Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kopalnictwo, wiertnictwo, eksploatacja ropy

Wiek Nafty : zeszyty naukowo-historyczne

|

2019

|

R. 27, nr 3, 4 wyd. spec.

29--34

2

Emisja ditlenku węgla i metanu związana z poszukiwaniem i wydobyciem węglowodorów w Polsce

Uliasz-Misiak Barbara, Lewandowska-Śmierzchalska Joanna, Matuła Rafał

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 5

813--816

PL

W procesach wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego mają miejsce emisje ze spalania (źródła stacjonarne i mobilne), uwolnione emisje (procesowe) i emisje lotne. Większość ditlenku węgla emitowana jest z procesów spalania paliw zarówno w źródłach stacjonarnych, jak i mobilnych, mniejsza część tej emisji ma charakter niezorganizowany (emisja lotna). Odwrotnie jest w przypadku metanu, którego większość to emisja lotna. Przedstawiono wielkości emisji CO₂ i CH₄ ze spalania paliw oraz wielkości z emisji lotnej, eksploatacji i spalania w pochodniach, powstające przy wydobyciu ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce w latach 1988-2016.

EN

Numerical data on emissions of CO₂ and MeH in 1988- 2016 were collected. Most of CO₂ was emitted from fuel combustion both in stationary and mobile objects. The fugitive emissions of CO₂ (exploitation, venting and flaring) played a negligible role but MeH was mostly emitted from disorganized sources.

3

Evaluation of applicability of dielectric constant in monitoring aging processes in engine oils

Gomółka Leszek, Augustynowicz Andrzej

Eksploatacja i Niezawodność

|

2019

|

Vol. 21, no. 2

177--185

EN

This paper reports on the study involving the development of a dependence between the selected physicochemical properties of engine oil and the variation of its dielectric constant, considered as an evaluation parameter for the degree of its exploitation. In order to get to know the selected phenomena that accompany oil aging, a decision was made to perform tests of the condition of engine oils at various stages of their exploitation. In addition to the analysis of the dielectric constant, measurements of total base number and (TBN) and infrared spectroscopy (IR) were also performed. The interdependence between the examined values is developed using the Pearson’s linear correlation coefficient. As a result, the variability of TBN and IR absorbance in the context of the change in the dielectric constant were evaluated. Following the realized experimental tests, it was found that the results demonstrate a satisfactory correlation between the selected physicochemical properties of the oil, which resulted in the adoption of an assumption of a high feasibility of application of dielectric constant as a diagnostic parameter in monitoring the state of exploitation of engine oil.

PL

Celem pracy było określenie związków pomiędzy wytypowanymi właściwościami fizykochemicznymi oleju silnikowego a zmianą jego stałej dielektrycznej, rozważanej jako parametr oceniający stan jego zestarzenia. W celu szczegółowego poznania wybranych zjawisk towarzyszących starzeniu się oleju zdecydowano się na przebadanie oleju w różnych stadiach jego użytkowania. Poza badaniem stałej dielektrycznej wykonano również badania całkowitej liczby zasadowej TBN oraz badania spektrometryczne w podczerwieni IR. Stopień współzależności badanych wielkości przedstawiono wykorzystując do tego współczynnik korelacji liniowej Pearsona. W efekcie oceniono zmienność całkowitej liczby zasadowej oraz absorbancji IR w kontekście zmiany stałej dielektrycznej. Po przeprowadzeniu badań eksperymentalnych, stwierdzono, że uzyskane wyniki wskazują na zadawalającą korelację pomiędzy wytypowanymi własnościami fizykochemicznymi oleju, co pozwoliło z dużą dozą pewności przyjąć, iż stała dielektryczna może być użyta w charakterze parametru diagnostycznego do monitorowania stanu oleju silnikowego.

4

Ocena parametrów użytkowych ładunków kumulacyjnych i wytypowanej grupy paliw przeznaczonych do intensyfikacji wydobycia ropy i gazu

Koślik P., Wilk Z., Hadzik J., Habera Ł., Frodyma A.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

877--880

PL

Podstawowymi problemami badawczymi przedstawionymi w opracowaniu są: dobór właściwego paliwa (propelantu) pod względem możliwości zastosowania go do urządzeń perforujących i stymulujących wydobycie ropy i gazu (w tym gazu z łupków), jak również badania możliwości ich zapłonu (przeniesienia zapłonu) od strumienia kumulacyjnego. W pracy przedstawiono koncepcję urządzenia perforująco-szczelinującego. Analizie numerycznej poddano proces szczelinowania złoża z zastosowaniem pierścieni paliwowych. Zaproponowano technologię otrzymywania zwartych pierścieni (ogniw) paliwowych (propelantów) metodą prasowania matrycowego. Modelowe odcinki urządzenia perforująco-szczelinującego poddano ocenie w toku badań poligonowych. Na tej podstawie wysunięto wnioski o pozytywnym działaniu pierścieni paliwowych na skuteczną i intensyfikacyjną rolę w procesie wydobycia ropy i gazu zarówno ze złóż konwencjonalnych, jak również z formacji łupkowych.

