Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kształtowanie się odpływu w zlewni zurbanizowanej na przykładzie zlewni Strzyży

Sikora M., Cieśliński R.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 41

69--78

PL

Celem pracy jest określenie jaki wpływ wywierają różne formy użytkowania obszaru zlewni zurbanizowanej na wielkość i zmienność odpływu. Powiązanie wielkości przepływu z formami użytkowania terenu pozwoli stwierdzić, które czynniki wpływają na odpływ w zlewni. Obiektem badań jest zlewnia rzeki Strzyży położona w granicach administracyjnych miasta Gdańsk. Stwierdzono, że cieki przepływające przez obszary zurbanizowane, w tym przez miasto Gdańsk (rzeka Strzyża), bardzo szybko reagują na wszelkie nadwyżki wody. Ulewny deszcz w połączeniu z odprowadzaniem wody przez system kanałów burzowych doprowadza do zwiększenia przepływu oraz odpływu w ciekach m.in. rzeki Strzyży.

EN

The aim of the study is to determine what influence made various forms of land use of catchment area on the size and variability of the outflow. Linking the flow rate with the forms of land use will determine which factors affect the runoff in the basin. The object of the research is Strzyża river basin situated within the administrative boundaries of the city of Gdańsk. It was found that streams flowing through urban areas, including the city of Gdańsk (river Strzyża), quickly react to any excess water. Heavy rain combined with the discharge of water through the storm sewer system results of increasing the flow and runoff in streams, among others, Strzyża river.

2

Znaczenie dróg na obszarze zurbanizowanym w kształtowaniu odpływu i transportu fluwialnego (Kielce)

Ciupa T.

Landform Analysis

|

2012

|

Vol. 19

17-28

PL

W artykule przedstawiono rolę sieci dróg na obszarze zurbanizowanym w kształtowaniu odpływu oraz transportu fluwialnego na przykładzie zlewni Sufragańca (62,01 km2) i Silnicy (49,40 km2). Rzeka Sufraganiec odwadnia zlewnię leśno-rolniczą z rosnącym w dół udziałem terenów zurbanizowanych. Natomiast rzeka Silnica odwadnia początkowo tereny zalesione,a następnie podmiejskie i zurbanizowane 200-tysięcznego miasta Kielce. Wykazano,że w zlewniach zurbanizowanych,o dużej powierzchni i gęstości dróg – w stosunku do zlewni leśnych,rolniczych i podmiejskich wyraźnie wzrasta rola letnich wezbrań opadowych w kształtowaniu odpływu,a roztopowych – transportu fluwialnego. Transformacja fal wezbraniowych na terenach zurbanizowanych polega m.in. na znacznym skróceniu czasu ich koncentracji i opadania oraz szybkim wzroście objętości. Obszary zurbanizowane,a w ich obrębie drogi – w porównaniu do innych rodzajów użytkowania gruntów analogicznej wielkości - wytwarzają znacznie więcej substancji rozpuszczonych i drobnoziarnistego sedymentu,a to wywiera istotny wpływ na dynamikę,wielkość i udział poszczególnych rodzajów ładunków w transporcie fluwialnym. Określone związki między wybranymi wskaźnikami zagospodarowania poszczególnych zlewni cząstkowych - z uwzględnieniem dróg - a charakterystykami odpływu i transportu materiału rozpuszczonego oraz zawiesiny,charakteryzujące się często wysokimi i istotnymi statystycznie współczynnikami determinacji,pozwalają prognozować ich zmiany w miarę wzrostu przeobrażeń antropogenicznych w zlewni.

EN

In this paper,the important role of roads in the shaping of runoff and fluvial transport in an urban area was shown on the example of the catchments of the Sufraganiec River (62.01 km2) and the Silnica River (49.40 km2). The Sufraganiec River drains an agricultural and forested catchment,in which the share of urban areas grows as the river flows downstream. The Silnica River drains a catchment that encompasses initially a woodland area,and then a suburban area and the urban area of the City of Kielce of 200,000 inhabitants. In urban catchments with a substantial area of road surfaces and a high density of roads,in comparison to forested,agricultural and suburban catchments,the role of summer flood stages due to rains clearly increases in terms of shaping the runoff,and the role of snowmelt flood stages increases in terms of their impact on fluvial transport. Flood wave transformations in urban areas occur slightly differently. The flood wave concentration time is substantially shorter. The flood wave reaches its peak height and volume quickly,and then quickly subsides. Urban areas,including roads - in contrast to other forms of land use with a land area of comparable size – produce much more dissolved load and fine-grained sediment,and this impacts the dynamic,the amounts,and the share of specific kinds of loads in fluvial transport. Certain relationships between selected indicators of development of specific sub-catchments,including roads, and the properties of runoff and transport of dissolved load and aqueous suspension,often characterized by high and statistically significant coefficients of determination,allow forecasting changes of the latter as anthropogenic transformations in a catchment keep progressing.

