Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Problematyka zrzutów z przelewów burzowych kanalizacji ogólnospławnej

Mielczarek Szymon

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2022

|

Nr 2

52--54

PL

Jednym z największych wyzwań w branży wod-kan w Polsce jest uporządkowanie kwestii związanych z kanalizacją ogólnospławną i przelewami burzowymi. Ten obszar nie został w sposób należyty objęty zmianami w przepisach Prawa wodnego z 2016 r. Jest to tym bardziej istotne, że wody opadowe zmieszane ze ściekami sanitarnymi i przemysłowymi traktowane są jako ścieki komunalne, a ich odprowadzenie do środowiska bez oczyszczania jest niedozwolone.

2

Raw Water Quality Assessment for Improvement Plan at Thu Duc Water Treatment Plant, Vietnam

Ho Ngo Anh Dao, Nguyen Thi Minh Trang, Nguyen Thi Trang Trung Nghia, Ngo Minh Khoi

Inżynieria Mineralna

|

2022

|

no. 2

135--140

EN

A conventional water treatment process is currently operated at Thu Duc Water Treatment Plant (TDWTP, Ho Chi Minh City, Vietnam) in which raw water is collected from Dong Nai River at Hoa An water intake and pumping station. The raw water quality is currently fluctuated due to the effects of run-off flows which has been increasing recently. This issue directly affects the operation and performance of existing treatment process at TDWTP since the current treatment are all based on traditional technologies and have been operating for a long time. This study is conducted to evaluate the quality of raw water collected at Hoa An intake station during the period of 2018–2020 with the aim to support the consideration of improvement and enhance the operation efficiency at TDWTP. The raw water quality is evaluated by investigating physico-chemical and biological parameters during the 36 months monitoring. This helps to produce a feasible and reliable results which may then can be used as a scientific database for the improvement plan at TDWTP. Results show that the changes of water quality during the investigated time is so complicated, and the concentration of most monitoring parameters is highly seasonal fluctuated. Specifically, the amounts of organic matters, microorganism, nitrogen compounds (NH4 +, NO2 - , NO3 - ) tend to increase strongly, which may be due to the urbanization and industrialization. The management of run-off flows on upstream of water intake and pumping station is also an important aspect which need to be considered to prevent the diffusion and spread of pollution. In addition, the effects of climate changes are the important reason which leads to the seasonal changes of flow and water quality. These issues cause a big challenge for TDWTP to maintain the treatment efficiency and overall performance. This study also proposes several management and technical solutions to address the changes of raw water quality in the future, which may be useful for TDWTP during their consideration to improve the treatment process.

PL

Konwencjonalny proces uzdatniania wody jest obecnie prowadzony w zakładzie uzdatniania wody Thu Duc (TDWTP, miasto Ho Chi Minh, Wietnam), w którym surowa woda jest pobierana z rzeki Dong Nai i z przepompowni Hoa An. Jakość wody surowej podlega obecnie wahaniom ze względu na skutki spływów, które ostatnio nasilają się. Kwestia ta ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie i wydajność istniejących procesów oczyszczania w TDWTP, gdyż wszystkie obecne działające oczyszczalnie oparte są na tradycyjnych technologiach i działają od dłuższego czasu. Niniejsze badanie ma na celu ocenę jakości wody surowej pobieranej ze stacji poboru Hoa An w latach 2018–2020 w celu wsparcia rozważań nad poprawą i zwiększeniem efektywności działania TDWTP. Jakość wody surowej oceniana jest poprzez badanie parametrów fizykochemicznych i biologicznych podczas 36-miesięcznego monitoringu. Pozwoliłó to uzyskanie wiarygodnych wyników, które następnie mogą być wykorzystane jako naukowa baza danych dla planu modernizacji TDWTP. Wyniki pokazują, że zmiany jakości wody w badanym okresie są bardzo złożone, a stężenia większości parametrów monitoringu podlegają dużym wahaniom sezonowym. Szczególnie silnie wzrastają ilości materii organicznej, mikroorganizmów, związków azotu (NH4 +, NO2 - , NO3 - ), co może być spowodowane urbanizacją i uprzemysłowieniem. Ważnym aspektem, który należy wziąć pod uwagę, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń, jest również zarządzanie przepływami odpływowymi przed ujęciem wody i przepompownią. Ponadto skutki zmian klimatu są ważną przyczyną sezonowych zmian przepływu i jakości wody. Kwestie te stanowią duże wyzwanie dla TDWTP, aby utrzymać skuteczność oczyszczania i ogólną wydajność. W niniejszym opracowaniu zaproponowano również kilka rozwiązań w zakresie zarządzania i rozwiązań technicznych mających na celu zajęcie się zmianami jakości wody surowej w przyszłości, które mogą być przydatne dla TDWTP podczas rozważań nad poprawą procesu oczyszczania.

3

Optymalne wykonanie dachów zielonych pod kątem ich późniejszego serwisowania

Wielgus Krzysztof

Inżynier Budownictwa

|

2021

|

nr 10

64--66

4

Role of drainage layer on green roofs in limiting the runoff of rainwater from urbanized areas

Baryła Anna M.

