Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kultura dialogu jako punkt wyjściowy do tworzenia współczesnej architektury w mieście historycznym

Chodorowski Michał

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 16

153--161

PL

Artykuł podejmuje temat zagadnień metod dydaktycznych w podejściu do tkanki historycznej ze szczególnym zwróceniem uwagi na formę dialogu. Rozważania na ten temat podjęto na podstawie poczynionej przez autora obserwacji procesu dydaktycznego uczelni Sint-Lucas (Belgia) oraz studiów dostępnej literatury na temat dydaktyki z zakresu konserwacji zabytków, jak i wiedzy studentów architektury do szeroko pojętego dziedzictwa kulturowego. Autor stawia tezę, że dialog i metoda dydaktyczna dialogu powinny być rozważone w przypadku nauczania architektonicznego. Dialog czy dyskusja wymaga od stron zachowania jej kultury oraz szacunku do innych dyskutantów. Potrzeba zrozumienia jest jej podstawą. W obecnej kulturze mass mediów, informacji skrótowej i systemu edukacji, który powierzchownie dotyka wielu zagadnień, coraz większym problemem jest poziom wiedzy studentów opuszczających mury uczelni i nie dotyczy to tylko architektury. Na podstawie doświadczeń w edukacji architektonicznej autor jako uczestnik programu Erasmus+, mając kilkunastoletnie doświadczenie w pracy ze studentami zagranicznymi, wskazuje na różne podejście studentów do nauczyciela/profesora w zależności od regionów, gdzie studenci odbierają edukację. Podejście studentów w krajach Europy Zachodniej, Ameryki Południowej stawia nauczyciela w roli tutora – opiekuna, przewodnika. W krajach Europy Środkowej, Wschodniej i na wschód od niej jako mentora – niepodważalny autorytet. W jednym systemie dialog jest obecny, w drugim zbędny. Rozważania na temat dialogu nabierają szczególnego znaczenia w przypadku działań na tkance historycznej, a w skali większej w realizacjach uzupełniających tkankę historyczną. Przestrzeń miasta historycznego staje się miejscem dialogu wielopokoleniowego. Wymaga on szacunku do zastanej przestrzeni, zrozumienia aspiracji społeczności, które je tworzyły, oraz architektów, którzy w niej już działali.

EN

The article addresses the issue of didactic methods in the approach to the historical fabric with particular attention to the form of dialogue. It is based on the author's observation of the didactic process at the university of Sint-Lucas (Belgium) and on a study of the available literature on didactics in the field of historic preservation as well as on the knowledge of architectural students towards cultural heritage in its broadest sense. The author’s thesis is that dialogue and the didactic method of dialogue should be considered when teaching architecture. Dialogue or discussion requires the parties to maintain its culture and respect for other discussants. The need for understanding is its basis. In the current culture of mass media, abbreviated information and an education system that superficially touches on many issues, the level of knowledge of students leaving the walls of universities is an increasing problem, and this does not only apply to architecture. On the basis of his experience in architectural education, the author, as a participant in the Erasmus+ programme and with several years of experience working with foreign students, points out the different attitudes of students towards the teacher/professor depending on the regions where the students receive their education. The approach of students in Western European, South American countries puts the teacher in the role of a tutor – a guardian, a guide. In central, eastern European countries, and eastern direction as a mentor – an unquestionable authority. In one system dialogue is present in the other unnecessary.

2

Dziedzictwo, warsztat, sacrum – priorytety twórczej osobowości Profesora Andrzeja Białkiewicza

Kadłuczka Andrzej

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 73

173--178

3

Salvator Mundi Stanisława Samostrzelnika – o przypadkowym odkryciu polichromii i jej znaczeniu dla tożsamości Muzeum Duchowości i Kultury Cystersów w Mogile

