Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Woda w mieście - Czy mamy o czym rozmawiać?

Cieszewska Agata, Pusłowska-Tyszewska Dorota

Gospodarka Wodna

|

2022

|

Nr 10

23--30

PL

W dobie zmian klimatu kluczowe jest poznawanie dobrych praktyk w zakresie kształtowania środowiska, zwłaszcza trudnego środowiska miejskiego. Kraje skandynawskie od lat wdrażają rozwiązania integrujące gospodarowanie wodą, kształtowanie klimatu lokalnego, różnorodność biologiczną i rekreację oraz integrację społeczną. W artykule przedstawiono przykłady takich kompleksowych rozwiązań błękitno-zielonej infrastruktury z Oslo, Malmö i Kopenhagi, skupiając się na osiedlach mieszkaniowych skutecznie redukujących zagrożenia środowiskowe.

EN

While we are facing the climate change, it is of key importance to learn good practices in the scope of environment shaping, especially the difficult urban environment. For years now, the Scandinavian countries have been introducing solutions combining water management, local climate shaping, biodiversity, as well as recreation and social integration. The article presents examples of such complex blue-green infrastructure in Oslo, Malmö and Copenhagen, focusing on residential districts efficiently mitigating the environmental risks.

2

Planning and strategic tools for adapting urban areas to climate change in Poland

Pancewicz Alina

Architecture Civil Engineering Environment

|

2021

|

Vol. 14, no. 4

31--44

EN

Shaping the development policy of states, regions and cities, referring to broadly understood issues related to the climate change adaptation process, is connected with the necessity of creating new and constantly updated planning and strategic documents and adjusting their provisions to the current needs, global civilisation processes and challenges as well as regional and local specifics. One of the important elements of the adaptation policy is to take into account the problem of urbanised areas adaptation to climate change and management of the built and natural environment resources. The subject of this paper are the planning and strategic tools used in development policy to adapt urbanised areas to climate change. The aim is to indicate the possibilities and limitations of planning instruments in the context of adaptation to climate change and to indicate their coherence in the context of implementation activities. The research includes the planning and strategic instruments developed in the area of sustainable management of the built and natural environment in recent years in Poland, with particular reference to the example of the Metropolis GZM.

3

Specyfika realizacji liniowych inwestycji w pasie drogowym w aglomeracji miejskiej z uwzględnieniem obszarów zabytkowych

Marecki A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 1

189--196

PL

Treścią referatu jest problematyka budowlanego procesu inwestycyjnego w pasie drogowym na terenie miast. W aglomeracjach miejskich realizacja zadań związanych z budową, przebudową lub modernizacją ciągów drogowych lub sieci infrastruktury liniowej związana jest z pokonaniem szczególnych utrudnień. Wynika to nie tylko ze specyfiki technologicznej ale również z szeroko pojętej interakcji społecznych. Inwestorzy realizujący zadania w miastach muszą szukać nie tylko innowacyjnych rozwiązań technicznych ale również muszą spełniać, często - „wygórowane” oczekiwania społeczne. W referacie omówione zostaną typowe zagrożenia procesu inwestycyjnego na etapach koncepcji, projektowania, realizacji i eksploatacji - ze szczególnym uwzględnieniem aspektów dotyczących realizacji liniowych robót budowlanych na obszarach objętych warunkami ochrony, wynikającymi z zapisów ustawy o ochronie zabytków[1]. Należy podkreślić, że ochrona ta zgodnie z Art. 4 przedmiotowej Ustawy polega, na podejmowaniu przez organy administracji publicznej działań mających między innymi na celu: zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych, umożliwiających trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie. Przekłada się to na obligatoryjny warunek prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i oczywiście robót budowlanych za pozwoleniem właściwego konserwatora zabytków i pod jego nadzorem. Realizacja liniowych zadań inwestycyjnych z natury rzeczy odbywa się nie tylko w obszarze wpływu zabytków nieruchomych ale także w bezpośrednim kontakcie z zabytkami archeologicznymi tj. – zabytkami nieruchomymi, będącymi powierzchniową, podziemną lub podwodną pozostałością egzystencji i działalności człowieka, złożoną z nawarstwień kulturowych i znajdujących się w nich wytworów bądź ich śladów. Warunkiem pogodzenia interesów stron tego skomplikowanego procesu budowlanego oraz spełnienie ustawowych wymagań formalno-prawnych jest sprawna koordynacja projektowania i realizacji oraz akceptacja społeczna zamierzenia inwestycyjnego.

