Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The vibration of the friction pads of disc brake in the aspect of changing the coefficient of friction

Sawczuk W.

Pojazdy Szynowe

|

2017

|

Nr 1

62--68

EN

Attempt to raise train speed involves application of greater braking power i.e. braking systems rapidly absorbing and dispersing stored heat energy. Work instability arises from the occurrence of vibrations on friction element, which affects the lower efficiency of the braking process. In practice, this means that, during braking the vehicles currently alternative at a time of friction resistance may cause uneven braking process. The effects of these changes can manifest in the form of vibrations the high amplitude of the input. The purpose of this article is to present the relationship between the changes in instantaneous coefficient of friction of the disk brake and the changes in instantaneous accelerations of the vibrations of the friction pad during braking.

PL

W pojazdach szynowych ze względu na coraz to większe prędkości jazdy prowadzi się prace nad udoskonalaniem układów hamulcowych tak, aby zatrzymanie pojazdu odbyło się na możliwie najkrótszej drodze hamowania. Niestabilność pracy wynika między innymi z występowania drgań na styku elementów ciernych, co wpływa na obniżenie sprawności procesu hamowania. W praktyce oznacza to, że podczas hamowania pojazdów występujący zmienny w czasie opór tarcia może być powodem nierównomiernego przebiegu procesu hamowania. Skutki tych zmian mogą objawić się w postaci drgań samowzbudnych. Celem artykułu jest przedstawienie związku zmian chwilowego współczynnika tarcia hamulca tarczowego ze zmianami chwilowych przyspieszeń drgań okładziny ciernej w czasie hamowania.

2

Mechanizm formowania się oporu pobocznicy przy podstawie pala określony na podstawie badań laboratoryjnych

Meyer Z., Żarkiewicz K.

Inżynieria i Budownictwo

|

2017

|

R. 73, nr 5

263--265

PL

Opór pobocznicy jest kluczowym elementem w projektowaniu pali. Niewłaściwa interpretacja oporu pobocznicy pala może być przyczyną przeszacowania nośności pala. Przedstawiono analizę formowania się oporu pobocznicy przy podstawie pala opartą na wynikach badań laboratoryjnych.

EN

Skin friction is the main part of pile capacity design. Wrong interpretation of skin friction may cause overestimation of pile load capacity. Paper presents analysis of skin friction mobilization near to the toe of the pile, based on results of laboratory research. The relationship between toe resistance and skin friction during static pile load test was analysed.

3

Badania oporów tarcia próbek warzyw po powierzchni stalowej

Waliszewski A., Krótki R.

Tribologia

|

2007

|

nr 3-4

319-327

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań oporów tarcia przy ruchu względnym próbek warzyw po powierzchni stalowej. Próbki wykonano z ziemniaka, marchwi i buraka czerwonego. Badania wykonywano na stanowisku do pomiarów tarcia w ruchu postępowym wywierając na próbki obciążenie 10 N. Przeprowadzono testy dla świeżych próbek warzyw i dla próbek suszonych w pięciu różnych czasach, w temperaturze 100°C. Podczas suszenia rejestrowano ubytek masy próbek. W oparciu o uzyskane wyniki wyznaczono linie trendów dla zależności współczynników tarcia od procentowego ubytku wody z próbek. Uzyskano różne wartości oporów tarcia dla poszczególnych warzyw. Wraz ze spadkiem zawartości wody w próbkach ziemniaka i marchwi zmniejszała się wartość współczynnika tarcia, natomiast dla buraka wartość ta zmniejszyła się nieznacznie.

EN

The paper presents test results of the friction resistance at the relative motion of vegetable samples on the steel surface. The samples were made of potato, carrot and red beet. They were tested on an friction measuring system before and after drying. The load of 10 N was applied to the specimen. Each vegetable was tested before drying and for 5 drying times at temperature of 100°C. Relative decrease in mass of dried vegetable specimen was determined. For each of the tested vegetables a regression function was worked put which related the coefficient of friction with the decrease of the water in the vegetable specimens. Friction resistance was different for each tested vegetables. With the decreasing percentage of the water in the potato and carrot there is a drop in the value of friction coefficient, however, this drop of value is very small for red beet specimens.

4

Frictional resistance in the post-critical failure of rock samples caused by triaxial compression

Krzysztoń D.

Archives of Mining Sciences

|

2007

|

Vol. 52, no 3

387-408

EN

Triaxial compression tests in a stiff testing machine at a confining pressure of 0-70 MPa were performed on Carboniferous rock samples collected from the Upper Silesian Coal Basin. The results showed that the post- critical failures of waste rocks were congruent with smooth curves; post-failure behaviour of coal, however, were characterised by a stick-slip (Fig. I). The normal and shear stresses at the sample slip piane of a known slope were calculated for the determined values of critical stress and residual stress in a uniaxial state of stress, and for a given confining pressure. The coefficients of maximum and residual frictions were also calculated (Tabies 1-5). The obtained results, shown in Figs. 6 and 7, were compared with the Byerlee law, which describes the frictional shear strength. At high values of confining pressure the frictional shear strength can reach the value of the fracture strength. Then the transition from brittle fracture to ductile flow takes place. Aknowledge of the conditions in which stick-slip occurs has a practical meaning with regard to the prediction of mining tremors.