Bojęś-Białasik Anna, Grochal Aleksandra, Magrysiewicz-Dobrzańska Katarzyna

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 71

168--181

PL

W artykule opisano rezultaty badań architektonicznych i konserwatorskich wykonanych w związku z organizacją muzeum i biblioteki w klasztorze w Mogile. Odkryto m.in. nieznaną polichromię Stanisława Samostrzelnika. Malowidło przedstawiające Chrystusa jako Salvator Mundi umieszczono na podłuczu gotyckiego okna na parterze przeoratu, w którym umieszczono bibliotekę. Pozostałe elementy wystroju włączono do ekspozycji i udostępniono zwiedzającym. Porównanie odkrytej polichromii z pozostałymi malaturami Samostrzelnika w Mogile pozwoliło na hipotezę dotyczącą ich programu ikonograficznego, który wpisuje się w etos cysterskiego życia zakonnego i może stanowić element tożsamości muzeum. Klasztorna sceneria tworzy tło dla ekspozycji, która w ciszy i skupieniu prowadzi przez historię duchowego i artystycznego rozwoju zakonu cystersów. Muzeum stało się szansą na popularyzację roli cystersów w rozwoju kultury cywilizacyjnej i udział społeczeństwa w ochronie dziedzictwa kulturowego.

EN

This paper presents the results of architectural and conservation research associated with the organization of a museum and library in the monastery in Mogiła. Among others, a previously unknown polychromy by Stanisław Samostrzelnik was discovered. The painting, depicting Christ as Salvator Mundi, was located on the underside of the arch of a Gothic window on the priory’s ground floor, now a library. Other décor elements were included in the exhibition and presented to visitors. The comparison of the polychromy with Samostrzelnik’s other paintings in Mogiła led to a hypothesis on their iconographic program, aligned with the ethos of Cistercian monastic life and can co-form the museum’s identity. The monastic scenery forms the exhibition’s backdrop, leading through the history of the spiritual and artistic development of the Cistercians in silence and concentration. The museum can popularize the role of the Cistercians in the development of civilizational culture and public participation in protecting cultural heritage.

4

Kopuła Brunelleschiego we Florencji, wybrane problemy budowlane, statyczne i konserwatorskie

Jasieńko Jerzy, Kadłuczka Andrzej

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 66

182--194

PL

Artykuł zawiera podsumowanie aktualnej wiedzy na temat architektury, statyki, stanu technicznego i potencjalnych zagrożeń słynnej renesansowej kopuły Brunelleschiego we Florencji. W oparciu o analizę źródeł historycznych, kontekstu topograficznego i czasowo-przestrzennego jako uwarunkowań powstania i trwania tej unikalnej konstrukcji zaprezentowano najnowsze metody monitoringu i badań statyki zabytku z uwzględnieniem perspektywicznej prognozy jej bezpieczeństwa.

EN

This paper summarizes current knowledge of the architecture, static behavior, and technical condition of Brunelleschi’s famous Renaissance dome in Florence as well as potential risks to the structure. Based on an analysis of historical sources and topographic, temporal, and spatial contexts determining the structure’s erection and survival, it discusses the currently used monitoring methods and recent studies on the monument’s static behavior, including its prospective safety profile.

5

Prawno-urbanistyczne problemy sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w kontekście ochrony dziedzictwa kulturowego (lata 2017-2019)

Blaszke Małgorzata, Śleszyński Przemysław, Nowak Maciej

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2021

|

nr 45 (1)

7--28

PL

Artykuł zawiera prawno-urbanistyczną analizę wybranych (odnoszących się do kwestii ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego) zapisów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Cele artykułu są następujące: (1) przedstawienie kluczowych problemów związanych z interakcją sfery kulturowej i prawnej w kształtowaniu postanowień miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (mpzp); (2) wykazanie zróżnicowań międzyregionalnych i funkcjonalnych w tym zakresie (tj. związanych z indywidualną specyfiką gmin); (3) określenie (z perspektywy całego systemu gospodarki przestrzennej) optymalnych kierunków koordynacji sfery kulturowej i prawnej w mpzp. W tym celu przeanalizowano postanowienia dotyczące ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego we wszystkich mpzp uchwalonych w Polsce w latach 2017-2019, dokonując kategoryzacji poszczególnych postanowień i związanych z nimi zagadnień problematycznych. Wyniki wskazują na potrzebę silniejszej i bardziej doprecyzowanej ochrony walorów kulturowych, niż ma to miejsce w obecnie obowiązującym systemie prawnym.

