Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Powiadomienia systemowe
  • Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 61

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  odpady promieniotwórcze
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
PL
Pomyślne zastosowanie reaktorów wysokotemperaturowych w przemyśle będzie uzależnione m.in. od opanowania na skalę przemysłową produkcji paliwa TRISO spełniającego rygorystyczne wymagania dotyczące składu chemicznego i parametrów fizycznych. W ramach prac realizowanych w projekcie GOSPOSTRATEG-HTR opracowano w Instytucie Chemii i Techniki Jądrowej metodę otrzymywania prekursorów paliwa TRISO, ziaren sferycznych UO 2 , o średnicy około 0,5 mm, przy wykorzystaniu autorskiej koncepcji modyfikacji standardowej metody zol-żel. Wyniki uzyskane w badaniach laboratoryjnych zostały wykorzystane do opracowania wstępnych założeń techniczno-ekonomicznych dla zakładu produkującego prekursory paliwa TRISO. Określono plan kontroli laboratoryjnej procesu oraz specyfikację niezbędnego wyposażenia laboratorium. Specyfika TRISO, znacznie różniącego się od paliwa do reaktorów wodnych, implikuje konieczność opracowania specjalnej strategii postępowania po wyjęciu paliwa z reaktora. W projekcie rozważono różne scenariusze postępowania z zużytym paliwem TRISO.
EN
The successful use of high-temperature reactors in industry will depend, among others on mastering the industrial scale production of TRISO fuel that meets stringent requirements regarding chemical composition and physical parameters. As part of the work carried out under the GOSPOSTRATEG-HTR project, a method was developed at the Institute of Nuclear Chemistry and Technology for obtaining TRISO fuel precursors, spherical UO2 grains with a diameter of approx. 0.5 mm, using an original concept of modifying the standard sol-gel method. The results obtained in laboratory tests were used to develop preliminary technical and economic assumptions (ZTE) for the plant producing TRISO fuel precursors. A plan for laboratory control of the process and a specification of the necessary laboratory equipment were defined. The specificity of TRISO, which is significantly different from fuel for water reactors, implies the need to develop a special strategy for proceeding after removing the fuel from the reactor. The project considered various scenarios for dealing with spent TRISO fuel.
EN
During the extraction of nuclear raw materials, rare earths and other elements from ores containing uranium and thorium, various types of radioactive waste and some recovery tailings are generated. Mining and ore processing residues, i.e. waste and tailings, present a variety of problems related to waste management. Their bulky structure prevents their disposal underground, and their long radioactive half-life causes various problems with regard to their long-term storage. As a matter of fact, the secondary presence of nuclear raw materials together with other minerals requires compliance with hazardous waste procedures in the storage of waste containing nuclear raw materials after the recovery of these main minerals. It may be possible in the future to recover these nuclear raw materials from stockpiles of stored mine waste. The prospect of imbalances in the global uranium supply and demand increases the importance of secondary sources contributing to the global uranium supply. The increasing importance of secondary sources of nuclear raw materials suggests that more attention should be paid to the recovery of these resources together with primary minerals than in the past. In world literature, there is no review article that describes and discusses the waste management of nuclear raw materials in mining and mineral processing together with the opportunities and obstacles for their recovery. Considering this deficiency in the literature, in this study, the properties of waste and tailings resulting from mining and ore preparation activities of nuclear raw materials are explained, the difficulties encountered are mentioned, and solution suggestions are presented by making use of the literature on the recovery of tailings and waste management.
PL
Podczas wydobycia surowców promieniotwórczych, pierwiastków ziem rzadkich i innych pierwiastków z rud zawierających uran i tor powstają różnego rodzaju odpady radioaktywne oraz niektóre odpady poprodukcyjne. Pozostałości po wydobyciu i przeróbce rud, czyli odpady i odpady poflotacyjne, stwarzają szereg problemów związanych z gospodarką odpadami. Ich nieporęczna struktura uniemożliwia składowanie pod ziemią, a długi okres półrozpadu radioaktywności powoduje różne problemy związane z ich długotrwałym składowaniem. W rzeczywistości wtórna obecność surowców promieniotwórczych wraz z innymi minerałami wymaga przestrzegania procedur dotyczących odpadów niebezpiecznych przy składowaniu odpadów zawierających surowce radioaktywne po odzyskaniu tych głównych minerałów. Być może w przyszłości możliwe będzie odzyskiwanie tych surowców radioaktywnych ze składowanych odpadów kopalnianych. Perspektywa braku równowagi w globalnej podaży i popycie na uran zwiększa znaczenie źródeł wtórnych przyczyniających się do globalnej podaży uranu. Rosnące znaczenie wtórnych źródeł surowców radioaktywnych sugeruje, że należy zwrócić większą uwagę na odzysk tych zasobów wraz z pierwotnymi minerałami niż w przeszłości. W literaturze światowej nie ma artykułu przeglądowego opisującego i omawiającego gospodarkę odpadami surowców promieniotwórczych w górnictwie i przetwórstwie minerałów wraz z możliwościami i przeszkodami w ich odzyskiwaniu. Biorąc pod uwagę ten brak w literaturze, w niniejszym opracowaniu wyjaśniono właściwości odpadów i odpadów poflotacyjnych powstałych w wyniku wydobycia i przeróbki rud surowców radioaktywnych, wspomniano o napotkanych trudnościach oraz przedstawiono propozycje rozwiązań, wykorzystując literaturę dotyczącą odzysku odpadów poflotacyjnych i gospodarki odpadami.
