Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 13

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  ogrody historyczne
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Jednym z ważnych elementów terapii dla psychicznie i nerwowo chorych stosowanej przez alienistów w XIX w. były praca i odpoczynek na świeżym powietrzu, w harmonijnie skomponowanych ogrodach i parkach. Nic więc dziwnego, że duże, zielone przestrzenie szybko stały się jedną z charakterystycznych cech zakładów psychiatrycznych. Ważnym powodem podjęcia niniejszego tematu było zwrócenie uwagi na tę ciekawą, ale mało znaną grupę zabytków, w których zarówno odpowiednio zaprojektowana architektura, jak i zieleń służyły medycynie. Parki i ogrody dawnych azylów nadal odgrywają ważną rolę. Mają znaczenie zarówno ze względów medycznych i rekreacyjnych dla pacjentów szpitali, jak i dla mieszkańców pobliskich osiedli, są istotnym składnikiem ekosystemów. Specyfika tej interesującej grupy zabytków ściśle skorelowanych z zielenią może być pomocna w projektowaniu nowych szpitali dla osób chorych psychicznie i nerwowo.
EN
Outdoor work and leisure in harmoniously designed gardens and parks was a major element of therapy for the mentally ill used by alienists in the nineteenth century. It is no wonder than that large, green spaces quickly became a distinctive trait of psychiatric facilities. Attracting attention to this interesting but little-known group of heritage sites, in which both suitable designed architecture and greenery served medicine, was an important reason behind engaging in this study. The parks and gardens of old asylums still play an important role. They are significant to hospital patients and the residents of nearby housing complexes both for medicinal and recreational considerations, and are essential elements of ecosystems. The specificity of this interesting group of heritage sites that are closely correlated with greenery can be of aid in the design of new hospitals for persons with psychiatric and psychological disorders.
EN
This paper discusses the revalorization of a historical park landscape with therapeutic features of psychiatric hospitals from the second half of the nineteenth and at the beginning of the twentieth century. It presents the history and architectural and landscape values of historical complexes of psychiatric hospitals in Kulparków near Lviv and in Kobierzyn near Cracow. The main features of these park and garden compositions are presented based on historic data and archival sources, the literature, surveys and field research. Despite the passage of time, the preservation of the original park compositions allows one to highlight their primary features and supplement them with harmoniously chosen contemporary elements. As a proposal of contemporary actions, revalorization concepts prepared in recent years developed as part of Master’s thesis projects were presented.
PL
Artykuł dotyczy rewaloryzacji historycznego krajobrazu parkowego o cechach terapeutycznych związanego ze szpitalami psychiatrycznymi budowanymi w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Przedstawiono historię powstania i walory architektoniczno-krajobrazowe historycznych zespołów szpitali psychiatrycznych w Kulparkowie pod Lwowem i w Kobierzynie pod Krakowem. Na podstawie danych historycznych, literatury, badań źródeł archiwalnych, inwentaryzacji oraz badań terenowych zaprezentowano główne cechy tych kompozycji parkowo-ogrodowych. Stan zachowania oryginalnych kompozycji parkowych mimo upływu czasu pozwala na wyeksponowanie głównych cech i ich uzupełnienie za pomocą harmonijnie dobranych współczesnych elementów. Jako propozycję współczesnych działań zaprezentowano przygotowane w ostatnich latach koncepcje rewaloryzacji opracowane w ramach prac magisterskich.
PL
W szpitalach psychiatrycznych końca XIX i początku XX wieku w Europie ogrody i kompozycje parkowe pełniły ważną rolę terapeutyczną, zarówno jeśli chodzi o kształtowanie zieleni ozdobnej, jak i użytkowej, która pozwalała na terapię pracą. Kompleksy szpitalne podlegały rozmaitym przemianom wynikającym między innymi z rozwoju psychiatrii oraz bieżących potrzeb. Dobudowywano nowe obiekty służące potrzebom chorych w obrębie ograniczonego obszaru szpitala kosztem zieleni. W wyniku studiów historycznych zaczęto doceniać ich znaczenie w historii medycyny i wartość zabytkową, co wynika również z mniej stygmatyzującego postrzegania chorób psychicznych. Wiele z tych placówek pełni nadal funkcje lecznicze, a te które zlikwidowano, są adaptowane do nowych funkcji i wciąż stanowią atrakcyjne zespoły architektoniczno-krajobrazowe. Artykuł prezentuje studia przypadków dawnych szpitali dla nerwowo chorych, w których w projektach rewaloryzacji szczególną rolę odgrywa reinterpretacja i rozwinięcie pierwotnej kompozycji ogrodowej. Przykład Arboretum w Heppenheim an der Bergstraße odnosi się do adaptacji szpitala zbudowanego w systemie korytarzowym w II poł. XIX wieku, zaś Parco di San Giovanni w Trieście to dawny szpital pawilonowy z początku XX wieku.
