Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ochrona wód podziemnych w świetle przepisów ustawy Prawo wodne

Woźnicka Małgorzata

Gospodarka Wodna

|

2022

|

Nr 3

11--15

PL

Ochrona zasobów wodnych, w tym wód podziemnych, ma wysoki priorytet w legislacji Unii Europejskiej, co ma również odzwierciedlenie w przepisach krajowych. Ustawa Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 r. w pełni implementuje uregulowania Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz dyrektyw powiązanych w tym zakresie. Główny cel ochrony wód został określony w ustawie Prawo wodne jako osiągnięcie celów środowiskowych ustalonych dla poszczególnych kategorii wód oraz dla obszarów chronionych. Jednocześnie ustalone cele środowiskowe realizuje się poprzez podejmowanie działań zawartych w planach gospodarowania wodami na obszarze dorzeczy, zaś postęp we wdrażaniu działań i osiąganiu celów środowiskowych podlega monitorowaniu. W artykule dokonano przeglądu instrumentów prawnych służących efektywnej ochronie wód podziemnych w odniesieniu do stanu ilościowego i chemicznego.

EN

Protection of water resources, including groundwater, has a high priority in the EU legislation, which is also reflected in national provisions. The Water Law Act of 20 July 2017 constitutes a complete implementation of the Water Framework Directive and the related directives’ regulations in this scope. The main water protection goal under the Water Law Act is the achievement of environmental goals set for different water categories and protected areas. At the same time, the environmental goals are implemented by taking actions provided for in river basins water management plans, and the progress in implementation of those activities and achievement of the environmental goals is monitored. The article reviews legal instruments serving the effective groundwater protection as regards their chemical and quantitative status.

2

Występowanie i geneza WWA w wodach podziemnych obszaru Natura 2000 Cieszyńskie Źródła Tufowe oraz ochrona tych wód przed zanieczyszczeniem

Różkowski Jacek, Ślósarczyk Kinga, Jakóbczyk-Karpierz Sabina, Rubin Hanna

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, nr 4

249--255

EN

The paper deals with the problem of groundwater pollution with polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in the "Cieszyńskie Žrádla Tufowe” Natura 2000 area. The concentration of 16 PAHs was measured with the use of the GC-MS method in seven water samples collected from the area of four enclaves belonging to the nature reserve. The results of analyses were compared with both the hydrogeochemical background and the limit value of PAHs concentration in drinking water, defined in the Regulation of the Minister for Health. Additionally, in order to determine the origin of contamination, PAH ratios for selected compounds were calculated. The paper also highlights the importance of the PAHs monitoring in groundwater.

3

Skutki likwidacji składowiska odpadów

Łuczak-Wilamowska Beata

Przegląd Komunalny

|

2019

|

nr 3

24--25

PL

Likwidacja składowiska odpadów najczęściej nie oznacza, że obiekt jest rozbierany. W zależności od etapu eksploatacji należy stosować zabezpieczenia ograniczające migrację zanieczyszczonych roztworów przede wszystkim w celu ochrony wód podziemnych oraz środowiska gruntowo-wodnego podłoża i otoczenia obiektu.

4

Hydrogeologiczne aspekty dokumentowania i eksploatacji złóż kruszywa naturalnego

Jurys L., Lidzbarski M., Sadurski A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2018

|

R. 59, nr 3

38--46

PL

Sposoby przedstawiania lokalnych warunków hydrogeologicznych w dokumentacjach geologicznych złóż kruszywa naturalnego oraz w projektach zagospodarowania złóż są najczęściej bardzo uproszczone z punktu widzenia wymagań określonych w raportach ocen oddziaływania na środowisko. Dotyczy to zwłaszcza prognoz zmian ilości zasobów wodnych; stanów i przepływów wód podziemnych, zasięgu oddziaływań odwodnień złóż, czasu migracji zanieczyszczeń oraz zmian jakości wód podziemnych, ich chemizmu i podatności na zanieczyszczenia z powierzchni terenu w wyrobiskach górniczych. Istnieje zatem konieczność rozszerzenia zakresu badań wód podziemnych i warstw wodonośnych na etapie rozpoznawania i dokumentowania złóż kruszywa, które na Niżu Polskim mają szereg wspólnych cech litogenetycznych, występują w podobnych warunkach hydrologicznych i hydrogeologicznych, a ich eksploatacja uwarunkowana jest podobnymi ograniczeniami środowiskowymi. Odpowiedzialna (zrównoważona) eksploatacja złóż i poprawne rozpoznanie warunków występowania wód podziemnych, połączone z ich monitoringiem pozwoli również na optymalną rekultywację terenów po zakończeniu wydobycia piasków, pospółek i żwirów.

