Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Changes in groundwater regime during vegetation period in Groundwater Dependent Ecosystems

Krogulec E., Zabłocki S., Sawicka K.

Acta Geologica Polonica

|

2016

|

Vol. 66, no. 3

525--540

EN

An analysis of the dynamics of groundwater levels in the Groundwater Dependent Ecosystems (GDEs), which cover a vast part of the middle Vistula River valley in central Poland was carried out. The study area, typical of large river valleys, was investigated by detailed monitoring of groundwater levels. Based on statistical analysis and the geostatistical modeling of monitoring data for 1999–2013, the range and dynamics of groundwater level fluctuations were determined for the entire interval and for the vegetation periods. The values of retention and infiltration recharge in various periods were compared with average values, indicating intervals of potential groundwater deficiency in GDEs. The amplitude of groundwater fluctuations, retention and infiltration were determined for vegetation periods characterized by the highest water intake by plants and the highest evapotranspiration. Particular attention has been drawn to the analysis of low groundwater levels in the vegetation periods, with water deficiencies potentially threatening the correct functioning of plant communities in GDEs. Moreover, the study has allowed us to indicate areas with insufficient groundwater levels during vegetation periods that may be hazardous to plant communities. The results may be a basis for the elaboration of correct management plans, protection measures and projects, or GDE renaturalization.

2

Klimatyczny bilans wodny okresu wegetacyjnego (według wzoru Iwanowa) w środkowowschodniej Polsce

Radzka E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2014

|

T. 14, z. 1

67--76

PL

Zmiany klimatyczne w Polsce coraz częściej powodują straty plonów z powodu wystąpienia suszy. Jedną z miar wykorzystywanych do oceny kształtowania się warunków wilgotnościowych danego obszaru jest klimatyczny bilans wodny. Uwzględnia on zarówno opady atmosferyczne, jak i ewapotranspirację. W pracy wykorzystano dane z ośmiu stacji IMGW z rejonu środkowowschodniej Polski, zarejestrowane w latach 1971–2005. Obliczono miesięczne wartości klimatycznego bilansu wodnego w okresach wegetacyjnych (IV–IX) badanego wielolecia. Stwierdzono, że w środkowowschodniej Polsce w miesiącach okresu wegetacyjnego dwa razy częściej występują ujemne klimatyczne bilanse wodne niż dodatnie. Ujemne wartości tego wskaźnika najczęściej notowano w miesiącach wiosennych, a dodatnie we wrześniu. Najmniejsze niedobory wodne notowano w północnowschodniej części badanego obszaru, a największe w części zachodniej. Analiza wykazała, że wartości klimatycznego bilansu wodnego charakteryzują się dużym zróżnicowaniem. Stwierdzono, że wartości te zmniejszają się istotnie, średnio o 5 mm na rok.

EN

Climatic changes in Poland are more and more often the reason of crop losses due to the drought occurrence. One of the measures used to evaluate the moisture conditions in particular area is climatic water balance. It takes into account both precipitation and evapotranspiration. Data used in this paper come from eight IMGW stations in central-eastern region of Poland from the years 1971–2005. Monthly values of climatic water balance during vegetation season (April–September) were calculated for the examined years. Negative climatic water balances were found to occur two times more than positive balances in central-eastern Poland during vegetation seasons. Negative values were most often observed in spring months, while positive – in September. The smallest water deficiency was noted in north-eastern part of the examined area while the largest in western part. The analysis showed that the values of climatic water balance were quite variable. These values decreased significantly by about 5 mm per year on average.

3

Zmiana długości okresu wegetacyjnego w Polsce

Nieróbca A., Kozyra J., Mizak K., Wróblewska E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 2