Journal of Water and Land Development

|

2019

|

no. 41

12--18

EN

Green roofs play a significant role in sustainable drainage systems. They form absorbent surfaces for rainwater, which they retain with the aid of profile and plants. Such roofs therefore take an active part in improving the climatic conditions of a city and, more broadly, the water balance of urbanized areas. One of the factors influencing the hydrological efficiency of green roofs is the drainage layer. In the article, column studies were carried out under field conditions involving the comparison of the retention abilities of two aggregates serving as the drainage layer of green roofs, i.e. Leca® and quartzite grit. The average retention of the substrate was 48%; for a 5 cm drainage layer of Leca® retention was 57%, for a 10 cm layer of Leca average retention was 61%. For a 5 cm layer of quartzite grit average retention was 50%, for 10 cm layer of quartzite grit 53%. The highest retention was obtained for the column with the substrate and 10-centimeter layer of Leca®. At the same time, it was shown that Leca® is a better retention material than quartzite grit. The initial state of substrate moisture content from a green roof appears to be a significant factor in reducing rainfall runoff from a green roof; the obtained values of initial moisture content made for a higher correlation than the antecedent dry weather period.

PL

Istotną rolę w zrównoważonych systemach drenażu odgrywają zielone dachy. Są powierzchniami chłonnymi w odniesieniu do wód opadowych, które retencjonują w profilu i za pomocą roślin. Biorą zatem czynny udział w poprawie warunków klimatycznych miasta, a szerzej bilansu wodnego terenów zurbanizowanych. Jednym z czynników wpływających na wydajność hydrologiczną zielonych dachów jest warstwa drenażowa. W artykule przedstawiono wyniki badań kolumnowych przeprowadzonych w warunkach polowych, w których porównano retencyjność dwóch kruszyw wykorzystywanych jako warstwa drenażowa na zielonych dachach – keramzytu i grysu kwarcytowego. Średnia retencja substratu wyniosła wyniosła 48%, dla 5 cm warstwy drenażowej z Leca® wyniosła 57%, dla warstwy 10 cm średnia retencja wyniosła 61%. Dla grysu kwarcytowego średnia retencja wyniosła dla 5 cm warstwy drenażowej 50%, dla 10 cm warstwy drenażowej 53%. Największą retencję uzyskano w kolumnie z substratem i 10-centymetrową warstwą keramzytu. Wykazano, że keramzyt jest lepszym materiałem retencyjnym niż grys kwarcytowy. Początkowy stan wilgotności podłoża z zielonego dachu wydaje się być istotnym czynnikiem w redukcji odpływu wód opadowych z dachu zielonego. Uzyskane wyniki wilgotności początkowej dały silniejszą korelację niż czas pomiędzy opadami.

5

Problematyka zjawiska suszy a systemy zaopatrzenia w wodę

Miszta-Kruk Katarzyna, Kaznowska Ewa

Instal

|

2019

|

nr 12

48--50

PL

Jednym z bieżących wyzwań w gospodarowaniu zasobami wodnymi jest nasilające się w ostatnich latach występowanie susz. Negatywne konsekwencje tego zjawiska dotyczą licznych aspektów życia i gospodarki. Długotrwały brak opadów oraz wysokie temperatury powietrza powodują pogarszanie się jakości wód i zmniejszanie ich ilości, możliwych do wykorzystania na potrzeby zaopatrzenia ludności. Dotyczy to wód powierzchniowych oraz poziomu wód podziemnych. W niniejszym artykule zaprezentowano problematykę oddziaływania zjawiska suszy na zaopatrzenie w wodę systemów wodociągowych, zauważalną szczególnie w małych i średnich miastach.

EN

One of the current challenges in water management is the rising occurrence of droughts in recent years. The negative consequences of this phenomenon relate to many aspects of life and economy. Long-term lack of rain and high air temperatures cause the deterioration of water quality and reduce their quantity, possible to be used for public supply. This applies to the level of surface water and groundwater. This article presents the problem of the impact of the drought phenomenon on water supply in water supply systems, particularly noticeable in small and medium-sized cities.

6

The Determination of the Maximum Runoff in the Representative and Experimental Hydrographical Basin of Sebes River (Banat, Romania)

Dunca A.-M., Bădăluță-Minda C.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

54--72

EN

In the context of climate change, issues on more rational use of water resources and hydrological extreme events, such as floods, causing numerous negative effects every year, are becoming more acute. In small hydrographical basins, like the hydrographical basin of the Sebeş River (Romania), floods and their destructive effects have been and are amplified by the massive deforestation and the improper exploitation of surfaces. The analysis of the physical and geographical features of Sebeș hydrographical basin enables us to establish the runoff regime, including for the periods with high waters and floods. The maximum runoff occurring in this representative and experimental hydrographical basin was calculated based on the input data processed in GIS. The calculation equation to determine the maximum runoff of this small hydrographical basin used the physical and geographical features of the basin, namely: the relief altitude, the slope, the land use cover, the soil types, the rain intensity and their features. From the analysis of the runoff spatial distribution within Sebeş hydrological basin, we may notice that various geomorphometric components have a higher or lower share in determining the runoff coefficient.

