Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Sezonowe zróżnicowanie chemizmu opadów w drzewostanach iglastych

Sporek M.

Proceedings of ECOpole

|

2018

|

Vol. 12, No. 2

571--577

PL

Prowadzone badania są kontynuacją wcześniejszych prac, których celem jest określenie sezonowych zmian jakości wód opadowych pod okapem drzewostanów sosnowych, znajdujących się pod wpływem imisji zanieczyszczeń alkalicznych i kwaśnych. Badania prowadzono na dwóch kontrastujących powierzchniach położonych w południowo-zachodniej części Polski, z których jedna znajduje się pod wpływem imisji zanieczyszczeń alkalicznych (Leśnictwo Górażdże), druga pod wpływem sezonowych zanieczyszczeń kwaśnych (Leśnictwo Przechód). Pomiary wody deszczowej pod okapem sosny zwyczajnej wykonano zgodnie z metodologią monitoringu środowiska. Analizie podlegał zarówno depozyt mokry, jak i suchy, czyli łączny ładunek zanieczyszczeń, jaki wnoszony jest do ekosystemów leśnych. W pobranych próbkach wody oznaczono odczyn (pH) oraz przewodność elektrolityczną. Trzyletnie badania wykazały znaczne zróżnicowanie odczynu i przewodności elektrolitycznej opadów atmosferycznych. Odnotowano wyraźną różnicę między opadami zimowymi (IV i I kwartał następnego roku) a opadami w okresie wegetacyjnym (II i III kwartał). Opady podokapowe półrocza zimowego wykazywały się wyższym odczynem niż w miesiącach przypadających na okres wegetacyjny na powierzchni zlokalizowanej pod zakładami cementowo-wapienniczymi. Bory Niemodlińskie (Leśnictwo Przechód), mimo znacznego oddalenia od ośrodków przemysłowych i szlaków komunikacyjnych, znajdują się w strefie zanieczyszczenia powietrza ze źródeł lokalnych, o czym świadczy obniżony poziom odczynu opadów atmosferycznych. Pomiary pH w okresie zimowym są niższe od odczynu uzyskiwanego latem. Sezon zimowy (grzewczy) jest okresem, w którym mamy do czynienia z niekontrolowaną emisją zanieczyszczeń gazowych pochodzących z palenisk przydomowych.

EN

The study was conducted in south-western Poland. The study plots was established in pine monoculture of the Gorazdze Forest District and Przechod Forest District. This study is a continuation of earlier research aimed at determining the changes in the quality of precipitation beneath the canopy in pine stands affected by the emission of alkaline and acid pollutants This paper presents the results of three years of investigation from 2015-2017. The rainwater measurements under the canopy of Scots pine were made according to the methodology of the environmental monitoring. Wet and dry deposits, thus the total pollution load brought into the forest ecosystem, were analysed. The pH and electrical conductivity was measured in collected water samples. The results showed differences between precipitation in winter (1.10-31.03 next year; fourth and first quarters), and in the growth season (during the second and third quarters - 1.04-30.09).

2

Seasonal variability of basic pollution parameters in atmospheric precipitation in Strzelin

Jawecki B., Burszta-Adamiak E.

Journal of Water and Land Development

|

2014

|

no. 20

31--37

EN

Electrical conductivity and pH are the basic indices of rainfall pollution, constituting the basis for evaluation of the general nature of rainwater. This article presents an analysis of these two parameters in samples of rainfall collected in the years 2008–2010 (in the heating season and outside it) in three measurement sites P1, P2 and P3, located in the city and commune Strzelin (Lower Silesian Voivodeship). Preliminary results show a high variation of pH and electrical conductivity of rainfall occurring in the analysed area. Approximately 30% of the samples were characterised by a pH that allowed to qualify them, according to JANSEN et al. [1988], as normal rainfall. A similar share in all the collected samples represented rainfall of pH < 5.1 that was classified as slightly, considerably and highly acidic. The problem of acid rain occurred in the analysed area mainly during the heating season, when rainfall of pH < 5.1 accounted for a considerable share in all rainfall samples collected in the said period. The electrical conductivity of most samples fell below 60 μS·cm–1, which allowed us to classify them as slightly polluted rainfall (site P2), considerably polluted (site P3) and highly polluted (site P1).