EN

Documentation of natural aggregate deposits and projects of deposits development, used for the environmental impact assessment reports elaborations have very limited data that refer do groundwater changes forecasts. These forecasts comprises groundwater resources changes, lowering of groundwater table, changes of groundwater flows, extends of depression cone, estimation of vertical flow time from the surface do the aquifer, and also estimation of groundwater quality changes in time, as water chemical composition and vulnerability of groundwater. There is in need of hydrogeological investigation and observation implementation to documentation and project development of natural aggregate deposits in bigger range. These deposits have similar lithogenetic features, occur in similar hydrogeological and hydrological condition and their exploitation has the same environmental limitation. Sustainable (responsible) exploitation of sand and gravel deposits and proper hydrogeological condition recognition with groundwater monitoring observation enables also good land reclamation after the end of natural deposit exploitation.

5

Środki cieniujące w ściekach i środowisku wodnym

Rezka P., Balcerzak W.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 8

1521--1523

PL

Przedstawiono i scharakteryzowano najczęściej stosowane środki cieniujące. Substancje te z założenia powinny być niegroźne dla zdrowia człowieka, lecz mogą one stanowić zagrożenie dla organizmów wodnych. Dokonano przeglądu literatury dotyczącej występowania tych związków w ściekach oraz środowisku naturalnym. Efektywne oczyszczenie ścieków szpitalnych i komunalnych jest niezbędne w ochronie wód powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniami organicznymi, w szczególności farmaceutykami. Jednakże, jak wynika z danych literaturowych, środki kontrastujące nie są usuwane w procesach oczyszczania ścieków w stopniu wystarczającym i dochodzi do ich emisji do środowiska wodnego.

EN

A review, with 26 refs., of contrast agents and their occurrence in aquatic environment.

6

Ochrona jednolitych części wód podziemnych w aspekcie realizacji małych elektrowni wodnych

Operacz A., Kotowski T.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2016

|

nr III/2

883--894

PL

Nadrzędnym celem Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE jest ochrona wód i środowiska wodnego dla przyszłych pokoleń. Osiągnięcie dobrego stanu wszystkich części wód następuje poprzez określenie i wdrożenie koniecznych działań w ramach zintegrowanych programów działań w państwach członkowskich. Wydzielone tzw. jednolite części wód, zarówno powierzchniowe, jak i podziemne, należy chronić, aby przyszłym pokoleniom pozostawić je w dobrym stanie ilościowym i jakościowym. Inwestycje w energetykę odnawialną, uznawane są w świetle Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych za źródła energii promowane ze względu na troskę o środowisko. Tym samym korzyści z realizacji takich przedsięwzięć są wysoko cenione zarówno w skali regionalnej, jak i skali globalnej, szczególnie ze względu na zmiany klimatyczne oraz postępujące zanieczyszczenie środowiska. Krajowe doświadczenia w realizacji małych elektrowni wodnych świadczą jednak o wysokim stopniu niejednoznaczności i budzą wiele kontrowersji. Wpływ zarówno pozytywny, jak i negatywny realizacji MEW, jest wysoko zależny od indywidualnej lokalizacji oraz od aktualnego stanu środowiska. W artykule przedstawione zostały obowiązujące przepisy prawne oraz wskazane możliwe oddziaływania przedsięwzięcia ograniczone do analizy wpływu na ochronę jednolitych części wód podziemnych.

EN

The ultimate objective of the Water Framework Directive 2000/60/ EC is protection of waters and water environment for the future generations. Achieving good condition of all parts of waters is done by setting up and implementing the necessary actions within the integrated programmes in the member states. The selected the so-called uniform parts of waters (both surface and underground) should be protected to be left in good quantity and quality condition for the future generations. Investments in renewable sources of energy are recognised, in the light of the European Parliament and Council Directive 2009/28/EC of 23 April 2009 on the promotion of the use of energy from renewable sources as promoted sources of energy due to the care for the environment. Thus, the benefits from execution of such investments are highly valued in both regional and global scale, especially in reference to climatic changes and continued pollution of the environment. National experience in execution of small hydropower plants prove, however, high degree of ambiguity and pose many controversies. Both positive and negative effect of execution of small hydropower plants highly depend on the specific location and on the current condition of the environment. The article presents the legal regulations in force and the possible interactions of the project limited to the analysis of the effect on protection of uniform parts of groundwater.