EN

The key research problems, presented in the study are: selection of suitable propellant in terms of possibility of using it in perforation and oil and gas production stimulation tools (including the shale gas), and also testing possibilities of igniting them (transferring ignition) by/from the cumulative jet. The work presents a concept of perforating and fracturing tool. The process of reservoir rock fracturing by means of propellant rings was subjected to numerical analysis. A technology of producing compact propellant rings (cells) by means of die forming was proposed. The model sections of perforating and fracturing tool was evaluated during the fire ground tests. Based on their results it was concluded, that the propellant rings operated effectively in performing intensification role for oil and gas production process, both for conventional and shale-based formations.

5

Aspekty termodynamiczne zatłaczania dwutlenku węgla w procesach intensyfikacji wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego (EOR/EGR)

Habera Ł.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 210

1--169

PL

W monografii przedstawiono metody laboratoryjne, korelacje empiryczne i rozwiązania analityczne wyznaczania minimalnego ciśnienia mieszania (MMP, minimum miscibility pressure), jako kluczowego parametru w projektowaniu procesu podziemnego zatłaczania CO2 ukierunkowanego na zwiększenie odzysku płynu złożowego. W pracy przybliżono fizyczną naturę dwutlenku węgla (CO2), podkreślono rolę mieszalnego charakteru wypierania ropy naftowej oraz wskazano metody wyznaczania minimalnego ciśnienia mieszania. Przedstawiono mechanizmy, które powodują, że sczerpanie węglowodorów w procesach intensyfikujących wydobycie osiąga wysoki poziom. Termofizyczne własności ropy i zatłaczanego dwutlenku węgla (CO2) determinują istnienie złożonych procesów mieszania płynów zachodzących w wyniku występowania przejść fazowych, którym towarzyszy migracja składników układu. Scharakteryzowano mechanizm parowania, kondensacji i mechanizm złożony, łączący cechy obu wcześniej wymienionych. Rozważania na temat podziemnego zachowania CO2 oparto na badaniach laboratoryjnych przeprowadzonych przez autora rozprawy na fizycznym modelu złoża typu slim tube. Kluczową część pracy stanowi autorski model analityczny do wyznaczania współczynnika sczerpania złoża RF oraz minimalnego ciśnienia mieszania układu ropa naftowa–CO2. Proponowany model oparty jest na metodzie wielokrotnego kontaktu płynów (zatłaczanego i wypieranego) w koncepcyjnych komorach mieszania, symulując przebieg testu laboratoryjnego typu slim tube. Sercem modelu jest moduł obliczeń termodynamicznej równowagi fazowej z wykorzystaniem, jako przykładowego, równania stanu Soave'a–Redlicha–Kwonga (SRK).

EN

This monograph presents empiric correlations as well as laboratory and analytical methods to predict Minimum Miscibility Pressure, which is a crucial parameter of Enhanced Oil and Gas Recovery process. Moreover, the vaporizing, condensing and combined gas drive were demonstrated as displacment mechanisms that occur during the CO2–EOR process. The description of CO2–Oil interaction was based on laboratory Slim Tube tests conducted by the author. The focal point of the thesis is the analytical model designed to determine minimum miscibility pressure (MMP) and recovery factor (RF). The model is based on the multiple contact of CO2 as an injected fluid and oil at virtual mixing cells. In the aforementioned model only thermodynamic relation describe the system and Soave–Redlich–Kwong equation of state was used, as a paradigm in order to perform numerous flash calculations.

6

Soil contamination by petroleum substances in the vicinity of oil production wells

Wartak J., Chruszcz-Lipska K., Knapik E., Rychlicki S.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2016

|

Vol. 33, no. 4

723--731

EN

The paper presents the study of various indicators of soil contamination by petroleum substances from the area of active exploitation of oil deposits in the south of Poland. Nineteen studied soil samples were taken directly around the production wells (0–1 m) or their vicinity (1–7 m) at a depth of 0.1 to 0.3 m. Collected samples were tested for the presence of benzene, toluene and xylene (BTX), and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) such as phenanthrene, anthracene, fluoranthene, fluorene, pyrene, benzo(a)anthracene, chrysene, benzo(a)pyrene, dibenz(a,h)anthracene and benzo(g,h,i)perylene. An analysis of the content of these chemical compounds in the soil samples was performed by gas chromatography. The observed results were interpreted to determine the hazard for the natural environment and human health. The evaluation of soil samples was based on the new Regulation of the Ministry of Environment of 1 September 2016 regarding the assessment of contamination of the surface of the earth (Journal of Laws 2016 Nr 0, item 1395) as well as guidelines presented by the Institute of Soil Science and Plant Cultivation (ISSPC).