PL

Odczyn i przewodność elektrolityczna należą do podstawowych miar zanieczyszczenia opadów, na podstawie których można dokonać oceny ich ogólnego charakteru. W artykule dokonano analizy tych dwóch parametrów w opadach pobranych w latach 2008–2010 (w sezonie grzewczym i pozagrzewczym) w trzech punktach pomiarowych: P1, P2 i P3 zlokalizowanych na terenie miasta i gminy Strzelin (województwo dolnośląskie). Wyniki badań wykazują dużą zmienność odczynu i przewodności elektrolitycznej opadów występujących na analizowanym terenie. Około 30% prób miało odczyn, który zgodnie z klasyfikacją JANSENA i in. [1988] pozwalał je zakwalifikować jako opady normalne. Podobny udział opadów w całości zebranych prób stanowiły opady o pH < 5,1, klasyfikowane jako mające lekko, znacznie i silnie obniżone pH. Problem kwaśnych deszczów występował na analizowanym terenie głównie w sezonie grzewczym, w którym opady o pH < 5,1 stanowiły znaczną część wszystkich opadów pobranych w tym okresie. Przewodność elektrolityczna większości próbek wynosiła poniżej 60 μS·cm–1, co pozwoliło zakwalifikować je do klasy lekko zanieczyszczonych (stanowisko P2), znacznie zanieczyszczonych (stanowisko P3) oraz mocno zanieczyszczonych (stanowisko P1).

3

Wpływ sposobu użytkowania terenu na jakość wód gruntowych

Świtajska I.J., Szymczyk S., Koc J.

Proceedings of ECOpole

|

2013

|

Vol. 7, No. 1

259--265

PL

W latach 2007-2010 na Pojezierzu Olsztyńskim na terenie wsi Bałdy prowadzono badania nad wpływem użytkowania rolniczego gleb na jakość wód gruntowych. Wody pobierano z piezometrów umieszczonych na: glebach mineralnych - odwadniane siecią drenarską grunty orne, na granicy pomiędzy łąką i gruntem ornym; na pastwiskach w pobliżu mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków oraz w obniżeniu terenu przy rowie melioracyjnym, a także na łące położonej na murszejącej glebie torfowej. W pobieranych raz w miesiącu wodach gruntowych oznaczono: odczyn, ChZTCr oraz zawartość składników popielnych, TDS i zasolenie. Stwierdzono, że na wartość odczynu wpływały rodzaj i sposób zagospodarowania gleb oraz opady atmosferyczne, które w zależności od intensywności i rozkładu powodowały zmianę odczynu od kwaśnego do zbliżonego do obojętnego. Stwierdzono, że nawet mało intensywne (łąka) zagospodarowanie murszejącej gleby torfowej powodowało większe zanieczyszczenie wód gruntowych niż użytkowanie gleb mineralnych w formie pastwiska łąki czy gruntu ornego. Wykazano również, że mało efektywnie działająca mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków stanowi istotne źródło zanieczyszczenia wód gruntowych substancjami mineralnymi i organicznymi.

EN

In years 2007-2010 in the Mazurian Lake District in the area of the village Baldy they were carrying out research above the influence of agricultural using the soil on the quality of groundwaters. Waters was collected from piezometers, which was located: on mineral soils - arable land which was desiccated drainage system, on the border between meadow and arable land; in the pastures in the vicinity of mechanical and biological sewage and in the depression at the drainage ditch and in meadow which is located on loam-bedded decaying peat soil. In groundwaters which were collected once a month determine: reaction pH, COD and ash components, TDS and salinity. They stated that a kind and a way of developing the soil and precipitations which depending on intensity and the disintegration caused the change of the reaction pH had affected the value of the reaction pH than acid to Wpływ sposobu użytkowania terenu na jakość wód gruntowych 265 similar to neutral. They stated, that even little intense (meadow) land use on loam-bedded decaying peat soil was resulted bigger pollution for groundwaters than using the mineral soil in the pasture form or arable land. They also showed that little effectively the working mechanical-biological sewage treatment the essential source pollution of groundwaters with the mineral and organic matters.