7

Zastosowanie ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie w ochronie wód podziemnych

Sołtysiak M., Dąbrowska D., Kupiec M.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

1068--1073

EN

The Prevention and Remedying of Environmental Damage Act of 13 April 2007 is a relevant judicial tool, which can be used in the groundwater protection. Conflict between the obligation to protect the environment and the human economic activity forced the legislature’s obligation to repair the damage. The enactment of the act was a result of The Environmental Liability Directive 2004/35/CE implementation in Poland. This article contains an analysis of the remediation of environmental act in terms of the soil and water environment protection. It reviews also proceedings relating to the soil and water environmental damages, which were conducted by Regional Directorates for Environmental Protection. In addition, the surface water and associated habitats on the grounds of the interconnectedness of the different components of the environment with groundwater, were included in the analysis.

8

Wyznaczanie terenu ochrony pośredniej ujęcia wód podziemnych : porównanie wyników uzyskanych metodami analitycznymi z modelowaniem numerycznym

Duda R., Winid B., Zdechlik R.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/1

694--699

EN

In case of groundwater intakes with a low well discharge, localized in simple hydrogeological conditions, the wellhead protection area (WHPA) can be delineated by one of available analytical methods. The differences between the WHPA ranges delineated by analytical methods, give rise to the question which method would be optimal to be used to handle simple hydrogeological conditions. Analytical methods considered in the study include the Wyssling method, the Krijgsman and Lobo-Ferreira (K&L-F) method, and the Analytical Element Method (AEM). WHPA delineated using analytical methods are compared with data obtained from hydrogeological numerical model, which becomes the reference method. The study was performed for two single wells, and a simplified case was considered too, whereby two wells were represented by an equivalent one. The criterion used in the assessment is the distance upstream from the well to the zone boundary (Lu ), for various time-of-travel to the intake (1, 2, 3, 4, 5, 10, 15, 20, 25 years), and the shape and lateral extent of the WHPA. Discrepancies between the analytical methods vary depending on the time-of-travel, reaching 11% at most. Discrepancies between the analytical methods and numerical modelling results for single wells vary depending on the time-of-travel and the employed analytical approach, reaching 25% at most. For time-of-travel longer than 5 years, the maximal distances Lu calculated by the analytical methods are found to be smaller than those obtained by the reference method. The study indicate that results obtained by compared analytical methods are rather similar each other, but not similar to numerical modelling data. For scenario with the equivalent well there is major discrepancy between the reference values and analytical data.

9

Proces wdrażania regulacji dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych – wyzwaniem dla przemysłu papierniczego

Michniewicz M.

Przegląd Papierniczy

|

2014

|

R. 70, nr 10

597--600

PL

Przełomowa, w dziedzinie ochrony środowiska przed emisjami ze źródeł przemysłowych, dyrektywa w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń (tzw. dyrektywa IPPC – 96/61/WE) zapoczątkowała wprowadzanie w Europie jednolitego systemu reglamentacji korzystania ze środowiska przez instalacje przemysłowe. Dyrektywa ta wprowadziła na szczeblu europejskim wymagania uzyskania zintegrowanych pozwoleń ekologicznych na funkcjonowanie instalacji, których działalność może w znaczącym stopniu pogorszyć stan środowiska.

EN

Directive on integrated pollution prevention and control (so-called IPPC directive - 96/61/WE), crucial in the field of the protection of the environment against emissions from industrial sources, initiated the introducing of uniform system of control the pollution from the industrial installations in Europe. This directive put into force on the European level the requirements of getting integrated ecological permits for installations which activity can worsen the state of the environment in the significant degree. The fundamental principle introduced by the IPPC directive into the European law sounded: “Member States shall take the necessary measures to provide that the competent authorities ensure that installations are operated in such a way that all the appropriate preventive measures are taken against pollution, in particular through application of the best available techniques.” In this way the directive determined the requirement that the acceptable releases of pollutants were supposed to result from current technical-technological possibilities, regarding environmental protection internal and external measures. Current manufacturing techniques and solutions have been described and assessed in the reference documents on best available techniques, so called BREF documents. At present the terms of use the environment by industrial installations in EU countries are regulated by the directive 2010/75/EU of 24.11.2010 on industrial emissions (IED – OJ L 334 of 17.12.2010). IED directive, compared with the former IPPC directive, is granting the considerably bigger role to BAT reference documents. The fundamental role of BREF documents consists in supporting the EU legislation in the area of preventing and limiting environmental pollutions from industrial sources. In practice, BREF and particularly its the most important part – BAT Conclusions – defines the technical measures and levels of emission and equivalent parameters, resulting from the current state of the technique and being able to serve as emission limit values (emission standards) at issuing the ecological integrated permits. Within 4 years of publication of the document: “Commission implementing decision establishing BAT Conclusions for the production of pulp, paper and board”, the competent authority is to reconsider and, if necessary, update all the permit conditions and ensure that the installation complies with those permit conditions. Paper making industry has a time until autumn 2018 for adapting the installations to the requirements of this document.