PL

W kontekście zmian klimatycznych coraz poważniejsze stają się kwestie bardziej racjonalnego wykorzystywania zasobów wodnych i ekstremalnych zdarzeń hydrologicznych, takich jak powodzie, powodujące liczne negatywne skutki każdego roku. W małych dorzeczach hydrograficznych, takich jak dorzecze rzeki Sebeş (Rumunia), powodzie i ich destrukcyjne skutki zostały wzmocnione przez masowe wylesianie i niewłaściwe zagospodarowanie terenu. Analiza fizycznych i geograficznych cech dorzecza Sebeş pozwala ustalić reżim odpływu, także dla okresów o wysokim stanie wody i powodzi. Maksymalny odpływ występujący w tym reprezentatywnym i eksperymentalnym dorzeczu hydrograficznym został obliczony na podstawie danych wejściowych przetworzonych w GIS. Równanie obliczeniowe maksymalnego odpływu z badanego małego dorzecza wykorzystuje fizyczne i geograficzne cechy dorzecza, a mianowicie: wysokość wypiętrzenia, nachylenie, pokrycie terenu, typ gleby, intensywność opadów i ich cechy. Na podstawie analizy rozkładu przestrzennego odpływu w obrębie dorzecza Sebeş można zauważyć, że różne składniki geomorfometryczne mają większy lub mniejszy udział w określaniu współczynnika spływu.

7

Model of water economic value optimization based on the land use change

Satyagraha B., Limantara L. M., Bisri M., Andawayanti U.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 36

143--152

EN

Land use change in the upstream of Rawa Pening watershed which is more and more dominated by residence and industry causes the increasing of surface flow discharge on the rainy season. In addition, the decreasing of Rawa Pening ability in storing flood discharge also influences to the cropping area in surrounded Rawa Pening. Water surpluses occurring downstream are related to the land use change in the upstream which gives impact in the downstream. However, it is as an important reason to carry out the optimization of water economic value in this region. The disruption of water availability causes the decreasing of any production like hydroelectrical power, fresh water, and rice production, so the optimal water economy is decreasing. This research intends to: 1) analyse the effect of land use change to the water availability; 2) analyse the land use change to the water balance; and 3) build and analyse the optimization model of water economic value due to the land use change. Results show that there is the different influence of land use change during the years to the results of water value optimization.

PL

Zmiana użytkowania ziemi w górnej zlewni Rawa Pening coraz bardziej zdominowanej przez zabudowę mieszkalną i przemysłową powoduje wzrost odpływu powierzchniowego w porze deszczowej. Malejąca zdolność Rawa Pening do retencji wód powodziowych wpływa na okoliczne tereny uprawne. Nadmiary wody występujące w dolnej części zlewni są powiązane ze zmianami użytkowania ziemi w górnej części zlewni. Ta zależność jest ważnym powodem podjęcia optymalizacji gospodarki wodnej regionu. Zakłócenia w dostępności wody powodują zmniejszenie produkcji energii elektrycznej wytwarzanej w hydroelektrowniach, wody słodkiej i ryżu, skutkiem czego maleje optymalne wykorzystanie wody. Badania miały na celu: 1) analizę wpływu zmian użytkowania ziemi na dostępność wody; 2) analizę wpływu tych zmian na bilans wodny; 3) skonstruowanie i analizę modelu optymalizacji gospodarczej wartości wody w związku ze zmianami użytkowania ziemi. Wyniki dowodzą różnego wpływu zmian w czasie na optymalizację wartości wody.

8

Hydrological drought index based on reservoir capacity – Case study of Batujai dam in Lombok Island, West Nusa Tenggara, Indonesia

Yasa I. W., Bisri M., Sholichin M., Andawayanti U.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 38

155--162

EN

Hydrological drought index analysis has been widely developed and applied for the development of water resources. The island of Lombok, which is largely a dry land, requires a significant hydrological drought index to be sourced from measurable data analysis. This research focused aims to obtain hydrological drought index in Lombok Island using the capacity change of reservoir. The analysis includes reservoir data especially in the event of El-Nino. The main parameters analysed in this work are data homogeneity, decrease line of reservoir volume, increase in the line of reservoir volume, reservoir volume deficit, and hydrological drought index (RDI). The basic equation uses the water balance in the reservoir, which is the inflow–outflow and change of reservoir. The results of the analysis show that in the event of El-Nino, the drought hydrological index indicates different levels depending upon the water level of the reservoir. The criteria for the drought level are as follows: weak RDI = from −0.46 to −0.01 at an reservoir elevation of 90.88 to 92.33 m a.s.l, moderate RDI: from −0.59 to −0.46 at water level of reservoir from 90.27 to 90.88 m a.s.l, sever RDI: from −0.80 to −0.59 at water level of reservoir from 88.83 to 90.27 m a.s.l. and very severe RDI: from −0.89 to −0.80 at water level of water reservoir 87.78–88.83 m a.s.l. The duration of drought was 9 months, i.e., from February to November.