7

Social assessment of the impact of oil exploitation on lives of inhabitants and the environment

Rychlicki S., Kosowski P., Wartak J., Solecki M.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2016

|

Vol. 33, no. 1

69--79

EN

This article presents the results of surveys carried out in the framework of the MUSE project in order to gain knowledge and obtain assessment of the impact of oil exploitation on the lives of the inhabitants of certain regions and on the environment. The survey was conducted in Krosno, Jedlicz and Rymanów (SE Poland). In this area, since the nineteenth century, there are o lot of crude oil mines and many local people are employed at its exploitation. Current condition of the environment and the negative effects of pollution and its causes were assessed by the local community. Within the framework of the conducted study, particular attention was paid to assessing the impact of oil exploitation on the environment and human health. Respondents also pointed to environmental elements that have gone under the greatest transformation in connection with the exploitation of crude oil.

8

Assessment of the quality of surface water from selected area of active oil exploitation

Chruszcz-Lipska K., Knapik E., Rychlicki S., Stopa J

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2015

|

Vol. 32, no. 1

65-76

EN

In this work, the studies of various physico-chemical parameters of surface waters originated from the selected area of oil exploitation in the south of Poland are presented. The water samples were collected from streams and ponds or directly from surface tanks situated in the vicinity of operating wells. The observed values of different parameters like pH, odór, color, turbidity, electroconductivity, concentration of sulfate, chloride, nitrate, iron, calcium, magnesium, ammonium, alkanity, dissolved oxygen or petroleum contamination of samples were compared with standard values recommended by the WHO (World Health Organization) and the relevant Polish Regulation. Preliminary studies show that investigated surface waters are slightly affected by anthropogenic pollution. The main two sources of contamination of water from the study area are agriculture and mining industry.

9

Możliwości wspomagania wydobycia ropy naftowej i geologicznego składowania CO2 na złożu Nosówka

Lubaś J., Sowiżdżał K., Stadtmüller M., Szuflita S.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2010

|

nr 170 wyd. konferencyjne

379--388

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań możliwości praktycznego wykorzystania CO2 w procesach wspomagania wydobycia ropy naftowej ze złoża Nosówka. Wcześniej wykonane badania wykazały że dominującym mechanizmem będą mieszające wypierania ropy zachodzące w utworach węglanowych wizenu. Wielkość dodatkowego wydobycia wyniosłaby około 0,100 min m3 ropy, tj. około 7% początkowych zasobów geologicznych. Objętości CO2 składowane w procesach sekwestracji wyliczono dla dwu przypadków, składowania w sczerpanym złożu oraz w trakcie prowadzenia procesów EOR.

EN

This paper reports the results of studies for possibilities of practical use CO2 for enhanced oil recovery in Nosówka reservoir. The predominant mechanism has been miscible displacement in carbonate formation of Visean. The additional oil recovery would be about 0.100 mln m3, that is about 7% of original oil in place. The volume of CO2 that can potentially be sequestered was calculated in two cases, in depleted oil fields and in EOR operations.

10

Lichenoindykacyjna ocena oddziaływania skutków wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego w KRNiGZ LMG na przyrodę ożywioną środkowej części Puszczy Noteckiej

Brenk D., Majdosz-Lenart M., Ołpińska E., Janowska J.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2010

|

nr 170 wyd. konferencyjne

961--967

PL

Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. Oddział w Zielonej Górze realizuje inwestycję pn. „Budowa Kopalni Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego Lubiatów", która w przyszłości będzie eksploatowała kopalinę z miejscowych złóż „Lubiatów", „Międzychód" i„Grotów" przez okres około 25-30 lat. Funkcjonowanie nowej kopalni będzie źródłem dodatkowych emisji zanieczyszczeń do środowiska naturalnego, w tym również będzie miało wpływ na ożywione elementy występujące w środkowej części Puszczy Noteckiej. W zakresie projektu badawczego przeprowadzono ocenę lichenoindykacyjną na „etapie zerowym", tzn. na etapie przedinwestycyjnym, która polegała na określeniu stanu środowiska przyrodniczego z zastosowaniem wybranych gatunków porostów wskaźnikowych. Powyższe badania rozszerzono o metodę bioindykacyjną, która wykorzystuje różne reakcje organizmów żywych na czynniki środowiska przyrodniczego w celu ustalenia stopnia ich deformacji. Materiałem badawczym były głównie porosty (Lichenes), tzw. organizmy wskaźnikowe, ze względu na ich bardzo dużą wrażliwość na zanieczyszczenia występujące w powietrzu, zwłaszcza na dwutlenek siarki.

