PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 8

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  ochrona zasobów kopalin
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Problem samoistnej regeneracji systemów przyrodniczych na obszarach ochrony dostępności złóż - przypadek Łąk Nowohuckich w Krakowie
Sroczyński W.
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
|
2014
|
nr 87
163--176
PL
Idea ochrony zasobów podlega ewolucji. Współcześnie priorytetem stała się ochrona dostępności złóż, a głównym ograniczeniem - wymogi ochrony środowiska. W artykule wskazano rolę, jaką na obszarach nieeksploatowanych złóż kopalin odgrywają procesy samoistnej regeneracji i renaturyzacji systemów przyrodniczych. Paradoksalnie, może to później wykluczać obszary złożowe z bazy surowcowej, z uwagi na restrykcyjną ochronę przyrody. Problem zilustrowano przypadkiem losów złoża kruszywa piaskowo-żwirowego położonego na obszarze tzw. Łąk Nowohuckich w Krakowie - użytku ekologicznego i specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000. Nie istnieją mechanizmy prawne, pozwalające nadać ochronie dostępności złóż status nadrzędny nad ochroną przyrody (nawet na drodze ustawowej). Zmiana priorytetów byłaby możliwa tylko poprzez regulacje prawne Unii Europejskiej. Jednak aktualne dokumenty strategiczne UE kładą nacisk na równoważenie wzrostu popytu na zasoby mineralne poprzez recykling i substytucję (np. przy wykorzystaniu surowców wtórnych z odpadów). Rozluźnienie przepisów dotyczących obszarów chronionych Natura 2000 nie jest brane pod uwagę.
EN
The concept of resources protection is evolving. Today, ensuring the availability of mineral deposits is increasingly a priority, with the major restrictions being environmental requirements. This paper explains the role of both spontaneous regeneration and active restoration of the ecosystem, which occur on the undeveloped areas of mineral deposits. Paradoxically, such processes which could be seen as temporarily improving the natural environment can later exclude those deposit areas from the resource base due to restrictions associated with environmental protection. The problem is illustrated by an example of the fate of sand-gravel aggregate deposits located at the so called Nowa Huta Meadows, an ecological area and a special area of conservation of Natura 2000 habitats. Legal mechanisms do not exist which allow the assignment of a higher status for deposit availability protection than for nature protection (even by legislation). The changes in priorities would be possible only through European Union regulation. However, current EU strategic documents insist on a balancing of increasing demand for mineral deposits through recycling and substitution (e.g., using secondary mineral raw materials from waste). Relaxation of the rules concerning protected Nature 2000 areas is not taken into account.
2
Content available Wydobycie kopalin na własne potrzeby z punktu widzenia geologa powiatowego
Olejniczak K.
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
|
2010
|
nr 79
169-179
PL
Przedstawiono analizę funkcjonowania powiatowej administracji geologicznej w samorządach oraz dokonano podsumowania problemów związanych z nadzorem geologicznym nad wydobyciem kopalin pospolitych na terenie całego kraju. Poruszono również zagadnienia nielegalnej eksploatacji kopalin w aspekcie zwalczania tego zjawiska i ochrony złóż oraz regulacje prawne istotne dla gospodarki i ochrony złóż kopalin pospolitych w świetle obecnie obowiązującej ustawy oraz projektu nowego prawa geologicznego i górniczego.
EN
The article presents an analysis of the functioning of district geological administration in local government. It also summarizes the problems associated with geological supervision on the production of common minerale throughout the country. Paper also analyses the issue of illegal exploitation of minerals in the aspect of combating this phenomenon and protection of mineral deposits. It discusses also the relevant legal regulations for the management and protection of mineral deposits of common minerals in the current geological and miting law, as well as in the proposed new geological and mining law.
3
Content available Tradycje, dzień dzisiejszy i perspektywy wykorzystania iłów mioceńskich Kotliny Sądeckiej dla ceramiki budowlanej
Bąk B., Piotrowska A., Smoleń M.