PL

Analiza wskaźnika suszy hydrologicznej ma szerokie zastosowanie w zarządzaniu zasobami wodnymi. Na ubogiej w wodę wyspie Lombok wskaźnik suszy powinien być określany na podstawie analizy mierzalnych danych. Przedstawione w niniejszej pracy badania miały na celu ustalenie wskaźnika dla wyspy z wykorzystaniem zmian pojemności zbiornika. Podstawą analiz były dane o zbiorniku, szczególnie podczas wystąpień El-Niño. Głównymi parametrami analizowanymi w tej pracy były: homogeniczność danych, linia spadku objętości zbiornika, linia wzrostu objętości zbiornika, deficyt objętości zbiornika i wskaźnik suszy hydrologicznej (RDI). Podstawowe równanie ujmuje bilans wody w zbiorniku, tzn. dopływ, odpływ i zmiany objętości. Wyniki analiz wskazują, że w trakcie trwania El-Niño wskaźnik suszy hydrologicznej przyjmował różne wartości w zależności od poziomu wody w zbiorniku. Kryteria natężenia suszy były następujące: słaba susza – RDI od –0,46 do –0,01, gdy poziom wody w zbiorniku wynosił od 90,88 do 92,33 m n.p.m., umiarkowana susza – RDI od –0,59 do –0,46, gdy poziom wody od 90,27 do 90,88 m n.p.m., silna susza – RDI od –0,80 do –0,59, gdy poziom wody od 88,83 do 90,27 m n.p.m. i bardzo silna susza – RDI od –0,89 do –0.80, gdy poziom wody od 87,78 do 88,83 m n.p.m. Susza w trakcie bardzo silnego El-Niño trwała 9 miesięcy od lutego do listopada.

9

Analiza hydrologiczno-środowiskowa lokalizacji małej elektrowni wodnej na rzece Budkowiczanka w miejscowości Krzywa Góra

Wiatkowski M., Gruss Ł., Tomczyk P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 6

103--113

PL

W niniejszym artykule Autorzy przedstawili analizę warunków hydrologiczno-środowiskowych w aspekcie lokalizacji małej elektrowni wodnej na rzece Budkowiczance. Zlewnia rzeki Budkowiczanki wynosi A=232 km2 i znajduje się w południowo–zachodniej Polsce w województwie opolskim. Długość rzeki Budkowiczanki wynosi ok. 60 km. Autorzy zaproponowali lokalizację małej elektrowni wodnej na jazie w km 20,142 jej biegu w miejscowości Okoły-Kupi Las w gminie Murów. Badany przekrój należy zaliczyć do jednolitej części wód powierzchniowych „Budkowiczanka od Wiszni do Stobrawy”. Planowany na cele małej energetyki wodnej jaz zlokalizowany jest w odległości około 1,7 km powyżej wodowskazu Krzywa Góra. Przeanalizowano warunki hydrologiczne w rzece Budkowiczance dla profilu wodowskazowego Krzywa Góra. Na potrzeby hydrotechniki, dla rzeki Budkowiczanka, w przekroju wodowskazowym Krzywa Góra, wyznaczono stany i przepływy charakterystyczne obejmujące okres 1981-2015. Dla poszczególnych rocznych sum opadów z wielolecia 1981-2015, dla stacji Opole zlokalizowanej w pobliżu zlewni rzeki Budkowiczanki wyznaczono lata bardzo suche i suche. Dla tych lat wyznaczono miary odpływu takie jak: współczynnik odpływu, wysokość warstwy odpływu, objętość odpływu. Wyznaczono również moc teoretyczną elektrowni, w oparciu o przepływ średni w wybranych latach oraz przepływ najdłużej trwający. W badanym cieku stwierdzono występowanie ośmiu gatunków ryb. Po względem elementów: biologicznych, hydromorfologicznych i fizykochemicznych z lat 2012 i 2015, potencjał ekologiczny JCWP jest jedynie umiarkowany, a tym samym stan jednolitej części wód – zły.

EN

In this article, the Authors presented an analysis of hydrological and environmental conditions in the aspect of the location of a small hydropower plant on the Budkowiczanka River. The catchment of the Budkowiczanka River is A = 232 km2 and it’s located in south-western Poland in the Opolskie Province. The length of the Budkowiczanka River is about 60 km. The authors proposed the location of a small hydropower at 20,142 km of its run in Okoły-Kupi Las in the Murów commune. The analyzed cross-section should be included in the body of surface water „Budkowiczanka from Wisznia to Stobrawa”. The weir planned for the purposes of small hydropower is located approximately 1.7 km above the Krzywa Góra gauging station. Hydrological conditions were analyzed in the Budkowiczanka River for the Krzywa Góra profile. For the hydrotechnic purposes states and discharges were determined. Based on the annual sums of precipitations for the Opole station, from the multi-year period of 1981–2015, very dry and dry years have been designated. This station is located near the Budkowiczanka River catchment. For these years, outflow measures were determined such as: outflow coefficient, height of the outflow layer, outflow volume. The theoretically available power of the hydropower plant was also determined, based on the average flow and the longest running flow in the selected years. In the studied river, eight species of fish were found. In terms of biological, hydromorphological and physicochemical elements from year 2012 and 2015, the ecological potential of surface water body is only moderate, and thus the status of water body is bad.

