Concentrations of ozone (O3) were measured during the growing season (May-September) at 18 localities in the Kraków region using passive methods. In addition, ozone bioindicator tobacco plants (Nicotiana tabacum L) were also exposed to ambient air at the sites equipped by passive samplers. Great diversity of tropospheric ozone concentrations was recorded in all locations. The lowest average concentrations were recorded in Kraków and in areas located west, northwest, and east of the city (the Vistula river valley), whereas the highest average concentrations were recorded in the northeastern and southeastern parts of the Province. The highest average concentration of 108 [mu]g m-3 (for a three-weekperiod) was recorded in July and August at the sites located 30 km to the south, and 25 km to the north of Krakow city. The amount of damages to leaves of ozone-sensitive variety of tobacco (Bel - W3) exposed at all sites was correlated with concentrations measurements obtained with passive samplers. More damage was recorded at the sites located outside the city than at sites within Kraków. Field experiments with ethylenediurea (EDU), phenylurea (PD), and urea (U) showed that foliar application of EDU gave distinct protection but that of PU only partially protected the plants against the harmful effect of ozone. Urea is not an antioxidant substance.
PL
W sezonie wegetacyjnym (maj-wrzesień) wykonano metodą pasywną pomiary stężenia ozonu przygruntowego w 18 stanowiskach położonych w rejonie Krakowa. W tych samych stanowiskach eksponowano rośliny-wskaźniki ozonu (tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum L). Dodatkowo w jednym stanowisku wykonano eksperymenty z użyciem trzech substancji antyoksydacyjnych (EDU, PU, U), które zastosowano dolistnie. Najniższe stężenia ozonu określono w stanowiskach położonych w centrum Krakowa i obszarach leżących na zachód i wschód od centrum miasta (dolina Wisły), a najwyższe (ponad 100 [mu]g m-3 jako średnia wartość dla 3-tygodniowegookresu ekspozycji próbników pasywnych) w części północnej i południowej regionu. Uszkodzenia liści tytoniu spowodowane przez ozon korelowały z wartościami stężenia ozonu. Substancją najlepiej chroniącą rośliny (tytoń) przed oddziaływaniem ozonu było EDU.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.