EN

This lecture will cover the issue of carrying out construction processes in cities. A number of challenges have to be overcome when constructing, reconstructing and renovating roads and line infrastructure in urban areas. These difficulties are not only of a technical nature, but also stem from broadlydefined social interactions. Investors tasked with carrying out construction projects within cities are required to seek out innovative technological solutions while, at the same time, trying to meet the often "lofty" expectations of the local community. The lecture will discuss the typical threats a construction project may encounter on the example of a large metropolitan area, with a population of one million, in the stages of concept drawing, design, construction and operation, with particular emphasis placed on issues pertaining to the construction of line infrastructure in areas protected under the Historic Monuments Preservation Act of 23 July 2003. It should be noted that the preservation of historic monuments as outlined in Paragraph 4 of the abovementioned act involves the public administration bodies taking steps to provide legal, organizational and financial conditions enabling the permanent preservation of historic monuments, as well as their development and maintenance, which translates into the obligation to carry out restoration, renovation and construction work under the supervision of the Provincial Monument Conservator. Line infrastructure construction interferes not only with historic monuments, but is also carried out in close proximity to archaeological sites, i.e. evidence of past human activity, located on the ground, below it or under water, providing evidence of cultural stratification and containing archaeological artefacts or traces thereof. The differing interests of all the parties taking part in such complicated construction projects in a complex legal environment may be reconciled by effectively coordinating investment processes and employing social dialogue mechanisms.

4

Badania modelowe spływu z utwardzonych powierzchni przepuszczalnych

Mrowiec M., Suchanek E.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2015

|

Nr 1

15--18

EN

The article presents research on the model of storm water runoff from surfaces made from paving blocks. Due to their capacity to drain water to the ground, the surfaces are characterized by a strong variability of the runoff factor value. The runoff simulation uses the SWMM (Storm Water Management Model) which was developed by the United States Environmental Protection Agency. The aim of the simulation tests was to determine the reduction degree of momentary maximum rate (dm3/s) and also reduction of the surface runoff (m3) for particular precipitation cases. The test results presented in this article allow more accurate hydraulic calculations to be done for the storm water drainage of urban areas.

PL

W artykule przedstawiono badania nad modelem spływu wód opadowych z powierzchni wykonanych z kostki brukowej. Ze względu na zdolności do odprowadzania wód do gruntu powierzchnie te cechuje silna zmienność wartości współczynnika spływu. Do modelowania spływu wykorzystano model SWMM (Storm Water Managament Model) opracowany przez Agencję Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych. Wynikiem przeprowadzonych badań symulacyjnych było określenie stopnia redukcji chwilowych natężeń maksymalnych (dm3/s) a także redukcji objętości spływu powierzchniowego (m3) dla poszczególnych zdarzeń opadowych. Przedstawione w artykule rezultaty badań dają możliwość wykonywania bardziej precyzyjnych obliczeń hydraulicznych dla systemów odwadniania obszarów zurbanizowanych.

5

Porównanie modeli podróży dla wybranych dużych polskich miast

Rudnicki A.

Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne

|

2014

|

Nr 1(103)

329--349

PL

Na podstawie przeprowadzonych w ostatnich kilkunastu latach kompleksowych badań ruchu opracowane zostały modele odwzorowujące zachowania komunikacyjne mieszkańców miast. Dokonano porównania uzyskanych modeli dla miast: Gdańsk, Kraków, Łódź, Poznań, Szczecin. Analizowano modele odnoszące się do następujących stadiów zbiorczego modelu podróży: potencjały ruchotwórcze, przestrzenny rozkład podróży, podział zadań przewozowych. Porównania objęły zarówno modele ogólne jak i odnoszące się do poszczególnych grup motywacyjnych podróży i dotyczyły: uwzględnianych czynników wpływu, postaci funkcji i wartości ich parametrów, a w szczególności wykresów ilustrujących przebieg funkcji. Sformułowano obszerną listę wniosków i rekomendacji, z generalną konkluzją o braku możliwości stworzenia wspólnego modelu podróży, który opisywałby zachowania komunikacyjne mieszkańców dla wszystkich dużych polskich miast.

EN

On the basis of comprehensive travel surveys that had been carried out in the last several years, the travel models have been worked out. These models express transport behaviour of inhabitants. The comparisons of models for the cities: Gdansk, Krakow, Lodz, Poznan, Szczecin were made. The models were analysed relating to the following stages of the overall travel model: trip generation, trip distribution, modal split. The comparisons cover both: the general model and the models relating to the separate groups of travels involved with the pairs of activities. They concern: taking into consideration factors of impact, forms of function sand the values of their parameters, particularly function graph. The extensive list of conclusions and recommendations was formulated. General conclusion concerns impossibility of creating a common travel model that describes transport behaviours of inhabitants for all big Polish cities.

6

Koncepcje rewitalizacji łódzkiego śródmieścia w świetle najnowszej historii miasta

Walczak B., M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2014

|

Z. 30

33--41

PL

Od dwóch dziesięcioleci Łódź kojarzy się z rewitalizacją terenów poprzemysłowych. Jednak dużo ważniejszym problemem dla miasta jest odnowa śródmieścia. Istotnym wątkiem jest przewartościowanie oceny architektury dziewiętnastowiecznej, czego ilustracją są zmieniające się w okresie powojennym koncepcje przebudowy łódzkiego centrum, aż do transformacji ustrojowej po 1989 roku. Stan śródmiejskiej zabudowy Łodzi należy oceniać w kontekście niekorzystnych zjawisk gospodarczych i przestrzennych - upadku tradycyjnego handlu oraz transferu funkcji miastotwórczych, w tym rewitalizacji obiektów poprzemysłowych, która odbywała się kosztem łódzkiego centrum. Wobec słabości społeczno- gospodarczej tradycyjnego centrum planowane tzw. Nowe Centrum Łodzi na terenach uwolnionych pod inwestycje po przebudowie Dworca Fabrycznego należy uznać w równym stopniu za szansę i zagrożenie. Bez rewitalizacji z prawdziwego zdarzenia punktowe remonty stanowią jedynie ukrywanie wstydliwych problemów, a nie ich rozwiązywanie.