PL
W obliczu ostatnich decyzji Rządu RP o budowie kilku (sic !) elektrowni jądrowych w Polsce, warto zastanowić się nad wyzwaniami z tym związanymi. Są to aspekty zarówno finansowe, infrastrukturalne, edukacyjne, socjologiczne, jak i typowo techniczne. To pierwszy artykuł z cyklu dotyczącego procesów chemicznych zachodzących w reaktorze jądrowym a wynikających ze stosowania wody jako moderatora, chłodziwa czy innych zastosowań tego medium. Materiał zamieszczony w artykule jest drobnym fragmentem przygotowywanej przez autora książki pt. Elektrownia Jądrowa, omawiającej prawie wszystkie aspekty technologiczne jądrowego cyklu paliwowego, technologii reaktorowych, konstrukcji reaktorów różnych generacji, przeróbki, utylizacji i składowania odpadów promieniotwórczych z elektrowni jądrowych.
EN
In view of the Polish Government's recent decisions to build several (sic !) nuclear power plants in Poland, it is worth reflecting on the challenges involved. These include financial, infrastructural, educational, sociological as well as typically technical aspects. This is the first article in a series on the chemical processes in a nuclear reactor arising from the use of water as a moderator, coolant or other applications of this medium. The material in the article is a small part of a book being prepared by the author entitled Nuclear Power Plant, discussing almost all technological aspects of the nuclear fuelcycle, reactor technology, construction of reactor of different generations, processing, disposal and storage of nuclear waste from nuclear power plants.
PL
W listopadzie 2022 roku głośno było o decyzjach dotyczących wyboru technologii i jej dostawcy dla pierwszej polskiej elektrowni jądrowej. Coraz częściej mówi się także o wykorzystaniu małych, modułowych reaktorów jądrowych. Wiedza o potencjalnej ilości wypalonego paliwa jądrowego oraz innych rodzajów odpadów promieniotwórczych z tych jednostek jest tu kluczowa do odpowiedniego zaplanowania gospodarki tymi materiałami.
PL
W poniższym artykule autor porusza kilka zagadnień związanych z energetyką jądrową i elektrowniami jądrowymi. W pierwszej kolejności wyjaśniono zjawisko uwalniania energii jądrowej i jej wykorzystanie w reaktorach energetycznych oraz wskazano zalety energetyki jądrowej. Dodatkowo omówiono problematykę powstawania, składowania i neutralizacji odpadów promieniotwórczych. Następnie krótko scharakteryzowano największe awarie elektrowni jądrowych na świecie i ich skutki, ponieważ awarie te miały silny wpływ na decyzje o zamknięciu lub nawet zaniechaniu budowy takich elektrowni. Jednak wdrożenie nowych rozwiązań w budowie reaktorów jądrowych, opartych na wnioskach z poprzednich awarii, znacznie ogranicza możliwość wystąpienia tego typów awarii w przyszłości. Na koniec autor omawia kwestię budowy elektrowni jądrowych w Polsce, wskazując na fakt eliminacji węgla i gazu z produkcji energii elektrycznej w celu ograniczenia emisji CO2. Konieczność budowy elektrowni jądrowej wynika również z faktu, że energia pozyskiwana z tzw. odnawialnych źródeł energii nie zaspokoi w pełni zapotrzebowania na energię, jednak przed rozpoczęciem jej budowy w Polsce należy rozwiązać kilka problemów.