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
|
2010
|
nr 79
245-256
PL
Górnictwo kopalin ilastych ceramiki budowlanej w okolicach Nowego Sącza ma wieloletnie tradycje. Jest to związane głównie z występowaniem w strefie przypowierzchniowej ilasto-mułkowych osadów miocenu, które stanowią dobre źródło surowców ceramicznych. W obszarze ich płytkiego występowania udokumentowano kilka dużych złóż kopaliny przydatnej dla ceramiki budowlanej. Były one intensywnie eksploatowane w II połowie XX wieku. Obecnie ich znaczenie gospodarcze maleje. Czyżby oznaczało to schyłek ceglarstwa sądeckiego? W ostatnich latach z przyczyn ekonomicznych zakończono wydobycie z największego i eksploatowanego na znaczną skalę złoża Biegonice-Dąbrówka. Pozostały w nim znaczne zasoby niewykorzystanej kopaliny. W opracowaniu przedstawiono krótki rys historyczny, aktualny stan zagospodarowania złóż i perspektywy dalszego wykorzystania kopalin ilastych w tym rejonie.
EN
Mining of common clays in the surroundings of Nowy Sącz has a long lasting tradition. It is related mainly to Miocene clayey-mud deposits, which are valuable ceramic resources and occur here close to the ground surface. Several large deposits of these minerals have been documented here. They were intensively exploited in the 2nd half of the twentieth century, but they are becoming less important nowadays. Is it a decline of brick-ceramic industry in the Nowy Sącz region? Mining of the largest and widely exploited Biegonice deposit has finished recently due to economic reasons. Yet, the mineral resources are still available in this deposit area. The paper presents a short historical overview, evaluation of current deposits status and perspectives of common clay exploitation in this region in future.
4
Content available Wybrane aspekty prawne i administracyjne ochrony zasobów kopalin
Olejniczak K.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2010
|
nr 439 (1)
213--217
PL
W artykule przedstawiono aktualny stan i funkcjonowanie administracji geologicznej szczebla powiatowego oraz dokonano podsumowania problemów związanych z nadzorem geologicznym nad odkrywkowymi zakładami górniczymi, wydobywającymi kopaliny pospolite na terenie całego kraju. Poruszono również zagadnienie nielegalnej eksploatacji kopalin oraz współpracy organów nadzoru górniczego i organów koncesyjnych w aspekcie zwalczania tego procederu, którego nie udało się ograniczyć ani przepisami prawa geologicznego i górniczego, ani przepisami prawa wodnego i prawa budowlanego. W artykule omówiono także regulacje prawne, istotne dla gospodarki i ochrony zasobów złóż kopalin pospolitych
EN
The article presents the current state and functioning of the geological administration at the district level and presents analysis of summary of problems related with geological supervision on the open cast mines excavating useful minerals in the entire country area. It raises the problem of illegal exploitations as well as the cooperation of mining control administration units and concession offices in the aspect of fighting with this phenomenon. Present geological and mining law, water law and construction law do not regulate this problem satisfactorily. The paper discusses legislation important to the economy and the preservation of common mineral deposits.
5
Content available remote Ochrona walorów geologicznych w kamieniołomach kopalin skalnych Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej
Pietrzyk-Sokulska E.
Górnictwo Odkrywkowe
|
2008
|
R. 49/2, nr 2-3
25-29
PL
Kamieniołomy zwięzłych kopalin skalnych stanowią antropogeniczne odsłonięcia geologiczne. Pozwalają śledzić litologię, efekty tektoniki, erozji oraz innych procesów geologicznych kształtujących współczesną rzeźbę terenu. Pełnią więc rolę naturalnych laboratoriów, w których można prowadzić badania zmierzające do wyjaśnienia fragmentu historii geologicznej naszej planety. Mogą być także naturalnymi muzeami, w których można podziwiać świat minerałów, skamieniałości, ale także roślin i zwierząt, występujących tylko w nich, ze względu na specyficzny mikroklimat lub warunki siedliskowe. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska jako region z wielowiekowym górnictwem skalnym obfituje w liczne opuszczone i czynne kamieniołomy, a jednocześnie charakteryzuje się specyficznym krajobrazem z łicznymi ostańcami, głęboko wciętymi dolinkami i jaskiniami. To wszystko predysponuje ją do zachowania posiadanych, a niekiedy ukrytych lub niedostrzeganych walorów geologicznych i ich ochrony przed bezpowrotnym zniszczeniem.