81--94

PL

Celem pracy była ocena zmian długości okresu wegetacyjnego w Polsce w wieloleciu 1971–2009 oraz w warunkach klimatycznych prognozowanych na lata 2030 i 2050. Długość okresu wegetacyjnego w latach 1971–2009 określono na podstawie danych dobowych z 48 stacji synoptycznych IMGW-PIB. Analizę zmian długości okresu wegetacyjnego w przyszłości wykonano dla dwóch miejscowości w Polsce: Grabowa (Polska Środkowa) i Laskowic (Polska Południowo-Zachodnia), według scenariuszy emisyjnych A1B i A2 i trzech modeli klimatycznych: ECHAM5/MPI–OM (ECHAM), HadCM3 (HadCM) i NCAR-PCM (NCAR). Wykazano, że w latach 2001–2009 okres wegetacyjny w Polsce był dłuższy o 8 dni niż w latach 1971–2000. Największe zmiany stwierdzono w północno-zachodniej Polsce, gdzie okres ten wydłużył się o ponad 9 dni, a w okolicach Koszalina i Ustki o 16 dni. Według przyjętych scenariuszy klimatycznych, w perspektywie 2030 r. okres wegetacyjny w środkowej Polsce będzie dłuższy o 10–14 dni niż w latach 1971–2000, a w perspektywie do 2050 r. – o 18–27 dni. W południowo-zachodniej Polsce długość okresu wegetacyjnego w perspektywie do 2030 r. wydłuży się o 11–17 dni, a perspektywie do 2050 r. – o 22–30 dni.

EN

The aim of this study was to assess changes in the length of the growing season in Poland in the multi-year period of 1971–2009 and projected climate conditions for the years 2030 and 2050. The length of the growing season in the years of 1971–2009 was determined based on daily data from 48 synoptic stations of IMGW-PIB. The analysis of changes in the length of the growing season in the future was performed for two places in Poland: Grabów (Central Poland) and Laskowice (South-Western Poland), according to the emission scenarios A1B and A2 and three climate models: ECHAM5/MPI-OM (ECHAM), HadCM3 (HadCM) and NCAR-PCM (NCAR). It has been show that in the years of 2001–2009, growing season in Poland was by about 8 days longer than in the years 1971–2000. The biggest changes were found in north-western Poland, where the period was extended by more than 9 days, and near Koszalin and Ustka – by about 16 days. According to the climate scenarios adopted to the 2030, growing season in central Poland will be extended by about 10–14 days compared with that in the years 1971–2000, and by about 18–27 days in the 2050. In south-western Poland, the growing season in 2030 will be extended by about 11–17 days, and in the 2050 – by about 22–30 days.

4

Wieloletnie zmiany zasobów termicznych w okresie wegetacyjnym i aktywnego wzrostu roślin w Polsce

Żmudzka E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 2

377-389

PL

W pracy podjęto zagadnienie współczesnych zmian zasobów termicznych w sezonie wegetacyjnym w Polsce. Zasoby termiczne określono na podstawie sum nadwyżek średnich dobowych wartości temperatury powietrza powyżej progu 5°C i 10°C (tzw. sumy efektywne temperatury). Wykorzystano dane codzienne z lat 1951-2006 z 10 stacji synoptycznych IMGW z obszaru Polski nizinnej. Posłużono się także serią uśrednioną obszarowo. Określono zakres zmian oraz wieloletnie trendy i fluktuacje zasobów termicznych. Najmniejsze sumy efektywne temperatury w okresie wegetacyjnym pojawiały się w różnych regionach Polski w różnych latach, natomiast skrajnie duże występowały na przeważającym obszarze Polski i koncentrowały się na przełomie XX i XXI wieku. Wykazano istotny wzrost zasobów termicznych oraz przestrzenne zróżnicowanie tempa tego procesu na obszarze Polski. Sumy temperatury powyżej progu 5°C wzrastały w Polsce w tempie 4,0°C na rok, a powyżej 10°C - 2,6°C na rok.

EN

This paper deals with the problem of contemporary changes of thermal resources in the vegetative period in Poland. Thermal resources were specified using the sums of surpluses of mean daily air temperature values above the threshold of 5°C and 10°C (the so called effective sums of temperatures). Daily data from the period 1951-2006 used in the study come from ten synoptic IMGW stations in Polish lowlands. Spatially averaged data series were also used. The range of changes and long-term trends and fluctuations of thermal resources were established. The smallest sums of effective temperatures in the growing season occurred in different regions of Poland and during different periods while extremely high ones appeared in most parts of our country and were concentrated at the turn of the 20th and 21st centuries. The results show a significant increase in thermal resources and spatial differentiation of the rate of this process in Poland. Temperature sums above the threshold of 5°C increased in Poland at a rate of 4.0°C per year and those above the 10°C threshold - at a rate of 2.6°C per year.