EN
In this article, the author addresses several issues related to nuclear energy and nuclear power plants. Firstly, the phenomenon of nuclear energy release and its usage in energy reactors is explained as well as the advantages of nuclear energy is pointed. Additionally, the attention to the problem of radioactive waste generation, neutralization and storage is discussed. Next, the largest failures of nuclear power plants and their effects were briefly characterized, since such accidents had a strong impact on decisions to close or even abandon the construction of such power plants. However, the implementation of new solutions in the construction of nuclear reactors, based on the conclusions of previous accidents, significantly reduces the possibility of their occurrence in the future. Finally, the author discuss the issue of construction of nuclear power plants in Poland pointing to the fact of elimination coal and gas from electricity production in order to reduce CO2 emission. This is motivated by the fact that energy obtained from the so-called renewable energy sources will not fully meet the energy demand. However, a few problems should be solved before starting the construction of a nuclear power plant in Poland.
6
Content available remote Gospodarka odpadami promieniotwórczymi w Polsce
PL
Przedstawiono klasyfikację odpadów radioaktywnych, źródła ich pochodzenia, a także metody postępowania i składowania tego typu odpadów. Praca zawiera odniesienie do aktów prawnych, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, regulujących postępowanie z odpadami promieniotwórczymi.
EN
A review, with 12 refs., of classification of radioactive waste, sources of their origin and methods of handling and storage of this type of waste. There was also a reference to legal acts, both national and international, regulating the management of radioactive waste.
PL
Podstawowym aktem w polskim systemie prawnym, który reguluje działalność w zakresie pokojowego wykorzystania energii jądrowej związaną z rzeczywistym i potencjalnym narażeniem na promieniowanie jonizujące jest ustawa – Prawo atomowe. Wprowadzona w 1986 r. ustawa na przestrzeni lat ulegała wielu modyfikacjom uwzględniając między innymi dyrektywy Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) oraz wzrastające wykorzystywanie substancji promieniotwórczych w medycynie, nauce oraz przemyśle.
EN
The basic act in the Polish legal system that regulates the activities in the field of peaceful use of nuclear energy related to actual and potential exposure to ionizing radiation is the Atomic Law Act. The Act, introduced in 1986, has undergone many modifications over the years, taking into account, inter alia, the directives of the European Atomic Energy Community (Euratom) and the increasing use of radioactive substances in medicine, science and industry.
PL
Bezpieczne zagospodarowanie odpadów promieniotwórczych, a zwłaszcza wypalonego paliwa jądrowego, jest jedną z najczęściej podnoszonych kwestii przeciwników dalszego rozwoju energetyki jądrowej i stosowania radioizotopów w różnych dziedzinach życia. Prowadzenie zaawansowanych prac badawczych wspierających program jądrowy kraju i pozwalających na dalszy rozwój metod izotopowych w medycynie, przemyśle i ochronie środowiska naturalnego, jest zadaniem nauki. Jest również jednym z podstawowych celów działania instytutów związanych z atomistyką.
EN
Safe management of radioactive waste, especially spent nuclear fuel, is one of the most frequently raised issues of opponents of further development of nuclear energy and the use of radioisotopes in various areas of life. Conducting advanced research works supporting the country's nuclear program and enabling further development of isotope methods in medicine, industry and environmental protection is the responsibility of science. It is also one of the main goals of the institutes related to atomic science.
PL
Druga połowa lat 50. ubiegłego wieku była bardzo owocna w sukcesy dla polskiej atomistyki. W roku 1956 rozpoczęto budowę badawczego reaktora jądrowego EWA (nazwa to akronim: Eksperymentalny, Wodny, Atomowy), którego uroczyste otwarcie miało miejsce już dwa lata później 14 czerwca 1958 r. Reaktor ten wykorzystywany był do produkcji izotopów promieniotwórczych oraz do prac badawczych. Każdej działalności związanej z produkcją bądź stosowaniem izotopów promieniotwórczych towarzyszy powstawanie odpadów promieniotwórczych, które już od 60 lat są bezpiecznie gospodarowane w Polsce. W artykule przedstawiono historię powstania Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych, źródła i rodzaje odpadów promieniotwórczych powstających w Polsce, kryteria ich podziału i klasyfikacji oraz podstawowe zasady postępowania z nimi.
EN
The second half of the 1950s was very successful for the Polish atomic industry. In 1956, the construction of the EWA nuclear research reactor (the name is the acronym: Experimental, Water, Atomic) started and its ceremonial opening took place two years later on June 14, 1958. This reactor was being used for the production of radioactive isotopes and for research. Each activity related to the production or use of radioactive isotopes is accompanied by the generation of radioactive waste which has been safely managed in Poland for 60 years. The article presents the history of origin of the Radioactive Waste Management Plant, sources and types of radioactive waste generated in Poland, criteria for their division and classification as well as basic principles of their management.