EN
Quarries of hard-rock deposits are a kind of anthropogenic geological exposure. They allow to observe lithology, effects of tectonics, erosion and other geological processes forming contemporary sculpture of the earth ś surface. Therefore they serve as natural laboratories, where researches aiming to clear a fragment of the geological history of our planet may by conducted. They might also be natural museums, where the world of minerals, fossils, and also plants and animals occurring only there (considering specific microclimate or habitat conditions) may be admired. Kraków-Częstochowa Upland as the region with many centuries of rock mining is full of many abandoned and existing quarries and at the same time is characterized by specific landscape with many rocks, deeply cut valleys and caves. All that predisposes it to preserve and to protect against the irretrievable damage to the geological values it possesses, sometimes hidden or not noticed yet.
6
Content available remote Dostępność terenów złożowych jako priorytet ochrony zasobów kopalin
Radwanek-Bąk B.
Górnictwo Odkrywkowe
|
2008
|
R. 49/2, nr 2-3
19-24
PL
Dynamiczny rozwój urbanizacji i różnych coraz bardziej restrykcyjnych form ochrony przyrody i krajobrazu jest przyczyną rosnących konfliktów dotyczących zagospodarowania terenu. Dotyczy to w szczególności wykorzystania terenów złożowych na cele inne niż eksploatacja kopalin, czego efektem jest drastyczny spadek dostępności złóż. Wymaga to podjęcia zdecydowanych kroków dla ochrony zasobów kopalin. W publikacji przedstawiono koncepcję ochrony i waloryzacji złóż kopalin opartą na jednolitych kryteriach. Wyodrębniono grupę kryteriów geologiczno-surowcowych i sozologiczno-planistycznych. Dodatkowym elementem waloryzacji jest ocena dokładności informacji geologicznej. Zwrócono uwagę na pilne działania konieczne do praktycznego wdrożenia ochrony zasobów kopalin.
EN
Dynamic growth of urbanization and nature protection areas causes numerous conflicts between mining and spatial-planning. As an effect a drastic decrease in the accessibility of deposits has been observed. The presented paper shows the concept of mineral resources protection and valorization of mineral deposits. The purpose of valorization is to compare different deposits using the same, uniform criteria with the intention of protecting the most valuable deposits more efficiently. The criteria represent three separate groups: geological and mining assets, environmental and spatial-planning constrains and the level of certainty. Some of them were described more detailed.
7
Content available remote Dlaczego powiatowa administracja geologiczna nie może skutecznie chronić zasobów kopalin?
Olejniczak K.
Górnictwo Odkrywkowe
|
2008
|
R. 49/2, nr 2-3
30-37
PL
W artykule przedstawiono aktualny stan i funkcjonowanie administracji geologicznej szczebla powiatowego oraz dokonano podsumowania problemów związanych z nadzorem geologicznym nad odkrywkowymi zakładami górniczymi wydobywającymi kopaliny pospolite na terenie całego kraju. Badania Państwowego Instytutu Geologicznego ujawniły 1011 przypadków nielegalnego wydobycia kopalin. Poruszono również zagadnienie nielegalnej eksploatacji oraz współpracy organów nadzoru górniczego i organów koncesyjnych w aspekcie zwalczania tego zjawiska.
EN
Paper describes the current state and functioning of the geological administration at the district level and presents analysis and summary of problems related with geological supervision on the open cast mines excavating useful minerals in the entire country area. Analysis by Polish Geological Institute reveals, 1011 cases of illegal mineral exploitations. It raises the problem of illegal exploitations as well as the cooperation of mining control administration units and concession offices in the aspect of fighting with this phenomenon.
