowania gruntu w dochodach gmin jest bardzo zróżnicowany, od 0,01% w mieście Bolesławiec do 45,6% w gminie Mietków. W przypadku 37,5% badanych gmin wpływy te są znikome tj. do 1%, a w przypadku 24% gmin duże, tj. od 5 do 45,6%. Dla pozostałych 38,5% gmin wpływy te stanowią od 1 do 5%. Analizowane w artykule badania mogą stanowić argumentację dotyczącą zagospodarowywania, a co za tym idzie ochrony złóż z tym, że powinny stanowić jeden z elementów oceny wpływu na lokalną gospodarkę. Innymi elementami, które powinny być rozpatrywane to rola górnictwa skalnego w tworzeniu miejsc pracy oraz rozwoju gospodarczym lokalnym, regionalnym i krajowym, a także korzyści płynące z przyszłego zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych.

EN

The publication analyses commune budgetary receipts from mining of rock mineral deposits. The communes revenue from mining of local mineral raw materials mostly comes from mining fees and taxes on industrial use of land. The conducted research study showed that the share of mining fees and taxes on industrial use of land in the incomes of the communes is very diverse, from 0.01 per cent in town of Bolesławiec, to 45.6 per cent in commune of Mietków. In case of 37.5 per cent of the analysed communes, these receipts are inconsiderable; that is, up to 1 per cent; and in case of 24 per cent of the communes, these are considerable; namely, from 5 to 45.6 per cent. For 38.5 per cent of the communes, these receipts constitute from 1 to 5 per cent. The research study presented in the article may provide argumentation concerning development and the resulting protection of the deposits; however, this should be only one of the elements of assessing the impact on a local economy. Other elements that should be taken into account are the role of rock mining in creating new jobs and local, regional and national economic development, as well as, advantages resulting from future development of post-exploitation terrain.

4

Kopaliny towarzyszące - problemy dokumentowania, wydobycia i opłat eksploatacyjnych

Uberman R., Nieć M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2014

|

R. 55, nr 2-3

32--39

PL

Przedstawiono definicje: kopalin towarzyszących, mas ziemnych i skalnych oraz zasady ich wykazywania i dokumentowania. Wskazano na przyczyny niedostatecznego ich wykorzystania. Omówiono procedury formalnoprawne ich dokumentowania, eksploatacji i gospodarowania nimi. Zwrócono uwagę na złożoność procesów wydobycia i potrzebę selektywnego gromadzenia nie sprzedanych nadwyżek wydobytych kopalin towarzyszących na antropogenicznych złożach wtórnych. Zaproponowano wprowadzenie zasady rozliczania opłaty eksploatacyjnej - nie od ilości wydobytej, a od ilości sprzedanej kopaliny, niezależnie czy była ona pozyskana bezpośrednio ze złoża czy ze zwału, w którym przejściowo jest składowana. Zaproponowane rozwiązania, prawne i finansowe powinny zachęcać przedsiębiorców do wykorzystywania nie tylko kopalin towarzyszących, ale też utworów nadkładu, nie posiadających właściwości surowcowych.

EN

The definition of accompanying mineral commodities that occurs near to other, which are main purpose of exploitation, and the mode of their exploration and reserves reporting was presented. The reasons of insufficient their utilization and legal backgrounds of development of their resources were discussed. The exploitation and utilization of accompanying mineral commodities is composed task because their supply is often greater than actual demand. The selective their extraction and deposition in stock piles (as anthropogenic, secondary, mineral deposits) is necessary. The taxation of recovered and sold amounts from stock pile was proposed in place of recently executed from amounts exploited. The proposedfinancial and legal frameworks of accompanying mineral commodities exploitation and utilization should promote their recovery as well as the utilization.

5

Obecny stan prawny związany z poszukiwaniem i wydobyciem gazu ziemnego, w tym gazu z łupków

Kaliski M., Krupa M., Sikora A., Szurlej A.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2012