EN
In mental hospitals at the end of the 19th and the beginning of the 20th century in Europe, gardens and parks served an important therapeutic role, with regard to shaping both decorative and utility greenery which allowed for occupational therapy. Hospital complexes underwent various transformations resulting from e.g. the development of psychiatry and current needs. New objects to serve the patients’ needs were added within the limited space of the hospital at the expense of greenery. As a result of historical studies their significance for the history of medicine and historic value began to be appreciated, which is also a consequence the less stigmatizing perception of mental disorders. Many of those institutions still fulfil their therapeutic functions, and those that were closed down have been adapted to new functions and still constitute attractive architectoniclandscape complexes. The article presents case studies of former lunatic asylums, in the restoration projects of which a particular role is played by reinterpretation and development of the original garden composition. The example of the Arboretum in Heppenheim an der Bergstraße describes an adaptation of a hospital built in the corridor system in the 2nd half of the 19th century, while Parco di San Giovanni in Trieste is a former pavilion hospital from the beginning of the 20th century.
PL
Parki i ogrody przy szpitalach psychiatrycznych przełomu XIX i XX wieku to dzieła sztuki ogrodowej dowodzące terapeutycznej roli komponowanego krajobrazu. Przemiany w psychiatrii w ostatnich 100 latach skutkują zmianami zespołów służących nerwowo i psychicznie chorym, które są adaptowane do współczesnych celów. W ogrodach szpitalnych pojawiają się uzupełnienia o charakterze memorialnym. Upamiętniają one ofiary nazistowskiej eutanazji chorych psychicznie, która miała w latach II wojny światowej. Artykuł opisuje przykłady pomników akcji T4 i ich związek z historycznym krajobrazem parkowym i ogrodowym.
EN
Parks and gardens of psychiatric hospitals in the late 19th and early 20th centuries are a particular example of garden design art and testify to the role of designed landscape in therapy. Along with the evolution of psychiatry within the last 100 years, institutions for neurotic and mental patients have evolved too. Besides being adapted for contemporary purposes, hospital gardens have also become sites of commemoration of the victims of Nazi euthanasia of psychiatric patients, perpetrated during the Second World War. This article describes selected Aktion T4 memorials in their park and garden landscape context.
5
Content available remote Contemporary art in the historic landscape
EN
The paper discusses the subject of the introduction of modern forms into spaces of a historical character, mainly into historical gardens. Its aim is to present the general tendencies, causes and scope of the introduction of modern art into these types of interiors, the problem of their interference with historical tissue, its scope and goal, along with an outline of general guidelines for these types of projects.
PL
Artykuł porusza problematykę wprowadzania nowoczesnych form do przestrzeni o charakterze historycznym, głównie do ogrodów zabytkowych. Ma ca celu przedstawienie ogólnych tendencji, przyczyn i zakresu występowania współczesnej sztuki w tego typu wnętrzach, problemu ich ingerencji w tkankę zabytkową, jej zakresu i celu, wraz nakreśleniem ogólnych wytycznych do tego typu działań.
EN
The 21st century has brought new opportunities for revitalization projects in Poland (including those related to historical parks and gardens) under the framework of EU subsidies. Greenery compositions, often significantly damaged and with poorly preserved historical structure, have gained a chance to survive and be properly managed. However, the problem is that design and construction works are often conducted in haste, and adapted to the specific requirements of EU projects, often resulting in the unification of adopted solutions and incongruence with historical structures (e.g. "Orlik" sports fields or "Radosna szkoła" playgrounds, where even the colour scheme is imposed by the project), which obviously causes irreparable damage. The authors wish to present the above mentioned problems illustrated with an example of the revalorisation process of a park in Chociw, one of the valuable manor-park complexes in the Łódź Province. They present both positive and negative influence which financial support might have on a venture of this kind.