5

Możliwości wykorzystania danych satelitarnych do wyznaczania początku i końca okresu wegetacyjnego

Siłuch M., Bartoszek K.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 2

245-255

PL

Celem pracy jest ocena możliwości wykorzystania danych satelitarnych do określania dat początku i końca okresu wegetacyjnego. Analizowane charakterystyki zostały wyznaczone na podstawie wartości wskaźnika wegetacji Enhanced Vegetation Index (EVI) oraz obrazów satelitarnych o rozdzielczości przestrzennej 500 m, pochodzących ze skanera MODIS (produkt MOD12Q2). Stosując tę metodę, daty początku i końca okresu wegetacyjnego wyznaczono dla obszarów w promieniu 10 km od miejsca położenia trzech posterunków meteorologicznych na terenie Lubelszczyzny: Czesławic k. Nałęczowa, Felina (wschodnia część Lublina) oraz Bezka k. Chełma. Okres badań obejmował lata 2001-2009, zaś daty odnosiły się do wybranych rodzajów pokrycia terenu (gruntów ornych, łąk i lasów). Stwierdzono, że na podstawie danych wyznaczonych na bazie wskaźnika EVI okres wegetacyjny trwał średnio o miesiąc krócej w stosunku do charakterystyk, obliczonych metodami tradycyjnymi, tj. Gumińskiego i Huculaka-Makowca. Ponadto początek okresu wegetacyjnego, wyznaczonego metodą teledetekcyjną, był istotnie statystycznie skorelowany ze średnią wartością temperatury powietrza w okresie styczeń-marzec oraz z liczbą dni z pokrywą śnieżną od grudnia do marca. Z kolei daty końca okresu wegetacyjnego wykazywały największą współzmienność z sumami promieniowania całkowitego we wrześniu

EN

The aim of this study is to evaluate the possibility of using satellite data to determine dates of the onset and end of the growing season. The analysed characteristics were determined based on the Enhanced Vegetation Index (EVI) and satellite images with spatial resolution of 500 m, derived from MODIS scanner (MOD12Q2 product). Based on this method, dates of the onset and end of the growing season were determined for areas within 10 km from the location of three meteorological stations in the Lublin Region: Czesławice near Nałęczów, Felin (eastern district of Lublin) and Bezek near Chełm. The study period covered the years 2001-2009 and dates referred to the selected land cover types (arable lands, meadows and forests). It was found that the growing season determined with the remote sensing method was on average shorter by one month compared with that estimated with traditional methods such as those by Gumiński and Huculak-Makowiec. The onset of the growing season was significantly correlated with the mean air temperature in January-March period and the number of days with snow cover from December to March. In addition, dates of the end of growing season showed the highest correlation with the sum of the total radiation in September.

6

Porównanie wybranych metod wyznaczania dat początku i końca okresu wegetacyjnego na przykładzie Lubelszczyzny

Bartoszek K., Węgrzyn A., Kaszewski B. M., Siłuch M.

Przegląd Geofizyczny

|

2012

|

Z. 1

123-134

PL

Celem pracy jest porównanie dat początku i końca okresu wegetacyjnego obliczonych dwiema tradycyjnymi metodami oraz ocena zróżnicowania tak określonych dat na przykładzie wybranych punktów pomiarowych na obszarze Lubelszczyzny. Dane dotyczące średnich dobowych wartości temperatury powietrza z lat 1976-2010 pochodziły z 5 stacji meteorologicznych z obszaru Lubelszczyzny: Bezek, Lublin-Radawiec, Terespol, Włodawa i Zamość. Ocenę zróżnicowania między analizowanymi dwiema metodami dokonano, stosując test U Manna-Whitneya oraz Kołmogorowa-Smirnowa. Na podstawie uzyskanych wyników badań należy stwierdzić, że przy wyznaczaniu średniej wieloletniej daty początku oraz końca okresu wegetacyjnego można zamiennie stosować zarówno metodę Huculaka i Makowca, jak i Gumińskiego, gdyż zostały wykazane nieistotne różnice między datami określonymi obiema metodami. Średnie daty początku okresu wegetacyjnego różniły się między metodami maksymalnie o dwa dni. Według metody Gumińskiego największa liczba dat początku okresu wegetacyjnego przypadała między 31 marca a 6 kwietnia, a według metody Huculaka i Makowca między 24 a 30 marca, który to okres wyróżniał się znacznie na tle pozostałych przedziałów czasowych. W przypadku końca okresu wegetacyjnego według metody Gumińskiego na wszystkich stacjach meteorologicznych największa liczba dat przypadała między 27 października a 9 listopada, a według metody Huculaka i Makowca najwięcej dat było w okresie od 27 października do 2 listopada.