PL
Przeciwnicy energetyki jądrowej zdają sobie sprawę z zalet elektrowni jądrowych i ich wartości dla utrzymania bezpieczeństwa energetycznego w skali całej Polski. Aby więc mieć uzasadnienie dla swej negatywnej postawy wobec energii jądrowej, twierdzą, że przy pracy atomówek powstają odpady radiacyjne, rzekomo śmiertelnie niebezpieczne przez setki tysięcy lat.
PL
Przeciwnicy energetyki jądrowej zdają sobie sprawę z zalet środowiskowych elektrowni jądrowych i ich wartości dla utrzymania bezpieczeństwa energetycznego w skali całej Polski. Aby więc mieć uzasadnienie dla swej negatywnej postawy wobec energii jądrowej, twierdzą oni, że przy pracy atomówek powstają odpady radiacyjne, rzekomo śmiertelnie niebezpieczne przez setki tysięcy lat.
PL
Źródłem powstawania odpadów promieniotwórczych są izotopy stosowane między innymi w medycynie, badaniach naukowych czy przemyśle.
13
Content available Szkła dla immobilizacji odpadów radioaktywnych
PL
Witryfikacja odpadów radioaktywnych jest jedną z najskuteczniejszych metod ich immobilizacji. Polega ona na wprowadzeniu składników odpadu w strukturę odpornych chemicznie szkieł. Jest to jedna z nielicznych metod, która pozwala związać pierwiastki radioaktywne i zapobiec ich rozprzestrzenianiu się w bardzo długim okresie. Do tego celu stosuje się szkła borokrzemianowe lub fosforanowe. W pracy przedstawiono podział, źródła pochodzenia oraz podstawy gospodarki odpadami radioaktywnymi, jak również metody ich immobilizacji. Przeprowadzono przegląd stosowanych obecnie szkieł do ich witryfikacji oraz zasady stosowane przy projektowaniu ich składu.
EN
Radioactive waste vitrification is a one of the most effective method of its immobilization. It is based on the incorporation of the waste constituents into the structure of chemically durable glasses. It is one of the few methods which can bind radioactive elements and prevent their spread over a very long period of time. For this purpose a borosilicate or phosphate glasses are used. The paper presents the division, the sources of origin and the basis for radioactive waste management, as well as methods of its immobilization. A review of currently used glasses to the vitrification and the rules applied in the design of their composition is presented.
PL
Składowanie nisko- i średnioaktywnych odpadów promieniotwórczych wymaga opracowania długoletniej koncepcji zapewniającej bezpieczeństwo środowiska. Narzędziem pozwalającym uwiarygodnić przyjęte koncepcje składowania jest kompleksowa ocena bezpieczeństwa opracowywana zarówno indywidualnie przez organizacje zajmujące się gospodarką odpadami promieniotwórczymi w poszczególnych krajach, jak również w ramach międzynarodowej współpracy np. pod auspicjami Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Wiedniu (MAEA). Prace prowadzone w ramach międzynarodowych projektów finansowanych przez MAEA pozwoliły na opracowanie założeń metodycznych w zakresie oceny bezpieczeństwa dla składowisk odpadów promieniotwórczych. W niniejszym artykule zostaną przedstawione zagadnienie związane z oceną bezpieczeństwa obejmującą: charakterystykę systemu składowania oraz analizy bezpieczeństwa związane z oceną możliwości uwalniania i migracji izotopów promieniotwórczych do środowiska i pozwalającą na określenie poziomu narażenia na promieniowanie jonizujące.
EN
The storage of low and intermediate level radioactive waste requires the development of a long-term safety strategy ensuring environmental safety. The tool for building confidence for the concepts of waste disposal is a comprehensive safety study which is developed individually by the organizations involved in radioactive waste management as well as within the framework of international cooperation e.g. under the auspices of the International Atomic Energy Agency in Vienna (IAEA). International cooperation within the framework of projects financed by the IAEA has allowed for the development of safety assessment methodologies for radioactive waste disposal facilities. In this article, the issues regarding the safety study including disposal system characteristics and safety assessments of the potential radionuclide release and its migration in the geosphere to identify the level of exposure to ionizing radiation will be presented.