10

Using artificial neural network (ANN) for prediction of sediment loads, application to the Mellah catchment, northeast Algeria

Bouzeria H., Ghenim A. N., Khanchoul K.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 33

47--55

EN

In this study, we present the performances of the best training algorithm in Multilayer Perceptron (MLP) neural networks for prediction of suspended sediment discharges in Mellah catchment. Time series data of daily suspended sediment discharge and water discharge from the gauging station of Bouchegouf were used for training and testing the networks. A number of statistical parameters, i.e. root mean square error (RMSE), mean absolute error (MAE), coefficient of efficiency (CE) and coefficient of determination (R2) were used for performance evaluation of the model. The model produced satisfactory results and showed a very good agreement between the predicted and observed data. The results also showed that the performance of the MLP model was capable to capture the exact pattern of the sediment discharge data in the Mellah catchment.

PL

W niniejszej pracy przedstawiono działanie najlepszego algorytmu sieci neuronowych z użyciem wielowarstwowego perceptronu do przewidywania odpływu zawiesiny ze zlewni rzeki Mellah. Do treningu i testowania sieci użyto serii czasowych dobowego odpływu zawiesiny i odpływu wody z profilu wodowskazowego Bouchegouf. Do oceny działania modelu wykorzystano szereg parametrów statystycznych, takich jak pierwiastek ze średniego błędu kwadratowego, średni błąd bezwzględny, współczynnik wydajności i współczynnik determinacji. Model dawał zadowalające wyniki i wykazywał bardzo dobrą zgodność między obserwowanymi i przewidywanymi danymi. Wyniki świadczą także, że model jest w stanie wychwycić szczegółowy wzorzec odpływu zawiesiny ze zlewni rzeki Mellah.

11

GIS-Based Sub-Basin Scale Identification of Dominant Runoff Processes for Soil and Water Management in Anambra Area of Nigeria

Fagbohun B. J., Olabode O. F., Adebola A. O., Akinluy F. O.

Contemporary Trends in Geoscience

|

2017

|

Vol. 6, iss. 2

80--93

EN

Identifying landscapes having comparable hydrological characteristics is valuable for the determination of dominant runoff process (DRP) and prediction of flood. Several approaches used for DRP-mapping vary in relation to data and time requirement. Manual approaches which are based on field investigation and expert knowledge are time demanding and difficult to implement at regional scale. Automatic GIS-based approach on the other hand require simplification of data but is easier to implement and it is applicable on a regional scale. In this study, GIS-based automated approach was used to identify the DRPs in Anambra area. The result showed that Hortonian overland flow (HOF) has the highest coverage of 1508.3 km2 (33.5%) followed by deep percolation (DP) with coverage of 1455.3 km2 (32.3%). Subsurface flow (SSF) is the third dominant runoff process covering 920.6 km2 (20.4%) while saturated overland flow (SOF) covers the least area of 618.4 km2 (13.7%) of the study area. The result reveal that considerable amount of precipitated water would be infiltrated into the subsurface through deep percolation process contributing to groundwater recharge in the study area. However, it is envisaged that HOF and SOF will continue to increase due to the continuous expansion of built-up area. With the expected increase in HOF and SOF, and the change in rainfall pattern associated with perpetual problem of climate change, it is paramount that groundwater conservation practices should be considered to ensure continued sustainable utilization of groundwater in the study area.

12

Wykorzystanie hietogramu Eulera do modelowania odpływu siecią kanalizacyjną

Sowiński M., Mazurkiewicz K.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2016

|

nr 5

86, 88, 90--92

13

Zmiany i zmienność sezonowej struktury odpływu rzecznego w świetle terminu połowy odpływu

Jokiel P., Tomalski P.

Gospodarka Wodna

|

2016

|

Nr 1

12--18

PL

Artykuł zawiera poszerzoną - zarówno w aspekcie terytorialnym, jak i metodyczno-merytorycznym - ocenę i analizę zmienności terminów połowy odpływu (TPOj) wykonaną dla wielolecia (serie 40-, 50-letnie) i dwu próbek rzek reprezentujących obszary nizinne i wyżynne środkowej Polski (14 rzek) oraz górskie - Karpat polskich (12 rzek). Termin połowy odpływu uzyskujemy, kumulując dobowe przepływy (odpływy) rzeki aż do momentu osiągnięcia połowy sumy rocznej [Bartnik, Jokiel 2005]. Jest to charakterystyka bardzo użyteczna przy ocenach rocznych i wieloletnich zmian reżimu rzecznego, a po zidentyfikowaniu jej statystycznego rozkładu może być cenna w zastosowaniach praktycznych, np. przy analizach dopływu rzecznego do zbiorników. Biorąc pod uwagę reżimy wybranych rzek, przepływy charakterystyczne, jak też ich fizyczno-geograficzne uwarunkowania, dochodzimy do wniosku, że oba zbiory zlewni znakomicie nadają się do zbadania rodzaju oraz oceny ilości i jakości informacji hydrologicznej, jaką niosą w sobie wieloletnie serie TPOj i jej pochodne oraz do wieloaspektowych analiz porównawczych, które mogą uczynić z tej charakterystyki prostą miarę, szybko wskazującą na klimatycznie lub antropogenicznie uwarunkowane zmiany sezonowej struktury odpływu, a może nawet zmiany samego reżimu rzecznego.