EN

This article contains a legal and urbanistic analysis of selected (relating to the issue of protection of monuments and cultural heritage) provisions of local spatial development plans. The aims of the article are as follows: (1) to present the key problems related to the interaction of the cultural and legal spheres in shaping the provisions of local spatial development plans (LSDP); (2) to demonstrate the interregional and functional differences in this respect, i.e. related to the individual specificities of municipalities (communes, gminas); (3) to determine (from the perspective of the entire spatial management system) the optimal directions for the coordination of the cultural and legal spheres in LSDP. To this end, the provisions for the protection of monuments and cultural heritage in all LSDPs enacted in Poland in 2017-2019 were analyzed, and the individual provisions and related problematic issues were categorized. The results indicate the need for stronger and more detailed protection of cultural assets than is the case under the current legal system.

6

Technical Problems in the Renovation of Historic Bridges. Case Study – Road Bridge in Cigacice

Mielczarek Magdalena, Nowogońska Beata

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2021

|

Vol. 31, no. 1

70--78

EN

The road bridge in Cigacice is a very good example of and testimony to the level of knowledge and skills in interwar engineering art. The bridge is almost 100 years old, put to use in 1925, and was designed and manufactured by Beuchelt & Co. in Zielona Góra. The bridge has 10 spans with a parabolic main span, and the supporting structure for the spans is made of steel lattice girders. The object has been strengthened and modernized several times. Currently, renovation works are also being carried out, resulting from identified unfavorable corrosion of the steel elements of the bridge and the concrete bridge slab. The historic steel structure and the bridge supports are being renovated according to the conservation recommendations.

7

Restitution of Polish cultural property – de lege lata remarks and basis for system evaluation. Contribution to the discussion

Landmann Tomasz

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2020

|

Vol. 52, No. 4(198)

820--831

EN

The article aims to present the legal and factual state of restitution of Polish cultural property and point out selected, interesting doubts, problems, and disputable issues related to applying the current law. The analysis is based on legal regulations, the latest literature, and statistics on the effectiveness of restitution of cultural property in Poland in 2011-2017. The thesis was put forward that a coherent system of restitution of cultural property, before the adoption and against the background of application of the Act on Restitution of National Cultural Assets, has not yet been developed in Poland. The regulation can be treated as an essential way to stimulate change and increase the importance of the restitution of cultural assets. Restitution of Polish cultural property in the years 2011-2017 is a complex process, encountering various problems. The adoption of the Act on the Restitution of National Cultural Assets, despite numerous critical voices, may constitute a critical developmental impulse due to numerous difficulties in the effective enforcement of the restitution idea in Poland recently.

PL

Celem artykułu jest przestawienie stanu prawno-faktycznego restytucji polskich dóbr kultury oraz wskazanie na wybrane, interesujące wątpliwości, problemy i kwestie sporne związane ze stosowaniem obowiązującego prawa. Analizę oparto na przepisach prawnych, najnowszym piśmiennictwie i statystykach skuteczności restytucji dóbr kultury w Polsce w latach 2011-2017. Postawiono tezę, że w Polsce nie udało się wypracować spójnego systemu restytucji dóbr kultury, zarówno przed uchwaleniem, jak i na tle stosowania ustawy o restytucji narodowych dóbr kultury. Regulację można traktować, jako istotny sposób pobudzenia zmian oraz zwiększenia rangi problematyki restytucji dóbr kultury. Restytucja polskich dóbr kultury w latach 2011-2017 to proces złożony, napotykający na szereg problemów. Przyjęcie ustawy o restytucji narodowych dóbr kultury, mimo licznych głosów krytycznych, może stanowić ważny impuls rozwojowy ze względu na liczne trudności w skutecznym egzekwowaniu idei restytucyjnej w Polsce w ostatnim okresie.

8

Ograniczenia administracyjnoprawne działalności rolniczej w związku z ochroną dziedzictwa kulturowego z perspektywy prawa Unii Europejskiej. Wybrane zagadnienia

Scheibe-Dobosz Marika

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

Nr 58

118--127

PL

Artykuł koncentruje się na dwóch zgoła odmiennych zagadnieniach – dobrej kulturze rolnej oraz ochronie dziedzictwa kulturowego. W oparciu o niedawne orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawiono kierunek interpretacji przepisów unijnych i krajowych (estońskich) z zakresu wspólnej polityki rolnej, które mogą stanowić dodatkową ochronę dla zabytków ruchomych znajdujących się na polu rolnym. Tym samym ukazano, jak mogiła oznaczona kamieniami może zostać uznana za cechę krajobrazu objętą ochroną. Artykuł zawiera również postulat wobec polskiego prawodawcy, aby inkorporować rozwiązanie prawne z Estonii do krajowego porządku prawnego.

