Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Retencja wody w zróżnicowanych geograficznie zlewniach górskich

Kowalczyk Agnieszka, Jaguś Andrzej

Polish Journal of Materials and Environmental Engineering

|

2023

|

Vol. 6 (26)

1--12

EN

The article describes the research on the retention capacity of two mountain catchments in the Polish Carpathian Mts. These are the catchments of the Czarna Woda and Biała Woda streams. These catchments are adjacent, have a similar area (about 11 km2 each), but are geograph-ically diverse. Their geomorphology, hydrographic network, soil water permeability and land use were analyzed. The Czarna Woda catchment is a forest catchment, and the Biała Woda catchment is a forest and agricultural catchment with pasture areas. The geographical analysis of the catchment showed that the Czarna Woda catchment most likely has greater retention capacity. Theoretical analyzes were verified on the basis of long-term measurements of flows in both streams. Outflows were calculated for the entire study period (2006-2022), as well as annual, monthly and daily outflows. The measurements were carried out using the overflow method in permanent measurement cross-sections. The total outflow from both catchments was simi-lar, so they had similar water resources. In particular years, months and days, outflow often differed significantly between catchments. It was found that during the periods of increased water runoff (from precipitation, from snowmelt) the outflow from the Biała Woda catchment was higher, while in the periods without precipitation the outflow from the Czarna Woda catch-ment prevailed. Short-term flood outflows were at least several dozen percent higher in the Biała Woda catchment. The measurement data confirmed that water was better retained in the Czarna Woda catchment and the outflow was slower. Water retention processes in the Czarna Woda catchment allowed to maintain minimum outflows at a level several times higher than in the Biała Woda catchment. The studies have shown that in a very small mountain area there can be a large variation in outflow in individual streams. Retention capacity of the catchment depends on environmen-tal conditions and human activity.

2

Korzyści z gospodarowania wodami opadowymi

Rosiek K.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2018

|

nr 9

37--38, 40--41

3

Erozja wodna gleb w rolniczej zlewni lessowej z okresowym odpływem wody w Wielkopolu (Wyżyna Lubelska) w latach 2008-2011

Mazur A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 6

121--132

PL

Badania wykonano w latach 2008-2011 na obszarze zlewni lessowej w Wielkopolu na Wyżynie Lubelskiej. Celem pracy było określenie natężenia erozji wodnej gleb oraz wielkości odpływu poza zlewnię wody i zawartej w niej wybranych składników materii. Po spływach powierzchniowych wód prowadzono ilościowo-jakościową inwentaryzację szkód erozyjnych. Mierzono także ilość odpływających ze zlewni wód, z których pobierano próby w celu określenia stężenia: zawiesiny glebowej azotu i jego form oraz fosforu i potasu. Monitorowano także wysokość i natężenie opadów oraz miąższość pokrywy śnieżnej i prowadzono obserwacje jej topnienia. Wyniki badań dowodzą, że stan okrywy roślinnej decyduje o wielkości szkód erozyjnych. Zboża jare oraz rośliny okopowe słabo chronią glebę przed erozją, a dobrze oziminy, użytki zielone i lasy. Średnioroczne szkody erozyjne w zlewni wyniosły: żłobiny – 189 m3·km-2, zmyw powierzchniowy – 153 m3·km-2, namuły – 128 m3·km-2, a zmyw gleby – 0,335 mm. Odpływ wody poza zlewnie jest przeciętnie skorelowany z wysokością opadu (współczynnik korelacji r = 49). Natomiast korelację bardzo wysoką (r = 0,85) stwierdzono pomiędzy odpływem wody i gleby ze zlewni. Średnio w ciągu roku poza zlewnię odpływało: 7,1 mm wody, 44,85 Mg·km-2gleby, 127,2 kg·km-2N-Nog, 18,2 kg·k-2 P oraz 145,6 kg·km-2K.