10

Wpływ deformacji górotworu na warunki ochrony powierzchni oraz zasoby użytkowe wód podziemnych przy podziemnym zgazowaniu węgla

Palarski J., Jendruś R., Strozik G.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 8

149--155

PL

W artykule przedstawiono wybrane zagadnienia związane z wpływem deformacji górotworu wywołanej przez podziemne zgazowanie węgla na warunki ochrony powierzchni oraz środowisko wód podziemnych. Omówiono dotychczasowe doświadczenia światowe w zakresie podziemnego zgazowania węgla oraz aktualnie prowadzone krajowe badania naukowe w tym obszarze. Dokonano oceny korzyści i zagrożeń wynikających z ewentualnego zastosowania podziemnego zgazowania do zagospodarowania dotąd nie udostępnionych górniczo złóż węgla kamiennego, części złóż pozostawionych w kopalniach likwidowanych oraz prowadzenia prób podziemnego zgazowania w kopalniach czynnych. Przeanalizowano wpływ strefy zawału oraz strefy spękań na wzrost mobilności wód podziemnych oraz przedstawiono rozważania dotyczące doboru rozmiarów kawern reakcyjnych pod kątem eliminacji zagrożenia występowania deformacji nieciągłych. Omówiono wybrane zależności opracowane dla górniczej eksploatacji podziemnej do szacowania wysokości strefy zawału i strefy spękań oraz określania warunków dla uniknięcia wystąpienia deformacji nieciągłych na powierzchni terenu przy stosowaniu podziemnego zgazowania węgla.

EN

This paper presents selected issues on the impact of rock mass deformation which occurred as the result of the underground coal gasification process, on the conditions of surface and ground waters’ environment protection. Current global experience in the field of underground coal gasification as well as currently performed scientific research projects in Poland have been described. An assessment of advantages and potential hazards, resulting from the application of underground gasification for the management of yet unmined parts of beds, rest of beds available in already closed mines as well as underground gasification tests conducted in active coal mines was performed. The impact of caving and fractured zones on the increase of ground water mobility has been analyzed. Furthermore, considerations regarding the selection of gasification cavern dimensions in terms of elimination of the discrete deformation hazard have been presented. In the end, selected equations devised for the underground mining exploitation to estimate caving zone and fractured zone heights as well as the determination of conditions for elimination of the hazard of discrete deformation occurrence on the ground surface in the process of underground coal gasification were presented.

11

Możliwości redukcji negatywnych oddziaływań podziemnego zgazowania węgla na środowisko przez podsadzanie pustek podziemnych

Palarski J., Strozik G.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 8

156--162

PL

W artykule przedstawiono rozważania dotyczące oddziaływania procesu podziemnego zgazowania węgla kamiennego na deformacje górotworu i powierzchni terenu oraz możliwości ich ograniczenia poprzez zastosowanie podsadzania powstających w tym procesie pustek z uwzględnieniem różnych, stosowanych na świecie rozwiązań w zakresie technologii i sposobu prowadzenia procesu podziemnego zgazowania węgla. Podkreślono znaczenie konieczności zabezpieczenia otoczenia zarówno samej strefy georeaktora, jak i jej otoczenia przed wynoszeniem zanieczyszczeń przez migrujące wody podziemne oraz wpływ pustek powstających w toku zgazowania podziemnego na rozwój deformacji górotworu mogących mieć wpływ zarówno na warunki ochrony powierzchni terenu, jak i na dynamikę przepływów wód podziemnych. Omówiono podstawowe dotychczas stosowane rodzaje technologii podziemnego zgazowania pod kątem możliwości kontroli rozwoju i przemieszczania się strefy georeaktora oraz cele i ograniczenia stosowania technologii wypełniania pustek podziemnych dla ograniczenia negatywnych oddziaływań procesu zgazowania na środowisko.