EN

The article focuses on two quite opposite issues – good agricultural condition and preservation of cultural heritage. On the basis of the recent ruling of the Court of Justice of the European Union, the employed method of interpretation of EU and national (Estonian) rules was presented in terms of common agricultural policy what may constitute additional protection of immovable monuments situated on the agricultural area. Thereby it was demonstrated how the cairn may be deemed landscape element under protection. The paper contains also a desideratum addressed to the Polish lawmaker to incorporate the legal solution from Estonia to the domestic legal system.

9

Wykorzystanie elementów kultury regionalnej w architekturze na przykładzie Zakopanego. Wprowadzenie Parku Kulturowego w przestrzeni ulicy Krupówki

Mantyka M.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2018

|

nr 23

72--84

PL

Romantyzm i fascynacja górami zapoczątkowała popularność Zakopanego, jako ośrodka turystycznego. Kultura Podhala, jego architektura i sztuka użytkowa stały się rozpoznawalnymi symbolami regionu, stanowiąc o niezwykłej skali zainteresowania Zakopanem i wpływając na jego rozwój urbanistyczny. Wizytówkowa ulica miasta, Krupówki, w przeszłości pełniąca bardziej formę modnego deptaku, po transformacji w latach 90, nabrała komercyjnego charakteru. W ciągu ulicy pojawiły się wielkoformatowe reklamy, punkty handlu z ręki do ręki, szyldy i plakaty oraz elementy małej architektury, często o niskiej wartości estetycznej i zupełnie niezwiązanych z estetyką otoczenia urbanistycznego. Po fali krytyki tego stanu rzeczy, która przetoczyła się przez media, w roku 2016 miasto wprowadziło obszar Parku Kulturowego dla Krupówek i przylegających ulic, którego głównym zadaniem jest ochrona lokalnych wartości regionalnych, a także poprawa jakości przestrzennej głównej ulicy Zakopanego. Celem artykułu jest identyfikacja i analiza typowych elementów architektury regionalnej Krupówek oraz przygotowanie wytycznych dla dalszej ochrony regionalnych wartości architektonicznych. Artykuł prezentuje także rezultaty przekształceń przestrzeni ulicy zgodnie z wytycznymi opracowanymi dla Parku Kulturowego.

EN

Romanticism and fascination with the mountains opened Zakopane to tourism. Its culture, folk art vernacular architecture became symbols of the region, making Zakopane highly popular and impacted its urban development. The most important heritage street – Krupówki, in the past fashionable boardwalk, was until recently the victim of its own popularity – building facades covered with advertisements that disfigured the streetscape. Billboards, posters, information boards, hand-to-hand sales, unlicensed street shows, and street – displayed goods were besieging the space and were in most cases not related to the regional culture. After the critique and nationwide media discussion local authorities in July 2016 initiated Culture Park, mainly to protect regional values and to better the overall image of the street. The aim of this paper is to identify and classify typical forms of regional elements of Krupówki street to formulate and prepare guidelines for the preservation of regional heritage. The paper will also present the transitions of the streetscape caused by Culture Park.

10

Kontrola klimatu i energooszczędności w zabytkowych budynkach muzeów, bibliotek i archiwów – na przykładzie Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku Muzeum Narodowego w Krakowie, w Sukiennicach

Mendys A., Doncer I., Lewicki P., Radoń J., Sadłowska-Sałęga A., Kozłowski R.

Instal

|

2018

|

nr 5

22--28

PL

Niniejszy artykuł przedstawia zagadnienie kontroli klimatu w zabytkowych budynkach, w których przechowywane są obiekty dziedzictwa kulturowego, na przykładzie Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku Muzeum Narodowego w Krakowie, znajdującej się w krakowskich Sukiennicach. Wprowadzenie racjonalnej, efektywnej i oszczędnej strategii ochrony bezcennych dzieł sztuki wymaga zrozumienia koncepcji kontroli warunków ich przechowywania, a także analizy funkcjonowania technicznych systemów regulacji klimatu oraz zużycia energii na procesy jego kontroli (wentylacji, ogrzewania, chłodzenia, nawilżania i osuszania).