EN

The research was carried out in the years 2008–2011 in the loess catchment area in Wielkopole in the Lublin Upland. The purpose of the work was to determine the intensity of water soils erosion and the size of the outflow beyond the water catchment and the selected constituents of matter contained in it. After surface water runoff, quantitative and qualitative inventory of erosion damage was carried out. The quantity of waters from the catchment was also measured, from which samples were taken in order to determine the concentration of soil suspension of nitrogen and its forms as well as phosphorus and potassium. The height and intensity of precipitation as well as the thickness of the snow cover were also monitored and observations of its melting were carried out. The research results prove that the condition of the plant cover determines the amount of erosive damage. Spring crops and root crops poorly protect the soil from erosion, while winter cereals, grassland and forests protect good. The average annual erosive damage in the catchment was: rills – 189 m3·km-2, surface runoff – 153 m3·km-2, deposits – 128 m3·km-2, and soil washout – 0.335 mm. The outflow of water outside the catchment is on average correlated with the amount of precipitation (correlation coefficient r = 49). On the other hand, a very high correlation (r = 0.85) was found between the outflow of water and soil from the catchment. On average, during the year outflow from the catchment were: 7.1 mm of water, 44.85 Mg·km-2 of the soil, 127.2 kg·km-2 N-Nog, 18.2 kg·km-2 P and 145.6 kg·km-2 K.

4

Ograniczenie odpływu wód opadowych w zabudowie jednorodzinnej

Mrowiec M., Suchanek E.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2017

|

nr 5

22--25

5

The change of quantity and quality outflow of water in Ochożanka River basin

Grzywna A.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 35

57--62

EN

The aim of this research work is to evaluate changes in the quantities of water and chemical parameters of outflow water from the forest catchment. Research was carried over a hydrological five-year period in the Ochożanka River basin (Western Polesie). The structure of the catchment area of 33.1 km2 is dominated by forestland constituting 81% of the area. During this period the precipitation amounted to 627 mm, which was 100 mm higher than the multi-year average. Precipitation of the summer half-year was almost three times higher than in the winter half-year. Data analysis shows that the average unit outflow from the catchment unit was 3.0 dm3·s–1·km–2. Outflow in the winter half-year was 52% higher than in the summer half-year. The waters of the river are used, they are usually characterized by good chemical status. In case 30% samples concentration of Kjeldahl nitrogen (>2 mg N·dm–3), total phosphorus (>0.4 mg P·dm–3) exceed the limit values for second class quality water. Indicators of oxygen conditions reach medium and high values. In spring, it happens that the limits are exceeded for second class water quality. These values are respectively COD > 20 mg O2·dm–3 and oxygen <5 mg O2·dm–3. An important issue related to the value parameters is the seasonal variability of their concentration in water outflow from the catchment. The maximum value chemical parameters are recorded in March, when the occurred largest outflows water.

PL

Celem pracy jest ocena zmian ilości wody i napływających składników odżywczych. Badania przeprowadzono w hydrologicznym okresie pięcioletnim na Polesiu Zachodnim. W strukturze użytkowania zlewni Ochożanki o powierzchni 33,1 km2 dominują lasy stanowiące 81%. W okresie badań wielkość opadów wynosiła 627 mm i była o 100 mm większa od średniej wieloletniej. Opad w półroczu letnim był prawie trzykrotnie wyższy niż w półroczu zimowym. Analiza danych wskazuje, że średni roczny odpływ jednostkowy wyniósł 3,0 dm3·s–1·km–2. Odpływ w półroczu zimowym był o 52% większy niż w półroczu letnim. Wody rzeki charakteryzują się zazwyczaj dobrym stanem chemicznym. W przypadku 30% próbek przekroczone były wartości graniczne II klasy jakości wody stężenia azotu Kjeldahla (>2 mg N·dm–3) i fosforu ogólnego (>0,4 mg P·dm–3). Wskaźniki tlenowe charakteryzowały się wartościami średnimi i dużymi. Wiosną bardzo często były przekroczone wartości graniczne II klasy jakości. Wówczas wartości te wynosiły – dla ChZT > 20 mg O2·dm–3 i natlenienia <5 mg O2·dm>sup>–3. Ważną kwestią związaną z wartościami parametrów jest sezonowa zmienność ich stężenia w wodzie odpływającej ze zlewni. Maksymalne wartości parametrów chemicznych odnotowano w marcu, kiedy występują największe odpływy wody.