4

Zawartość makroelementów i metali ciężkich w glebach gospodarstw rolnych dotkniętych żywiołem powodzi

Piątkowska B, Kusińska A.

Instal

|

2013

|

nr 6

76--79

PL

Powódź charakteryzująca się długotrwałym zastojem wód może niekorzystnie wpływać na warunki glebowe istotne dla produkcji rolnej. Badaniom poddano gleby z trzech gospodarstw rolnych, które zostały zalane wodami rzeki Wisły w 2010 roku na skutek przerwania wału przeciwpowodziowego w Świniarach w powiecie płockim. Próbki glebowe pobrano po upływie blisko 18 m-cy od powodzi. Odczyn gleb oraz ich zasobność w przyswajalne formy makroelementów (P, K, Mg) wskazywały na dobre warunki do uprawy roślin. Ogólna zawartość metali ciężkich (Zn, Cr, Ni, Pb, Cu, Cd) nie przekraczała dopuszczalnych standardów jakościowych dla gleb użytkowanych rolniczo. Badane gleby odpowiadały zerowemu lub pierwszemu stopniowi w sześciostopniowej klasyfikacji jakości chemicznej gleb IUNG. Najwyższy stopień uruchomienia metali ciężkich zaobserwowano w przypadku kadmu.

EN

Flood that is characterized by long-lasting stagnation of water may have negative impact on soil conditions that are important for agricultural production. Soils from 3 farms flooded by Wisła river in 2010 after the break of the levee in Świniary in Plock county were tested. Samples of soils were taken almost 18 months after the flood. The pH of tested soils and their affluence in available forms of macronutrients (P, K, Mg) indicated on good conditions for cultivation. The overall content of heavy metals (Zn, Cr, Ni, Pb, Cu, Cd) didn’t exceed acceptable standards of quality for rural soils. Tested soils had zero or fist rank in six-point classification of chemical quality of soils according to Institute of Soil Science and Plant Cultivation (IUNG). The highest level of activation of heavy metals was observed in case of cadium.

5

Odczyn i zasobność gleb łąkowych w Polsce

Pietrzak S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 1

105-117

PL

W pracy przeprowadzono ocenę odczynu gleb łąkowych w Polsce oraz zawartości w nich przyswajalnych dla roślin form fosforu, potasu i magnezu. Ocenę dokonano na podstawie uzyskanych w 2008 r. wyników monitoringu jakości gleby na obszarach zajmowanych przez użytki zielone (UZ). Monitoring ten łącznie z monitoringiem wody jest realizowany przez Krajową Stację Chemiczno- Rolniczą w Warszawie i podlegające jej okręgowe stacje z udziałem ITP Falenty. Stwierdzono, że: duży odsetek gleb użytków zielonych jest silne zakwaszonych - 42% z nich ma odczyn bardzo kwaśny lub kwaśny; w glebach łąkowych występują znaczne niedobory przyswajalnych form fosforu i potasu - mała zawartość fosforu występuje w siedliskach użytków zielonych obejmujących 59% gleb mineralnych i prawie 50% gleb organicznych, a potasu - 73% gleb mineralnych i prawie 98% gleb organicznych; gleby mineralne UZ charakteryzują się względnie dobrym zaopatrzeniem w magnez, natomiast gleby organiczne stosunkowo słabym - w pierwszym przypadku zasobnych w ten składnik jest ok. 66% gleb, w drugim jedynie ok. 30%.