EN

For two decades Łódź has been associated with brownfield redevelopment. But much more important problem for the city is the renewal of downtown. An important subject is the re-evaluation of the nineteenth-century architecture, which could be illustrated by the changing concepts of city centre reconstruction during the post-war period, until the political transformation after 1989. Current state of the city centre has to be assessed against the adverse economic and spatial effects - the collapse of traditional retailing and relocation of town-making functions, including regeneration of post-industrial sites, which took place at the expense of historical city centre. Given the socio-economic weaknesses of the tradition¬al city centre, the "new" city centre surrounding the transformed Łódź Fabryczna railway station, should be considered equally as opportunity and threat. Without a real revitalisation programme, isolated building repairs can be considered merely as hiding the embarrassing problems, not solving them.

7

Logistyczny system namierzania, identyfikacji i monitoringu w czasie rzeczywistym osób niebezpiecznych w węzłach transportowych obszarów zurbanizowanych

Hentschel B., Pawlak Z., Górski K.

Logistyka

|

2014

|

nr 1

48--54

PL

W artykule poddane zostały analizie zagadnienia problematyki zarządzania logistycznego zagrożeniami (Disaster-Management), w zakresie ataków' terrorystycznych typu CBRN (C - atak chemiczny, B - atak biologiczny, dla R - atak radiologiczny i dla N - atak nuklearny) w węzłach transportowych obszarów zurbanizowanych (stacje metra, dworce kolejowe i autobusowe, porty lotnicze oraz żeglugi śródlądowej i morskiej). Każda z wymienionych form działalności terrorystycznej stanowa na całym świecie problem o najwyższym i priorytetowym znaczeniu w transporcie pasażerskim. Proponowany w przeprowadzonych przez autorów badaniach projekt nowego logistycznego rozwiązania systemu typu ROIT (Realtime Observation, Identification and Tracking from dangerous persons in airports), został zaprojektowany w ten sposób, że możliwa jest aplikacja trójstopniowego systemu informatycznego, skonfigurowanego na potrzeby identyfikacji, obserwacji i zabezpieczenia przed niepożądanym działaniem ze strony osób, co do których istnieje podejrzenie o generowanie zagrożeń typu CBRN. Celem praktycznej aplikacji systemu w różnych scenariuszach jest: umożliwienie niezawodnej, automatycznej identyfikacji oraz klasyfikacji potencjalnych materiałów i substancji niebezpiecznych przy powiązaniu ich z właścicielami lub dysponentami, stworzenie możliwości równoległego przekazywania stosownych informacji do odpowiednich służb ochrony węzłów transportowych obszarów zurbanizowanych oraz zespołów eksperckich i systemów bezpieczeństwa ogólnego {policja, wojsko), zagwarantowanie możliwości samodzielnej obserwacji w czasie rzeczywistym osób, co do których istnieje podejrzenie o generowanie zagrożeń typu CBRN oraz umożliwienie dyskretnej i sprawnej eliminacji tego typu osób ze strumienia przepływu pasażerów w węzłach transportowych, po ich skutecznej i wiarygodnej identyfikacji.

EN

The topie scrutinized in the following article concerns the Disaster Management and concentrates particularly on terrorist attacks of CBRN type (C - Chemical attack/weapon, B - bio- logical attack/Weapon, R - radiological attack/weapon, N - nuclear attack/w'eapon) in transport junction of urban areas (metro stations, railway and bus stations, airports and harbours). Each of the aforementioned is an issue of great importance and high priority for the passenger transport. The ROIT project {Realtime Observation, Identification and Tracking from dangerous people in airports) has been designed in a way that enables the application of the three-steps Computer system. The Programme has been configured to identity, observe and protéct from undesired actions of people suspected of involvement in CBRN. The main aims of applying the device in different scenarios are: enabling reliable automatic identification and classification of potentially hazardous materials and sub stances, association ofthe materials wdth their owners or distributors and simultaneous alerting the transport junction security of urban areas, expert team and general security Systems (police, militaiy forces). Further purposes involve the independent opportunity to observe the suspeets as w'ell as to elimínate them secretly and quickly from the rest of passengers flow' in transport junction, after thorough and credible identification.