PL
XXI w. przyniósł Polsce nowe możliwości prac rewitalizacyjnych (także tych związanych z rewaloryzacjami historycznych parków i ogrodów) w ramach dotacji unijnych. Zespoły komponowanej zieleni, często w znaczny sposób zniszczone, o słabo zachowanej historycznej tkance, zyskały tym samym szanse na przetrwanie i właściwe zagospodarowanie. Problemem jednak jest zbyt pospieszne prowadzenie prac zarówno projektowych, jak i budowlanych, dostosowywanie się do określonych wymogów programów unijnych, nierzadko skutkujących unifikacją rozwiązań i niedostosowaniem ich do historyczny struktur (np. zespoły boisk "Orlik" czy place zabaw "Radosna szkoła", gdzie nawet kolorystyka rozwiązań jest narzucana przez program), co w oczywisty sposób powoduje niepowetowane szkody. Autorki pragną przedstawić opisane problemy na przykładzie procesu rewaloryzacji parku w Chociwiu, jednego z cennych założeń dworsko-parkowych województwa łódzkiego, prezentując zarówno pozytywy, jak i negatywy procesu wspomagania finansowego tego typu inwestycji.
7
Content available remote The species richness of woody plants in Bratislava’s historical landscape parks
EN
Trees and shrubs, native or alien, are the most significant part of spatial composition in gardens or parks. For this reason, knowledge of species composition and particularly development of species composition in the past represent an important starting point for maintenance, notably in historical gardens. A permanent part of the species composition in historical gardens consists of introduced species. Alien species offered new shapes, colours and textures, and they also fulfilled a desire for new and unknown things. The article will present the species composition of trees and shrubs in historical landscape parks in Bratislava: 1. Sad Janka Kráľa, 2. Horský Park, and 3. The Park v Rusovciach. Our research in these locations was compared with available data on the occurrence of alien species in the research work of different authors from 1968 to 2013. In addition to the development of the garden composition we evaluated the number of genera and species and also their biogeographical origin.
PL
Drzewa i krzewy, rodzime lub obce, stanowią najbardziej znaczącą część kompozycji przestrzennej parków i ogrodów. Dlatego też wiedza na temat kompozycji gatunkowej, a zwłaszcza opracowania ich składu gatunkowego w przeszłości, stanowią ważny punkt wyjścia do ich obecnego utrzymania w historycznych ogrodach. Stałą częścią kompozycji przestrzennych w ogrodach historycznych stanowią rośliny introdukowane. Ich użycie było podyktowane wymaganiami zarówno architektonicznymi, jak i artystycznymi. W niniejszym artykule zaprezentowane zostaną kompozycje gatunkowe z drzew i krzewów, występujące w historycznych parkach krajobrazowych Bratysławy: Sad Janka Kráľa, Horský park i park w Rusovciach. Podjęte na tych obszarach współczesne badania były porównywane z dostępnymi informacjami dotyczącymi występowania gatunków obcych w pracach badawczych różnych autorów, prowadzonych w latach 1968–2013. Wraz z analizą kompozycji ogrodowej oceniano także ilościowe występowanie danego rodzaju i gatunku, a także ich biogeograficzne pochodzenie.
8
Content available remote The role of nature in historic garden from Turčianska Štiavnička
EN
Article is about the history and natural specifics and its influence to the composition and historic garden scene. As an example of research is chosen a historic garden in Turčianska Štiavnička, which is one of the most specific historic areas in Slovakia – but still not enough appreciated by professional community. Research is target especially to natural specifics like a relief, water and potential vegetation. It studies heir interest on garden historic composition progress.
PL
Artykuł dotyczy historii i wpływu roli przyrody na kompozycję ogrodów historycznych. Jako przykłady poddane badaniom wybrano ogrody zabytkowe z rejonu Turčianska Štiavnička. Obszar ten stanowi jeden z bardziej wyjątkowych historycznych rejonów w Słowacji, nadal jednak niedoceniany i słabo przebadany. W przeprowadzonych badaniach skupiono się na naturalnej specyfice krajobrazu, takiej jak ukształtowanie terenu, woda czy potencjalna roślinność. Starano się określić ich rolę w przemianach kompozycji ogrodu historycznego.
9
Content available remote Projektowanie ogrodów historycznych. Przypadki krakowskie
PL
W artykule rozważane są problemy odtwarzania, rewaloryzacji i rekonstrukcji ogrodów historycznych, ich adaptacje do nowych funkcji oraz przystosowania do potrzeb użytkowników i zwiedzających. Opisano projekty realizowane dla obiektów historycznych oraz stosowane w tych ogrodach technologie i materiały budowlane. W pracy zaprezentowano głównie obiekty krakowskie, m.in. ogrody na Zamku Królewskim na Wawelu i parki: Dębnicki i Krakowski.