EN

The Zielona Góra branch of Polish Oil and Gas Company is carrying out an investment project called "The construction of Lubiatów Crude Oil and Natural Gas Plant". The Lubiatów plant will produce crude oil and natural gas from the local fields "Lubiatów", "Międzychód"and "Grotów" for the period of approximately 25-30 years. The Lubiatów plant operation will cause emission of pollution to the environment which will affect the living organisms which occur in the central part of Notecka Forest. At "zero stage", that is prior to launching the investment project, within the scope of the pre-investment research studies the lichenic-indicative analysis was made in which the environmental quality was assessed with the use of selected variety of indicator lichens. The above mentioned analysis was extended by the application of bioindicative method which examined the reactions of living organisms to different environmental factors to determine the extent of environmental damages. The research material consisted mainly of lichens which served as indicator organisms because of their high sensitivity to air pollution, especially to sulphur dioxide.

11

Biocatalized silicate gels in oil and geothermal industry

Falkowicz S., Cicha-Szot R., Dubiel S., Bailey S.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2009

|

T. 25, z. 4

5-22

EN

Technologies using silicates have become accepted worldwide as cost-effective solutions for enhancing oil production. Despite very intensive research work gelling mechanism of the silicate system in the reservoir conditions is still unknown. Selection of appropriate additives extending gelling time and improving gel properties is very difficult because of the lack of that information. Moreover, complexity of the systems which contains organic and inorganic additives cause difficulties in industrial applications. This paper presents complex literature review which gives complete picture on the use and application of silicate based systems for water shut-off and enhancing oil recovery. Moreover, it shows new way of pH-dependent silicate gels application during the permeability modification treatments as an interesting alternative to chemical crosslinked gels. Gelling time of that system can be extended by the using microbiology to the pH modification what limit the number of chemical additives, facilitate process control and improve treatment competitiveness. The effect of biocatalyzed silicate gels on porous rocks was tested in the reservoir conditions on the lab stand of the Temco Inc Company (USA). Experimental results of coreflooding experiments indicated that silicate gel system may cause decrease of core permeability in the range from 60 to 90%.