EN

An assessment of pH and the content of plant available forms of phosphorus, potassium and magnesium in meadow soils of Poland is presented in this paper. The assessment was based on results of soil quality monitoring carried out in 2008 in areas occupied by grasslands. This monitoring together with water monitoring is realised by the National Chemical-Agricultural Station in Warsaw together with its regional branches and with participation of the Institute of Technology and Life Sciences in Falenty. A large percent of grassland soils was found to be strongly acidified - 42% of these soils are strongly acid or acid. Substantial deficits of available forms of phosphorus and potassium were noted in meadow soils. Low content of phosphorus was recorded in grassland sites on 59% of mineral and almost 50% of organic soils. Respective figures for potassium deficits were 73% and almost 98%. Mineral soils of grasslands are relatively well supplied with magnesium while organic soils contained less magnesium. Sixty six percent of mineral soils but only 30% of organic soils are rich in magnesium.

6

Odczyn i właściwości sorpcyjne osadów dennych Zalewu Zemborzyckiego i zbiornika Brody Iłżeckie

Smal H., Ligęza S., Baran S.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 29

174-181

PL

Badano osady denne zbiornika Brody Iłżeckie (BI) (N51°00'13" E21°10'01") i Zalewu Zembrzyckiego (ZZ) (N51°10'43" E22°31'25"). Obydwa zbiorniki są podobne pod względem wieku, pełnionych funkcji (rekreacyjne, regulacja przepływu) i powierzchni (260-280 ha). W osadach oznaczono odczyn pH i właściwości sorpcyjne. Osady Zalewu Zemborzyckiego wykazywały odczyn obojętny i alkaliczny, niską kwasowość hydrolityczną i wysokie wysycenie kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi, szczególnie wapniem. Osady BI wykazały niższe wartości pH, większą kwasowość hydrolityczną, mniejszą całkowitą pojemność sorpcyjną i wysycenie kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi niż osady ZZ. Zawartość kationów wymiennych w osadach zbiornika BI była znacznie zróżnicowana i zależała od miejsca ich pobrania, natomiast w osadach ZZ była zbliżona bez względu na miejsce ich czerpania. Zbiorniki różniły się (różnice istotne statystycznie) pod względem wszystkich, z wyjątkiem wymiennego K+, badanych cech sorpcyjnych osadów.

EN

Bottom sediments of Brody Iłżeckie (BI) (N51°00'13" E21°10'01") and Zalew Zemborzycki (ZZ) (N51°10'43" E22°31'25") reservoirs have been investigated. Both reservoirs are similar by the age, main functions (flow regulation, recreation), and area (260-280 ha). Reaction (pH) and sorptive properties of sediments have been determined. Sediments of Zalew Zemborzycki showed neutral and alkaline reaction, low hydrolytic acidity and high saturation of sorptive complex with bases, especially with calcium. Sediments of BI had lower values of pH, larger hydrolytic acidity, lower values of cation exchange capacity, and lower base saturation in comparison with the sediments of ZZ. The content of exchangeable cations in the sediments of BI was differentiated and dependent on the sampling site, whereas in the sediments of ZZ reservoir it was close regardless of sampling points. The reservoirs differed (differences statisticaly signifficant) in all, with the exception of exchangeable K+, the studied sorptive features.

7

Zmiany odczynu gleby oraz fitoprzyswajalności niklu pod wpływem dodatku osadu dennego do podłoża