8

Uwarunkowania kulturowe i społeczne kształtowania zabudowy w różnych obszarach klimatycznych: na wybranych przykładach miast syryjskich w kontekście uwarunkowań polskich

Klimowicz J.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Seria Architektura

|

2013

|

nr 12

7--113

PL

Od początków istnienia ludzkości jedną z podstawowych potrzeb związanych z egzystencją człowieka jest zapewnienie sobie schronienia. W różnych regionach świata zaspokajanie tej potrzeby uzależnione było od odmiennych uwarunkowań kulturowych, społecznych czy klimatycznych. Obserwowane na przestrzeni ostatnich lat zmiany zachodzące w klimacie, przyczyniają się do występujących coraz częściej anomalii pogodowych, takich jak m.in.: powodzie, długotrwałe susze, intensywne opady deszczu z towarzyszącymi im wyładowaniami atmosferycznymi czy wysokie temperatury. Badania i analizy związane z ich występowaniem przyczyniają się do odpowiedniego podejścia w tworzeniu współczesnych założeń urbanistycznych i rozwiązań architektonicznych. Umiejętne wykorzystywanie wiedzy opartej na badaniach klimatu oraz na obserwacji realiów życia danego społeczeństwa, daje możliwość kreowania jak najlepszych przestrzeni i obiektów związanych z egzystencją człowieka. Rozwój jednostek terytorialnych powinien zawsze iść w parze z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz szeroko pojmowanej ochrony środowiska. W realiach dzisiejszego świata, projektowanie i realizowanie inwestycji powinno być warunkowane nie tylko przez strefy klimatyczne, ale też powinno wychodzić naprzeciw potrzebom danych społeczności w odniesieniu do ich tradycji i kultury. Syria, kraj o zupełnie odmiennych warunkach klimatycznych, społecznych, religijnych i kulturowych niż Polska, stanowi dobrą podstawę do zrozumienia zależności pomiędzy decyzjami projektowymi a społecznymi wymaganiami. Istotną rolę odgrywa tu religia - islam, której zasady wyznaczają pewne tendencje w wyborach rozwiązań projektowych. Zarówno w Polsce, jak i w Syrii dużą wagę przykłada się do zabezpieczenia miejsc zamieszkania przed nadmiernym wpływem klimatu. Rozwiązania projektowe stosowane w Syrii chronią mieszkańców przed nadmierną penetracją promieni słonecznych oraz wysoką temperaturą powietrza. W Polsce natomiast dąży się do zabezpieczenia przed nadmiernym wychładzaniem pomieszczeń, otwierając się na dobroczynne oddziaływanie słońca. Optymalne rozwiązania projektowe zapewniają mieszkańcom coraz lepsze warunki bytowe, wychodzące naprzeciw potrzebom lokalnych społeczności. Kształtowanie przestrzeni miejskich oraz środowiska zamieszkiwania z poszanowaniem wartości kulturowych i społecznych przyczynia się do pozytywnego ich odbioru. Miasta, dzielnice czy osiedla syryjskie kształtowane są z poszanowaniem religii, kultury i tradycji narodowej. Współcześnie mieszkańcy stawiają coraz wyższe wymagania względem realizowanych inwestycji. W Polsce i w Syrii dąży się do podnoszenia standardu budowanych mieszkań, wprowadza się nowoczesne rozwiązania materiałowe, jednocześnie proponując nowatorskie rozwiązania architektoniczne. Dążenie do zachowania harmonijnej relacji pomiędzy zewnętrznym i wewnętrznym środowiskiem zamieszkania jest istotnym wyznacznikiem kształtowania przestrzeni w obu krajach.

EN

Since the beginning of mankind one of the basic needs related to human existence has been to provide shelter. In various world regions, satisfying this need depends on different cultural, social conditions and climate changes. Recently observed climate changes cause even more frequent weather anomalies such as: floods, prolonged droughts, heavy rainfall accompanied by lightning and high temperatures. Studies and analyses related to those factors contribute to contemporary urban planning and architectural solutions. Skillful use of research based knowledge and the observations of climate and realities of a society life gives the opportunity to create the best space and objects related to human existence. The development of territorial units should always go with sustainable development and environmental protection. Design and investment realizations should be conditioned nowadays not only by climate zones, but also should be related to the tradition and culture of citizens and communities. Syria, as a country with completely different climate, social, religious and cultural conditions than Poland, can be a good basis for understanding the relations between design decisions and people requirements. The main role in this country is played by religion - Islam, the principles of which determine some architectural and urban decisions. In Poland and in Syria one pays special attention to protecting living places from excessive influence of climate. The design solutions in Syria protect mainly the inhabitants against high temperatures and penetration of sunrays. In Poland, however, one seeks to protect rooms against undue cooling by using the beneficial impact of the sun. Optimal design solutions ensure the best living conditions for inhabitants and meet the needs of local communities. Urban development and living environment respecting the cultural and social conditions contribute to the positive reception of such solutions in the community. Syrian cities, districts and housing developments are created with respect for religion, culture and tradition of Syrian people. Nowadays citizens have even higher expectations for the realized housing investments. In Poland and in Syria one seeks to raise the standard of a housing construction, introducing modem materials and offering innovative architectural solutions. Striving to maintain a harmonious relationship between the external and internal environment is an important determinant of living space design in both countries.

9

Zastosowanie koncepcji partnerstwa publiczno-prywatnego w towarowym transporcie miejskim

Iwan S., Łapko A.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2013

|

R. 14, nr 3

2323-2330

PL

Zrównoważony miejski transport towarowy stanowi dziś poważne wyzwanie dla większości aglomeracji europejskich. W opracowaniu przedstawiono koncepcję wykorzystania partnerstw publiczno-prywatnych w obszarze przewozu ładunków w miastach na przykładzie Partnerstw na Rzecz Jakości Transportu Towarowego. Omówiono założenia oraz zasady funkcjonowania tego typu porozumień oraz przykłady ich wdrażania w praktyce.