EN

The aim of this study is the assessment of the differences between the results of using two methods (Gumiński and Huculak-Makowiec) of determining onset and end of the growing season. Daily mean air temperature data in the period 1976-2010 were gathered for five meteorological stations in the area of the Lublin Region: Bezek, Lublin-Radawiec, Terespol, Włodawa and Zamość. The assessment of the differences between the two methods were made using the Mann-Whitney U test and the Kolmogorov-Smirnov test. Mean dates of onset of the growing season calculated on the basis of Gumiński and Huculak- -Makowiec methods differed only by a maximum of two days. Studies have shown that in the period 1976-2010 both methods usually pointed different growing season which was characterized by the earliest or latest start and end of the season. At all meteorological stations, the distribution of dates for onset of the growing season was close to normal, but between two methods some differences in its specificity were observed. On the basis of class intervals of seven days it can be concluded that after Gumiński's method the largest number of dates of onset of the growing season fell between 31st March and 6th April, while after the Huculak-Makowiec method it was the period between 24th and 30th March. Dates of end of the growing season for all meteorological stations fell at the turn of October and November. The difference between dates calculated on the basis of two methods was negligible - it was only 2 days. At all meteorological stations the largest number of dates of end of the growing season fell between 27th October and 9th November after the Gumiński method, and between 27th October - 2nd November, after the Huculak-Makowiec method.

7

Ocena przydatności danych gridowych w wyznaczaniu dat początku i końca okresu wegetacyjnego

Bartoszek K., Węgrzyn A., Kaszewski B. M., Siłuch M.

Przegląd Geofizyczny

|

2012

|

Z. 1

109-121

PL

Celem pracy jest określenie przydatności danych pochodzących z reanaliz (dane gridowe) do określania dat początku i końca okresu wegetacyjnego. Z tego względu dokonano porównania otrzymanych wyników z charakterystykami okresu wegetacyjnego, które zostały wyznaczone na podstawie wartości temperatury powietrza pochodzących z pomiarów bezpośrednich na wybranych stacjach meteorologicznych. Średnie dobowe wartości temperatury powietrza z lat 1976-2010 pozyskano z 5 stacji meteorologicznych z obszaru Lubelszczyzny: Bezek, Lublin-Radawiec, Terespol, Włodawa i Zamość. Ponadto skorzystano ze średnich dobowych wartości temperatury powietrza pochodzących z reanalizy NCEP/NCAR, ERA-40/Interim oraz z bazy danych E-OBS, wersja 4.0. Ocenę zróżnicowania między seriami dat początku i końca okresu wegetacyjnego dokonano, stosując test U Manna- Whitneya oraz Kołmogorowa-Smirnowa. Współczynniki korelacji między wyznaczonymi datami początku i końca okresu wegetacyjnego na podstawie danych gridowych a datami opartymi na pomiarach bezpośrednich odznaczały się wysoce istotną statystycznie współzmiennością (na poziomie a=0,01), niezależnie od punktu pomiarowego i zastosowanej metody. Zostały natomiast stwierdzone istotne statystycznie różnice (a=0,05) między datami obliczonymi na podstawie danych pochodzących z reanalizy NCEP/NCAR a datami określonymi z pozostałych serii danych. W badanym okresie daty wyznaczone obiema metodami wykazywały na każdej stacji meteorologicznej tendencję do coraz wcześniejszego początku okresu wegetacyjnego. Z ostrożnością jednakże należy formułować wnioski w nawiązaniu do istotności statystycznej współczynników kierunkowych trendów, które zostały określone przy zastosowaniu danych gridowych.

EN

The aim of this paper is the assessment of differences between the characteristics of the growing season calculated on the basis of air temperature values derived from meteorological stations and referring to the results of various reanalysis (grid data). Daily mean air temperature data in the period 1976-2010 were gathered from five meteorological stations in the area of the Lublin Region: Bezek, Lublin-Radawiec, Terespol, Włodawa and Zamość. To evaluate the usefulness of the grid data to determine dates for onset and end of growing season, daily mean air temperature values derived from NCEP/NCAR, ERA-40/Interim reanalysis and E-OBS database v.4.0. To determine dates for onset and end of growing season Gumiński and Huculak-Makowiec methods were used. Assessment of the differences between dates derived from different databases were made using the Mann-Whitney U test and the Kolmogorov-Smirnov test. Correlation coefficients between dates derived from grid data and dates referred to meteoroŹlogical station measurements were characterized by a highly statistically significant values (a=0,01). Moreover, statistically significant differences (a=0,05) between dates calculated on the basis of grid data from NCEP/NCAR reanalysis and dates derived from the other databases were found. In the period 1976-2010 a tendency to an earlier onset of the growing season was observed. In the case of the Gumiński method, a statistically significant (a=0,05) downward trend in Terespol was indicated. Referred to Huculak-Makowiec method the same results were obtained but in Bezek and Zamość. Dates of end of the growing season determined on the basis of both methods and all analyzed databases indicated an upward trend. In this case, statistically significant trend coefficients were indicated for the Gumiński method in Włodawa, whereas for the Huculak-Makowiec method in Bezek and Zamość.