PL

W publikacji przedstawiono kompleksowy przegląd literatury fachowej dotyczącej zastosowań żeli krzemianowych w górnictwie naftowym. Jak wynika z przytoczonych wyników wieloletnich badań, do czynników wpływających na skuteczność zabiegu modyfikacji przepuszczalności skał złożowych można zaliczyć: — rodzaj warunków złożowych (litologia, temperatura złożowa, zasolenie, jednorodność budowy złoża), — sposób udostępnienia warstwy produktywnej, — mechanizm dopływu wody do odwiertu, — odpowiedni dobór układu żelującego (polimery, żywice lub krzemiany), — sposób zatłaczania żelu do właściwej strefy złożowej (użycie Coiled Tubingu, jednoczesne zatłaczanie do dwóch stref). Reasumując można stwierdzić, że wszystkie prace związane z zatłoczeniem żelu do strefy o podwyższonej przepuszczalności należy zakończyć przed upływem kilku godzin. Wliczając w to czas potrzebny na przygotowanie żelu oraz wytłoczenia żelu z Colied Tubingu, jest to czas bardzo krótki. Jednymi z najbardziej obiecujących środków do likwidacji stref złożowych o wysokich przepuszczalnościach skał są żele oparte na bazie krzemianów. Mimo intensywnych badań w dalszym ciągu nie został do końca poznany mechanizm żelowania krzemianów w złożu, co utrudnia dobór odpowiednich dodatków wydłużających czas żelowania oraz poprawiających właściwości żelu, a złożoność systemów zawierających dodatki organiczne i nieorganiczne powoduje utrudnienia w zastosowaniach przemysłowych. Zastosowanie mikrobiologii w celu modyfikacji pH znacznie wydłuża czas żelowania, a ponadto ogranicza liczbę dodatków chemicznych, przez co ułatwia kontrolę i poprawia również ekonomikę zabiegu. Jednak, aby technologia ta była przydatna do komercyjnego wykorzystania wskazane jest wykonanie odpowiednich testów laboratoryjnych, np. metodą czynnikową kolejnych przybliżeń. Testy te powinny w maksymalnym stopniu symulować warunki złożowe pod względem termobarycznym i technologicznym. Ze znacznym podobieństwem proces ten można symulować dzięki aparaturze firmy Temco Inc (USA) będącej na wyposażeniu Instytutu Nafty i Gazu w Krakowie. Celem przeprowadzonych badań laboratoryjnych była wstępna ocena przydatności roztworów krzemianów do likwidacji przepuszczalności porowatych skał zbiornikowych z wykorzystaniem biokatalizatorów. Do przygotowania cieczy zabiegowej użyto roztworu krzemianu sodu o następujących właściwościach: stosunek SiO2/Na2O - 3,11; zawartość Na2O - 9,5%; zawartość SiO2 - 29,5%; gęstość około 1420 kg/m3; pH = 11,5. W przygotowanych cieczach stosowano stężenia krzemianu sodu niższe niż 2%, bowiem po przekroczeniu tego stężenia proces żelowania krzemianu rozpoczynał się w przeciągu kilku godzin, co jest czasem zbyt krótkim z punktu widzenia wykorzystania tej technologii w praktyce. Przygotowano cztery ciecze zabiegowe różniące się stężeniem krzemianu sodu: 1 – 0,5%; 2 - 0,75%; 3 - 0,1%; – 0,75%. W przypadku cieczy nr 4, na podstawie wyników wcześniejszych testów, zastosowano zmodyfikowaną pożywkę dla mikroorganizmów. Do wszystkich cieczy dodawano mikroorganizmy alkalifilne w ilościach takich, aby ich końcowe stężenie wynosiło około 1 ź 102 w 1 ml. Po zatłoczeniu do rdzeni cieczy zabiegowej w warunkach beztlenowych, poddawano procesowi dwutygodniowej inkubacji w temperaturze 40°C. Po tym okresie określano przepuszczalność końcową rdzeni kks dla solanki, a tym samym określano zmiany (utratę) ich przepuszczalności. Do rdzeni oznaczonych numerami 1 i 2 zatłoczono ciecz oznaczoną nr 1. W czasie dwutygodniowej inkubacji nie stwierdzono zauważalnych zmian pH, ani lepkości przygotowanej cieczy. Nastąpiło tylko nieznaczne wytrącenie się krzemianów z cieczy i ich sedymentacja na dnie naczynia, w którym inkubowano rdzenie. Stwierdzono uszkodzenia przepuszczalności rdzeni o numerach 1 i 2 odpowiednio 70% i 4% (tab. 3). Podczas pomiaru przepuszczalności końcowej solanka przepływająca przez testowany rdzeń w całości gromadzona była w przezroczystym naczyniu. Stwierdzono, iż dno naczynia pokrywa zżelowany osad usuniętych z rdzenia krzemianów. Podobną sytuację stwierdzono w przypadku rdzeni oznaczonych numerami 3 i 4. Daje się jednak zauważyć na dnie naczynia większą ilość usuniętych krzemianów, niż w przypadku rdzeni 1 i 2. Jest to spowodowane większą ilością krzemianów w roztworze wyjściowym. W tym przypadku również nie stwierdzono zmian pH cieczy żelującej. Zanotowano odpowiednio 73% i 61% uszkodzenie przepuszczalności rdzeni. Wprowadzono modyfikację w składzie cieczy nr 3, którą zatłoczono do rdzeni 5 i 6. W tym przypadku proces przebiegał w sposób zbliżony do oczekiwanego. Po pierwsze, stwierdzono po ok. 14 dniach zmianę pH cieczy z 11 na 8 i żelowanie cieczy w całej objętości. Nie stwierdzono osadu w pojemniku, w którym zgromadzono ciecz wypływającą z rdzenia 3. Tak więc, przepływająca solanka nie usuwała w tym przypadku z rdzenia krzemianów. Stwierdzono uszkodzenia przepuszczalności na poziomie 77% i 80%. Następnie przygotowano ciecz oznaczoną numerem 4, którą zatłoczono do rdzeni o numerach 7, 8 i 9. Po około trzech dobach zaobserwowano wytrącanie się żelu krzemianowego. Zmiany pH roztworu odnotowano po 12 dniach od przygotowania cieczy roboczej. W testowanych rdzeniach stwierdzono zmiany przepuszczalności odpowiednio 67%, 90% i 93%. Były to największe, a zarazem najtrwalsze zmiany przepuszczalności ze wszystkich testowanych rdzeni. Jak w poprzednich eksperymentach, również w tym przypadku gromadzony był filtrat wypływający z rdzenia podczas pomiaru przepuszczalności końcowej. Wizualnie nie stwierdzono obecności krzemianów w zgromadzonym filtracie. Na rysunku 1 pokazano zmiany gradientu różnicy ciśnienia w rdzeniach nr 4 i 8 w trakcie pomiaru przepuszczalności końcowej kks. Zmiany te mają typowy przebieg dla tego typu eksperymentów. Kształt obu krzywych dostarcza istotnych informacji, co do zjawisk zachodzących w przestrzeni porowej testowanych piaskowców podczas przepływu przez nie solanki. Na początku gradient ciśnienia gwałtownie rośnie i osiąga wartość maksymalną, aby potem mniej lub bardziej gwałtownie spadać i po pewnym czasie osiągnąć stabilizację. Wielkość i dynamika zmian (spadku) wartości gradientu różnicy ciśnienia wynika z zakresu i tempa usuwania krzemianów jakie zostały zatłoczone do testowanych rdzeni. Im więcej przepływająca solanka usunie z rdzenia cząsteczek krzemianów tym spadki gradientu różnicy ciśnienia będą większe. Kształt krzywych pokazanych na rysunku 1 pozwala na stwierdzanie że z rdzenia 4 (ciecz robocza 2) przepływająca solanka usunęła więcej krzemianów niż z rdzenia 8, do którego zatłoczono ciecz roboczą 4. W przypadku rdzenia 8 siły hydraulicznego unoszenia nie były w stanie pokonać sił adsorbujących cząsteczki krzemianu na ścianach por piaskowca i krzemian nie został usunięty powodując 90% spadek przepuszczalności tego rdzenia. Czynnikiem, który steruje tym procesem są zjawiska elektrokinetyczne zachodzące na powierzchni krzemianów w środowisku solanek o różnym pH.