EN

Sustainable urban freight transport is still a major challenge for most European agglomerations. The paper is focused on the concept of using public-private partnerships in this area, based on the example of the Freight Quality Partnership. Discusses the objectives and principles of operation of such agreements and examples of their implementation in practice.

10

Zastosowanie technologii its w transporcie ładunków niebezpiecznych

Jóźwiak Z.

Logistyka

|

2011

|

nr 6

PL

Transport niebezpiecznych ładunków stanowi poważne realne zagrożenie dla ludzi i środowiska. Ze względu na liczbę i złożoność problemów decyzyjnych występujących podczas jego realizacji niezbędnym staje się dostarczenie efektywnych rozwiązań informatycznych służących do wspomagania decyzji. Zastosowanie rozwiązań Inteligentnych Systemów Transportowych (ang. Intelligent Transport System - IST) ma służyć wspieraniu zarządzania systemem transportowym, a w szczególności infrastrukturą transportową. W artykule w oparciu o przeprowadzone badania przedstawiono strukturę ilościowo - jakościową przewożonych przez główne skrzyżowanie Polic ładunków niebezpiecznych oraz koncepcję zastosowania inteligentnych systemów transportowych. Struktura ilościowo-jakościowa przewożonych ładunków kształtuje się następująco: ładunki klasy 8 - 51,62%, różne materiały niebezpieczne (głównie gazy techniczne w butlach) - 31,71%, ładunki zaliczane do kl. 2 stanowią 12,20% oraz ciecze łatwopalne (olej napędowy do silników Diesla) - 4,47%.

EN

Transport of dangerous goods is a serious real threat to humans and the environment. Due to the number and complexity of decision problems encountered during its implementation becomes necessary to provide effective IT solutions for decision support. The use of Intelligent Transport Systems solutions (called Intelligent Transportation System - IST) is designed to help manage the transport system, particularly transport infrastructure. The article, based on studies of the structure of quantitative - qualitative transported through the main intersection of Police of dangerous goods and the concept of the use of intelligent transport systems. Quantitative and qualitative structure of the cargo is as follows: static class 8 - 51.62%, various hazardous materials (mainly technical gases in cylinders) - 31.71%, loads classified as class 2 are 12.20%, and flammable liquids (diesel for diesel engines) - 4.47%.

11

Podatność naturalna wód podziemnych na zanieczyszczenia w obszarach zurbanizowanych

Żukowska K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/2

745--752

PL

Teren badań zlokalizowany jest w północno zachodniej części Warszawy, w dzielnicy Bielany. W obrębie tego terenu przeprowadzona została ocena podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia. W ocenie podatności wykorzystano trzy metody: czas przesączania przez strefę aeracji, czas wymiany polowej pojemności wodnej gleb i skał strefy aeracji przez infiltrujące wody opadowe oraz wielkość infiltracji. Najbardziej wiarygodną z zastosowanych metod jest metoda oparta na czasie wymiany polowej pojemności wodnej. Uwzględnia ona wszystkie najważniejsze czynniki wpływające na podatność wód podziemnych, w tym również zagospodarowanie przestrzenne, które jest szczególnie istotne w przypadku oceny podatności na obszarach zurbanizowanych.

EN

Investigation area is located in north west part of Warsaw, in Bielany quarter. On this area evaluation of the vulnerability of groundwater to pollutants was conducted. In evaluation of vulnerability three methods were used: time of seepage by unsaturated zone, Mean Residence Time and infiltration conditions. Mean Residence Time it’s the most reliable from applied methods. This method consider all of most important factors, also land management, which is particularly important in evaluation vulnerability on urban area.

12

Przewóz ładunków przez obszary zurbanizowane - wybrane rozwiązania

Kijewska K., Iwan S.

Logistyka

|

2010

|

nr 5

2-4

PL

Wśród wielu problemów pojawiających się w miastach jednym z istotniejszych jest problem realizacji dostaw i przewozu ładunków. Rosnące zapotrzebowanie odbiorców (wynikające miedzy innymi z rozwoju handlu elektronicznego) wymusza intensyfikację przewozów towarów przez obszary śródmiejskie. Fakt ten generuje wiele niepożądanych skutków, takich jak pojawianie się efektu kongestii, wzrost zanieczyszczeń, wzrost poziomu hałasu, zwiększenie liczby wypadków drogowych. Artykuł koncentruje się na prezentacji wybranych światowych rozwiązań w zakresie przewozu ładunków przez obszary zurbanizowane

EN

Among many arising problems in the cities, freight delivering and transport are one of the most important ones. Increasing demands of the recipients (due to e-commerce development) pressures intensification of transporting freight through inner-city areas. It implicates a lot of undesirable effects, like congestion, pollution increasing, increasing of noise level, increasing of road accidents number. Article is focused on presentation of chosen world solutions in freight delivering at urban area

13

Environmental perspective of location based services and light goods vehicles in urban areas

Pawlak Z.