EN

This paper presents information on the impact of underground coal gasification process on the deformations of rock mass and ground surface as well as the possibilities of their reduction thanks to the application of backfilling of underground voids, resulting from this process, taking into account various solutions, in the field of technology and methods of handling the underground coal gasification process, adopted worldwide. A need for isolation of both the georeactor space as well as its surroundings against migration of contaminants with migrating ground waters was discovered. Impacts of underground voids formed as the result of underground coal gasification on rock mass deformations have been discussed in terms of surface protection as well as the dynamics of ground water flow. Most important technologies of underground coal gasification have been described in terms of the possibilities of the development and mobility of the georeactor zone control as well as the objectives and limitations of underground voids filling technologies’ application to reduce the adverse effects of gasification process on the environment.

12

Efektywność stosowania powszechnie dostępnych materiałów odpadowych jako barier ochronnych środowiska wodnego w składowiskach siarczkowych odpadów metali nieżelaznych

Miszczak E., Twardowska I., Kmiecik E., Szczepańska-Plewa J.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 4

91--98

PL

Celem przedstawionych badań było określenie efektywności barier/warstw ochronnych z materiałów odpadowych (popiołów elektrownianych i komunalnych osadów ściekowych) jako sorbentów metali z kwaśnych wycieków infiltrujących przez warstwę siarczkowych odpadów z flotacyjnego wzbogacania rud metali nieżelaznych (na przykładzie odpadów z flotacji rud miedzi). Doświadczenia prowadzono jako porównawcze badania przepływowe w symulowanym cyklu 4-letnim na dwóch kolumnach wypełnionych odpadami pomiedziowymi o miąższości 1m – referencyjnej R oraz doświadczalnej z barierami d. Kolumny zasilano porcjowo symulowanym polimetalicznym roztworem ARD (Acid Rock Drainage) o pH 1,5 i najwyższych stwierdzonych stężeniach metali. Badane bariery wykazały wysoką efektywność sorpcji kationów mobilnych metali (Mn, Ni, Zn, Cd), wspomagającą naturalną zdolność krzemianowych odpadów pomiedziowych do wiązania metali o niskiej ruchliwości – Cu, Cr, Pb i Fe. Zastosowanie barier spowodowało również obniżenie dolnych granicznych wartości pH dla fazy sorpcji całkowitej metali mobilnych oraz dla sorpcji w fazie przejścia wszystkich metali. Stwierdzono, że przy zastosowaniu barier przy powszechnie występujących niższych stężeniach metali śladowych i pH>4 w ARD i wodach porowych składowisk odpadów rud metali nieżelaznych oraz znaczącej zdolności wiązania metali o niskiej mobilności przez te odpady, zagrożenie uwalniania metali śladowych z tych składowisk praktycznie nie będzie występowało.

EN

This study was performed to assess the efficiency of barriers/protective layers of waste materials (power-plant fly ash and municipal sewage sludge) as metal sorbents from acid solutions infiltrating the layer of sulfide wastes from flotation dressing of non-ferrous metal ores, on the basis of wastes from copper ore flotation. The study was carried out as comparative flow-through experiments in a simulated 4-year cycle on two columns filled with flotation wastes in the layers of 1m thick – reference column R and experimental column with barriers d. The barriers showed high-efficiency sorption of labile metal cations (Mn, Ni, Zn, Cd), supporting the natural ability of silicate wastes from flotation of copper ores to bind metals of low mobility (Cu, Cr, Pb, Fe). In addition, the application of barriers caused a decrease in the lower limit of pH values for the full sorption phase of labile metals as well as for a break-through phase of all of the tested metals. At commonly lower metal concentrations and pH>4 in ARD and pore waters in disposal sites of non-ferrous ore wastes, as well as significant binding capacity of the low mobility metals by these wastes, the application of protective barriers would practically eliminate the hazard of trace metals release from disposal sites.