6

Hydro-sedimentary flow modelling in some catchments Constantine highlands, case of Wadis Soultez and Reboa (Algeria)

Balla F., Kabouche N., Khanchoul K., Bouguerra H.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 34

21--32

EN

Erosion is a major phenomenon that causes damage not only to soil and agriculture, but also to the quality of the water amounting to tonnes of matter annually transported on the earth's surface. This fact has attracted the interest of researchers to understand its mechanism and explain its causes and consequences. This work is a comparative study of water erosion in the two semi-arid catchments of Wadi Soultez and Wadi Reboa; located in the North-East of Algeria. The approach adopted for the quantification of sediment transport consists on researching the best regressive model to represent the statistical relation between the sediment yield and the measured water discharge at different scales: annual, seasonal and monthly. The available data cover 27 years from 1985–2012. The results show that the power model has given the best correlation coefficient. Results have indicated that Wadi Reboa transported an average of 14.66 hm3 of water and 0.25 million tonnes of sediments annually. While Wadi Soultez has transported 4.2 hm3 of water and 0.11 million tonnes of sediments annually. At a seasonal scale, sediment amounts have showed significant water erosion in autumn with around 44% and secondarily in the spring with 29% in Wadi Soultez. Unlike Wadi Reboa, sediment transport represents 32% and 46% in autumn and spring respectively. Based on the obtained sediment amounts; it is found that the physical factors: such as steep reliefs, vulnerable lithological nature of rocks and poor vegetal cover, have significantly contributed in accelerating soil erosion.

PL

Erozja jest głównym czynnikiem, który nie tylko przynosi szkody w rolnictwie (ubytki gleb), ale także obniża jakość wód powierzchniowych wskutek transportu wielkiej ilości materii niesionych rocznie w skali całego świata. Zjawisko to przykuwało uwagę badaczy, którzy pragnęli poznać mechanizm erozji oraz jej przyczyny i skutki. Przedstawiona praca jest porównawczym studium erozji wodnej półpustynnych zlewni dwóch epizodycznych rzek – Soultez i Reboa w północnowschodniej Algierii. Podejście do ilościowego ujęcia transportu osadów polegało na znalezieniu najlepszego modelu regresji między transportem osadu a mierzonym odpływem wody w skali rocznej, sezonowej i miesięcznej. Dostępne dane obejmują 27 lat – od 1985 do 2012. Najlepszy współczynnik korelacji uzyskano, stosując model potęgowy. Wyniki wskazują, że Reboa transportowała średnio 14,66 hm3 wody i 0,25 mln t osadu rocznie, podczas gdy transport rzeki Soultez wynosił 4,2 hm3 wody i 0,11 mln t osadu rocznie. W ciągu roku największe ilości osadu rzeka Soultez transportowała jesienią (44%) i wiosną (29%), natomiast największy transport osadu w rzece Reboa odnotowano wiosną (46%), a mniejszy jesienią (32%). Na podstawie uzyskanych danych o transporcie osadów stwierdzono, że czynniki fizyczne, takie jak głęboka rzeźba terenu, litologiczny charakter skał podatnych na erozję i uboga pokrywa roślinna przyczyniają się znacząco do zwiększonej erozji gleb.

7

Sustainable Urban Drainage Infrastructure Sustainable Urban Drainage

Mrowiec M.

Problemy Ekorozwoju

|

2016

|

Vol. 11, nr 2

113--118

EN

Water is one of the most important resources, essential for all life forms. From the perspective of sustainable development there are three important challenges: water availability, water purity, and infrastructure, especially in cities. In this last case the problem is not only with water supply, but also with water runoff. Conventional pipe and curb systems, with their efficient ability to convey runoff rapidly to receiving waters, do not take into consideration these effects and new approaches have been developed in recent years to address these concerns. There is a growing trend towards managing water in a more sustainable way by activating its natural behaviors and process in the urban environment. Control and management near the source is now being promoted intensively and it is viewed in many countries as comprising an appropriate suite of techniques facilitating the similarity of natural processes and minimizing the hydrologic impacts. Such solutions rely on local treatment, retention, reuse, infiltration and conveyance of water runoff in urban areas and thus are in better agreement with sustainable development programme. The paper presents discussion about perspective development of urban drainage systems and a case study of successful implementation of decentralized stormwater system in Augustenborg (Malmö).