EN

This article presents the issue of climate control in historic buildings storing cultural heritage objects, using the example of The Gallery of 19th-Century Polish Art of The National Museum in Krakow, located in the Cloth Hall in Krakow. The application of a rational, efficient and cost-effective strategy to protect priceless works of art requires an understanding of the concept of controlling their storage conditions, as well as analysis of the functioning of technical climate control systems (ventilation, heating, cooling, humidification and drying) and their energy consumption.

11

Przywrócenie wystroju zabytkowego wnętrza w gabinecie w wieży na zamku w Łańcucie

Łyziak-Dyga P.

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2017

|

Vol. 2

275--288

PL

Artykuł przybliża tematykę rekonstrukcji elementów wystroju wnętrza Gabinetu w wieży południowowschodniej, znajdującego się w Muzeum-Zamku w Łańcucie. Głównym celem jest prezentacja przeprowadzonych badań historycznych oraz problematyki związanej z badaniami historycznymi. W trakcie prowadzonych w latach 2014–2015 prac badawczych i konserwatorskich zostały zdiagnozowane oraz zrekonstruowane liczne elementy wystroju, tj. obrazy, grafiki, makaty, umeblowanie. Ponadto została też zbadana wcześniejsza dekoracja malarska, znajdująca się w zasłoniętej późniejszym stropem kopule. Na podstawie badań in situ oraz przeanalizowanej literatury przeprowadzono prace konserwatorskie oraz częściową rekonstrukcję elementów wystroju wnętrza.

EN

This article covers the subject of reconstruction of the interior design elements of the Office in the tower, which is found on the south eastern side of the Museum-Castle in Lancut. Its main goal is to showcase the historical research that has been done, as well as, the problems entailed in the historical researches. Over the course of the research and conservation works carried out during the years 2014–2015, several elements have been recognized and reconstructed, which consist of: paintings, graphics, tapestries, and furniture. Furthermore, the earlier painted decorations which were found hidden above the ceiling copula, had also been analysed. On the basis of the research done in the original location, as well as the analysis of the relevant literature, covservation work was undertaken and partial reconstruction of the interior elements was performed.

12

Typology of spatial changes in Krzekowo

Marzęcki W.

Przestrzeń i Forma

|

2017

|

nr 31

47--60

EN

The article presents analysis of post-war changes in the urban space of Krzekowo. After the change of its main function, from agricultural to residential and service, Krzekowo started to be location for many big residential buildings. The article discusses the cases of both detached buildings and whole complexes of residential developments build in the area of the former village and outskirts of modern Krzekowo. The typology of the developments was also described.

PL

W artykule zostały przeanalizowane powojenne przemiany przestrzeni urbanistycznej Krzekowa. Krzekowo po zmianie funkcji z rolniczej na mieszkalno-usługową stało się miejscem lokowania bardzo wielu obiektów mieszkalnych. W artykule omówiono nie tylko przykłady pojedynczych obiektów wybudowanych w ostatnich latach na terenie dawnej wsi, ale również całych zespołów zabudowy mieszkaniowej. Została również przedstawiona typologia nowej zabudowy Krzekowa.

13

Spatial changes in modern Krzekowo

Marzęcki W.

Przestrzeń i Forma

|

2017

|

nr 30

173--188

EN

The article presents post-war changes to the urban space of Krzekowo. The gradual changes replaced the agricultural function of the area to more residential and service oriented. This was followed by substantial changes to utilization of existing building substance. The majority of old utility buildings was adapted for new services including car workshops, carpenter’s workshops and other. Attractive location of Krzekowo compared to other neighbourhoods in Szczecin increased the number of residential developments in the area of former village and the closest proximity. Free building plots are currently rapidly developed with both detached houses and whole residential complexes. The article presents different forms of residential compacted development and the influence of development projects on the historical urban space of former Krzekowo village.