13

Wpływ stopnia rozpoznania warunków hydrogeologicznych na prawidłowość realizacji projektu zabezpieczenia składowiska odpadów na przykładzie składowiska Słabomierz-Krzyżówka

Gańko A., Gańko M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/1

153--159

PL

W artykule przedstawiono i omówiono wpływ przeprowadzonego rozpoznania warunków hydrogeologicznych na poprawność wykonania przesłony przeciwfiltracyjnej składowiska odpadów, a tym samym na poprawę jakości wód podziemnych w jego rejonie. Problematykę stopnia rozpoznania warunków hydrogeologicznych podczas projektowania i wykonania zabezpieczenia składowiska przedstawiono na przykładzie składowiska Słabomierz-Krzyżówka.

EN

In the paper, an effect of the extent of exploration of hydrogeological conditions on the correct execution of a seepage screen of a landfill, aiming to the improvement of groundwater quality in the vicinity of waste disposal site, was analysed. The issue was exemplified in the design and construction of the seepage screen for the Słabomierz-Krzyżówka landfill.

14

Gospodarowanie wodami w procesie potencjalnej eksploatacji gazu z łupków w Polsce

Woźnicka M., Mikołajków J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

645--649

PL

Gospodarowanie wodami w procesie możliwej eksploatacji gazu ze złóż niekonwencjonalnych jest jednym z najistotniejszych zagadnień aktualnie rozwijającej się w Polsce gałęzi przemysłu wydobywczego. W artykule przedstawiono uwarunkowania technologiczne oraz środowiskowe systemu obiegu wody w procesie wydobycia gazu z łupków oraz wskazano rekomendowany sposób postępowania, mający zagwarantować racjonalne wykorzystanie zasobów wodnych oraz ich ochronę przed potencjalnym zanieczyszczeniem.

EN

Water management in the case of potential shale gas exploitation is the most important issue of this developing process in Poland at present. The paper presents the technical and environmental conditions of water management in the hydraulic fracturing process and a recommended way for rational use of water resources and their protection.

15

Wiązanie Potencjalnie Toksycznych Pierwiastków (PTP) w składowiskach odpadów górnictwa węgla kamiennego jako czynnik ochrony środowiska wodnego

Szczepańska-Plewa J., Twardowska I., Miszczak E.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 3

117--124

PL

Celem badań było rozpoznanie przebiegu procesu opóźnienia migracji Potencjalnie Toksycznych Pierwiastków (PTP) w warstwie odpadów górnictwa węgla kamiennego, czyli zdolności barierowych odpadów, w stosunku do metali migrujących w ich warstwie wraz z wodami infiltracyjnymi. Prowadzono badania przepływowe w symulowanym 4-letnim cyklu na kolumnie odpadów o miąższości 1 m zasilanej porcjowo modelowym polimetalicznym roztworem ARD (Acid Rock Drainage) o pH = 1,5 i stężeniach metali: Mn, Fe, Zn, Cd, Cr, Cu i Pb w zakresie maksymalnych stwierdzonych wartości w strefie aeracji składowisk odpadów wydobywczych zawierających siarczki.

EN

The aim of investigations was the recognition of the course of the process of Potentially Toxic Elements (PTE) migration retarding in the layer of hard coal extractive wastes, i.e. barrier abilities of wastes, in relation to metals migrating in their layers together with infiltration waters. Flow examinations in a simulated 4-year cycle on a waste column 1 m in thickness fed in portions with model polymetallic ARD (Acid Rock Drainage) solution with pH = 1.5 and concentrations of metals: Mn, Fe, Zn, Ni, Cd, Cu, and Pb within the range of maximally ascertained values in the zone of aeration of hard coal mining extractive wastes containing sulphides were conducted.

16

Środowisko jako całość w podejściu zintegrowanym - aspekt ochrony gleb

Typko M.

Chemik

|

2011

|

Vol. 65, nr 8

753-754

PL

Omówiono nowe wymagania wynikające z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych, stanowiącej nowelizację dyrektywy IPPC. Dotyczą one m.in. kwestii zapobiegania zanieczyszczeniom gleby i wód podziemnych. Biorąc je pod uwagę, a także obowiązujące w Polsce przepisy w zakresie ochrony gleb oraz przedłożony przez KE projekt dyrektywy ustanawiającej ramy dla ochrony gleb i zmieniającej dyrektywę 2004/35/WE, niezbędna jest poważna debata na temat rozwiązań systemowych w zakresie ochrony gleb w Polsce.

EN

Discusses the new requirements arising from the European Parliament and the Council 2010/75/UE of 24 November 2010 on industrial emissions, which is a revision of the IPPC Directive. They concern preventions of pollution of soil and groundwater. Taking them into account, as well as the rules in force in Poland to protect the soil and by the European Commission submitted a draft Directive establishing a framework for the protection of soil and amending Directive 2004/35/EC, it is necessary to serious debate on systemic solutions in the field of soil protection in Poland.