12

Zastosowanie odwiertów rozgałęzionych w eksploatacji złóż ropy i gazu

Stopa J., Rychlicki S., Wojnarowski P., Kosowski P.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2007

|

T. 24, z. 2

869-876

PL

Zastosowanie odwiertów rozgałęzionych w porównaniu z konwencjonalnymi odwiertami prowadzić może do szeregu korzyści takich jak: możliwość zwiększenia zasobów poprzez udostępnienie partii złoża nie objętych dotychczasową eksploatacją, przyśpieszenie wydobycia, zmniejszenie kosztów ponoszonych w trakcie realizacji projektu wydobywczego dzięki wykorzystaniu wspólnego odcinka pionowego dla wielu gałęzi poziomych lub nachylonych. Stosowanie takich systemów wiąże się jednak ze wzrostem nakładów. Jednakże dzięki wysokiej cenie ropy naftowej oraz wysokiej efektywności, odwierty tego typu mogą stanowić atrakcyjną alternatywę udostępnienia złóż. W pracy przeprowadzono ocenę efektywności technicznej i ekonomicznej zastosowania odwiertów rozgałęzionych na przykładowych złożach ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce. Przeprowadzono wariantowe symulacje numeryczne pracy odwiertów w celu określenia wpływu konfiguracji odwiertów na ich produktywność. Wg wyników symulacji, zastosowanie odwiertów rozgałęzionych wpłynęło na znaczące zwiększenie wydobycia zarówno w przypadku złoża ropy naftowej jak i gazu ziemnego zapewniając ponadto objęcie równomierną eksploatacją dużej części złoża.

EN

Multilateral wells in comparison with traditional, vertical wells may bring many benefits like: increase of the reserves, significant increase of production, decrease of operational and capital costs and higher profits. But on the other hand one multilateral well requires substantially higher capital costs than single vertical well and such wells are more risky and more technically complicated. In this paper authors present evaluation of technical and economic efficiency of multilateral wells applied to exemplary oil and natural gas fields in Poland. Variant, numerical simulations were conducted in order to evaluate productivity of multilateral and vertical wells and their results were used in economic estimation.

13

Zastosowanie odwiertów multilateralnych na złożach ropy naftowej w późnej fazie eksploatacji

Stopa J., Rychlicki S., Wojnarowski P.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2007

|

T. 24, z. 1

495-501

PL

Systemy multilateralne w porównaniu z konwencjonalnymi odwiertami oferują szereg korzyści takich jak: możliwość zwiększenia zasobów poprzez udostępnienie partii złoża nie objętych dotychczasową eksploatacją, przyspieszenie wydobycia, zmniejszenie kosztów ponoszonych w trakcie realizacji projektu wydobywczego dzięki wykorzystaniu wspólnego odcinka pionowego dla wielu gałęzi poziomych lub nachylonych. Obecnie, dzięki wysokiej cenie ropy naftowej, odwierty tego typu mogą stanowić atrakcyjną alternatywę udostępnienia złóż na każdym etapie eksploatacji. W pracy przeprowadzono ocenę efektywności technicznej zastosowania odwiertu multilateralnego na przykładowym, częściowo sczerpanym złożu ropy naftowej w Polsce. Z wykorzystaniem symulacji komputerowej wykonano analizę porównawczą między odwiertem pionowym, horyzontalnym oraz multilateralnym, a także oszacowano wydajności takich otworów. Według wyników symulacji, zastosowanie odwiertu multilateralnego wpłynęło na znaczące zwiększenie wydobycia ze złoża oraz jego równomierne sczerpanie dzięki objęciu eksploatacją dużej części złoża.