Arasimowicz M., Niemiec M., Wiśniowska-Kielian B

Proceedings of ECOpole

|

2011

|

Vol. 5, No. 2

475--478

PL

Celem badań była ocena wpływu dodatku osadu dennego na odczyn podłoża oraz pobranie niklu przez rośliny w warunkach doświadczenia wazonowego. Komponentami podłoża były gleba lekka, bardzo kwaśna oraz osad denny bagrowany ze Zbiornika Rożnowskiego. Udział osadu dennego wynosił od 0 do 16% całkowitej masy podłoża. Rośliny testowe były uprawiane w następstwie: kukurydza i bobik oraz owies i łubin. Po okresie wegetacji rośliny zebrano na zieloną masę. Zawartość Ni w mineralizatach uzyskanych z materiału roślinnego oznaczono metodą ICP-AES. W pracy porównano zmiany pobrania Ni z plonem roślin testowych w zależności od gatunku roślin uprawianych w następstwie po sobie i dodatku osadu dennego do podłoża. Pomimo wzrostu zawartości Ni w podłożu spowodowanego dodatkowym ładunkiem tego metalu wniesionym wraz z zastosowanym osadem dennym nie następowało zwiększenie zawartości niklu w tkankach większości roślin testowych. Dodatek osadu dennego w ilości przekraczającej 4% masy podłoża powodował zmniejszenie zawartości Ni w częściach nadziemnych wszystkich roślin testowych w porównaniu z roślinami z obiektów kontrolnych. W warunkach zwiększającego się udziału osadu w podłożu największe całkowite pobranie Ni zanotowano w przypadku kukurydzy, a najmniejsze w przypadku owsa. W celu oceny zmian pobrania Ni z plonem roślin testowych obliczono współczynniki bioakumulacji (WB) Ni dla poszczególnych roślin. Największe wartości tego współczynnika zanotowano w przypadku bobiku, następnie porównywalne w przypadku owsa i łubinu, a najmniejsze dla kukurydzy. Średnie wartości WB dla badanych roślin zmniejszały się następująco: 0,74 - bobik, 0,37 - owies, 0,31 - łubin, 0,16 - kukurydza, co należy wiązać z przynależnością roślin do jedno- lub dwuliściennych oraz wielkością plonu ich biomasy. Uzyskane zależności można tłumaczyć zdolnością osadu dennego do neutralizacji podłoża, na co wskazują zmiany pH zanotowane po zbiorze roślin następczych.

EN

The aim of the studies was an estimate of effect of bottom sediment addition on substratum reaction and on nickel uptaking by plants under conditions of pot experiment. Very acid soil and bottom sediments dredged from Roznow Reservoir were used as components of substratum. Bottom sediment share ranged from 0 to 16% of total mass of substratum. Test plants were grown in orders: maize and faba bean as well as oat and lupine. After vegetation the plants were harvested on green mass. The content of Ni in mineralizats obtained from plant material was determined by the ICP-AES method. The changes of Ni amount removed with yield of plants depending on species of the plant and of bottom sediment share in substratum were compared. In spite of increase of nickel content in substratum as an effect of additional Ni load with applied bottom sediment, an increased its content in plant tissue of most test plant was not found. Bottom sediment addition in an amount exceeding 4% of the substrate mass caused a decrease of Ni content in the aboveground parts of all test plants, in comparison with plant of control objects. Under conditions of increased share of sediment in substratum the highest amounts of nickel were removed with yield of maize and the lowest in case of oat yield. For estimate the changes of Ni uptake with yield of test plants the Ni bioaccumulation coefficients (BC) (content in tops versus content in soil) for individual plants were calculated. The highest values of this coefficient were noted in case of horse bean, for oat and lupine had similar values, and the lowest ones were observed in case of maize. The average values of BC for individual plants decreased as follow: 0.74 - faba bean, 0.37 - oat, 0.31 - lupine, 0.16 - maize, what may be connected with belonging of plant to mono- or dicotyledonous plants and quantity of biomass yield. Interrelationships obtained in this experiment one may explain as an effect of bottom sediment ability to substratum neutralization, which was affirmed in pH values noted after harvesting of consecutive plants.

8

Electrodes and chronic optic nerve stimulation

Delbeke J.

Biocybernetics and Biomedical Engineering

|

2011

|

Vol. 31, no. 3

81-94

EN

Visual pathways are often schematized as a parallel afferent transmission of pixel image matrices. Suggested interfaces would thus have numerous contacts in close proximity to the target elements. However, well organized tissue reactions would actively keep electrodes away from the neural units. Alternatively, self sizing spiral cuffs were wrapped around the optic nerve of two blind volunteers in an attempt to develop a visual prosthesis. Unexpected features of the optic nerve code have emerged. This interface remained well tolerated for more than ten years. However, there is still a long way to go before to reach the useful vision rehabilitation.

9

Pomiar pH - czy na pewno taki prosty?

Nocoń W.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2009

|

nr 3

16--19

PL

W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z pomiarem odczynu próbek wody i ścieków. Zwrócono uwagę na niepewność pomiarów, przygotowanie pomiaru do akredytacji oraz zasady prawidłowego pomiaru i eksploatacji elektrod pehametrycznych.