PL

Pokrytyczne niszczenie próbek skalnych w warunkach konwencjonalnego trójosiowego ściskania zależy od wartości ciśnienia bocznego (okólnego) symulującego głębokość zalegania skały. W badaniach laboratoryjnych pokrytyczne niszczenie próbki skalnej przedstawione jest opadającą częścią charakterystyki naprężeniowo-odkształceniowej, na podstawie której określa się moduł spadku (osłabienia) i naprężenie resztkowe. Wieloletnie badania nad własnościami typowych skał karbońskich Górnośląskiego Zagłębia Węglowego wykazały, że kształt pokrytycznej charakterystyki znacznie różni się w przypadku skał płonnych (zlepieniec, piaskowce średnio- i gruboziarniste, mułowiec, iłowiec) i węgli (półbłyszczący, matowy). Dla skał płonnych charakterystyka w sposób gładki opada do naprężenia resztkowego, natomiast dla węgla, przy wyższych ciśnieniach okólnych, występuje tzw. poślizg przerywany ("stick-slip") charakteryzujący się cyklicznymi spadkami i wzrostami naprężenia (Sanetra, 1994; Krzysztoń et al., 1998,2002). Na rysunku l przedstawiono wybrane wyniki badań uzyskane dla piaskowca i węgla przy różnych ciśnieniach okólnych w przedziale 0-70 MPa. Ze studiów literatury wynika, że poślizg przerywany jest obserwowany w badaniach różnych typów skał w warunkach działania wysokich ciśnień okólnych (Brace i Byerlee, 1966; Byerlee, 1967, 1975; Byerlee i Brace, 1968; Shimada, 2000). Na rysunku 2 przedstawiono za Patersonem (1978) przykłady. Efekt poślizgu przerywanego jest przedmiotem zainteresowania wielu badaczy gdyż uważa się, że może być on przyczyną trzęsień ziemi (Brace i Byerlee, 1966; Byerlee i Brace, 1968; Brace, 1972) i wstrząsów górniczych (Gibowicz, 1989; Dyskin et al., 1998). Przyczyną pojawiania się poślizgu przerywanego jest zmiana oporu tarcia wzdłuż powierzchni poślizgu. Tarcie między powierzchniami skalnymi zależy od szorstkości powierzchni i od naprężenia normalnego do powierzchni poślizgu. W rozdziale 2 opisano typowy eksperyment dla określenia siły tarcia w skałach, na podstawie którego uzyskuje się wykres siły tarcia jako funkcji przemieszczenia (Byerlee, 1978; Earthquake Hazards Program, 2002). Na wykresie wyróżniono początkową, maksymalną i resztkową siłę tarcia (rys. 4). Współczynnik tarcia określany jest według wzoru: [...], gdzie T jest naprężeniem stycznym a [...] naprężeniem normalnym, które działają w płaszczyźnie ścinania. Przy określaniu współczynnika tarcia należy rozróżnić wartości współczynnika wyznaczone dla początkowej, maksymalnej i resztkowej siły tarcia (Byerlee, 1978). Badania eksperymentalne prowadzone dla różnych typów skał wykazały, że dla przedziału naprężenia normalnego [...] MPa zależność między naprężeniem ścinającym a naprężeniem normalnym przedstawia linia prosta o równaniu: [...] (Byerlee, 1978). Zależność tę zastosowano przy określaniu współczynnika tarcia dla początkowej i maksymalnej siły tarcia różnych rodzajów skał. Dla początkowej siły tarcia uzyskano duże rozrzuty punktów eksperymentalnych względem przyjętej linii prostej, co uzasadniano trudnością określania punktu występowania początkowej siły tarcia (punkt C na rys. 4). Natomiast dla maksymalnej siły tarcia prosta o równaniu: [...] dobrze aproksymuje wyniki badań eksperymentalnych, przeprowadzonych dla różnych rodzajów skał (rys. 5). Badania własne dotyczyły wyznaczania współczynników tarcia dla maksymalnej i resztkowej siły tarcia. W tym celu wykorzystano wyniki badań nad własnościami wytrzymałościowymi i odkształceni owymi typowych skał karbońskich GZW (piaskowce: średnio- i drobnoziarniste, iłowiec, węgle: półbłyszczący i matowy) uzyskane w ramach projektu badawczego KBN (Krzysztoń et al., 2002). Niektóre badania obejmowały również pomiar kątów nachylenia płaszczyzny ścinania próbek. Okazało się, że kąty ścinania badanych skał wzrastają wraz ze wzrostem ciśnienia okólnego (w przedziale od O do 50 MPa), przyjmując bliskie wartości dla poszczególnych typów skał. W związku z tym do obliczeń przyjęto taki sam kąt ścinania dla wszystkich badanych skał, zależny tylko od ciśnienia okólnego. Znając średnie wartości naprężenia krytycznego i resztkowego, wyznaczone dla 4-6 próbek badanej skały przy stosowanym ciśnieniu okólnym oraz kąt zniszczenia próbki skalnej, obliczono naprężenia normalne i styczne w płaszczyźnie ścinania oraz odpowiadające współczynniki tarcia zarówno w próbce zwięzłej (maksymalna siła tarcia), jak i spękanej (resztkowa siła tarcia). Wyniki obliczeń zestawiono w tablicach 1-5. Uzyskane wyniki naniesiono na rysunkach 6 i 7 i porównano z zależnością Byerlee'ego. Zarówno wytrzymałość na ściskanie kruchych skał, jak i wytrzymałość tarciowa (prawo Byerlee'ego dla maksymalnej siły tarcia) są funkcjami ciśnienia okólnego. Na podstawie studiów nad zagadnieniami pękania i tarcia ("ftacture and fiiction") przypomniano, że punkt przecięcia charakterystyki wytrzymałości na ścinanie badanej skały i tarciowej wytrzymałości określa naprężenie normalne (ciśnienie okólne), przy którym następuje przejście ze stanu kruchego w stan ciągliwy. Poznanie warunków występowania poślizgu przerywanego ma duże znaczenie praktyczne ze względu na możliwość przewidywania wstrząsów górniczych.

