Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 11

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  ochrona terenów górniczych
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Skutki podziemnej eksploatacji górniczej mogą ujawniać się na powierzchni terenu w postaci deformacji ciągłych i/lub nieciągłych. Występujące rzadziej deformacje nieciągłe charakteryzują się większą skalą zagrożenia dla obiektów budowlanych oraz infrastruktury powierzchniowej. Występowanie tego typu deformacji praktycznie dyskwalifikuje teren z możliwości zabudowy. Natomiast dla istniejących obiektów może prowadzić do uszkodzeń i zniszczeń uniemożliwiających bezpieczne użytkowanie tych obiektów. W artykule przedstawiono wyniki obserwacji liniowej deformacji nieciągłej, która ujawniła się na powierzchni w postaci progu terenowego oraz garbu o długości kilkuset metrów. W badaniach wykorzystano satelitarne i klasyczne metody pomiarowe. Technika GNSS w trybie RTK umożliwiła pomiar współrzędnych przestrzennych kilku tysięcy punktów na powierzchni terenu w regularnej siatce. Równolegle prowadzono precyzyjne pomiary wysokościowe (niwelacja geometryczna) wykonywane na trwale stabilizowanych punktach linii obserwacyjnej. Profil wzdłuż linii obserwacyjnej przecinał prostopadle próg terenowy. Pomiary zrealizowano w kilku seriach przez ponad półtora roku nad czynną eksploatacją górniczą. Objęto nimi obszar o powierzchni ponad 50 ha. Opracowanie i analiza wyników pomiarów umożliwiły wygenerowanie przestrzennego pola deformacji. Dodatkowo rozwój deformacji w czasie przedstawiono na pionowych profilach terenu wzdłuż linii pomiarowej. Przyczyny wystąpienia deformacji nieciągłej wywołanej eksploatacją górniczą powinny wyjaśnić wyniki badań struktury gruntu oparte o wdrożone metody geofizyczne.
EN
The effects of underground mining exploitation may manifest themselves on the ground surface in the form of continuous and/or discontinuous deformations. The less frequent discontinuous deformations are characterised by a greater scale of danger to buildings and surface infrastructure. The presence of this type of deformation practically disqualifies the area from development. For existing facilities, on the other hand, it may lead to damage and destruction preventing the safe use of these facilities. The paper presents a study of linear discontinuous deformation that revealed itself on the surface in the form of a terrain sill and a hump several hundred meters long. Satellite and classical measurement methods were used in the study. GNSS technology in RTK mode made it possible to measure the spatial coordinates of several thousand points on the ground surface in a regular network. In parallel, precise height measurements (geometric level) based on permanently stabilised observation line points were carried out. The profile along the observation line crossed the terrain sill perpendicularly. The measurements were carried out in several series over a period of more than a year and a half over an active mining exploitation. An area of over 50 ha was covered. The processing and analysis of the measurement results made it possible to generate a spatial deformation field. In addition, the development of deformation over time is shown on vertical profiles of the terrain along the survey line. The reasons for the occurrence of discontinuous deformation caused by mining exploitation should be explained by the results of soil structure research based on implemented geophysical methods.
PL
W artykule przedstawiono syntetycznie działalność Komisji ds. Ochrony Powierzchni przy Wyższym Urzędzie Górniczym w okresie od 2012 do 2021 r., w tym kilku wniosków opiniowanych kilkukrotnie lub cyklicznie dotyczących: eksploatacji w filarach ochronnych dla śródmieścia Bytomia i dla Lubina oraz na terenie górniczym w Marklowicach, a także zasad stosowania Górniczej Skali Intensywności Sejsmicznej - GSIS. Szczególnym problemem dyskutowanym na posiedzeniach komisji w 2012 r. były zasady prognozowania wpływów i szkód górniczych przez przedsiębiorców górniczych. Geneza tej dyskusji miała związek z eksploatacją górniczą i szkodami, jakie wystąpiły w 2011 r. w dzielnicy Karb w Bytomiu.