|

nr 82

21-46

PL

Autorzy opisali obecną sytuację (dokument określa linię stanu polskiego prawa jako podstawy do dalszych dywagacji na koniec kwietnia 2012 r.) w polskim systemie prawnym, skupiając się głównie na problemach, które mogły się pojawić lub pojawią się w okresie od momentu pozyskania koncesji na poszukiwanie lub wydobywanie gazu z łupków w Polsce. Jako że opis warunków, sposobu i zakresu udzielanych koncesji na poszukiwanie lub wydobywanie węglowodorów jest dostatecznie sprecyzowane na stronach Ministerstwa Środowiska, autorzy zdecydowali się nie opisywać tego procesu prawnego i administracyjnego. Dokument jest napisany przez inżynierów (nie przez prawników) dla lepszego zrozumienia procesów i po to, aby czytelnik mógł odnaleźć ducha polskiego prawa. Dokument jak już wspomniano nie dotyka samego procesu pozyskania koncesji, ale przede wszystkim pokazuje zagrożenia i problemy, które są związane przy tej okazji między innymi z ochroną środowiska (ocena oddziaływania na środowisko), planem ruchu zakładu górniczego, zarządzaniem programem odpadów wydobywczych, pozwoleniami wodnoprawnymi i na budowę oraz innymi dokumentami w tym decyzjami administracyjnymi związanymi z poszukiwaniem i wydobyciem gazu ziemnego z łupków. Autorzy w dokumencie zamieścili kilka wykresów ze schematami blokowymi przykładowych procedur administracyjnych, aby zilustrować proces i ułatwić poruszanie się nowych inwestorów - tzw. upstreamers w polskim środowisku prawnym dedykowanym poszukiwaniom i eksploatacji węglowodorów. Osobny rozdziat poświęcony jest kwestiom podatkowym. Analiza (bardzo krótka) usług związanych z poszukiwaniem i wydobyciem gazu ziemnego w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem gazu ziemnego z niekonwencjonalnych źródeł - w szczególności gazu ziemnego z łupków - jest wartością dodaną artykułu. Ponieważ wymogi prawne związane z realizacją prac geologicznych w Polsce będą się zmieniać w bardzo bliskiej przyszłości, opracowanie pokazuje aktualne status quo w celu wzmocnienia wiedzy nowych podmiotów rynku polskim tak, aby były lepiej przygotowane do nowych przepisów i możliwych rozwiązań, które mogą być realizowane w Polsce.

EN

This article describes the current situation (as of April 30th, 2012) in the Polish legal system related mainly to the problems which can occur or will arise during the period of petitioning for exploration or production rites for shale gas in Poland. As the exact description of the conditions, manner, and scope of licenses granted for prospecting or mining is sufficiently described in the pages of the Ministry of Environmental Protection, the article does not include this legal and administrative process. This text has been prepared by engineers, rather than by lawyers, for better understanding of the processes and to provide a common sense approach to understanding Polish law. The article, notably, does not touch on the granting process itself, but characterizes the risks and challenges associated with environmental protection (environmental impact assessment), planning of a mining plant, programs for managing extractive wastes, water permits, building permits, and other documents and administrative decisions related to the exploration and production of natural gas from shale. As an example, the article presents several charts with a block diagram to illustrate a process and facilitate the movements of investors - "upstreamers" in the Polish legal environment dedicated to the exploration and exploitation of hydrocarbons. A separate chapter is devoted to tax issues. Also included is a brief analysis of the available services related to exploration for and production of natural gas in Poland, with a particular focus on natural gas from unconventional sources, specifically, natural gas from shale. As the legal requirements related to the implementation of geological work in Poland seem likely to change in the near future, the article describes the current status in order to strengthen the knowledge of new entrants into the Polish market, to make them better prepared for the new regulations with possible solutions which can be implemented in Poland.

6

Pozyskiwanie energii geotermalnej - rozważania na kanwie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego

Wójcik-Jackowski S.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2011

|

nr 5

23-26

PL

Przedmiotem rozważań są prawne aspekty wydobywania wód termalnych, rozpatrywane na kanwie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 marca 2002 r. W tekście skupiono się na ocenie, czy w przypadku pobrania ciepła oraz jego sprzedaży dochodzi do wydobywania kopaliny i jest wymagane z tego tytułu uiszczenie opłaty eksploatacyjnej, a sama eksploatacja wód termalnych jest rodzajem szczególnego korzystania z wód, wymagającym pozwolenia wodnoprawnego. Rozważono też, czy materiał wtłaczany z powrotem do górotworu posiada charakter ścieku, optując za tym, iż jest on odpadem. Odchodząc od ram materii wykreowanych analizowanym stanem faktycznym dostrzeżono również, że specyficzne rozwiązania techniczne mogą mieć wpływ na kryteria związane z pozyskiwaniem energii geotermalnej z wód.

EN

The subject of the considerations is legal aspects of thermal waters mining examined on the grounds of the Supreme Administrative Court decree of 27th March 2002. The text focuses on the assessment whether the case of energy drawing and selling means mineral excavation and thus exploitation fee should be paid and the exploitation itself is a sort of particular waters use that requires hydrolegal license. It was also considered if the material forced back into the orogen is sewage opting for that it is waste. Departing from the frames of matters created by the analysed factual condition it was also pointed out that specific technical solutions may effect the criteria connected with gaining geothermal energy from waters.

7

Regulacje prawa geologicznego i górniczego a efektywność wykorzystania zasobów złóż kopalin

Stefanowicz J. A.