PL

Woda stanowi jeden z najważniejszych zasobów, kluczowy dla wszystkich form życia. Z perspektywy rozwoju zrównoważonego występują trzy problemy: dostępność wody, czystość wody i infrastruktura, szczególnie w miastach. W tym ostatnim przypadku wyzwaniem będzie nie tylko pozyskanie wody, ale także jej odpływ. Tradycyjne systemy odwodnienia umożliwiają szybkie odprowadzenie ścieków opadowych do odbiorników rzecznych, nie uwzględniając negatywnego oddziaływania w zakresie jakości wód, co było powodem opracowania nowego podejścia. W ostatnich latach obserwowany jest trend do gospodarowania wodami w bardziej zrównoważony sposób, poprzez odtwarzanie warunków naturalnych w środowisku miejskim. Koncepcja zagospodarowanie wód deszczowych u źródła ich opadu jest obecnie promowana w wielu krajach poprzez stosowanie rozwiązań technicznych, ułatwiających zachowanie naturalnych procesów hydrologicznych i minimalizowanie negatywnych oddziaływań ilościowych i jakościowych. Do tych rozwiązań należy zaliczyć lokalne oczyszczanie ścieków, retencję, gospodarcze wykorzystanie wód, infiltrację oraz transport powierzchniowy wód opadowych. Wdrożenie koncepcji zrównoważonego rozwoju wymaga zaangażowania lokalnej społeczności oraz władz samorządowych. W artykule omówiono przyszłe kierunki rozwoju infrastruktury odwodnienia miast oraz zaprezentowano przykład udanej implementacji koncepcji ich zrównoważonego rozwoju w dzielnicy Augustenborg (Malmö).

8

Analysis of freshets caused by heavy rainfall in small urbanized drainage basin of Służewiecki Stream

Barszcz M.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2009

|

Vol. 31, nr 4

3-15

EN

The main goal of this study was to evaluate the applicability of the SWMM model (i.e. Storm Water Management Model) to simulation of runoff in the Służewiecki Stream basin (located in the southern part of Warsaw). Both rainfall and discharge data for eighteen selected rainfall-runoff events, measured at the surveyed Rosoła profile, were used in the analysis. The three of the events were applied to the calibration of the SWMM model, whose parameters were estimated from either the available physical information, or the suggested values from the tables in the SWMM manual and the existing literature. In the next phase, the SWMM model was used in order to determine freshets in the Służewiecki Stream basin for the estimated rainfall. The results show that the maximum flow amounted to 15.3 m3źs-1 and 21.6 m3źs-1, for 50% and 10% probability, respectively.

9

The hydrological properties of waterlogged and drained forests in Latvia

Zalitis P., Indriksons A.

Journal of Water and Land Development

|

2009

|

no. 13b

69-86

EN

Almost half (47%) of Latvian forest areas (3611 thousand ha) are considered degraded or partly improved by the hydro-technical drainage. The degradation is caused by very poor soil aeration due to waterlogged conditions. The location of waterlogged forests in Latvia is neither uniform nor occasional. Comparison of the abundance of waterlogged forests and the amount of atmospheric precipitation showed that the waterlogged forests are mainly located in areas with least precipitation. This hydrological phenomenon is connected with water discharge in drainage ditches: even during the dry summers of the years 1963, 1964, 1975, 1976 and 2002 in the drained forests with deep peat soils water flowed continuously in 1 m deep ditches and the discharge exceeded the amount of precipitation. Using the data from 182 sample plots in drained forests with the peat layer depth of 4.2 m, it was found, that coniferous forests are most productive in areas where the peat layer is most dense. One of the possible explanations for this phenomenon is that the most intensive paludification and formation of most dense peat layer are characteristic for the areas with intensive water discharge from confined aquifers. This discharge provides necessary mineral nutrients for the forest soil regardless of the peat layer thickness. The forest productivity may increase several times due to the enhancement of water movement in soil and to improved soil aeration by hydro-technical drainage. Also the flow regime of rivers connected with the drained areas changes considerably, mitigating extremely high and low flow events.

PL

Niemal połowa (47%) obszarów leśnych Łotwy (3611 tys. ha) jest zdegradowana bądź częściowo zmieniona przez hydrotechniczne odwadnianie. Degradację powoduje słabe napowietrzenie zalanych wodą gleb. Rozmieszczenie podmokłych lasów Łotwy nie jest ani równomierne, ani losowe. Porównanie występowania podmokłych lasów z wielkością opadów atmosferycznych wskazuje, że lasy te są zlokalizowane głównie na obszarach o najmniejszej ilości opadów. To hydrologiczne zjawisko jest związane z odpływem wody kanałami odwadniającymi. Nawet podczas suchego lata w latach 1963, 1964, 1975, 1976 i 2002 w lasach z grubą warstwą torfowych gleb woda płynęła ciągle kanałami o głębokości 1 m, a odpływ przekraczał wielkość opadów. Na podstawie danych ze 182 poletek w drenowanych lasach o miąższości torfu 4,2 m ustalono, że lasy iglaste są najbardziej produktywne na obszarach o największej gęstości warstwy torfowej. Jednym z możliwych wyjaśnień tego zjawiska jest fakt, że najintensywniejsza paludyfikacja i tworzenie warstw torfu o największej gęstości występuje na obszarach o intensywnym odpływie wody z warstw wodonośnych o napiętym zwierciadle wody. Ten odpływ zapewnia glebie leśnej niezbędne substancje mineralne niezależnie od miąższości torfu. Produktywność lasu może wzrosnąć kilkakrotnie dzięki wzmożonemu przepływowi wody w glebie i aeracji zwiększonej przez hydrotechniczne odwadnianie. Reżim przepływu wody w rzekach powiązanych z drenowanym obszarem także ulega znaczącym zmianom, łagodząc skutki skrajnie wysokich lub niskich stanów wody.