EN
The activities of the Commission for Surface Protection at the State Mining Authority are regulated by an ordinance [10] and its composition by a decision [1] of the President of the State Mining Authority. The tasks of the commission include issuing opinions on the state of public safety related to mineral exploitation, and in particular on the evaluation of mining exploitation programs and issuing opinions on: mining and construction prophylaxis in mining areas, methods of mine liquidation and directions of development of post-mining areas along with evaluation of their suitability for development. In addition, the Committee initiates research on the impact of mining activities on the environment and buildings and gives its opinion on draft regulations, Polish Standards and instructions on the above issues. In the years 2012-2020, the Committee considered 24 motions, of which the most frequent were motions concerning mining operations near Bytom and Marklowice, in the protective pillar of Lubin, and those concerning the mining seismic intensity scale. A particular problem discussed at the commission's meeting was a letter on shortcomings in forecasting the impact of the planned exploitation by mining enterprises. The list of applications reviewed in 2012-2020 by the commission (Table 1) shows that their number is gradually decreasing, which is due to, among others, restructuring of the hard coal mining industry, which resulted in termination of exploitation under the center of Bytom and also Wirek district in Ruda Śląska.
PL
Problematyka określenia wpływu podziemnej eksploatacji górniczej na obiekty budowlane wymaga często stosowania metod tzw. analizy wstecznej. Do zagadnień opierających się na tego typy metodach analitycznych należą m.in. problemy szkód powstających w budynkach w wyniku deformacji podłoża powodowanych eksploatacją surowców. Analiza wsteczna stanowi w tym przypadku narzędzie pozwalające oszacować, jaki zakres istniejących deformacji i uszkodzeń konstrukcji jest wynikiem oddziaływania robót górniczych. Praca zawiera wyniki badań, w których analiza wsteczna zastosowana została do ustalenia związku przyczynowo- skutkowego pomiędzy uszkodzeniami występującymi w obiekcie budowlanym i jego otoczeniu, a ruchem zakładu górniczego. W pracach tych wykorzystano metody wnioskowania oparte na rozpoznaniu warunków materiałowo- konstrukcyjnych obiektu i dokonanych oddziaływań górniczych oraz analizie aktualnego stanu uszkodzenia konstrukcji budynku.
EN
The problem of determining the impact of underground mining on buildings often requires the use of back analysis methods. Issues of this type are the problems of mining damages that occur as a result of mining in buildings. In this case, the analysis is a tool to assess what portion of the deformation and structural damage are caused by the impact mining exploitation. The work contains the results of studies in which back – analysis has been used to determine the relationship between the damage occurring in the building and and the mining plant operations. Inference methods based on the recognition of constructional and mining conditions and of the analysis of the building failure state have been used in work.
EN
W artykule przedstawiono płaski model górotworu jako deterministyczny, skończony automat komórkowy. Wykorzystana do opisu rozkładu deformacji wewnątrz górotworu i na jego powierzchni teoria automatów pozwala w relatywnie prosty sposób uzyskać profil niecki obniżeniowej zgodny z profilem obserwowanym pomiarami geodezyjnymi na powierzchni terenu. Przedstawiony w pracy najprostszy model górotworu przedstawia jego płaski przekrój w postaci regularnej siatki komórek, które ściśle do siebie przylegają i mają jednakowy kształt (Rys. 1). Dla modelu zdefiniowano podstawowe parametry automatu komórkowego takie jak: warunki brzegowe, decydujące o początku i końcu symulacji, sąsiedztwo komórkowe, określające przestrzeń w siatce komórek, w obrębie której dochodzi do bezpośredniej wymiany informacji zapisanych w poszczególnych komórkach oraz funkcję przejścia, która decyduje o ostatecznej charakterystyce rozkładu symulowanego zjawiska w siatce automatu. W artykule zastosowano deterministyczną funkcję rozkładu. W wyniku licznych prób modelowych stwierdzono, że stosowana funkcja rozkładu dla symulacji rozkładu obniżeń (Rys. 3) nie pozwala na symulację ruchów poziomych jakościowo i ilościowo zgodnych z przemieszczeniami poziomymi obserwowanymi w rzeczywistości. Jako rozwinięcie dotychczasowej koncepcji budowy górotworu jako skończony automat komórkowy, w pracy opisano funkcję rozkładu (Rys. 5), która pozwala, równolegle do symulacji obniżeń, symulować przemieszczenia poziome zgodne z wynikami obserwacji geodezyjnych. Na podstawie wyników licznych symulacji komputerowych opisano podstawową matematyczną zależność (wzór 11) określającą stosunek maksymalnych przemieszczeń poziomych do maksymalnych obniżeń w niecce nadpełnej w odniesieniu do przyjętych parametrów opisanego modelu górotworu, tj.: odwzorowywanych w rzeczywistości wymiarów komórki, wartości tzw. przejścia głównego, głębokości eksploatacji oraz parametru maksymalnego nachylenia (będącego odpowiednikiem np. parametru tgβ w teorii Budryka-Knothego). Dla pokazania możliwości zaproponowanego automatu komórkowego wykonano symulację rozkładu deformacji wewnątrz modelu górotworu i wyznaczono profil linii obniżeń, nachyleń, przemieszczeń poziomych i odkształceń poziomych powierzchni modelu dla przykładu abstrakcyjnego, wyeksploatowanego pokładu o określonych parametrach górniczo-eksploatacyjnych. W wyniku symulacji otrzymano nadpełną nieckę obniżeniową o kształcie opisywanym przez całkę z funkcji Gaussa, w której rozkład przemieszczeń poziomych był zbieżny z modelem wzorcowym.