5

Osobliwości eksploatacyjnej warstwy wierzchniej konstytuowanej w ruchu posuwisto-zwrotnym.

Burakowski T., Marczak R.

Inżynieria Materiałowa

|

1999

|

R. XX, nr 5

503-505

PL

W referacie przedstawiono osobliwości w kształtowaniu się eksploatacyjnej warstwy wierzchniej (EWW) na roboczych powierzchniach pary trącej - pierścień - tuleja w zależności od: rodzaju materiałów skojarzenia, środka smarowego i gęstości energii tarcia. Uzyskane rezultaty świadczą o potrzebie łącznego rozpatrywania wpływu wszystkich materiałów skojarzenia oraz czynników konstrukcyjnych i eksploatacyjnych na efekt finalny tj. opory tarcia i intensywność zużycia.

EN

The paper presents exceptionalities at formation of the service generated layer (EWW) on working surfaces of the friction couple ring-sleeve in the dependence on association kind and material, lubricating medium and friction energy density. The obtained results give the evidence of necessity to consider the influence of all materials of the association and constructional and performance factors on the final effects, i.e. the frictional resistance and the wear intensity.

6

Badanie odporności na zużycie wybranych powłok natryskiwanych detonacyjnie.

Babul W., Janecki J.

Inżynieria Materiałowa

|

1999

|

R. XX, nr 5

444-446

PL

W pracy opisano wyniki tribologicznych badań powłok metalicznych natryskiwanych metodą detonacyjną. Badaniom poddano powłoki węglika wolframu, węglika chromu oraz tlenku aluminium. Powłoki, natryskiwane na cylindryczną część próbki imitującej czop łożyska, poddano tarciu po powierzchni wycinka panwi ze stopu łożyskowego. Stwierdzono, że największą odporność na zużycie ma powłoka węglika chromu, współpracująca ze stopem łożyskowym na osnowie miedzi. Badania spektrofotometryczne dowiodły, że warstwa wierzchnia panwi wzbogaca się w węgiel przechodzący selektywnie z węglika chromu, stwierdzono też selektywne przenoszenie miedzi do ww. powłoki węglika chromu. Wysunięto hipotezę, że duża trwałość skojarzenia węglik chromu stop łożyskowy jest wynikiem, w określonej mierze selektywnego przenoszenia węgla i miedzi, co zmniejsza opór tarcia.

EN

The paper presents the results of tribologic investigations of metallic coatings sprayed with detonation method. Coatings made of tungsten carbide, chromium carbide and aluminium oxide were examined. These coatings sprayed on cylindrical part of a sample, imitating bearing pivot, were subjected to friction process with a bearing metal surface of a part of bearing. It was stated that the highest wear resistance has the coating made of chromium carbide, operating with copper-based bearing metal layer. Spectrophotometric investigations showed that such a bearing surface layer is enriched with carbon that is selectively transferred from chromium carbide and copper is selectively transferred into chromium carbide coating. It was found that durability of chromium carbide and bearing metal joint is the result of selective transfer of carbon and copper what reduces frictional resistance.