8

Zmiany uwilgotnienia gleb polderu Nielegowo w okresach wegetacyjnych lat 2005 do 2007

Przybyła C., Kozaczyk P., Sielska I., Bykowski J., Mrozik K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2009

|

Tom 11

899-910

PL

Zasoby wodne Wielkopolski są stosunkowo niewielkie. Nawet w latach przeciętnych i mokrych w środkowej części dorzecza Warty, występują niedobory wody w okresie wegetacyjnym, w którym suma opadów waha się od 240 do 290 mm, a w latach suchych nie przekracza połowy tej wartości [2, 7]. Wielkopolska jest obszarem o największych deficytach wody w Polsce, które dodatkowo ulegają stopniowemu pogłębianiu, gdy średnie roczne opady atmosferyczne z wielolecia są niższe lub zbliżone do 500 mm. [5].Bilans wodny kształtowany jest przede wszystkim przez warunki meteorologiczne,głównie zaś przez ilość i rozkład opadów atmosferycznych oraz ewapotranspirację rzeczywistą. Woda glebowa jest dynamicznym składnikiem gleby, ulegającym zmianom w cyklu rocznym. Zmiany te są uzależnione od dopływu wody do gleby, jej krążenia w obrębie gleby oraz odpływu wody poza profil glebowy. Istotnym czynnikiem gospodarki wodnej gleb jest także poziom występowania zwierciadła wód gruntowych oraz ich wpływ na uwilgotnienie wierzchnich warstw gleby [8, 6]. Gospodarka wodna gleb decyduje zarówno o ilości wody dostępnej dla roślin w sezonie wegetacyjnym jak również o ilości wody infiltrującej przez glebę do wód gruntowych [3, 4]. Zlewnia Kościańskiego Kanału Obry, do której należy Rów Wonieść, obejmuje obszar na styku strefy brzegowej zlodowacenia bałtyckiego z płaskimi równinami morenowymi z okresu zlodowacenia środkowopolskiego [1]. Większe zróżnicowanie hipsometryczne jest rezultatem silnego rozmycia denno morenowej równiny zlodowacenia środkowopolskiego przez wody roztopowe. Utwory czwartorzędowe mają miąższość od około 20 m do ponad 80 m i reprezentowane są przez gliny zwałowe tych zlodowaceń oraz osady fluwioglacjalne i interglacjalne. Celem pracy była ocena wpływu warunków meteorologicznych na zmiany zapasów wody w analizowanych glebach na polderze Nielęgowo w okresach wegetacji lat 2005 do 2007.

EN

Weather conditions, especially rainfalls in Wielkopolska region, are characterized by wide variability of space and time. This region is especially exposed to atmospheric,hydrologic, and soil droughts, which may diminish crops.This work presents an influence of weather conditions on changes in water retentiondynamics in soil of regions: Nielegowo and Kościański Channel of Obra duringvegetation period in 2005-2007. There have been analyzed the soil moisture, reflection of ground water profiles. Profile 1 (mursh ground) was located 15 meters from melioration ditch, and the profile 2 (mursh soil) was 400 m from the ditch mentioned above.Periods of vegetation in 2005 and 2006 shoved average rainfalls, however in the year 2007, the vegetation period was counted to average dry ones.It was found that water retention in the analyzed soil profiles depended not only on the aggregation of rainfalls but also on their distribution. On the profile 1 which was located in the region under influence of the melioration ditch, the water retention during three year period of experimentation, as well as in the 0-50 cm layer, as well as 0-100 cm , were located in the field water capacity and the critical water content. The mean level of ground water in the soil profile was 104 cm below surface layer and it exerted an influence on water content of this profile.In the profile 2, which was located 400 m from melioration ditch water retention in the soil layer 0-50cm was falling multiple times below critical soil moisture. In vegetation period in 2006, retention was getting closer to moisture of permanent wilting point. Oscillation of ground water was between 83 cm (April 2005) and 155 cm (September 2005) below soil surface.