PL
NCBR założył, że Projekt będzie realizowany w postaci dziesięciu niezależnych zadań badawczych. Trzy z nich koordynował Instytut Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie. Niniejsza publikacja przedstawia zadanie nr 4: Rozwój technik i technologii wspomagających gospodarkę wypalonym paliwem i odpadami promieniotwórczymi. Cele szczegółowe były następujące: − metody wyodrębniania plutonu i długożyciowych aktynowców; − metody skracania okresu rozpadu promieniotwórczego komponentów wypalonego paliwa w reaktorach na neutrony prędkie lub metodami transmutacji; − opracowanie nowych technologii przerobu i postępowania z nisko- i średnioaktywnymi odpadami promieniotwórczymi; − opracowanie nowych technologii zmniejszenia radiotoksyczności odpadów promieniotwórczych, w tym metodami radiochemicznymi; − opracowanie fizyko-chemicznych podstaw technologii kondycjonowania odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa; − wykorzystywanie wyodrębnionych pierwiastków z wypalonego paliwa do wytwarzania prekursorów paliwa dla reaktorów nowej generacji. Dodatkowym i szczególnie cennym rezultatem prowadzonych prac było wykształcenie młodej kadry badawczej, która stanie się naukowym zapleczem dla powstającego w Polsce programu budowy energetyki jądrowej.
EN
Main objectives of the Project were the scientific and development studies on techniques and technologies supporting management and storage of spent nuclear fuel and radioactive wastes formed in course of exploitation of the nuclear power plants with special emphasize of Polish nuclear industry. The detailed goals of the Project were: − separation of plutonium and other long-lived actinides; − decreasing the decay period of the radioactive components of spent nuclear fuel in the fast neutron reactors and/or by transmutation; − new technologies for reprocessing of the low- and medium-level radioactive wastes; − hybride processes for the purification of the radioactive wastes; − reducing radiotoxicity of the radioactive wastes by radiochemical methods; − physico-chemical conditioning technologies of the radioactive wastes and spent nuclear fuels; − fuel precursors for the IV generation reactors based on main components recovered from the spent nuclear fuels. Apart from the scientific goals, probably important aim of the Project was to create new generation of specialists needed for the development of nuclear energy industry in Poland.
PL
W artykule przedstawione zostały wybrane zagadnienia postępowania z odpadami, zarówno promieniotwórczymi, jak i konwencjonalnymi, powstającymi w okresie eksploatacji elektrowni jądrowych. Ponadto w pracy dokonano charakterystyki procesu postępowania z powstającymi w okresie eksploatacji odpadami promieniotwórczymi, z uwzględnieniem: zasady 3R, nowoczesnych metod przetwarzania odpadów promieniotwórczych oraz stosowanych do przemieszczania pojemników. Dane dotyczące wielkości poszczególnych rodzajów odpadów, ilości zużywanych pojemników do transportu odpadów promieniotwórczych zostały zaprezentowane dla przykładowej elektrowni jądrowej wykorzystującej reaktor wodny ciśnieniowy o elektrycznej mocy zainstalowanej netto 1330 MWel.
EN
The paper presents selected aspects of the waste, both radioactive and conventional, generated during the service life of nuclear power plants. In addition, the paper presents the characteristics of the process of dealing with generated during the service life radioactive waste, including: 3R concept, modern methods of the treatment of radioactive waste and used for them transport containers. The data on the size of the different types of waste, the quantity consumed containers for the radioactive waste transport are presented for the nuclear power plant that uses pressurized water reactor with a net installed electric power 1330MWel.
19
Content available Wpływ elektrowni jądrowych na środowisko
PL
W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące wpływu elektrowni jądrowych na środowisko. Praca elektrowni jądrowej wywołuje wpływ na środowisko poprzez: wydzielanie produktów promieniotwórczych do środowiska, do wód zrzutowych oraz wydzielanie ciepła odpadowego do wody chłodzącej. Oprócz odpadów stałych, w trakcie eksploatacji elektrowni jądrowej powstają promieniotwórcze odpady gazowe i ciekłe. Wypalone paliwo jądrowe jest niebezpieczne dla człowieka, dlatego musi być trwale usunięte do przestrzeni, gdzie jego promieniowanie będzie niegroźne, bądź musi być długo przechowywane w sposób bezpieczny bądź też przerobione na produkty bezpieczne dla otoczenia. Istnieją różne sposoby przechowywania wypalonego paliwa np. w wyeksploatowanych, głębokich kopalniach soli lub w zbiornikach wodnych lub zbiornikach betonowych, chłodzonych powietrzem.
EN
Problems concerning influence of nuclear power plants on environment are presented in the article The work of nuclear power plants influences on environment through :emitting of radioactive products to environment and to waste water, and by release heat to cooling water. Aside from solid wastes, nuclear power plant emits during exploitation radioactive gaseous and liquid wastes. Burned nuclear fuel is dangerous for people, and for this reason it has to be safely stored for a long time or to be processed to products safe to environment. There exists various methods of storage of burned fuel, for example in deep, exhausted salt mines or in water tanks or concrete air cooled tanks.
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.