EN

In this paper questions concerning measuring pH-index in water and waste water are presented. Uncertainty of pH-index measuring, preparation for accreditation, and rules of proper measurement and exploitation of pH-electrodes were emphasized.

10

Nutritional resources of soil in the localities of monumental large-leaved linden (Tilia platyphyllos f. aurea) alleys

Kleiber T.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 3

277-286

EN

An estimation was carried out regarding the nutrient resources (macro- and micronutrients), sodium (ballast ion), heavy metals (cadmium and lead), soil reaction and salinity in soil samples taken from the monumental localities of large-leaved linden alleys (Tilia platyphyllos f. aurea) in Lubon (Wielkopolska province). It was found that among factors which could deteriorate the appearance (possible chloroses) and health of the studied plants was chemism of soil. The majority of the analyzed soils was characterized by a decreased content of phosphorus and at the same time by an excess of potassium, calcium, and magnesium, as well as by the standard content of nitrogen. A high content of calcium in the soil contributed to a deterioration of the mutual quantitative proportion between calcium and magnesium which could have caused same difficulties in the uptake of magnesium, as well as potassium and the majority of micronutrients. Contents of metalic micronutrients (iron, manganese, zinc and copper) were within the range of standard. The determined contents of cadmium and lead did not exceed the admissible norms. In case of the alleys with a higher intensity of road traffic, excessive contents of sodium were found in the soil. However, the salinity of the studied soils was within the admissible range (EC > 0.4 mS . cm-1). High content of alkalizing components (calcium, magnesium, potassium, sodium) exerted an influence on the soil reaction which was incorrect from the point of view of plant growth and nutrition, showing a strong alkalization (pH was in the range of 7.30 to 10.95).

PL

Dokonano oceny zasobności w makro- i mikroelementy, sód Gon balastowy), metale ciężkie (kadm i ołów), odczynu oraz zasolenia gleb pobranych ze stanowisk zabytkowych alei lipowych (Tilia platyphyllos f. aurea) w Luboniu (województwo wielkopolskie). Wykazano, że wśród czynników mogących powodować pogorszenie wyglądu (ewentualne chlorozy) i zdrowotności roślin jest chemizm gleby. Większość analizowanych gleb charakteryzowała się zmniejszoną zawartością fosforu, przy jednoczesnym nadmiarze potasu, wapnia i magnezu oraz standardowej zawartości azotu. Duża zawartość wapnia w glebie wpływała na pogorszenie wzajemnych relacji ilościowych między wapniem a magnezem, co powodować mogło utrudnienia w pobieraniu magnezu, a ponadto potasu i większości mikroelementów. Zawartości mikroelementów metalicznych (żelaza, manganu, cynku i miedzi) mieściły się zakresie standardowym. Oznaczone zawartości kadmu i ołowiu nie przekraczały dopuszczalnych norm. W przypadku alei o większym natężeniu komunikacyjnym wykazano nadmierne zawartości sodu w glebie. Zasolenie badanych gleb mieściło się jednak w zakresie dopuszczalnym (EC > 0,4 mS . cm-1). Duża zawartość składników alkalizujących (wapnia, magnezu, sodu, potasu) wpływała na odczyn gleb, który był wadliwy z punktu widzenia wzrostu i żywienia roślin, wykazując silną alkalizację (PH w zakresie 7,30-10,95).

11

Monitoring odczynu śniegu w aglomeracji miejskiej Opola

Sporek M., Sporek K.