EN

Multilateral systems as compared with the conventional wells offer a number of advantages, e.g. possibility of increasing resources through opening a part of the unproduced reservoir, acceleration of production, lowering the cost of realization of exploitation project owing to the use of a common vertical section for a number of horizontal or inclined branches. Thanks to the high oil price, now this type of wells is an attractive alternative of opening deposits at any stage of exploitation. The technical efficiency of a multilateral well was assessed on the example of a partly depleted oil field in Poland. Using computer simulation methods, a comparative analysis of vertical, horizontal and multilateral wells was carried. Moreover, the efficiency of these wells was evaluated. According to the simulation results, the use of a multilateral well significantly increased the production and uniform depletion. This was due to the fact that a large part of the field was being exploited.

14

Demulgatory i ich wpływ na procesy eksploatacji ropy naftowej

Bęben D., Jewulski J., Janocha A.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2007

|

T. 24, z. 1

99-108

PL

Znacząca ilość wydobywanej ropy naftowej stanowi emulsję, która według światowych statystyk wynosi 25-35% wydobywanej ropy. Obecność emulsji zmniejsza wydobycie ropy naftowej z odwiertu i powoduje wzrost nakładów dla jej rozdzielenia oraz przyśpiesza korozję urządzeń eksploatacyjnych. Istnieje wiele metod rozdzielania emulsji ropnych, jednak większość z nich oparta jest na wspomaganiu związkami powierzchniowo czynnymi (ZPCz) zwanych demulgatorami. Dany ZPCz jest skuteczny tylko wobec badanej emulsji i bez wstępnych badań nie może być stosowany do rozdziału innych emulsji, gdyż może on powodować stabilizację bądź powstawanie emulsji wielokrotnych, która jest trudniejsza do rozdziału. Demulgator powinien być dobrany tak, aby nie powodował korozji aparatury, winien być nieszkodliwy i łatwy do usunięcia z wód ściekowych. Wymienioną problematykę omówiono w niniejszym artykule.

EN

A considerable part of exploited oil is emulsion, which according to the World's statistics constitutes 25-35% of extracted oil. The presence of emulsion decreases oil production from wells, resulting in the increase of cost of its separation and acceleration of corrosion of production utilities. A number of methods of oil emulsion separation exist; however majority of them are based on the surfactants (demulsifiers). A specific surfactant may be efficient only for a given emulsion. It cannot be used for other emulsion without prior studies and analyses as may result in stabilization or formation of hardly separable multiple emulsions. The demulsifier should be so selected as not to cause corrosion of utilities. It should also be non-toxic and easily removable from sewage water. These issues are discussed in the paper.

15

Analiza badań niektórych właściwości ropy naftowej ze złoża LMG

Janocha A., Steliga T., Bęben D.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2007

|

T. 24, z. 1

231-236

PL

Złoże ropy naftowej Lubiatów-Międzychód-Grotów (LMG) jest zróżnicowane geologicznie. Próbki płynów złożowych w poszczególnych partiach złoża posiadają specyficzne właściwości. W celu zapewnienia płynnego prowadzenia wydobycia należy dobrze poznać skład i właściwości gazu ziemnego i ropy naftowej. Szczególną uwagę należy zwrócić na zagrożenia związane z wytrącaniem się hydratów, parafin, asfaltenów i soli. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań płynów złożowych z wybranych odwiertów złoża LMG. Analiza tych badań wskazuje na kierunki, jakie należy uwzględnić, projektując rozwiązania technologiczne.

EN

Oil field Lubiatów-Międzychód-Grotów (LMG) is diversified geologically. Samples of each part of the oil field deposits possess peculiar properties. Smooth exploitation can be carried on only when the composition and properties of the natural gas and the crude oil well are known. Special attention should be paid to threats connected with precipitating hydrates, paraffins, asphaltenes and salt. The results of analyses of oil field LMG are presented in the paper. The analysis of these results points out to the trends to be taken into consideration when designing technological solutions.

16

Specyfika eksploatacji ropy ciężkiej ze złoża "Lubaczów"

Jewulski J.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2006

|

R. 23/2

659-666

PL

W artykule przedstawiono propozycję wyboru metody eksploatacji ropy ciężkiej (asfaltowej) ze złoża "Lubaczów". Wyboru tego dokonano, biorąc pod uwagę własności fizykochemiczne i ich zmiany uzależnione od temperatury oraz własności geologiczno złożowe. Do wydobywania tej ropy proponuje się zastosowanie pomp wgłębnych żerdziowych z odpowiednią ich modyfikacją lub wgłębnych pomp śrubowych.

EN

The proposal of choice of the heavy oil production method from ,,Lubaczów" reservoir is presented in article. This selection was made with regards of oil physicochemical properties and their change with temperature and geological properties of reservoir. Author proposes to heavy oil production the use of rod modified pumps or screw pumps.