Polityka Energetyczna

|

2007

|

T. 10, spec. 2

159-175

PL

Autor przedstawia w pracy ocenę wybranych przepisów prawa geologicznego i górniczego z punktu widzenia efektywności wykorzystania zasobów surowcowych. Między innymi zgłasza zastrzeżenia do definicji niektórych pojęć, treści i procedur koncesjonowania, użytkowania górniczego, rozstrzygnięć własnościowych oraz ochrony złóż i planowania. W pracy przywołuje i cytuje orzecznictwo sądowe uwzględniając też szeroko literaturę przedmiotu. Uwagi mają być przyczynkiem do prac nad nowymi rozwiązaniami regulacji działalności geologicznej i górniczej.

EN

In the paper, author presents evaluation of selected regulations of the geological and mining law from the point of view of efficiency of mineral deposits reserves' utilization. He discusses definitions of some concepts, contents and procedures of licensing, mining use, mineral deposits ownership, as well as deposits' protection and site planning. Author gives also court judgements and cites literature connected with this topic. Remarks should be some contribution to the works on new regulations of the geological and mining law.

8

Analiza funkcjonowania nowego systemu opłaty eksploatacyjnej

Szamałek K.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

Vol. 53, nr 4

311--319

EN

Financing of geological activities has been based, to a certain extent, on exploitation fees (royalties) paid by every subject exploiting natural raw materials. The rate of exploitation fee varies depending of the kind of the raw material. An amendment made in 2001 to the Polish Geological and Mining Law introduced new crucial changes concerning the exploitation fee. The efficiency of the new exploitation fee (since 2001) system is thor-oughly analyzed in comparison to the old one. Finally, the role and functions of the royalties system is discussed, as well the necessity of future changes in the Geological and Mining Law.

9

Zmiana funkcji opłaty eksploatacyjnej w prawie geologicznym i górniczym

Szamałek K., Jędrzejewska A., Wiśniewski W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2003

|

R. 45, nr 6

9-12

PL

Dokonana w 2001 roku nowelizacja ustawy z dn. 4.02.1994r. - Prawo geologiczne i górnicze wniosła istotne nowe rozstrzygnięcia w zakresie opłaty eksploatacyjnej, zmieniając jej funkcje. Artykuł zawiera omówienie funkcji opłaty eksploatacyjnej przed nowelizacją oraz opisuje zakres dokonanych zmian. Autorzy krytycznie odnoszą się do aktualnego stanu prawnego. Końcowa część artykułu dotyczy propozycji elementarnych i niezbędnych zmian w prawie geologicznym i górniczym umożliwiających efektywne zagospodarowanie kopalin towarzyszących, jako elementu gospodarki surowcami mineralnymi i ochrony środowiska.

EN

The amendment made in 2001 to the legal regulation from 04.02.1994 - Geological and Mining Law - introduced new crucial changes concerning the exploitation fee, changing its function. The article discusses the function of exploitation fee before the amendment and the range of introduced changes. The authors critically comment on the present legal status. The further part of the article considers elementary minerals as a part of mineral resources management and environmental protection.

10

Funkcje górnictwa skalnego na tle lokalnej geografii społeczno-gospodarczej gmin okolic Wrocławia

Kaźmierczak U.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2003

|

R. 45, nr 7-8

20-25

PL

Na przykładzie aglomeracji wrocławskiej przedstawiono wyniki badań dotyczące roli górnictwa skalnego w gospodarce lokalnej. Rozpatrzono udział górnictwa skalnego w lokalnym rynku pracy i jego wkład w budżety gmin. Stwierdzono, że przemysł górniczy w latach 1998-1999 zatrudniał 920 osób, co stanowi 1,03% ogółu pracujących w 1999 r. w granicach badanego obszaru (z wyłączeniem miasta Wrocławia). Eksploatacja surowców przynosi dochody gminom z tytułu: opłat eksploatacyjnych, gospodarczego użytkowania gruntów oraz podatku dochodowego. Wpływy te są bardzo zróżnicowane i stanowią od 0,002% (Wrocław) do 63% (Mietków).

EN

The paper presents the result of research on the role of rock mining in the local economy. Participation of rock mining in local labour market and its contribution to community budges have been taken into consideration. It was shown that mining industry's share in the labour market represents 1,03% of all the employees within the area under examination. The exploitation of raw minerals generates specified revenues for the communal economy by means of exploitation fees, economic utilization of land and income taxes. Revenues from the above way significantly from 0,002% (Wroclaw) to 63% (Mietkow).

11

Polemicznie o sposobie ustalania opłat eksploatacyjnych za wydobywanie kopalin

Uberman R.

Górnictwo Odkrywkowe

|

1998

|

Vol. 40, nr 2-3

262-268

PL

W referacie wyrażono pogląd o sposobie naliczania opłat eksploatacyjnych. Przeprowadzono dyskusję obowiązujących w tej dziedzinie przepisów prawa. Sformułowano propozycje dotyczące nowelizacji przepisów.

EN

In this article expressed outlook about manners of counting tax exploatation. Carried trough discussion of obligatory in this area regulations. Formulated proposals concerned amendment of this regulations.