PL

W artykule zostały omówiona powojenne przemiany przestrzeni urbanistycznej Krzekowa. Krzekowo stopniowo zmieniało swoją funkcję z rolniczej na mieszkaniowo-usługową. Pociągnęło to za sobą znaczące przemiany w sposobie użytkowania istniejącej substancji budowlanej. Większość dawnych budynków gospodarskich zostało zaadaptowanych do różnych funkcji usługowych, takich jak warsztaty samochodowe, stolarnie itp. Atrakcyjne położenie Krzekowa w stosunku do reszty Szczecina sprawia, że również znacząco wzrosła ilość nowej zabudowy mieszkaniowej lokowanej w obrębie dawnej wsi lub jej najbliższym otoczeniu. Wolne od zabudowy tereny są obecnie intensywnie zabudowywane nie tylko pojedynczymi obiektami mieszkalnymi, ale również całymi zespołami zabudowy mieszkaniowej. W artykule omówione zostały różne formy dogęszczania zabudowy mieszkaniowej oraz wpływ tych inwestycji budowlanych na historycznie ukształtowaną przestrzeń urbanistyczną dawnej wsi Krzekowo.

14

Methodological and technological aspects of 3D modelling of historic memorials and statues in order to document and preserve objects of cultural heritage

Kuzyk Z., Fedir B.

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2017

|

no. 4

67--77

EN

The article deals with the main aspects and contemporary methods in 3D modelling of historical memorial structures in order to preserve objects of cultural heritage. Results of experiments using various combinations of software and technology have been presented: geographic information systems, ground laser scanning and computer graphics programs for rendering. On the basis of comparison between these methods and technologies, conclusions have been drawn, and recommendations for their application in the field of heritage preservation have been given.

15

Zapomniane dziedzictwo architektoniczne przeszłości i nowatorskie metody jego restytucji w strukturze miasta przyszłości

Kadłuczka A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 3/II

115--124

PL

Artykuł omawia zagadnienia harmonijnej koegzystencji dziedzictwa architektonicznego z przeszłości z nowoczesna struktura miasta współczesnego i miasta przyszłości. Dziedzictwo to, co potwierdzają doświadczenia wielu wysoko rozwiniętych krajów europejskich jest bezcennym kapitałem dla projektów zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego. Rozpoznanie dziedzictwa na obszarach o wysokim stopniu urbanizacji i atrakcyjna muzealizacja stanowisk archeologicznych w przestrzeni miasta może stworzyć nową, synergiczną wartość podnoszącą jakość przestrzeni egzystencjonalnej człowieka. Nowa dziedzina: archeologia społeczna jest projektem na rzecz dziedzictwa, w którym „czysta nauka” jest narzędziem w kreowaniu wspólnych celów o znaczeniu społeczno-kulturalnym i gospodarczym opartych na integracji „wartości archeologicznych” z interesem lokalnych społeczności i miejscowych sektorów wytwórczych.

EN

The article discusses the issues of the harmonious coexistence of the architectural heritage of the past with the modern structure of the modern city and the city of the future. Heritage is what confirms the experience of many highly developed European countries is priceless capital for projects of sustainable socio-economic development. Recognition of heritage in highly urbanized areas and the attractive metallization of archaeological sites in urban space can create a new, synergistic value enhancing the quality of human existential space. A new field: public archeology is a heritage project where "pure science" is instrumental in creating common goals of socio-cultural and economic importance based on the integration of "archaeological values" with the interest of local communities and local manufacturing industries.

16

Razem czy osobno, czyli o potrzebie zintegrowanej ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego w działalności urzędów konserwatorskich