PL
W artykule przedstawiano wyniki obserwacji przemieszczeń pionowych górotworu znajdującym się pod prowadzoną eksploatacją. Przeprowadzono analizę wyników cyklicznych obserwacji zmian wysokości punktów zastabilizowanych w pochylni, na które oddziaływała eksploatacja prowadzona w zalegającym powyżej pokładzie.
EN
This paper presents the results of observations of vertical dislocations of the orogen located under the exploitation. The results analysis of periodical observation of changes in the heights of measurement points stabilized in the incline and affected by the exploitation of a higher seam was performed.
PL
Modelowanie matematyczne i numeryczne zagadnień związanych z oddziaływaniem podziemnej eksploatacji górniczej na obiekty budowlane jest, z uwagi na ogromną złożoność zawartych w nim zjawisk i procesów, zadaniem trudnym w realizacji. Zarówno budowa modelu, jak i prowadzenie obliczeń i interpretacja wyników wymagają szerokiej wiedzy oraz dużego doświadczenia. W pracy przedstawione zostały w sposób syntetyczny najistotniejsze problemy modelowania numerycznego powyższych zagadnień. Omówione zostały zarówno metody poznania, idealizacji jak i pozyskiwania danych niezbędnych do prawidłowego skonstruowania modelu oraz jego walidacji i ewaluacji.
EN
Numerical modelling has become an important tool allowing the impacts of mining exploitation on the existing and designed engineering structures to be thoroughly investigated. The interactions between engineering structures and subsiding grounds is are most complex phenomena and in some cases numerical simulation is the only available research method allowing the co-occurrence of a multitude of factors to be taken into account. Because of the complexity of this issue, the development of a full mathematical model is a difficult task, requiring the knowledge of the geological and mining conditions in the area as well as the constructional parameters of the engineering structure being erected. This paper addresses the major issues involved in development of a mathematical model of the engineering structure-ground system. These problems are summarised on the basis of the authors’ extensive experience in the field of monitoring of rock strata subsidence and structural deformation and in mathematical modelling and numerical simulations. Basing on the examples of buildings subjected to the impacts of mining exploitation, the authors identify the major determinants of the type and extent of structural damage and the key elements for model development.
PL
Prowadzenie działalności górniczej powoduje, iż problem ochrony powierzchni i obiektów budowlanych przed szkodami wyrządzonymi ruchem zakładu górniczego dotyka wielu nieruchomości położonych na terenach objętych ich wpływem. Podziemna eksploatacja górnicza wpływa niekorzystnie na powierzchnię i obiekty jej zagospodarowania. W artykule przedstawiony został funkcjonujący w polskim górnictwie system prawny obejmujący identyfikację i formy zabezpieczenia roszczeń na wypadek wystąpienia szkód spowodowanych podziemną eksploatacją złóż kopalin.
EN
Operation of mining activities makes the issue of the protection areas and buildings from damage caused to the mining plant affects many properties located in areas under their influence. Underground Mining adversely affects surface and objects of its development. In this paper is presented functioning of the Polish mining legal framework covering the identification, measurement and forms of security for the claims in the event of damage caused by the exploitation of mineral deposits.
PL
Towarzyszące eksploatacji przekształcenia i deformacje terenu, uszkodzenia obiektów czy zmiany stosunków wodnych, powodują nierzadko znaczne uciążliwości dla użytkowników powierzchni, stając się przy tym źródłem konfliktów i napięć społecznych. Rzecz w tym, aby starać się godzić dwa pozornie odmienne interesy: przedsiębiorcy górniczego, który wydobywając kopalinę zmierza do wszechstronnej minimalizacji kosztów i reprezentowanych przez organy samorządu terytorialnego użytkowników powierzchni, oczekujących normalnych warunków życia na podlegających wpływom eksploatacji terenach.