EN
The paper reflects on the issues of re-creation, reconstruction and revival of historic gardens, their adaptation to new functions and the needs of users and visitors. It describes projects realized specifically for historic objects with examples of technologies and building materials used in those gardens. Cases studies discussed include primarily local, Cracow object, such as Royal Wawel Castle gardens and Dębnicki and Krakowski Parks.
10
Content available remote Powiązania widokowe jako jedno z kryteriów genius loci w ogrodach historycznych
PL
Powstanie miejsca wyjątkowego, niepowtarzalnego, posiadającego genius loci wiąże się misterną kompozycją wielu czynników. W tworzonych przez człowieka przeróżnych założeniach ogrodowych obserwujemy wiele przenikających się walorów, które harmonijnie łączą się z zastanym naturalnym krajobrazem. Wśród wymienionych czynników ukształtowanie terenu jest niezwykle istotne, gdyż wiążą się z nim dalekie i bliskie widoki. Ta niematerialna sieć powiązań widokowych łączy wszelkie elementy i walory kompozycji ogrodu w całość i jednoczy obiekt z otoczeniem. Utwierdza nas w przekonaniu, że jest to właśnie owo wyjątkowe i magiczne miejsce, posiadające genius loci. Graficzne analizy powiązań widokowych pozwalają zbadać te relacje i porównać, jak się zmieniały w różnych etapach historycznych ogrodu. Komputerowe modele trójwymiarowe są doskonałym narzędziem do przeprowadzenia badań zanikających lub już nieistniejących powiązań widokowych.
EN
Formation of an exceptional place which has genius loci is connected with many. Among many garden foundations created by a human, we observe many of infiltrating values, which are harmonically connected with a natural landscape. Among mentioned factors the landscape relief is very important because it is strictly connected to distant and close views. This immaterial net of view connections joins all elements and garden composition values into one. It unites the object with an environment. It makes us sure that it is exactly the exceptional and magic place which has genius loci. Grafic analysis of view connections let explore these relations and compare how they have changed during historical stages of a garden. Three-dimensional, virtual models are a great tools helpful in exploring blurred or non-existent views connections. It might have been a factor which determined the location and creation of many splendid gardens.
PL
Podyplomowe Studium Ochrony i Konserwacji Zabytkowych Założeń Ogrodowych rozpoczęło działalność w 1987 roku. Inicjatorem jego powstania, pierwszym kierownikiem i autorem programu nauczania był znany, czołowy specjalista i autorytet problematyki konserwatorstwa ogrodowego prof. L. Majdecki. Studium było odpowiedzią ma potrzebę kształcenia specjalistów, którzy poświęciliby się ochronie zabytkowych ogrodów. Program nauczania Studium łączy przeszłość i współczesność z perspektywą przyszłości, w rozwiązywaniu problemów ochrony i konserwacji zabytków ogrodowych i krajobrazu kulturowego.
EN
The Postgraduate School of Preservation and Conservation of Historical Gardens began its operation in 1987. The initiator of the School, its first head and the author of its curriculum was Prof. L. Majdecki, PhD, a well-known, world renowned specialist and an authority in the field of gardening conservation. The studies were an answer to the need for specialists, who would dedicate themselves to the preservation of historical gardens. The course of teaching is simultaneous with the up-todate perspective of solving problems in the field of preservation, as well as conservation of historical gardens.
EN
Historic gardens are highly interesting as documents of the development in society right up to the present day. It is very difficult to adequately assess the value of their elements. The acceptance of historic gardens depends also on individual or social perception and is a central aspect of successful strategies. Blueherpark in Dresden can be taken as an example for the need to join academic, professional and political work when analysing, conserving and developing a park. Landscape architects are involved professionally as academic researchers, planners, administrators and mediators of the process.
PL
Historyczne ogrody o wielu warstwach swoich dziejów są wysoce interesujące jako dokumenty rozwoju społeczeństwa aż do dnia dzisiejszego. Jednakże jest rzeczą niezmiernie trudną, aby odpowiednio ocenić wartość ich elementów. Akceptacja ogrodów historycznych zależy również od indywidualnej lub społecznej percepcji i stanowi centralny aspekt uwieńczonych powodzeniem strategii. Drezdeński Blueherpark można ująć jako przykład potrzeby jednoczenia działań akademickich, profesjonalnych i politycznych podczas analizowania, konserwacji i rozwoju dziedzictwa w parku, który służy jednocześnie jako obiekt rekreacji. W procesie tym biorą udział ze względów zawodowych architekci krajobrazu, występując w nim jako badacze naukowi, planiści, administratorzy i mediatorzy.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.