LogForum

|

2010

|

Vol. 6, no. 4

11-21

EN

The article looks at the underexplored area of light goods vehicle (LGV) operation. Specifically, it is investigated to what extent various location based services (LBS) can be applied in the context of LGV operation in order to improve their environmental friendliness in urban areas. In doing so, LBS applied in real time navigation, dynamic fleet management, freight tracking and monitoring, hazardous materials transport, location-specific tolls and taxes and geo-eco-driving are described in relation to their usefulness in LGV operation as well as the potential in reducing LGV-originating pollution. Where available, real world examples of such applications are given. The discussion reveals particular significance in that context of real time navigation and dynamic fleet management, which are widely applicable solutions in LGVs operation. Freight monitoring and tracking, including hazardous materials transport, have been also found to be of an importance due, yet with a more limited applicability. As regards location-specific tolls and taxes, and geo-eco-driving, significant potential of these LBS has been identified, yet due to their very limited applicability in general, no robust conclusions could be drawn. Last but not least, a significant gap in the detailed knowledge regarding the area has been revealed and directions for further research have been suggested

PL

W artykule poddano rozważaniom problematykę operowania transportu dostawczego (LGV) w obszarach zurbanizowanych. W szczególności, poddane zostały analizie możliwości zastosowania usług lokalizacyjnych (LBS), wykorzystujących technologię bazującą na systemach telefonii komórkowej różnych generacji w zmniejszaniu negatywnego wpływu transportu dostawczego na środowisko naturalne. Dywagacje objęły usługi lokalizacyjne takie jak: nawigacja w czasie rzeczywistym, dynamiczne zarządzanie flotą transportową, śledzenie oraz monitorowanie frachtów, transport materiałów niebezpiecznych, opłaty i podatki związane z przemieszczaniem się środków transportu w obszarach miejskich, oraz techniki ekologicznego prowadzenia pojazdów (eco-driving). Aspekty te postrzegane są przez autora jako najbardziej istotne w redukowaniu poziomu emisji zanieczyszczeń pochodzących od transportu dostawczego. Z przeprowadzonych analiz opartych na aplikacjach konkretnych rozwiązań w systemie społeczno-gospodarczym miast wynika, że w omawianym kontekście ekologicznym usługami o największym znaczeniu są nawigacja w czasie rzeczywistym oraz dynamiczne zarządzanie flotą transportową. Śledzenie oraz monitorowanie frachtów, szczególnie o niebezpiecznych właściwościach zostało zidentyfikowane jako usługa o znaczącym wpływie, jednak istotnie ograniczonym ze względu na specyfikę sektora. Pozostałe czynniki - takie jak na przykład eco-driving, pomimo znaczącego niewątpliwie wpływu, nie pozwalają na wysnucie wiążących wniosków ze względu na ograniczone ich stosowanie. W podsumowaniu wskazano na niewystarczającą ilość badań dotyczących omawianej problematyki i zasugerowano ich dalsze kierunki

14

Benchmarking as an instrument for the management of logistics project location in urban areas

Pawlak Z., Bandosz Ł.

LogForum

|

2009

|

Vol. 5, no. 2

1-6

EN

The article discusses benchmarking as a method for improving the competitiveness of municipalities. The theoretical section outlines the possibilities which benchmarking offers to administrative authorities of urban areas with regard to the assessment and improvement of competitiveness of their respective areas being a prospective location for logistics projects. The practical section is focused on presenting results obtained in studies investigating promotional tools used by administrative authorities, and analysing the highest rated investment offers prepared by municipalities within the Wielkopolska province

PL

W artykule wskazano metodę benchmarkingu, jako sposobu do poprawy konkurencyjności gmin. Część teoretyczna opisuje możliwości jakie daje władzom administracyjnym obszarów zurbanizowanych zastosowanie benchmarkingu do oceny i zwiększenia konkurencyjności swojego obszaru jako miejsca lokalizacji inwestycji logistycznych. W części praktycznej zaprezentowano wyniki przeprowadzonych badań narzędzi promocji, wykorzystywanych przez władze administracyjne oraz najwyżej ocenione oferty inwestycyjne spośród gmin województwa Wielkopolskiego

15

Wpływ czynników geogenicznych i antropogenicznych na skład chemiczny wód podziemnych w Krakowie

Kleczkowski A. S., Czop M., Motyka J., Rajchel L. Z.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 1