EN
The matter of the protection of the mining areas is regulated by the act – Geological and Mining Law. The mining investor should, first and foremost, try to avoid any damage and should the damage appear – the investor is responsible for repairing it. This is illustrated by figures 1, 2 and 3. The investor is also required to recultivate the lands affected by mining activity. The role of the official bodies is to create instruments protecting mineral deposits and their free and unlimited exploitation, on the one hand, and on the other – minimizing the negative impact of mining activity on the surface and its inhabitants. One of such instruments is a local land development plan, in which the newly documented mineral deposits are obligatorily included under the provisions of the Polish Geological and Mining Law. The information made public in this way becomes an important factor in designing the development of the areas which can be used for mining purposes in the future. The presence of mineral deposits within their documented borders as well as within the mining area borders, as specified by mining licenses, should automatically result in limitations to the use and construction development of the land. Planning the land use after the mining activity is over should take into account the potential hazards resulting from mining and the secondary processes in the rock mass.
9
Content available remote Wybrane aspekty określania stanu deformacji terenu górniczego
PL
W ramach pracy przedstawiono przykładową analizę oddziaływania dokonanej eksploatacji górniczej na obiekt budowlany. W oparciu o prowadzone w wąskim przedziale czasu pomiary geodezyjne w sąsiedztwie obiektu wyznaczono wartości parametrów potrzebnych do obliczeń. Następnie przeanalizowano wyniki obliczeń wykonanych przy założeniu natychmiastowego ujawniania się wpływów oraz modelu uwzględniającego kinematykę wpływów eksploatacji na powierzchnię. Na podstawie przeprowadzonych analiz przedstawiono wnioski odnośnie do sposobu dokonywania oceny oddziaływania eksploatacji górniczej na powierzchnię. Obliczenia oparto na teorii S. Knothego, przy wykorzystaniu oprogramowania DEFK-Win.
EN
In the framework of the work an example of analysis of influence of realized mining exploitation on a building object was presented. On the basis of geodesic measurements conducted in a narrow time interval in the neighbourhood of the object the values of parameters necessary for calculations were determined. Next the results of calculations carried out under the assumption of immediate appearance of influences and model taking into account the kinematics of exploitation influences on the surface were analysed. On the basis of analyses carried out, conclusions relating to the manner of performing of assessment of mining exploitation influence on the surface were presented. The calculations were carried out on the basis of the S. Knothe theory, using DEFK-Win software.
10
Content available remote Warunki prowadzenia eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę powierzchni
PL
Publikacja zawiera opis podstawowych zasad prowadzenia działalności górniczej w warunkach zabudowy i zagospodarowania powierzchni terenu. Podano zasady wyznaczania terenu górniczego oraz wynikające z tego ograniczenia w prowadzeniu eksploatacji złoża oraz wymagania dla zabudowy i zagospodarowania powierzchni. Opisano warunki i procedury dopuszczenia eksploatacji górniczej z uwagi na ujemne wpływy górnicze.
EN
The publication comprises the description of fundamental principles of mining exploitation conducting in conditions of building development and management of ground surface. The principles of mining ground determination and resulting from this restrictions in deposit exploitation conducting and requirements for surface building development and management were given. The conditions and procedures of mining exploitation admission with regard to negative mining influences have been described.
PL
Współczesne systemy informatyczne pozwalają na optymalizację projektowania profilaktyki szkód górniczych w zakładach górniczych. Dzięki ich zastosowaniu możliwe jest uwzględnianie w analizach zagrożeń powierzchni terenu wieloczynnikowych oddziaływań geologiczno-górniczych. Wiele metod oceny zagrożenia budynków bazuje na subiektywnych ocenach specjalistów, co utrudnia optymalne zarządzanie ryzykiem. W referacie zaprezentowano praktyczne zastosowanie systemu GIS w odniesieniu do analiz zagrożenia terenu górniczego deformacjami nieciągłymi, zalewiskami i deformacjami ciągłymi. W tym ostatnim przypadku, zastosowano autorską metodę oceny zagrożenia budynków, w której wykorzystano wnioskowanie rozmyte.
EN
The contemporary information systems allow to optimize prevention of mining damage in designing of mining plants. Thanks to using them, taking into consideration in surface hazard analyses, multi-factor geological-and-mining interaction is possible. Many methods of buildings hazards evaluation are based on subjective opinions of experts, what makes hazard management difficult. The practical use of GIS system with regard to the analyses of mining area continuous an discontinuous deformations and overflow land hazard is presented. In case of discontinuous deformations the new author’s method of buildings hazard assessment has been used, where fuzzy inference is used.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.