10

Źródła substancji wprowadzanych rzekami z Polski do Morza Bałtyckiego

Sapek A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 2a

151-161

PL

Dane Państwowego Monitoringu odnośnie do odpływu wody rzekami z Polski do Morza Bałtyckiego i unoszonych z nimi ładunków substancji wykorzystano do doszukiwania się pochodzenia tych substancji. Założono, że odpływ wody rzekami do morza jest naczelnym zjawiskiem rządzącym wynoszeniem substancji z obszaru kraju i wnoszeniem ich do morza oraz że można to wykorzystywać do określania źródła pochodzenia tych substancji. Założenie to sprawdzano na postawie wzorów zmian w czasie ładunków wapnia i magnezu, pochodzących ze źródeł obszarowych oraz zmiany ładunków chlorków, pochodzących ze źródeł punktowych. Zmiany ładunków substancji organicznej, opisanych testem chemicznego zapotrzebowania na tlen oraz zmiany ładunków azotu azotanowego i azotu ogólnego spełniały wzór źródeł rozproszonych, natomiast zmiany ładunku fosforanów i całkowitego fosforu były bliższe wzorowi ich pochodzenia ze źródeł punktowych.

EN

Data collected in the monitoring of the river water outflow from Poland territory to the Baltic Sea and loads of substances delivered in that way were used to find out the origin of these loads. It was hypothesised that water outflow to the sea is the main process responsible for discharging pollutants from Poland territory, and that it may be used to define sources of pollutants. This hypothesis was verified using the patterns of changes in calcium and magnesium loads originating from dispersed sources, and changes of chloride load originating from point sources. Changes of organic matter load, described as the load of chemical oxygen demand, as well as changes of nitrate nitrogen and total nitrogen loads followed the dispersed source pattern. The changes of phosphate and total phosphorus loads were, however, closer to the point source pattern of origin.

11

Skuteczność działania regulowanego odpływu w okresach suszy

Nyc K., Pokładek R.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

186-187

12

Kształtowanie się odpływu wody i zanieczyszczeń z małych zlewni rolniczych

Durkowski T., Wesołowski P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

174-175

13

Badanie czasów opóźnienia odpływu wody i rumowiska unoszonego jako reakcji zlewni na opad

Barszcz M., Hejduk L., Banasik K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2002

|

Vol. 11, No. 2

54--61

EN

On the basis of eight recorded rainfall-runoff-suspended sediment events in a small, agricultural catchment of the Zagożdżonka river, a ratio of runoff lag time (Lag) and lag time of sediment flow (Lags) was analysed. The first Lag time of them is defined as the elapsed time between the occurrence of centroid of eflective rainfall and the storm runoff hydrographs. The last one is defined as the elapsed time between the occurrence of centroid of sediment production during a storm event and the observed sedimentgraph at the gauging station. The investigated watershed is localed near town Radom. In each of 8 analysed events runoff lag time was longer then lag time of suspended sediment. Mean value of the 8 ratio Lag/Lag was 0.74.

14

Bilans dopływu wody do kopalń odkrywkowych Grochów, Folwark i Górażdże w okresie powodzi w lipcu 1997 roku

Sawicki J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

1998

|

Vol. 40, nr 2-3

225-234

PL

Przedstawiono metodykę i wyniki obliczenia dopływu powierzchniowego i współczynnika spływu z okresu lipcowej powodzi 1997 r. które zarejestrowano w zlewniach trzech dolnośląskich kopalń surowców skalnych: w kopalni magnezytu.

EN

In this article the method and results of account of surface water run and run-off coefficients from mirphological drainege area of Grochów magnesite open-pit mine, Folwark chalky clay open-pit mine and Górażdże limestoneopen-pit mine in July '97 vere described. At this time (from 3-th - 8th and 7-th - 21-th of July) a big precipaties were taken a place in SW part of Poland.