Proceedings of ECOpole

|

2008

|

Vol. 2, No. 2

489--492

PL

Badanie świeżej pokrywy śnieżnej (ponowy) przeprowadzono na obszarach miejskich Opola. Punktem odniesienia w wyznaczeniu miejsc pobrania próbek śniegu był obliczeniowy środek emitorów Cementowni Odra, położonej przy ul. Budowlanych. Wyznaczono 80 stanowisk na ośmiu osiach róży wiatrów. Na podstawie pomiarów odczynu i konduktywności wyznaczono obszary wpływu cementowni z podziałem na trzy strefy: silnego, średniego i słabego oddziaływania. Ponieważ mierzono świeży opad śniegu, poddany zaledwie kilkugodzinnej ekspozycji na miejskie źródła zanieczyszczeń, należy przyjąć, że uzyskane wyniki pomiarów dostarczają informacji o krótkookresowych (średniodobowych) zanieczyszczeniach miasta. Monitoring pokrywy śnieżnej wraz z monitoringiem opadu deszczu oraz monitoringiem biologicznym zapewnia ciągłość obserwacji deponowanych zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego na terenach miejskich przez cały rok, a także dostarcza informacji o stopniu zagrożenia imisjami.

EN

Monitoring of the fresh snow cover was conducted urban areas of Opole. The central reference point to determine sampling points of snow was the calculated centre of the Odra Cement Works, located at Budowlanych Str. We established 80 collection points along eight main axes at the directions of the wind rose. Based on the reaction and conductivity the areas of influence of the cement works were assigned and divided into three zones: strong, medium and weak effect. Because the fresh snow cover was collected, subjected only to several-hour exposure to urban sources of pollution, it should be assumed that the obtained values provide information on short-term (24-hour-mean) pollution of the city. Monitoring of the snow cover, combined with the monitoring of rainfall and biological monitoring provides the continuous whole-year observation of pollution deposited from the air in urban areas and provides information about the status of threats of imissions.

12

Zmienność odczynu pH gleb

Sporek M., Sporek K.

Proceedings of ECOpole

|

2007

|

Vol. 1, No. 1/2

249--252

PL

Odczyn gleb leśnych w ciągu roku zmienia sic zależnie od wilgotności, acracji i temperatury gleby oraz sezonowych zmian składu ugrupowań drobnoustrojów glebowych. Przedstawione badania prowadzono przez okres jednego roku, rozpoczynając je wraz z ruszeniem wegetacji, czyli na przełomie kwietnia i maja 2001 roku. W ekosystemie leśnym na siedlisku boru mieszanego świeżego (BMśw) założono 25 jednoarowych działek graniczących ze sobą. Raz w miesiącu z każdej działki pobierano próbki gleby o nienaruszonej strukturze z 5 głębokości (0, 50, 100, 150, 200 cm). Zatem miesięcznie analizie poddano 125 próbek gleby, w których oznaczono m.in. stężenie jonów wodorowych w wodnej zawiesinie gleby (pHH2O) oraz w zawiesinie sporządzonej w roztworze KCI (pHKCI). Otrzymane wartości pH ulegają dość znacznym wahaniom sezonowym. Różnice występują również w poszczególnych poziomach. Najmniejsze wartości pH otrzymano dla wierzchniej warstwy gleby. Wyraźnie widać wypłukiwanie kationów zasadowych w głąb profilu glebowego.

EN

The reaction of forest soils changes during the year depending on humidity, aeration and soil temperature, and seasonal changes in composition of communities of soil micro-organisms. The study lasted for one year, starting with the commencement of vegetation, ie at the tum of April and May 2001. In the forest ecosystem, in the habitat of mixed fresh coniferous forest. 25 neighbouring plots of the size of one are each were established. Once a month from each study plot soil samples of intact structure were collected from 5 depths (0,50, 100, 150. 200 cm). Thus. 125 soil samples were analysed per month. In these samples concentrations of eg hydrogen ions in water suspension of soil (pHH2O) and in suspension in KCI solution (pHKCI) were measured. The obtained values of pH showed remarkable seasonal variation. Differences occurred also between soil layers. The lowest pH values were obtained from the surface layer of the soil. Leaching of alkaline cations inside the soil profile was clearly visible.