Lewicki Jakub

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2016

|

Nr 1

85--92

EN

Before 1945, protection of monu-ments and sites and nature conservation had beena single field. After this year, however, they were separated and hence, both fields are nowadays independent of each other and develop in different directions. It has been emphasised for a number of years that cooperation and symbiosis between protection of monuments and sites and nature conservation need to be improved. It has been even suggested that both fields, for which different offices and two ministries are responsible, should be joined. This aim needs to be achieved not only due to the ways in which these fields function but also in order to increase their importance. New legal acts which emphasise the significance of cultural and natural heritage in managing and shaping the surrounding areas have come into force. Moreover, descisions pertaining to protection of cultural and natural heritage became more important and the changes to the body of law and ownership rights resulted in these decisions being risen to higher rank. As cultural and natural heritage protection intertwine each other, it is necessary to introduce integrated protection in both fields. This necessityis emphasised not only in a considerable number of legal acts and international documents but also in practical solutions applied in offices whose members of staff are responsible for nature conservation and protection of historic monuments and sites. Integrated protection can be also a successful attempt at strengthening the increasingly ineffective monument protection system. Increased cooperation between these two fields as well as their connection can be a strong impetus to develop practical aspects in protection of cultural and natural herit-age. It can additionally result in creating new tools which government bodies would be able to use for protecting historic monuments and sites – it must be emphasised that this protection, in order to be effective and successful, needs to be adapted to the changing reality and needs to be ready to face challenges posed by the modern world.

17

Historical allotment gardens in Wrocław - the need to protection

Kononowicz W., Gryniewicz-Balińska K.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2016

|

No. 21(2)

43--52

EN

Since about the mid-nineteenth century, together with the changing socio-economic situation, different types of allotments appeared in Wrocław. Initially, they were rented gardens, gardens for the poor or for factory workers. At the beginning of the twentieth century, school gardens and the so called Schreber gardens with a large common square were set up as part of Dr. Schreber's educational health program. In 1914-1918, “war” vegetable gardens were commonly cultivated. In the 1920s allotment gardens began to be systematically introduced to the city plan as permanent, purposefully designed elements of urban greenery. They were often designed together with urban parks, or so called “Folk Parks” of a recreational and sport character. In the 1930s, during the economic crisis, allotments with garden houses were adapted for the unemployed and the homeless to live in. Wrocław allotment gardens have undeniable historical, social, recreational, economic and compositional value. These gardens are a cultural heritage that should be protected. In Western Europe we are witnessing a renaissance of the idea of allotments, while in Poland - a tendency to eliminate them from urban landscapes.

PL

Od około połowy XIX wieku, wraz ze zmianami sytuacji społeczno-gospodarczej, pojawiały się we Wrocławiu różne typy ogródków działkowych. Początkowo były to ogródki: dla biednych, czynszowe i przyzakładowe. Z początkiem XX w., w ramach realizacji programu wychowawczo - zdrowotnego dra Schrebera, zakładano ogrody szreberowskie z dużym wspólnym placem, jak również ogródki szkolne. W latach 1914-1918 rozpowszechniły się wojenne ogródki warzywne. W 20. latach XX w. Zaczęto systemowo wprowadzać ogrody działkowe do planu miasta jako stałe, świadomie projektowane elementy miejskiej zieleni. Często projektowano je w powiązaniu z parkami miejskimi, bądź tzw. Parkami Ludowymi o charakterze rekreacyjno - sportowym. W latach 30. XX w., w dobie kryzysu gospodarczego, zakładano tzw. osiedla działkowe z altanami mieszkalnymi dla bezrobotnych i bezdomnych. Wrocławskie ogrody działkowe mają niezaprzeczalne walory historyczne, społeczne, rekreacyjne i gospodarcze oraz kompozycyjne. Założenia te stanowią dziedzictwo kulturowe które powinno podlegać ochronie. W krajach Europy Zachodniej obserwujemy renesans idei ogrodów działkowych, natomiast w Polsce tendencję do rugowania ich z pejzażu miasta.

18

Z badań domów wiejskich w gminie Michałowo

Rogozińska M., Rutkowska K., Szelech M., Szewczyk J.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

Vol. 8, no. 1

76--91

PL

W 2014 roku zrealizowano kolejną sesję badań terenowych we wsiach Białostocczyzny. Najdokładniej zbadano wieś Nowa Wola w gminie Michałowo. Między innymi sporządzono szczegółową dokumentację inwentaryzacyjną fotograficzną i rysunkową trzech drewnianych domów wiejskich w tej wsi. Przeanalizowano specyfikę wnętrz mieszkalnych w tych domach (porównując je z wnętrzami innych domów wiejskich w tejże gminie), dostrzegając wytwory powstałe wskutek połączenia tradycyjnych wzorców estetycznych z nowoczesnymi rozwiązaniami, materiałami i „modami” estetycznymi. Taka synteza wskazuje, iż tradycyjne wzorce kształtowania przestrzeni są niejako wpisane w mentalność miejscowej ludności i trwają pomimo przemian cywilizacyjnych, a być może nawet są wspierane współczesną technologią.