8
Content available remote Gospodarka zasobami kopalin skalnych w Karpatach polskich w warunkach zrównoważonego rozwoju
Radwanek-Bąk B.
Prace Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2005
|
T. 183
1--123
PL
Na obszarze polskiej części Karpat fliszowych, charakteryzującym się wybitnymi walorami przyrodniczymi, a zarazem posiadającym ograniczone, ale od dawna wykorzystywane zasoby kopalin skalnych (kamienie budowlane i drogowe, głównie piaskowce, kopaliny ilaste, kruszywa naturalne i diatomity), eksploatowane metodami odkrywkowymi, podjęto próbę kompleksowego przedstawienia problemów i uwarunkowań gospodarki kopalinami, wynikających z zasad zrównoważonego rozwoju. Przedstawiając schematy typowej budowy geologicznej złóż oraz aktualny stan ich rozpoznania i zagospodarowania, wskazano tendencje gospodarczego wykorzystania kopalin w przyszłości, w świetle uwarunkowań rynkowych i ograniczeń sozologicznych. Przeprowadzono szczegółową ocenę konfliktowości i wpływu działalności wydobywczo-przetwórczej na środowisko naturalne oraz analizę możliwości ich minimalizacji na wszystkich etapach gospodarowania złożem. Zasadniczym skutkiem powierzchniowej eksploatacji kopalin w Karpatach jest przekształcenie krajobrazu, poprzez odsłonięcie terenu i zmiany jego morfologii. Stwierdzone prawidłowości pozwoliły na budowę modeli pojęciowych przedstawiających w sposób syntetyczny typowe rodzaje presji, mierniki i wskaźniki środowiskowe pozwalające na ocenę jej skali, oraz sposoby minimalizacji. Zaproponowano modyfikację dotychczas ogólnie stosowanego schematu analiz geośrodowiskowych z postaci: presja→stan→reakcja, do postaci: presja→stan→wzorzec→reakcja. Pojęcie „wzorca” w odniesieniu do działalności górniczej wiąże się nie tylko z osiągnięciem pożądanych standardów środowiskowych, ale z realizacją koncepcji docelowego wykorzystania terenów poeksploatacyjnych. Koncepcja ta powinna być stworzona już na etapie projektu zagospodarowania złoża i wpisana w dokumenty planistyczne. Opracowano metodę kompleksowej, wielokryterialnej waloryzacji złóż kopalin i obszarów perspektywicznych dla potrzeb ochrony zasobów kopalin. Razem tworzą one spójny system oceny zasobów kopalin umożliwiający zastosowanie gradacji zakresu ich ochrony. Przyjęta procedura waloryzacji umożliwia porównanie ze sobą różnych kopalin skalnych przy zastosowaniu takich samych jednolitych kryteriów, które reprezentują trzy odrębne zakresy oceny: walory geologiczno-surowcowe (przyrodnicze), dokładność rozpoznania (informacji geologicznej) i uwarunkowania sozologiczno-planistyczne. Stosując przyjęty model waloryzacji na terenie Karpat wyodrębniono kilka złóż kwalifikujących się do najwyższej ochrony, co oznacza bezwzględny priorytet surowcowego wykorzystania terenu i kilkadziesiąt — kwalifikujących się do wysokiej ochrony, stanowiących rezerwy surowcowe w skali regionalnej. Wyodrębniono również grupę złóż, dla których przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji planistycznej dotyczącej zagospodarowania terenu, niezbędne jest ich szczegółowe rozpoznanie i ponowna waloryzacja. Obszary perspektywiczne uznano za obiekty powierzchniowe (w przeciwieństwie do złóż, które waloryzowano jako obiekty punktowe) i na wybranych przykładach przedstawiono wstępne zasady ich waloryzacji przestrzennej, przy zastosowaniu narzędzi GIS. Zastosowanie zróżnicowania zakresu ochrony złóż i zasobów perspektywicznych powinno przyczynić się do zwiększenia ich realnej ochrony i łatwiejszego uzyskania kompromisu w zakresie właściwego wykorzystania potencjału środowiska naturalnego i przestrzeni.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.