17

Wybrane problemy ustanawiania obszarów ochronnych głównych zbiorników wod podziemnych

Herbich P., Mikołajków J., Skrzypczyk L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/1

179-191

PL

Jednym z ważniejszych zadań związanych z wdrożeniem ustaleń Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz planowaniem i gospodarowaniem wodami w obszarach regionów wodnych i ochroną wód podziemnych w Polsce jest wyznaczenie i ustanowienie obszarów ochronnych głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP). W 2009 r., na zamówienie Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej został uruchomiony 6-letni program udokumentowania obszarów ochronnych 116 zbiorników. Przeprowadzona analiza obowiązujących aktów prawnych wskazuje na konieczność podjęcia pilnych inicjatyw legislacyjnych, które powinny usprawnić proces ustanawiania obszarów ochronnych GZWP, przyśpieszyć proces ich wdrażania oraz ułatwić egzekwowanie wprowadzonych wymogów ochronnych. Główne kierunki działań w tym zakresie obejmują uzupełnienie ustawy Prawo wodne, między innymi o wykaz nakazów, zakazów i ograniczeń możliwych do wprowadzenia w celu ochrony zbiornika, a także opracowanie i wdrożenie aktu prawnego dotyczącego szczegółowych zasad ustanawia obszaru ochronnego. Niezbędne jest także doprowadzenie do wzajemnej zgodności przepisów dotyczących planowania przestrzennego i planowania w gospodarce wodnej.

EN

The establishment of the protection areas of the main groundwater reservoirs is one of the important tasks for the implementation of the Frame Water Directive as well as for the planning, water management and water protection in Poland. In 2009 at the National Water Board order the 6 year program was initiated to document protection areas for 116 reservoirs. The carried out analysis of the existing legal regulations revealed the necessity to undertake urgent legislative initiatives which should improve the process of establishing the MGR protection areas. The implementation of these initiatives should be accelerated and the enforcement of the protection measures should be facilitated. The main actions in this respect are to supplement the Water Law with among others the list of orders, bans and limitations possible to be introduced to protect a reservoir. A legal regulation must be elaborated and implemented as far as the detailed principles of the protection area establishment are concerned. It is necessary to make land use planning regulations and water management planning regulations compatible.

18

Opóźnienie migracji potencjalnie toksycznych pierwiastków (PTP) jako wynik ochrony środowiska wodnego w rejonach deponowania odpadów rud metali

Szczepańska-Plewa J., Twardowska I., Stefaniak S., Miszczak E.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/2

661--670

PL

Celem przedstawionych badań jest rozpoznanie zdolności barierowych siarczkowych odpadów wydobywczych (na przykładzie krzemianowych odpadów z flotacji rudy miedzi) w stosunku do metali generowanych w strefie przypowierzchniowej składowiska (strefa intensywnego wietrzenia) i migrujących w warstwie odpadów wraz z infiltrującymi wodami opadowymi. Badania prowadzono, jako przepływowe, w symulowanym 4-letnim cyklu, w kolumnie wypełnionej odpadami o miąższości 1 m. Odpady wypełniające kolumnę zasilano porcjowo symulowanym polimetalicznym roztworem ARD (Acid Rock Drainage) o pH 1,5 i najwyższych stężeniach metali: Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, Zn, przyjętych na podstawie opublikowanych danych dla odpadów wydobywczych. Stwierdzono wysoką zdolność wiązania w odpadach Cu, Cr, Fe i Pb, w szczególności w zakresie pH wycieku > 6. Zdolność odpadów do sorbowania Cd, migrującego z wodami infiltracyjnymi ze strefy wietrzenia, jest również stosunkowo wysoka, jednakże z uwagi na niepełne wiązanie może następować przekroczenie dopuszczalnego stężenia. Odpady te wykazały natomiast praktyczny brak właściwości wiążących w stosunku do Mn oraz słabe wiązanie Ni i Zn. Występowanie tych metali w wyciekach ze składowiska powinno zatem stanowić czynnik kontrolny decydujący o zakresie i skali przedsięwzięć prewencyjnych i ich efektywności. Uwzględnienie opóźnienia migracji metali wywołanego sorpcją w warstwie odpadów pozwoli na odpowiednie planowanie budowy składowiska i rozwiązań technicznych dla ochrony jakości wód podziemnych.