EN

The paper contains the assessment and analysis of the half-runoff dates (TPOj) changeability in multiannual periods (series of 40-50 years), performed for two samples of rivers, one representing the middle Poland lowland plains and upland areas (14 rivers) and the other the mountain area of Polish Carpathians (12 rivers). The analysis was deepened in the territorial, as well as methodological and content-related aspects. The ha If-run off date is obtained by cumulating daily runoffs (outflows) of the river until half of the annual total runoff value is achieved [Bartnik, Jokiel 2005]. This characteristic is very useful in yearly and multiannual assessments of the river regime changes and, after identification of statistical distribution, it may be a valuable input e.g. for the analysis of river inflow to reservoirs. Taking into account regimes of the selected rivers, their characteristic flows as well as their physical and geographical conditions, we come to the conclusion that both sets of rivers are perfect for examination of the type, assessment of the quantity and quality of hydrological information provided by multiannual TPOj series and their derivatives, as well as for multi-aspect comparative analyses that may transform such characteristic in a simple measure pointing out to the climatic or anthropogenic reasons behind the seasonal flow structure or even to the change of the river regime itself.

14

Runoff formation in terms of changes in land use – Mściwojów water reservoir area

Radecki-Pawlik A., Wałęga A., Wojkowski J., Pijanowski J.

Journal of Water and Land Development

|

2014

|

no. 23

3--10

EN

Along the paper the size of peak runoff was assessed affected by the influence of changes in water catchment area by land use due to future planned agricultural changes. The investigations were conducted in the Winna Góra catchment area located in Mściwojów, Lower Silesian voivodship at the Mściwojów water reservoir. At present, the catchment is used as arable land, forest and meadows. In the future the area of sealed surfaces such as: roofs, roads and car parks will increase. This can contribute in the change of water balance components. Analyses has shown, that changes in the use of a catchment area lead to reduction of surface flow time from the catchment (less resistance to motion) – in effect it causes increase of the runoff volume at about 28%. The increase of the water runoff volume may have significant influence on the Winna Góra development and functions as well as volume of water run into the Mściwojów water reservoir. To counteract the results of adverse changes caused by the catchment sealing – it is recommended for the investigated area to apply a balanced approach. This would consist of retaining precipitation water in its place of origin.

PL

W artykule przedstawiono wielkość zmian odpływu powierzchniowego w wyniku przyszłych planowanych zmian użytkowania rolniczego zlewni. Badania prowadzono w obszarze Winnej Góry znajdującej się w miejscowości Mściwojów (województwo dolnośląskie) w zlewni zbiornika wodnego Mściwojów. Obecnie zlewnia to głównie przestrzeń rolnicza i lasy. W przyszłości obszar powierzchni zlewni dopełnią powierzchnie takie, jak: budynki, drogi i parkingi. Może to przyczynić się do zmiany elementów bilansu wodnego zlewni. Analizy wykazały, że zmiany w użytkowaniu zlewni prowadzą do skrócenia czasu spływów powierzchniowych ze zlewni (mniejsze opory ruchu), co powoduje zwiększenie objętości odpływu o około 28%. Zwiększenie ilości odpływającej wody może mieć znaczący wpływ na rozwój i funkcje Winnej Góry, a także dopływ wody i pojemność zbiornika wodnego Mściwojów.

15

Zielone dachy jako rozwiązania poprawiające gospodarkę wodami opadowymi w miastach

Burszta-Adamiak E., Łomotowski J., Wiercik P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 39

26--32

PL

Zainteresowanie zielonymi dachami wzrasta z uwagi na wiele wymiernych korzyści, które pozwalają zapewnić. Jedną z nich jest możliwość poprawy gospodarki wodami opadowymi w miastach, gdyż konstrukcja zielonych dachów umożliwia zatrzymanie i spowolnienie odpływów. Z uwagi na fakt, że rynek zielonych dachów jest w Polsce stosunkowo młody, wciąż istnieje potrzeba prowadzenia badań, celem dostarczenia informacji o ich funkcjonowaniu w warunkach krajowych. Celem artykułu jest prezentacja wyników badań nad zdolnościami retencyjnymi zielonych dachów, prowadzonych na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Wyniki badań wykazują, że możliwości retencyjne zielonych dachów ulegają znacznej poprawie, gdy okres bezopadowy trwa dłużej niż jeden dzień, a wysokość opadów nie przekracza 10 mm/dobę.