9

Charakterystyka okresu wegetatywnego w rejonie Bydgoszczy w latach 1949-2008

Żarski J., Dudek S., Kuśmierek-Tomaszewska R., Banaszewska D.

Ekologia i Technika

|

2009

|

R. 17, nr 3

120-126

PL

Celem pracy było opracowanie charakterystyki okresu wegetacyjnego w rejonie Bydgoszczy na podstawie 60-letniej (1949-2008), nieprzerwanej serii pomiarów temperatury powietrza, wykonywanych w Stacji Badawczej UTP Bydgoszcz w Mochełku ( =53°13', =17°51', h=98,5 m npm). Na podstawie temperatur wyznaczono daty początku, końca oraz długości trwania okresu wegetacyjnego w oparciu o metodę rachunkową i wzory Gumińskiego, przyjmując próg termiczny okresu wegetacyjnego 5,0°C. Stwierdzono, iż okres wegetacyjny w rejonie Bydgoszczy rozpoczyna się przeciętnie 30 marca i trwa 219 dni do 3 listopada. Wykazano bardzo dużą niestabilność czasową charakterystyk okresu wegetacyjnego, właściwą dla umiarkowanego i przejściowego klimatu Polski. Zbliżonego do średnich warunków okresu wegetacyjnego w rejonie Bydgoszczy możemy spodziewać się w około 40% lat, czyli przeciętnie raz na 2,5 roku. W pozostałych latach charakterystyki okresu wegetacyjnego wykazują odstępstwo od normy, przy czym bardziej niestabilna jest data początku okresu wegetacyjnego, w porównaniu z dalą jego końca. Stwierdzono, ze w ostatnim 60-leciu w rejonie Bydgoszczy nie nastąpiła żadna, dająca się udowodnić statystycznie zmiana, dotycząca zarówno długości trwania okresu wegetacyjnego, jak i jego kalendarzowych dat początku i końca.

EN

The study is a climatological characteristic of a growing season variability in the region of Bydgoszcz. The work is based on 60-year period of a constant air temperatur measurements taken in the Research Centre of the Faculty of Agriculture UTP, in Mochelek (cp=53o13', X=17o51', h=98,5 m a.s.l.). Diurnal air temperature was the fundamental element to estimate the date of beginning, end and the duration of growing season using an arithmetic method and the equations by Gumiński. The temperature of 5,0°C was a thermal level of the growing season. It was found that the growing season in the region of Bydgoszcz begins on the 30th of March and lasts 219 days until the 3rd of November. A great instability of growing season factors was confirmed during the analyzed period, which is typical for the moderate and transition climate in Poland. Therefore, in 40% of years (one per 2,5 year ) the mean conditions of growing season can be expected. For the rest of the time some deviations from the climatological standard norm were proved. However, the date of beginning is more instable compared to the date of its end. It was ascertained that during the last 60-year period there were no statistically confirmed changes of the duration, the date of beginning and the date of end of growing season in the region of Bydgoszcz.

10

Warunki termiczne Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach

Rak J., Koc G., Radzka E., Jankowska J.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2007

|

Vol. 16, No. 3

84--89

EN

The aim of the present paper is to analyse thermal conditions at the Zawady Experimental Farm (EF). The work utilises the results of measurements of average 24-hour air temperature from 2002-2006 obtained from an automatic meteorological station (geographical location: Hs - 150 m, φ - 52.06N, λ - 22.56E) situated in the Zawady EF. On the basis of the results of observations an average monthly air temperature as well as average yearly air temperature were calculated, the values and dates of an occurrence of minimum and maximum 24-hour air temperatures were determined, the length, beginning and end of meteorological growing seasons were determined, and the number of days in the temperature ranges of the winter and summer period were calculated. The average yearly air temperature at the Zawady EF ranged from 7.9°C (2004) to 8.9°C (2002).