117-128

PL

Wody podziemne na terenie Krakowa występują w obrębie dwóch stref hydrodynamicznych i hydrochemicznych. Strefa górna, aktywnej wymiany wód podziemnych związana jest z osadami czwartorzędowymi i płytko zalegającymi utworami kredowymi oraz jurajskimi. Niezanieczyszczone wody podziemne strefy górnej mają stosunkowo niskie mineralizacje i typ hydrochemiczny Ca-HCO3. Strefa dolna wód podziemnych występuje w podłożu izolujących iłów mioceńskich w przepuszczalnych utworach trzeciorzędowych oraz mezozoicznych. Strefa ta charakteryzuje się występowaniem utrudnionych warunków zasilania, a wody w jej obrębie przemieszczają się z niewielkimi prędkościami. Mineralizacje wód podziemnych w tych warunkach dochodzą do kilku, kilkunastu gramów na litr, przy czym obserwuje się duży udział jonów chlorkowych, sodowych i siarczanowych. W granicach Krakowa ze strefy dolnej są ujmowane lecznicze wody mineralne przy rondzie Matecznego i w Swoszowicach. Głównym czynnikiem antropogenicznym oddziałującym na skład chemiczny płytkich czwartorzędowych wód podziemnych są liczne ogniska zanieczyszczeń zlokalizowane na terenie aglomeracji Krakowa. Związane są one najczęściej z wszelkiego rodzaju nagromadzeniami gruntów nasypowych, w tym również zawierających odpady bytowe nawarstwień kulturowych zdeponowanych w najstarszej części miasta.

EN

Groundwater in the area of Kraków are present within two diversified hydrodynamical and also hydrochemical zones. The upper zone with active recharge from precipitation is connected with Quaternary sandy deposits and shallow Cretaceous and Jurassic carbonates. Non-polluted groundwater within upper zone is characterised by relatively low TDS and has predominantly the Ca-HCO3 hydrochemical type. The lower zone of the groundwater is occurred below the impermeable Miocene clays within permeable Tertiary deposits and also Mesozoic carbonate rocks. Recharge of the lower zone is limited and flow velocities of the groundwater are relatively very low. The TDS of the groundwater in the lower zone range from a few to more than ten of grams per litre, in addition the predominance of chloride, sodium and sulphate ions is also observed. The therapeutic, mineral water of the Kraków spas (Mateczny and Swoszowice) is origin from the lower hydrochemical zone. The main anthropogenic factor with predominant influence on the chemical composition of the shallow Quaternary aquifer on the Kraków area is connected with a large number of the contaminant sources. The main significance with the group of contaminant sources has a accumulations of the anthropogenic soils (embankments), and also the cultural deposits containing the organic, communal garbage, gathered in the oldest part of Kraków, as well the cultural deposits containing the organic, communal garbage.

16

Delimitation of zinc and copper concentration in Bochnia soil

Żychowski J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 1

91-97

EN

Spatial differentiation of Cu against Zn content in the near-surface soil level in an urbanized area was presented. Delimitation of characteristic areas of tested elements was performed. Conducted research revealed changing differentiation of Zn and Cu content in the soil depending on emitters, area development and environment characteristics. Changing content of both elements along the distance from the road was also compared. No crucial connection was pointed regarding the content of tested elements in all samples taken in the vicinity of roads. High correlation between Zn and Cu content was noted in case of samples taken on the same side of the road, though. In 85 % of samples located both north and south of Bochnia ring road and Łapczyca E-4 road Cu content is higher than Zn content. However, in places situated at the similar distance from the road, on a flat area and in a road pit near a steep ascending road at Wiśnicka street, Zn content is higher than Cu content. The highest average content was measured for source segment of Babica through which the ring road goes. Such areas are characterized with increased Zn content and higher correlation between Zn and Cu. Definitely the lowest condensation of those elements was measured among compact building development. This research revealed further need to investigate change of concentration of those elements in the area depending on the characteristics of the environment.

PL

Przedstawiono zróżnicowanie przestrzenne zawartości Cu względem Zn w poziomie przypowierzchniowym gleby w obszarze zurbanizowanym. Dokonano delimitacji obszarów o charakterystycznej koncentracji badanych pierwiastków. Przeprowadzone badania wykazały odmienne zróżnicowanie zawartości Zn i Cu w glebie w zależności od emitorów, morfologii i zagospodarowania terenu. Porównano także zmienność zawartości obu pierwiastków wraz z odległością od dróg. Największą zawartość średnią: Zn - 14.1 ppm i Cu -- 18.7 ppm Obserwuje się w źródłowym odcinku Babicy, przez który biegnie obwodnica. Obszary zamknięte o ograniczonym przewietrzaniu położone wzdłuż szlaków komunikacyjnych, wykazują zwiększoną zawartość In i większą korelację między Zn i Cu. Zdecydowanie najmniejsze wartości tych pierwiastków pomierzono w centrum miasta, wśród zwartej zabudowy, poza pasem wzdłuż dróg. Nie wykazano istotnego związku między zawartością badanych pierwiastków we wszystkich próbkach pobranych w pobliżu dróg. Natomiast dużą korelację między zawartością Zn i Cu w glebie stwierdzono dla próbek pobranych po tej samej stronic drogi. W 85 % próbek zlokalizowanych zarówno na północ, jak i na południe od obwodnicy w Bochni i E-4 w Łapczycy zawartość Cu jest większa niż Zn. Natomiast w miejscach położonych w podobnej odległości od jezdni, na terenie płaskim oraz we wkopie drogowym przy stromym podjeździe na ul. Wiśnickiej większa jest zawartość Zn niż Cu. Badania te wykazały potrzebę badania zmienności koncentracji w terenie rożnych pierwiastków w zależności od właściwości środowiska.