EN

The interest in green roof technologies is increasing due to the many tangible benefits that allow to provide. One of them is the ability to improve stormwater management in urban areas, because construction of green roofs can retain and delay in runoff . Due to the fact that the market of green roofs in Poland is relatively young, there is still a need for research to provide detailed information about green roof hydrologic performance in the national climate conditions. The objective of this study is to present the research results on retention capacity of green roofs, carried out at the Wroclaw University of Life Sciences. The results show that the possibility of water retention is considerably improved at green roofs when antecedent dry weather period lasts longer than one day and the rainfall depth does not exceed 10 mm / day.

16

Modelowanie odpływu wód opadowych z dachów zielonych

Burszta-Adamiak E., Fiałkiewicz W.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 39

15--25

PL

Modelowanie odpływów z dachów zielonych, obok bezpośrednich pomiarów, jest cennym źródłem informacji o efektywności działania tego typu konstrukcji w aspekcie hydrologicznym. Wśród stosowanych modeli największe zastosowanie mają modele numeryczne. Pozwalają one na dokonanie oceny wpływu dachów zielonych na zmniejszenie i spowolnienie spływu, redukcję szczytowej fali odpływu oraz wielkość retencji. W pracy przedstawiono wstępne wyniki badań wielkości odpływów z dachów zielonych otrzymane przy zastosowaniu modelu GARDENIA. Analizę przeprowadzono dla wybranych zdarzeń opadowych, zarejestrowanych w ramach prowadzonych badań, na dachach zielonych, wykonanych w skali półtechnicznej. Otrzymane wyniki badań wskazują na zadowalające dopasowanie danych obserwowanych z symulowanymi.

EN

Apart from direct measurements, modelling of runoff from green roofs is valuable source of information about effectiveness of this type of structure from hydrological point of view. Among different type of models, the most frequently used are numerical models. They allow to assess the impact of green roofs on decrease and attenuation of runoff, reduction of peak runoff and value of water retention. This paper presents preliminary results of research on computing the rate of runoff from green roofs using GARDENIA model. The analysis has been carried out for selected rainfall events registered during measuring campaign on pilot-scale green roofs. Obtained results are promising and show good fit between observed and simulated runoff.

17

Research and evaluation of infiltration shaft efficiency in real conditions

Markovič G., Vranayová Z., Kaposztásová D.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2014

|

z. 61, nr 3/I

159--170

EN

Infiltration of rainwater runoff as a disposal method of rainwater runoff, become an integral part of rainwater management. Infiltration of water from surface runoff has over conventional disposal of rainwater, i.e. draining into the sewer system and next to surface water a number of benefits especially from the environmental, technical and economic point of view. Infiltration facility is a device designed for fluent and natural infiltration of rainwater incoming from the roofs of buildings and paved surfaces into the underground space. The basic principle and function of all types of infiltration systems and facilities as quickly as possible to drain rainwater into the underground space and there it with a time delay infiltrate into the surrounding soil.

18

Weryfikacja wydatku upustów zbiorników wodnych w Zesławicach na rzece Dłubni

Michalec B.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2013

|

Vol. 22, No. 1

67--76

PL

Wykonane pomiary hydrometryczne prędkości wody wypływającej spod zamknięć zasuwowych upustów zbiorników wodnych w Zesławicach umożliwiły opracowanie korekty tabel wydatków dla różnych wartości podniesienia zasuw i różnych stanów wody w zbiornikach. Dwa zbiorniki wodne w Zesławicach zasilane są wodami Dłubni ze wspólnego węzła wodnego, a odpływ wód ze zbiorników odbywa się przez trzyprzęsłowy jaz w zaporze zbiornika głównego. W pracy przedstawiono wyniki obliczeń wydatku upustów określone na podstawie pomiarów hydrometrycznych, a także na podstawie obliczeń wzorami empirycznymi. Stwierdzono, że wydatki upustów zbiorników wodnych w Zesławicach są większe od podanych w Instrukcji gospodarowania… (2003).

EN

Executed measurements the hydrometric water flow outflowing under bolt locks of water reservoirs in Zesławice made possible to elaborate the correction of the tables of water outflows for the various rise height of sluice damper and the various states of water in reservoirs. Two water reservoirs in Zesławice are swelled the waters of Dłubnia River from the common water knot, and take the place the water outfl ow from reservoirs by the three-span weir in the dam of the main reservoir. The results of the calculations of the water outflows were introduced in the work, definite on the basis of hydrometric measurements and also on the basis of calculations by empirical formulae. It was stated that the water outflows of the weir in the dam of water reservoirs in Zesławice are higher from gives in “The Instruction of water-management, maintenance and water reservoir operation” (2003).

