Bezpieczne funkcjonowanie kopalń węgla kamiennego wymaga stałego odwadniania zarówno funkcjonujących, jak i zamkniętych już kopalń. Z kopalń położonych na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego wypompowuje się na powierzchnię kilkaset tysięcy metrów sześciennych wody na dobę, które mogą znaleźć zastosowanie dla zaspokajania lokalnych potrzeb energetycznych. Wykorzystanie wód kopalnianych na terenach górniczych, bądź też pogórniczych, staje się nowoczesnym, przyjaznym środowisku, a zarazem opłacalnym ekonomiczne sposobem pozyskiwania ciepła. Stwarza możliwość spożytkowania ciepła odpadowego a zarazem uniknięcia niepotrzebnego wykorzystywania konwencjonalnych nośników energii. Ponieważ wykorzystanie wód kopalnianych w celach energetycznych jest zagadnieniem stosunkowo nowym oraz wymagającym indywidualnego podejścia do każdego z analizowanych przypadków, obarczone jest znacznym ryzykiem. Stąd też opracowano model symulacyjny, obrazujący ryzyko związane z zagospodarowywaniem wód kopalnianych w celach energetycznych. Celem opracowania niniejszego modelu jest stworzenie narzędzia pozwalającego na uświadomienie potencjalnemu inwestorowi najistotniejszych zagadnień (pozytywnych, negatywnych, obojętnych) mających wpływ na planowane przez niego przedsięwzięcie. Analiza wyników wygenerowanych przez model symulacyjny, powinna pomóc potencjalnemu inwestorowi w podjęciu decyzji dotyczących słuszności realizacji zaplanowanej przez niego inwestycji.
EN
The safe operation of coal mines requires the constant drainage of both operating and already closed mines. Several hundred thousand cubic meters of water is pumped to the surface per day with the mines located in the Upper Silesian Coal Basin. It is water with good or very good thermal parameters, which allows for its use in order to meet local energy needs. The use of mine water in mining, or post-mining areas, is becoming a modern, environmentally friendly and cost-effective way to produce economic heat. It allows for the utilization of waste heat and also avoids the unnecessary use of conventional energy sources. As the use of mine water for energy purposes is a relatively new issue and requires an individual approach to each of the cases analyzed, it is burdened with considerable risk. Therefore a simulation model, showing the risks associated with the use of mine water for energy purposes, has been presented. This risk can have a negative and what is rarely mentioned – positive nature. Furthermore, this model allows you to generate neutral factors, at the current stage of the project, which marginalized over time can become negative factors, hindering the implementation of the planned intentions. The use of this model allows the potential investor to realize the most important issues affecting the implementation of the project, also to verify whether it took the current analysis into account. It lets you specify the issues on which the investor initially does not have to pay attention, and which are fundamental for the functioning of the project. An analysis of the results generated by the simulation model helps potential investors in deciding about the validity of the implementation of the planned investments.
Wody podziemne wypompowywane zarówno z czynnych, jak i zlikwidowanych kopalń, często kierowane są bezpośrednio do najbliższych cieków wodnych. Mało kiedy zwraca się uwagę, iż zasoby te posiadają znaczny potencjał, który może zostać wykorzystany w celu zaspokojenia lokalnych potrzeb energetycznych. Ponieważ działania tego typu mają charakter innowacyjny, przed rozpoczęciem inwestycji, wskazane jest przeprowadzenie analizy ryzyka obejmującej jak najszerszą gamę czynników (Mazurkiewicz i in. 2013). Niniejszy artykuł wskazuje na szereg uwarunkowań, które mogą pojawić się na etapie planowania inwestycji związanej z energetycznym wykorzystaniem wód kopalnianych. Zidentyfikowane czynniki zostały usystematyzowane według ich wpływu na projekt (negatywne i pozytywne) oraz charakteru (społeczne, technologiczne, ekonomiczne, ekologiczne oraz polityczne). W ramach grupy czynników negatywnych określono, którymi z nich należy zająć się w pierwszej kolejności oraz wskazano te, które mogą zostać umieszczone na tzw. listę czynników oczekujących. Wśród wyłonionych istotnych czynników wymienić można m.in. nagłą zmianę temperatury lub ilości napływających wód, czy też nieoczekiwane wstrząsy górotworu. Zakłada się, iż identyfikacja czynników negatywnych, a następnie podjęcie określonych działań, pozwoli na zminimalizowanie negatywnego wpływu danych czynników na cele przedsięwzięcia. Zaproponowano również działania, które należałoby podjąć w przypadku wystąpienia zidentyfikowanych czynników pozytywnych, aby zwiększyć ich wpływ na efekty końcowe inwestycji. Zaliczono do nich m.in. brak konieczności poszukiwania złóż termalnych i dokonywania odwiertów, a także rewitalizację terenu. Wyłonienie czynników pozytywnych i ich odpowiednie wykorzystanie umożliwi osiągnięcie większych, często nawet i ponadplanowych, korzyści związanych z realizacją projektu.
EN
Mine water, from both active and liquidated coal mines, is often directed to the nearest watercourse. It is rarely noted, that the mine water have significant potential which can be used to meet local energy needs. Taking into account innovative character of such investment, it is advised to prepare risk analysis, covering the widest possible range of aspects of the planned implementation (Mazurkiewicz et al. 2013). This article shows a number of factors, that may occur in the planning phase of such investment. The identified factors have been structured according to their impacts on the project (positive and negative) and their types (social, technological, economic, ecological and political). Within the group of negative factors, it was determined which of them are the most important to deal with and which could be placed on the so-called watchlist. Among the identified important factors can be mentioned, among others, a sudden change in temperature or the amount of incoming water or unexpected rock shocks. It is assumed that identification of negative factors and specific actions to be taken should minimize its impact for the project’s goals. There were also proposed some actions to be taken if positive factors occurs – to increase its positive impact on final result of the investment. These included, among others, no need for searching for thermal waters and no need for drilling, as well as the revitalization of the area. Identification of positive factors and their proper use would enable greater, often even unplanned, benefits from the project.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.