17

Ekonomika sekwestracji geologicznej CO2 w złożach ropy naftowej

Stopa J., Wojnarowski P., Kosowski P.

Polityka Energetyczna

|

2006

|

T. 9, z. spec.

319-328

PL

Problem zwiększonej, antropogenicznej emisji dwutlenku węgla staje się coraz poważniejszy. Pomimo braku całkowitego potwierdzenia hipotezy o globalnym ociepleniu podejmowanych jest szereg prób ograniczenia emisji CO2. W przypadku wprowadzenia administracyjnych nakazów ograniczenia emisji, producenci energii elektryczne mogą być zmuszeni do separacji, przechwytywania i składowania dwutlenku węgla. W artykule przedstawiono wyniki symulacji numerycznej zatłaczania emisji dwutlenku węgla z elektrociepłowni do złoża ropy naftowej, otrzymując prognozę wpływu zatłaczania CO2 na wydobycie ropy naftowej. Przedstawiono również wstępna prognozę ekonomicznej efektywności takiego procesu. Wstępna analiza wskazuje na potencjalną, konieczne jest współ finansowanie całego przedsięwzięcia przez emitenta, w celu zapewnienia sobie możliwości składowania jak największej ilości CO2 w długiej perspektywie czasowej. Spodziewane rezultaty takiego przedsięwzięcia, są bardzo ściśle uzależniona od ceny ropy i kosztu wtłaczanego dwutlenku węgla.

EN

Problem of anthropogenic emission of carbon dioxide becomes more and more serious. The hypothesis of global warming is not fully confirmed but many efforts are taken to decrease emission of CO2. In the case of administrative decision of reduction of CO2 emission, energy producers will have to separate, capture and storage carbon dioxide. The paper presents results of numerical modeling of CO2 injection into an oil reservoir. During this simulation CO2 emission from heat and power plant is being injected into oil reservoir. Basic economic evaluation of the simulation results shows that such project must be co-financed by energy producers for secure high capacity storage for long time period. Expected results of such projects depend mainly on the crude oil price and the costs of injected carbon dioxide.

18

Prognoza efektywności ekonomicznej sekwestracji CO2 w złożu ropy naftowej

Stopa J., Wojnarowski P., Kosowski P.

Polityka Energetyczna

|

2005

|

T. 8, spec.

571-583

PL

Problem zwiększonej, antropogenicznej emisji dwutlenku węgla staje się coraz poważniejszy. Pomimo braku całkowitego potwierdzenia hipotezy o globalnym ociepleniu, podejmowanych jest szereg prób ograniczenia emisji CO2. W przypadku wprowadzenia administracyjnych nakazów znacznego ograniczenia emisji producenci energii elektryczne staną przed koniecznością separacji, przechwytywania i składowania dwutlenku węgla. W artykule przedstawiono wyniki uproszczonego modelowania komputerowego zatłaczania całej emisji dwutlenku węgla z jednej z polskich elektrociepłowni do złoża ropy naftowej, oparte na śledzeniu zmian nasycenia gazem zatłaczanym wzdłuż linii prądu, otrzymując prognozę wpływu zatłaczania CO2 na wydobycie ropy naftowej. Przedstawiono również wstępna prognozę ekonomicznej efektywności takiego procesu. Wstępna analiza wskazuje na potencjalną, wysoką efektywność ekonomiczną takiego przedsięwzięcia, która jest jednak bardzo ściśle uzależniona od ceny ropy i kosztu wtłaczanego dwutlenku węgla.

EN

Problem of anthropogenic emission of carbon dioxide becomes more and more serious. The hypothesis of global warming is not fully confirmed but many efforts are taken to decrease emission of CO2. In the case of administrative decision of reduction of CO2 emission, energy producers will have to separate, capture and storage carbon dioxide. The paper presents results of simplified computer modeling based on the streamline model of CO2 injection into an oil reservoir. During this simulation total emission from one of the polish heat and power stations is being injected into an oil reservoir. Basic economic evaluation of the simulation results shows that such project may be profitable and the feasibility of such projects depends mainly on the crude oil price and the costs of injected carbon dioxide.

19

Problematyka ochrony wód podziemnych na obszarach eksploatacji złóż ropy naftowej

Bujok P.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2003

|

z. 257

185-191

PL

Negatywne skutki produkcji i przetwarzania ropy naftowej i gazu ziemnego są w Republice Czeskiej często wyraźnie widoczne. Artykuł przedstawia wyniki studium nad potencjalnym wpływem tego rodzaju działalności na środowisko.

EN

Negative hangovers of the previous oil and gas production activities are often very apparent in the Czech Republic. The paper presents the results of a long term study concerning potential influence of production activities on environment.