19

Wpływ zmian klimatycznych na odpływy całkowity i podziemny na przykładzie zlewni rzecznych Sudetów i ich przedpola

Olichwer T., Tarka R.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

443--449

PL

W artykule przedstawiono zmiany wielkości odpływów całkowitego i podziemnego pod wpływem globalnych i lokalnych zmian klimatu, na przykładzie wybranych siedmiu zlewni rzecznych Sudetów i ich przedpola. Na podstawie danych IMGW z lat 1966–2005 wyznaczono średnie roczne wartości odpływów całkowitego i podziemnego, a także wartość średniej rocznej z przepływów minimalnych siedmiodniowych, które dostarczają przydatnych informacji o suszy. Obliczone charakterystyki zestawiono z wartościami opadów, temperatury, wskaźnikiem suchości, NAO i AMO. Na obszarze Sudetów i ich przedpola nie zaobserwowano zmian w odpływie całkowitym, natomiast stwierdzono istotne zmniejszenie odpływu podziemnego, co świadczy o zmianie w strukturze zasilania wód podziemnych. Zmiany odpływów całkowitego, podziemnego oraz siedmiodniowego rocznego minimalnego przepływu wykazują największe powiązanie z NAO, co potwierdza zależność odpływu z obszaru Sudetów i ich przedpola od czynników globalnych. Ma to duże znaczenie do oceny zmian odpływu z obszaru Sudetów zgodnie ze scenariuszami klimatycznymi dla lat 2011–2030, które wskazują na znaczny wzrost temperatury powietrza i niewielkie różnice w wielkości opadów atmosferycznych. Na podstawie przeprowadzonych badań należy spodziewać się na obszarze Sudetów i ich przedpola znacznego zmniejszenia odpływu podziemnego na rzecz wzrostu odpływu powierzchniowego.

XX

The article presents the variability of total and groundwater runoff influenced by global and local climate changes exemplified by selected Sudetic and Fore-Sudetic river basins. The IMGW data from the years 1966–2005 allowed estimating the average annual values of the total and groundwater runoff and seven-day annual minimum flows, which provide useful information about the drought. The calculated parameters were compared with the precipitation and air temperature values, dryness index, the NAO and the AMO. In the Sudety Mts and their foreland, no changes in the total runoff have been observed, however there is a significant reduction in the groundwater runoff rate, which indicates a change in the structure of groundwater recharge. The greatest relationship of the changes in total runoff, groundwater runoff and seven-year annual minimum flow was obtained for the Oscillation NAO, which confirms that the runoff from the Sudety Mts and their foreland is dependent on global factors. It is very important to assess the changes of runoff from the study area according to climate scenarios for the years 2011–2030, which show a significant increase in air temperature and slight differences in precipitation. The studies indicate that significant reduction of groundwater runoff in favour of surface runoff increase can be expected in the Sudety Mts and their foreland.

20

Dynamika odpływu ze zlodowaconej zlewni Rzeki Waldemara (NW Spitsbergen) w sezonach letnich 2009-2011

Sobota I., Nowak M.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2012

|

nr 22

57-68

PL

Jednym z ważnych zagadnień hydrologii obszarów zlodowaconych jest ustrój rzek proglacjalnych, rozumiany jako charakter zmienności ich odpływu w czasie. W pracy przedstawiono wyniki badań odpływu ze zlewni Rzeki Waldemara przeprowadzonych w sezonach letnich 2009, 2010 i 2011. Były one kontynuacją badań odpływu ze zlewni Lodowca Waldemara prowadzonych w sezonach letnich od 1977 oraz nieprzerwanie od 1996 roku. Dokonano analizy jego zmienności w oparciu o wybrane skale czasowe. Wybrane elementy odpływu odniesiono do przebiegu warunków meteorologicznych. W okresie objętym analizą wystąpiły znaczące różnice w charakterystyce odpływu Rzeką Waldemara. Średni przepływ w sezonach letnich 2009, 2010 i 2011 wyniósł odpowiednio: 0,84 m3s-1, 0,55 m3s-1 oraz 1,01 m3s-1. Rzeka Waldemara w różnych skalach czasowych charakteryzuje się specyficznymi warunkami odpływu, które kształtowane są przede wszystkim warunkami pogodowymi wpływającymi na intensywność ablacji lodowcowej, jak również warunkami śniegowymi na lodowcu. Istotną rolę w reżimie rzeki odgrywają zdarzenia niecykliczne, do których należą zjawiska fenowe oraz udrożnienie systemu drenażu lodowca.

EN

This paper presents the results of the research of runoff from the basin of the Waldemar Glacier conducted in summer seasons 2009, 2010 and 2011. The catchment area is about 5 km2, 50% out of which is covered by glacier. The main measurements point was located in the area of the leakage of the river onto the outwash plain. These investigations were a continuation of runoff research from the catchment conducted from the summer seasons of 1977 and continuously since 1996. An analysis of runoff changeability based on selected time scales was performed. Selected elements of the runoff were related to meteorological conditions. In the period under study there were significant differences in the characteristics of the outflow of Waldemar River runoff. The average discharge for the summer seasons 2009, 2010 and 2011 was 0.84 młs-1, 0.55 młs-1 and 1.01 młs-1 respectively. The Waldemar River at different time scales is characterized by specific conditions of the runoff, which are shaped primarily by weather conditions, the intensity of glacier ablation, and snow conditions on the glacier. Important role in the regime of the river plays a non-cyclical phenomenon, like a fohn, or sudden unblocking in- and/or subglacial drainage system.