EN

Field surveys were performed in a number of villages in the region of Białystok, N-E Poland, in 2014. The most detailed ones have been done on October 17th, with the research focus on three old wooden houses in Nowa Wola, Michałowo commune. The photographs and detailed drawings have been made. The surveys and their effects have revealed the unique values of home interiors, resulting from the local vernacular tradition enhanced by the contemporary tools, materials and aesthetic patterns. In other words, the vernacular has merged with the modern. Eventually, the spatial results of that fusion proves that vernacular or traditional aesthetic and cultural patterns are fixed in the minds of local people and persist in spite of the technology progress. Moreover, they seem to be even supported by modern tools, technologies and trends.

19

Upraszczanie procesu budowlanego a ochrona zasobów przyrodniczych

Kasprzak K.

Polish Journal for Sustainable Development

|

2015

|

T. 19

39--48

PL

Proces budowlany charakteryzuje się zbyt wieloma rozbudowanymi procedurami i jest bardzo czasochłonny. Dostosowany do warunków gospodarczych winien, łącznie z planowaniem przestrzennym, zabezpieczać także ważne interesy publiczne jakimi są m.in. ład przestrzenny, ochrona dóbr kultury, środowiska i zasobów przyrody. Dlatego podstawowa znajomość procedury inwestycyjnej i związanych z nią przepisów prawnych ma bezpośrednie znaczenie nie tylko dla inwestorów, ale także dla wszystkich zajmujących się różnymi aspektami ochrony środowiska i zasobów przyrody nieożywionej i ożywionej. Zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę określone w prawie budowlanym dla wielu inwestycji nie zwalnia inwestorów od obowiązku stosowania przy ich wykonywaniu innych przepisów prawa budowlanego, a szczególnie przepisów techniczno-budowlanych, norm, przepisów bhp, a także przepisów: p.poż., sanitarnych, ochrony środowiska, ochrony dóbr kultury. Mimo uproszczeń w procedurach administracyjnych nadal zapewniona jest pełna kontrola oddziaływania inwestycji na środowisko przyrodnicze oraz obiekty dziedzictwa narodowego.

EN

Building has a basic meaning not only for economy and its development, but it is also one of the main man’s activities having influence on the changes in space and environment. Legal system of investment is not transparent in our country and for years they have been judged by entrepreneurs, local government units, industry associations and professional organizations as a factor which hinders business activity or public investments. It is characterized by too many extensive procedures and it is time consuming. Construction process adapted to the economic conditions, together with spatial planning, has to protect another important public interest which, among others, is spatial order, protection of cultural and environmental goods and natural resources. Therefore, the basic knowledge of research procedure and legislative procedures has a direct relevance not only for investors but also for those dealing with different aspects of environments and living and non living nature resources protection. Exemption from the requirement to obtain a building permit specified in construction law for many investments does not absolve their investors from the obligation to adopt the construction law, especially building technical regulations, norms, health and safety regulations, and also fire, sanitary, environment and cultural good protection regulations. Construction supervision authorities have the right to control the practical implementation of the provisions. In case of any illegal activities this control can lead to issuing appropriate decisions, if the rules empower to it, or to issue appropriate decisions about the application of the provisions on administrative enforcement proceedings (as it regards the requirements arising directly from legislative provisions). Introduction to simplify and shorten the administrative procedures does not mean that the investor can carry out the investment according to his own imagination. Full control of the project impact on the environment and the objects of the cultural heritage is still provided.

20

The Permanence of a building in the game of shadows

Nowogońska B.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 9-A

245--248

EN

The contrast “old architecture” – “new architecture” is the result of consolidating fine relics of the past with the beauty of contemporary architectural forms. The game of contrasts: is the expression of an old building with the perfection of new elements a problem or an art?

PL

Kontrast „architektura stara” – „architektura nowa” jest dziełem scalania szlachetnych pamiątek z pięknem współczesnych form architektury. Gra kontrastów: ekspresja starego budynku z perfekcją nowych elementów jest problemem czy sztuką?