17

An impact of urbanisation on the shallow groundwater chemical outflow in the Vicinity of the Kaunas city

Cyzius G., Diliunias J., Jurevicius A., Karveliene D., Zucevicius A.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2005

|

Vol. 18

22-27

EN

Kaunas city inhabitants use water supplied from a shallow aquifer that is not protected from direct pollution. All municipality well fields pump out infiltrated Nemunas and Neris rivers water. The quality of river water in urban areas often does not meet the sanitary requirements. Many people in the city outskirts use often polluted water from shallow wells. Therefore, groundwater protection and its quality improvement is an important problem for Kaunas city. Methods of investigations were based on previous hydrogeological, engineering geological, geological, hydrological investigations and field works. A shallow groundwater outflow in urbanised territories depends on technical factors. The highest outflows appear in the alluvial valley soils. In these territories, the outflow module is 10–15 l/s km2. The smallest shallow groundwater outflow modules occur in territories covered with till and clay - <0.7 l/s km2. Shallow groundwater outflow depends on solid surface cover. Outflow modules in most urbanised territories are 1.5-2.0 times smaller than in pure gravel soils. A chemical outflow depends on the intensity of shallow groundwater outflow and the groundwater pollution. The highest chemical outflow module forms in polluted areas with high shallow groundwater outflow (polluted valley areas covered with alluvium gravel). The lowest chemical outflow values form in comparatively uncontaminated loam and clay soils. The shallow groundwater chemical outflow in urbanised territories is 4 times higher than in the natural territories.

PL

Mieszkańcy Kowna używają wodę pochodzącą z płytkiego poziomu wodonośnego, nie chronionego przed bezpośrednim zanieczyszczaniem. Z kolei miejskie studnie pobierają wodę rzeczną, przepływającą z Niemna i rzeki Neris. Jakość tej wody często nie spełnia wymogów sanitarnych dla terenów miejskich. Również wielu mieszkańców na obrzeżach miasta używa wody z płytkich, często zanieczyszczonych studzien. Dlatego też ochrona wód podziemnych i poprawa ich jakości jest ważnym problemem Kowna. Metody badań tego problemu opierają się na dawnych badaniach i pracach terenowych: hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, geologicznych i hydrologicznych. Przepływ płytkich wód podziemnych na terenach zurbanizowanych zależy od warunków fizycznych. Najszybszy przepływ występuje w aluwialnych glebach dolinnych. Na tych obszarach moduł przepływu wynosi 10–15 l/s km2. Najmniejszy przepływ płytkich wód podziemnych ma miejsce na obszarach pokrytych gliną i iłem: <0,7 l/s km2. Na przepływ tych wód ma również wpływ przykrycie powierzchni terenu. Dlatego też na większości terenów zurbanizowanych moduły przepływu są 1,5-2,0 razy mniejsze od występujących w glebach żwirowych. Przepływ związków chemicznych zależy od intensywności przepływu płytkich wód podziemnych oraz od stopnia ich zanieczyszczenia. Najwyższy współczynnik odpływu chemikaliów występuje na obszarach zanieczyszczonych z wysokim przepływem płytkich wód podziemnych (zanieczyszczone obszary dolinne pokryte żwirowym aluwium). Najniższe wartości odpływu związków chemicznych występują w stosunkowo mało zanieczyszczonych glebach ciężkich i w iłach. Przepływ płytkich wód podziemnych zanieczyszczonych chemikaliami jest czterokrotnie wyższy na terenach zurbanizowanych, niż na obszarach o nienaruszonych warunkach przyrodniczych.

18

Numerical and experimental analysis of car exhaust pollutant dispersion

Brzozowski K.

Journal of KONES

|

2002

|

Vol. 9, No. 1-2

48-55

EN

The aim of the paper is to compare results obtained by experiments and numerical analysis for vehicle exhaust pollutant emissions and concentrations in urban area. Special attention was plaid to problems of vehicle pollutant emission and dispersion caused by cold start. For description of emission sources a multi-point model was applying. In the model every vehicle is treated as a single moveable and changeable source of pollutant emission. The finite volume method was used to discretise equations describing the process of pollutant dispersion. Data on emission of exhaust gas components were obtained by measurements. Measurements were also carried out in order to verify the assumed model of dispersion and method of its discretisation. The paper presents and discuss results of calculation and experiment. Satisfactory compatibility of calculation results and measurements was achieved.

PL

Praca zajmuje się problematyką emisji i rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń pochodzenia samochodowego w obszarach zurbanizowanych. Szczególną uwagę zwrócono na dyspersję zanieczyszczeń wywołanych emisją w fazie zimnego rozruchu i nagrzewania się silników. Każdy pojazd potraktowano jako ruchome, punktowe źródło emisji o zmiennym jej natężeniu. Model numeryczny uzyskano wykorzystując metodę objętości skończonych (FV). Przeprowadzono również pomiary eksperymentalne. Otrzymane wyniki porównań potwierdzają poprawność jakościową modelu numerycznego. Przedstawiono również dodatkową analizę poprawności modeli numerycznych pod względem ilościowym. Uzyskana zgodność wyników uprawnia zastosowanie modeli do prognostycznego określania koncentracji stężeń związków szkodliwych spalin, powstałych w wyniku ruchu pojazdów w obszarach otwartych.