EN

The study was aimed to elucidating barrier capacity of sulfide extractive wastes (exemplified in silicate waste from floatation dressing of copper ore) with respect to metals generated in the weathering zone, which migrate in a waste layer with infiltration waters. It was carried out as a flow-through long-term experiment in the simulated 4-years’ cycle in a column of waste 1 m thick, to which doses of simulated polymetallic ARD (Acid Rock Drainage) of pH 1.5 and the highest envi, Mn, Cd, ronmentally relevant concentrations of metals: Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, Zn were applied. The waste showed high binding capacity with respect to Cu, Cr, Fe and Pb, in particular at leachate pH > 6.0. Waste sorption capacity for Cd appeared to be also relatively high, although exceeding MCL (Maximum Contaminant Level) due to incomplete binding might be a critical factor. The practical lack of binding properties of the waste for Mn, and poor binding of Ni and Zn was though observed. Occurrence of these metals in the leachate from a waste dump should thus be considered as a factor determining the range and scale of prevention measures and their efficiency. Giving consideration to retardation of metal migration due to sorption in a waste layer would allow adequate planning of a waste dump construction program and technical solutions for protection of a groundwater chemical status.

19

Koncepcja reorganizacji sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

Kazimierski B., Gidziński T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/1

255--265

PL

Nowy etap reorganizacji krajowej sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w ramach realizacji projektu Państwowej Służby Hydrogeologicznej pn.: Reorganizacja, rozwój i przystosowanie sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych do wymagań Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW) został rozpoczęty w 2009 r. Omawiany projekt ma na celu zwiększenie łącznej liczebności: otworów badawczych, piezometrów oraz źródeł do 1200 punktów monitoringowych. Zadania projektu obejmują także rozbudowę i montaż nowej infrastruktury oraz wprowadzanie automatyzacji pomiarów w stacjach hydrogeologicznych. W artykule zostały przedstawione główne wytyczne zastosowane w celu spełniania wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej, w zakresie organizacji efektywnej sieci monitoringu wód podziemnych w Polsce.

EN

New stage of reorganization of national observation-research groundwater network was launched in 2009 in the framework of PHS project: Reorganization, development and adaptation of the groundwater observation-research network to requirements of the EU Water Framework Directive (WFD). The aforementioned project is focused on increasing in total number of groundwater observation wells, piezometers and springs to 1200 monitoring points. The tasks of the project cover also development and installing of new infrastructure, as well as further introducing of automatically measurements in hydrogeological gauging stations. The article presents main guidelines applied, in order to fulfill WFD requirements of organizing efficient groundwater national monitoring network in Poland.

20

Baza danych GIS Głównych Zbiorników Wód Podziemnych – założenia metodyczne, aktualny stan przygotowania

Mikołajków J., Węglarz D.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/2

413--421

PL

Aktualnie realizowany jest na zlecenie Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej ogólnokrajowy program badawczy obejmujący udokumentowanie obszarów ochronnych dla 101 Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP). Dokumentacje obszarów ochronnych GZWP opracowywane są w trzech etapach w latach 2009–2015 roku. Jednym z efektów prac będzie mapa obszarów ochronnych GZWP – wymagających objęcia różnymi formami ochrony – zakazy, nakazy i ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów lub korzystania z wody, w celu ochrony zasobów wód tych zbiorników. W artykule zaprezentowano aktualny stan prac związanych z przygotowaniem bazy danych GIS o obszarach ochronnych GZWP. Baza ta prowadzona jest w ramach działalności Państwowej Służby Hydrogeologicznej (PSH) i będzie stanowić podstawowy materiał do wykorzystania wyników prac przy wprowadzaniu obszarów ochronnych GZWP przez dyrektorów Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej i prezentacji informacji o GZWP.

EN

At present there is ongoing all Poland research project ordered by the National Water Management Authority to document the protection areas for 101 Main Groundwater Reservoirs (MGR). Documentations of the protection areas are to be elaborated in three stages in years 2009–2015. One of the results of these works will be the map of the MGR protection areas – the areas with different forms of the protection like bans, orders and limitations in land or water use to protect resources of these reservoirs. The paper shows the present stage of works aimed at the preparation of the GIS database with the MGR protection areas. This database run by the Polish Hydrogeological Survey will be the major tool in the MGR protection areas introduction by the directors of the Regional Water Management Authorities as well as for the presentation of the information on the MGR.