11

Krzewienie się żyta w niskich temperaturach w okresie jesienno-zimowym

Doroszewski A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2005

|

T. 5, z. spec.

107-118

PL

Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń z żytem stwierdzono, że faza krzewienia może przebiegać w stosunkowo niskich temperaturach. Gdy temperatura powietrza, mierzona na wysokości 2 m nad powierzchnią gruntu, wynosiła -3,2°C (średnia z 53 dni), przybyło 0,45 pędów żyta, gdy -2,5°C (średnia z 36 dni) - o prawie jeden pęd boczny, a gdy -2,5°C (średnia ze 175 dni) - o dwa pędy. Natomiast gdy temperatura wynosiła -0,4°C (średnia z 49 dni), liczba pędów zwiększyła się o 1,1, a gdy 1,2°C (średnia z 89 dni) - przybyło aż 11,6 pędów żyta. Krzewienie się w niskich temperaturach możliwe było w warunkach znacznej i długo zalegającej pokrywy śnieżnej, toteż rozwój roślin był uzależniony od temperatury najbliższego otoczenia. Proces krzewienia się następował już, gdy temperatura gleby wynosiła niewiele powyżej 0°C. Znaczne przyrosty liczby bocznych pędów żyta notowano w temperaturze niższej aż o 8,2 w 1998/1999 oraz 7,5°C w 1993/1994 i 1995/1996 od temperatury progowej 5°C, określającej początek i koniec wegetacji.

EN

Growing season is a very important period in agriculture, which determines growth and yields of plants. The growing season commences when daily average air temperature is ≥ 5°C and ends when air temperature is ≥ 5°C. Experiments carried out with rye showed that a phase of tillering may proceed at a relatively low temperature. In a period of time, when air temperature measured 2 m above the ground surface was -3.2°C (average of 53 days), the number of shoots rose by 0.45, whereas at air temperature equal -0.4°C (average of 49 days) the number of shoots increased by 1.1 and by one shoot when air temperature was -2.5°C (average of 36 days). Furthermore, there were 11.6 more shoots when air temperature was 1.2°C (average of 89 days). The tillering of rye was possible at low temperature with considerably thick and long lasting snow cover. Growth of rye depended on temperature of the nearest surroundings (soil), the process of tillering occurred at a temperature just above 0°C. Remarkable increments in the number of side rye shoots were noticed at temperatures lower by 8.2 in 1998/1999 and 7.5°C in 1993/1994 and 1995/1996 then a threshold value of 5°C, which defines the beginning and the end of the growing season.

12

Charakterystyka agroklimatyczna północno-wschodniego obszaru Mazowsza na podstawie danych ze stacji meteorologicznej w Ostrołęce

Dragańska E., Szwejkowski Z., Bieniaszewski T.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2004

|

Vol. 13, No. 1

167--173

EN

On the base of meteorological data obtained from Ostrołęka measure point (years 1951-2000), the agrometeorological characteristics of north-eastern part of Mazovia region were made. It was pointed out that this region seems to be classified as typical in Poland, but most thermal harsh all over Mazovia region. Mean average air temperature amounted (7,4°C ), but growing season lasted rather no so long, only 211 days. The last occurrenees of ground frosts were recorded until ends of April. Precipitations totals were suitable for crops, and amounted about 568,7 mm. Drought periods were 110 frequent. Even those shortest, more then ten days continuously, occurred only twice a year.

13

Związki początku termicznego okresu wegetacyjnego w Polsce z anomaliami temperatury powierzchni wody na Atlantyku Północnym (problem prognozy długoterminowej)

Marsz A. A., Żmudzka E.