3

Wykorzystanie wskaźnika stabilności obszarowej zlewni do analizy wybranych cech odpływu i transportu fluwialnego na przykładzie Sufragańca i Silnicy (Kielce)

Ciupa T.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 13

5-11

PL

W pracy wykazano przydatność wskaźnika stabilności obszarowej zlewni (us ), jako wieloelementowego miernika określającego złożoność systemu zlewni (m.in. użytkowanie ziemi, stopieńantropopresji i system drenażu), do analizy wybranych cech odpływu i transportu fluwialnego w warunkach zróżnicowanego zagospodarowania małych zlewni na przykładzie zlewni Sufragańca i Silnicy położonych w dużej części na obszarze miasta Kielce. Wskaźnik ten w zlewniach cząstkowych Sufragańca i Silnicy, o stosunkowo małej antropopresji, kształtował się w granicach od 1669 do 931, a w zurbanizowanych od 68 do 80. Analiza statystyczna wykazała, że wskaźnik us osiągnął wysokie, istotne statystycznie związki między charakterystycznymi odpływami jednostkowymi w zakresie wartości wysokich (NWq, SWq i WWq), średnimi wartościami koncentracji materiału rozpuszczonego (Cd) i zawiesiny (Cs) oraz wskaźnikiem chemicznej (ld) i mechanicznej (ls) denudacji jednostkowej. Jego wartość w granicach 400-500, określona na podstawie przegięcia linii wykresów, wskazuje na znaczącą wówczas utratę stabilności obszarowej badanych zlewni. Omawiany wskaźnik może być wykorzystywany w modelach hydrologicznych, a także podczas analiz wybranych cech odpływu i transportu fluwialnego w małych zlewniach o zróżnicowanym zagospodarowaniu.

EN

The paper illustrates the usefulness of the areal stability index for an catchment (us ) as a multi-element measure that helps determine the complexity of a catchment’s functional system including land use, impact of human pressure, and drainage network. The index can be used to analyze different characteristics of discharge and fluvial transport in the context of different types of land use in the small catchments of the Silnica and Sufraganiec rivers. Both catchments are found, for the most part, in the City of Kielce in Poland. The areal stability index for the Silnica and Sufraganiec sub-catchments (little affected by human impact) ranged from 1669 to 931. In urban sub-catchments, the index ranged from 68 to 80. It has been shown that theus index produced strong and statistically significant relationships between specific discharge rates in the high value range (NWq,SWq,WWq), average dissolved matter concentrations (Cd) and suspended matter concentrations (Cs), as well as the chemical denudation index (ld) and the specific mechanical denudation index (ls). The index ranged from 400 to 500 based on curvature, which indicates a significant loss of areas stability in the catchments of interest. The areal stability index can be used in hydrologic models as well as in analyses of discharge and fluvial transport characteristics in small catchments featuring variable land use.

4

Wpływ częstotliwości pomiarów transportu fluwialnego na określenie jego wielkości i dynamiki podczas wezbrań w zlewniach o zróżnicowanym użytkowaniu na przykładzie rzeki Silnicy i Sufraganiec (Kielce)

Ciupa T.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2008

|

Vol. 17, No. 2

117--126

EN

A major problem in the quantitative hydrological studies, especially fluvial, might be dealing with assessment of methods and results basing on error analyses. As for the mountain and Upland Rivers, the most common source of the errors could be low frequency of measurements and collection of samples. These particular studies have been carried out for the 8 sectors (sub-catchments) of the Silnica and Sufraganiec catchments of different use. The urban catchments of the river Silnica has been spread over 49.40 km2 , and agricultural-woodland catchments of Sufraganiec has embraced 62.01 km2. During 11 high rivers’ stands, of variable origin, a few parameters have been determined, i.e. single unit outflow, concentration of suspended matter, concentration of dissolved matter, and temperature of the river waters every hours for the summer months and every two hours for the winter months. All the daily values of the above mentioned parameters have been compared with those values at 7 o’clock every day, and calculated mean values for the particular high rivers’ stand. Maximum error for the values of single unit outflow has been highly variable compare to the other values, being in the range of 65.4 to 873%. The highest spatial variability of the mean error of the measurements has been observed during high rivers’ stands related to the convection rains, whereas the smallest spatial variability of that error has been noted during high rivers’ stands due to widespread rains. The highest error while assessing our results has been found at the end of the urban catchments (Pakosz, Białogon). Maximum error for the concentration of the suspended matter has changed from 83.6 to 604.5%. Similarly, maximum error for the concentration of the dissolved matter has changed from 80.9 to 132.2%, whereas mean values have shown an error of 98.5 to 101.7%. All the observations have led to a conclusion that error for all the determined values is directly related to the space modified anthropogenically. If that space increases, the error for measuring parameters of the fluvial transport increases too. It means, that only high frequency of field measurements of the fluvial transport could reduce the errors while determining parameters of the transport. Ideally, more or less continuous measurements could reveal some complex mechanisms of fluvial transport.

5

Zmienność przepływów średnich rocznych i miesięcznych w wybranych przekrojach wodowskazowych dorzecza Wisły

Cebulska M., Grodzicka A.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2006

|

R. 103, z. 10-Ś

45-57

PL

W niniejszym artykule wyznaczone zostały charakterystyki hydrologiczne niezbędne w opracowaniach związanych z określeniem zasobów wodnych. Wielkości te to przepływy charakterystyczne stopnia drugiego opracowane na podstawie wartości średnich przepływów miesięcznych z lat 1951-1983 i rocznych z lat 1951-1983, a dla niektórych z lat 1951-1990, dla stacji wodowskazowych znajdujących się na Wiśle i na jej dopływach. Określono wskaźnik zmienności przepływów, stanowiący o ich nieregularności, a także podano wartości odpływu, konieczne przy opracowaniu bilansów wodnych.

EN

In this paper it was found of hydrologic characteristic necessary to definition of water resources. It was characteristic value of flow to specify on the basis of mean yearly and monthly flow in period 1951-1983 and for select series - period 1951-1990 in water-gauge localized on the Vistula river and its affluents. It was determine of flow variability index for identify its irregular variable and volume of outflow necessary to work out water balance.