13

Wpływ wybranych elementów siedliska na zawartość manganu w runi górskich użytków zielonych

Kopeć M., Zarzycki J., Kaczmarczyk-Przetaczek M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 2

203-211

PL

Badaniom poddano 210 próbek materiału roślinnego i glebowego (głównie gleby brunatne) z użytków zielonych położonych w paśmie Radziejowej Beskidu Sądeckiego. Materiał badawczy był zróżnicowany pod względem warunków siedliskowych (wysokość nad poziomem morza 360-960 m; pH gleby 3,59-6,53; udział traw w runi 6-87%). Zbiorowiska opisano metodą Brauna-Blanqueta, a w runi oznaczono zawartość manganu. W przeprowadzonych badaniach prawie 1/3 zawartości manganu w runi użytków zielonych z obszaru badań zależała od odczynu gleby, udziału roślin bobowatych i wysokości n.p.m. Wraz ze zwiększaniem się wartości dwóch pierwszych czynników zmniejszała się zawartość manganu w runi. Im wyżej nad poziomem morza były położone użytki zielone, tym bardziej zawartość ta się zwiększała. Duża zawartość manganu w runi górskich użytków zielonych zlokalizowanych na glebach brunatnych powoduje zwiększenie jego dawki podawanej zwierzętom w paszy, co może skutkować zmniejszeniem przyswajalności innych składników.

EN

In the Radziejowa mountain range in the Beskid Sądecki Mts 210 samples of plant material were collected from grasslands (mainly brown soil). The material originated from diversified habitat conditions (altitude 360-960 m a.s.l., pH 3.59-6.53; share of grasses in sward 6-87%). Plant communities were described using the Braun-Blanquet method and manganese content was determined in the sward. The study revealed that almost 1/3 of the manganese content in grassland sward from the investigated region depended on soil reaction, the share of legumes and the elevation above sea level. The higher the values of two first factors, the lower was the content of manganese in sward. Manganese content increased with altitude above sea level. High manganese content in the sward of mountain grasslands located on brown soils increases its dose administered to animals with fodder, which may result in lower assimilation of other components.

14

Attempt at an assessment of fodder quality from permanent grasslands in the Radziejowa range on the basis of element concentrations in sward

Kopeć M., Zarzycki J., Kaczmarczyk M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 12

1361-1367

EN

Investigations were conducted in the Radziejowa range where 211 samples were collected front grasslands with diversified habitat conditions (elevation above sea level, slope inclination and exposure) and various management systems. The sward was characterized by variable botanical composition and was classified to various phytosociological units. The analysis was conducted to assess contents of macroelement and microelement against the habitat conditions. The content of macroelements in sward pointed to extensive utilization of grasslands in the Radziejowa region, as bas been confirmed by botanical composition. Determining the level of production intensification on grasslands in the investigated area at low content of microelements must consider a greater number of factors in fertilization, which increases difficulties connected with cultivational measures. The relationship between the majority of elements in sward and elevation above sea level was small however significant and regression bas a negative value. The content of zinc and manganese in the sward, conditioned by the soil pH reaction revealed positive relationship with the elevation above the sea level.

PL

Badania prowadzono w paśmie Radziejowej (20,4079°-20,7147° E i 49,3988°-49,5421° N), gdzie pobrano 211 próbek na użytkach zielonych o zróżnicowanych warunkach siedliskowych (wysokość nad poziom morza, nachylenie, ekspozycja) oraz o różnym sposobie gospodarowania. Ruń charakteryzowała się zmiennym składem florystycznym i została zaliczona do różnych jednostek fitosocjologicznych. Przedmiotem analizy była ocena zawartości makroelementów i mikroelementów na tle warunków siedliskowych. Zawartość makroelementów w runi wskazywała na ekstensywne wykorzystanie użytków zielonych w rejonie Radziejowej, co potwierdził skład florystyczny. Ustalając poziom intensyfikacji produkcji na użytkach zielonych w badanym rejonie przy małej zawartości mikroelementów, należy uwzględniać większą ilość czynników w nawożeniu, co potęguje trudności związane z zabiegami agrotechnicznymi. Większość pierwiastków w runi pozostawała w małej, ale istotnej ujemnej zależności z wysokością nad poziomem morza. Zawartość cynku i manganu w runi, uwarunkowana odczynem pH, wykazywała zależność dodatnią z wysokością nad poziomem morza.