Przegląd Geofizyczny

|

2002

|

Z. 3-4

165-201

EN

The paper presents the results of the inquiry into the relations between the dates of the beginning of the meteorological growing season in Poland and the thermal state of the surface of the Northern Atlantic. The variability of this state (the magnitude of the streams of heat flowing from the ocean to the atmosphere, and the distribution of the areas in which the heat transmission is greater or smaller than on the average) conditions the variability of the atmospheric circulation within the reach of influence of the Northern Atlantic, which, in turn, shapes the variability of the beginning of the growing season in Poland. The properties of the distribution of the anomalies of water temperature in the Northern Atlantic were characterised with 10 representative fields, the ,,grids", while the beginning of the growing season was characterised with the sequences of dates (being the numbers of the day in a year corresponding to the instance of passage of the average daily air temperature through the value of 5°C) from 34 weather stations located in Poland (except for the mountainous areas) in the years 1970-1998. The basic method applied in the study is the correlation analysis. The quasi-synchronous relations were analysed (the dates of the beginning of the growing season were correlated with the monthly anomalies of the SST in the particular grids for the same year), as well as the synchronous ones (the shift of the series analysed by one year: the SST from the feth year, the beginning of the growing season - from the k + 1st year). Dependence of the date of the beginning of the growing season on the SST anomalies in some reference grids was established. The dependencies identified are in their majority the asynchronous correlations, and the spatial distribution of the isocorrelates is specific for a definite grid. It was also stated that a more important role in the shaping of the beginning of the growing season is played not so much by the thermal conditions within the particular water areas as by the meridional water temperature gradients between these areas either in a given month or on the average for a period of several months. Attention should be paid to the conformity of the signs of the correlation coefficients for the beginning of the growing season and the SST anomalies appearing a year before, observed synchronously and preceding by 2-3 months the starting instance of the season, and to the distinct spatial and temporal order in the distribution of the SST anomalies, which influence strongly the dates of the beginning of the growing season. The most frequent are the associations with the thermal conditions in the water areas of the Western part of the Northern Atlantic (the Sargasso Sea and the areas to the north of the Gulf Stream delta), with the precedence of the date of the beginning of the growing season amounting to between 11 and 14 months. As time passes, the influence of these water areas fades away and the correlations appear indicating a smaller time precedence (4 to 9 months), concerning the ocean areas located in the moderate latitudes of the central and Eastern parts of the Atlantic Ocean. The article offers, as well, an attempt of a physical interpretation of the results obtained. The paper presents the results of the study aiming at elaboration of the method allowing for the long-term forecasting of the beginning of the growing season for the lowland and upland Poland on the basis of water temperature anomalies of the surface of the Northern Atlantic (their values and spatial distribution). The analysis was carried out with respect to the series shifted by one year: the STT anomalies for the year k, and the beginning of the growing season for the year k + 1. Th study of the nature of relations made it possible to establish that the interdependencies appearing can be described sufficiently precisely with a multivariate linear regression model. In the regression analysis, which was limited - in view of the stability of the regression coefficients - to three independent variables, attention was paid to the relations, which can be physically explained and to those, which simultaneously explain more than 50% of variance of the beginning of the growing season over a broader area, and at least 60% in the zone of the strongest influence. The respective equation has, as well, to satisfy in the zone of appearance of the strongest influence the criterion ofp < 0.001, and the statistical significance of all the three estimates of the directional coefficients of the equation atp < 0.05. Resulting from the multivariate analysis conducted were two prediction equations, fulfilling the prerequisites set. Each of the two equations is proper for a definite part of Poland: 1. Western and Central Poland, 2. Northern and Eastern Poland. These equations contain both the raw data (not normalised monthly averages of the values of the SST anomalies) and the combined variables (like the averages of the values of SST anomalies for the definite water areas from the time periods longer than one month, and the differences of the anomalies between the definite water areas, describing the magnitude of the meridional water temperature gradients, as well as differences of the anomalies for the same water areas between appropriate time intervals). Both equations point out that the primary role from the point of view of the influence exerted by individual ocean areas on the dates of the beginning of the growing season in Poland is played by the heat resources of the Sargasso Sea, which control to a large extent the variations of the thermal conditions over the remaining ocean areas. A simplified verification of the prediction equations was also carried out, having shown that their parameters obtained from the 27-year observation series are stable. In view of the fact that the latest SST anomalies entering the equations date from September, the forecast for the beginning of the growing season in the subsequent year can be formulated already in October.

14

Oscylacja Północnego Atlantyku a długość okresu wegetacyjnego w Polsce

Marsz A.A., Żmudzka E.

Przegląd Geofizyczny

|

1999

|

Z. 4

199-210

EN

In the paper are discussed correlations of the beginning and the length of a vegetative period in Poland with of the NAO index. Analysis had been led for 8 stations completely representing the differentiation of climate in Poland during the 60 years period (1931-1990). There has been stated statistically significant correlations of the beginning and the length of a vegetative period with the NAO index, and no correlations the end of a vegetative period and the NAO index. For each station existing correlations are described dy linear equations . They show that there are move exact correlations of the beginning and the length of a vegetative period with an average value of the NAO index, being a difference of the air pressure between Gibraltar and SW Iceland for the period from January to March, than with Hurrell index (Lisboa-Stykkisholmur, December-March). Change of the NAO index about ą2dn changes the duration of a vegetative period on the area of Poland from 21 days (Zakopane) to 46 days (Szczecin) on the average about 31 days. It proves, that the changeability of the length of a vegetative period, which is one the most important ecological factor, is also considerably caused by conditions of circulation. Generally, the influence of the NAO on the beginning and the duration of the vegetative period is decreasing from NW and W edges of Poland in the direction of SE and E.